ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ: Εκθεση - «πανόραμα» πολύμορφης δημιουργίας

Εργο του Νίκου Στεφάνου

Στο συλλογικό πολιτιστικό μας υποσυνείδητο ο Γιάννης Τσαρούχης καταγράφεται ως σπουδαίος ζωγράφος. Ομως, το τεράστιο μέγεθος αυτού του πολύτροπου, πολύμορφου, ακάματου, παραγωγικότατου, μοναδικής πνευματικής και αισθητικής σοφίας εικαστικού δημιουργού, κι όμως σεμνότατου και αφιλοχρήματου βιοπαλαιστή της Τέχνης, μόνον τώρα μπορούν να διαπιστώσουν όλοι, χάρη στην (μεγαλύτερη από κάθε άλλη προηγούμενη για Ελληνα καλλιτέχνη διοργάνωση) έκθεση του Μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς 138) με τίτλο «Γιάννης Τσαρούχης (1910- 1989)». Μια έκθεση αναδρομή στο απείρου κάλλους, ερευνητικό και ανοιχτό προς όλα τα αισθητικά ρεύματα του 20ού αιώνα και τελικώς απολύτως προσωπικής και ελληνικής «ταυτότητας» έργο του. Επιμελήτρια της έκθεσης είναι η Νίκη Γρυπάρη (ανιψιά του ζωγράφου) και σχεδιάστριά της η σκηνογράφος Λιλή Πεζανού.

Η έκθεση, που συμπίπτει με τα 20 χρόνια από το θάνατό του και με τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, καθώς θα διαρκέσει μέχρι τις 14/3, περιλαμβάνει 680 έργα του, που ανήκουν σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό (λάδια, ακρυλικά, ακουαρέλες, σχέδια, κεραμική, ταπισερί, ζωγραφική σε «ταπεινά» χαρτιά, σε ξύλινες πόρτες, παράθυρα, διάφορες άλλες επιφάνειες και χαρτόκουτα, σπιρτόκουτα, καθώς και έργα του για το θέατρο). Κι επιπλέον ένα πρόσφατο, πολύτιμο απόκτημα του Μουσείου Μπενάκη, δωρεά των παιδιών του Κωνσταντίνου Δοξιάδη: Ενα πανέμορφο, μεγάλων διαστάσεων (3,765Χ2,02μ) ψηφιδωτό, που κοσμεί πλέον την είσοδο του κτιρίου της οδού Πειραιώς, το οποίο φιλοτέχνησε ο Τσαρούχης (1959-1960), μετά από παραγγελία του αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Δοξιάδη, με βοηθούς σπουδαστές της σχολής, για να τοποθετηθεί στο αίθριο της Σχολής Δοξιάδη. Η έκθεση οργανώθηκε με τη συνεργασία του Ιδρύματος Γιάννη Τσαρούχη και του Πολιτιστικού Ιδρύματος της Τράπεζας Κύπρου, στο οποίο θα εκτεθεί το 2010 μέρος της έκθεσης. Την έκθεση πλαισιώνουν μεγάλος κατάλογος, με κείμενα των Αγγελου Δεληβοριά, Νίκης Γρυπάρη, Ευγένιου Μαθιόπουλου, Αλέκου Λεβίδη, Παναγή Βουρλούμη, Ελγκας Καββαδία, Χλόης Ομπολένσκι, φωτογραφίες, προβολή τεσσάρων κινηματογραφικών αφιερωματικών ταινιών (για τη ζωή, το έργο, την προσωπικότητα και τις αισθητικές απόψεις του Τσαρούχη), σκηνοθετημένων από τους Δημήτρη Βερνίκο, Λάκη Παπαστάθη, Νίκο Τριανταφυλλίδη, Φώτο Λαμπρινό, εκπαιδευτικά προγράμματα και πώληση αναμνηστικών αντικειμένων, εμπνευσμένων από έργα του Τσαρούχη.

Ο ζωγράφος - σκηνογράφος Νίκος Στεφάνου

Το ψηφιδωτό του Γιάννη Τσαρούχη που δωρήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη

Στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου του Μουσείου Μπενάκη, εκτός της έκθεσης του Γ. Τσαρούχη, παρουσιάστηκε και η αναδρομική έκθεση του σημαντικού, επίσης πολύ σεμνού, γι' αυτό και άγνωστου στο πλατύ κοινό ζωγράφου, αλλά γνωστού σκηνογράφου - ενδυματολόγου Νίκου Στεφάνου, ενός «μαγικού ζωγράφου, που ξεκίνησε τη δουλειά του μέσα από τα ρεύματα και τις παραδόσεις του Τσαρούχη και, που, όπως ο Τσαρούχης, μπόλιασε με τη ζωγραφική του το θέατρο», όπως επισήμανε ο διευθυντής του Μουσείου, Αγγελος Δεληβοριάς. Η έκθεση, που εγκαινιάστηκε χτες και θα λειτουργεί μέχρι τις 14/2, περιλαμβάνει ζωγραφική, σκηνικά, κοστούμια και σκηνικά αντικείμενα, σε επιμέλεια του ίδιου του καλλιτέχνη και του ομοτέχνου του Διονύση Φωτόπουλου, συνοδεύεται με ένα εκπληκτικά εντυπωσιακό και ογκώδη κατάλογο που αποτελεί δικαίωση του σεμνότατου καλλιτέχνη, σε επιμέλεια του Αλέξη Βερούκα και κείμενα των Ελένης Βακαλό, Αγγελου Δεληβοριά, Χάρη Καμπουρίδη, Ιριδας Κρητικού, Γιάννη Μιγάδη, Γιάννη Μόραλη, Γιώργου Μπαχά, Αλέξιου Σαββάκη, Βασίλη Σπεράντζα, Αθηνάς Σχινά, Αλέκου Φασιανού και του Ν. Στραφάνου.

Ο Νίκος Στεφάνου, γεννημένος στον Πειραιά (1933), από 17 ετών άρχισε να εργάζεται ως ζωγράφος σκηνικών στο ελεύθερο θέατρο, στο Εθνικό και στη Λυρική Σκηνή. Το 1960 με γαλλική υποτροφία πήγε στο Παρίσι όπου έκανε ελεύθερες σπουδές θεάτρου, ενώ στη Σχολή Καλών Τεχνών σπούδασε τη λιθογραφία. Επιστρέφοντας και μέχρι το 1970 ήταν υπεύθυνος του σχεδιασμού, της κατασκευής και ζωγραφικής εκτέλεσης των σκηνογραφιών στο Εθνικό Θέατρο και τη Λυρική Σκηνή. Επί πέντε χρόνια συνεργαζόταν και συστεγαζόταν σε κοινό ατελιέ με τους ζωγράφους Αλέκο Φασιανό και Βασίλη Σπεράντζα.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 22/12/2009

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

22/1/2006

-- «Μαγικός» θεατρικός «κόσμος»

13/9/2002

-- ΑΤΙΤΛΟ

4/7/2002

-- Σταθμοί μιας κοινής πορείας

12/4/2000

-- «Ομαδικά έργα» στην Κέα

22/12/1996

-- Χριστουγεννιάτικη εικαστική "νότα"