Thursday, December 10, 2009

Ξαναπιάνει λιμάνι ο Βολανάκης

  • Σήμερα τα έργα του Κωνσταντίνου Βολανάκη βρίσκονται στον κατάλογο με τα ακριβότερα έργα νεοελληνικής τέχνης. Πολυδημοσιευμένα, ανυπολόγιστης ιστορικής αξίας, μοναδικά αριστουργήματα του 19ου αιώνα.

«Η έξοδος του Αρεως», ένα από τα έργα της έκθεσης

«Η έξοδος του Αρεως», ένα από τα έργα της έκθεσης

Εκτός από τις ειδήσεις όμως για τα ποσά-ρεκόρ που «πιάνουν» στις διεθνείς δημοπρασίες τα έργα του, σπάνια έχουμε την ευκαιρία να τα θαυμάσουμε στη χώρα μας. Γι'αυτό και η έκθεση με τις 62 από τις σπουδαιότερες ελαιογραφίες του στους νέους διαμορφωμένους χώρους του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδας αποκτά ιδιαίτερη σημασία.

«Κωνσταντίνος Βολανάκης, ο ποιητής της θάλασσας» είναι ο τίτλος της έκθεσης που παρουσιάζει -μερικά έργα για πρώτη φορά από ιδιωτικές συλλογές αλλά και μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. «Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη», «Η αποβίβαση της πριγκίπισσας Σοφίας στο λιμάνι του Πειραιά», «Η έξοδος του Αρεως», «Η ναυμαχία του Ναβαρίνου» κ.ά. είναι μερικά μόνο από τα έργα του Βολανάκη που εκτίθενται έως 17 Ιανουαρίου στον ιδανικό χώρο του Ναυτικού Μουσείου στην ακτή Θεμιστοκλέους στην Φρεαττύδα. Η έρευνα για τον εντοπισμό των έργων που εκτίθενται ανήκει στην επιμελήτρια της έκθεσης Μαριλένα Ζ. Κασιμάτη, επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης. Η πραγματοποίηση της έκθεσης γίνεται χάρη στην αποκλειστική χορηγία του Ιδρύματος Αικατερίνας Λασκαρίδη.

Η θάλασσα, τα πλοία και τα λιμάνια υπήρξαν από πολύ νωρίς πηγή έμπνευσής του και αποτέλεσαν αντικείμενο πλήθους έργων του. Η πρόθεση να αποδοθεί η ατμόσφαιρα του τόπου και της ώρας συνοδεύεται από τη σπουδή του σκάφους. Σημαντική είναι η επίσης η θέση της λιμενογραφίας στο έργο του Βολανάκη. Οχι μόνο πραγματεύτηκε τους γνωστούς τύπους, αλλά και εισήγαγε πλήθος παραλλαγών με τις οποίες πέτυχε τη διεύρυνση και πλήρη αξιοποίηση του θέματος. Οι παράγοντες που συνέβαλαν στην αφθονία των σχετικών πινάκων είναι η επάνοδος του Βολανάκη από το Μόναχο στην Ελλάδα (1883), η οποία συμπίπτει με την ανάπτυξη της ναυτιλίας, την οργάνωση των ναυτικών πόλεων και λιμανιών, καθώς και η εγκατάστασή του στον Πειραιά, τόπο εντατικής μελέτης της τέχνης του.

Ο Βολανάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 17 Μαρτίου του 1837. Ο σημαντικός ζωγράφος Ανδρέας Κριεζής (1813-1877), καθηγητής στο Γυμνάσιο της Ερμούπολης όπου μεταφέρθηκε η οικογένεια Βολανάκη, ξεχώρισε το ταλέντο του. Το 1856 πήγε στην Τεργέστη. Εκεί προσελήφθη στο λογιστήριο της επιχείρησης του Γεώργιου Αφεντούλη. Ο έμπορος ζάχαρης στέλνει με δική του οικονομική υποστήριξη τον Βολανάκη στο Μόναχο. Το 1864 σε ηλικία 27 ετών εγγράφεται στην περίφημη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Μονάχου και συνδέεται με τους σημαντικότερους εκπροσώπους της «Σχολής του Μονάχου», Νικόλαο Γύζη, Νικηφόρο Λύτρα, Γεώργιο Ιακωβίδη. Το 1883 αποφασίζει να επιστρέψει στην Αθήνα καθώς το κλίμα του Μονάχου ταλαιπωρεί τη σύζυγό του. Αποδεικνύεται ότι η επιστροφή του βλάπτει την επαγγελματική του εξέλιξη. Διορίζεται καθηγητής στο Σχολείο των Τεχνών στο Πολυτεχνείο όπου διδάσκει έως το 1903. Πέθανε το 1907, φτωχός και ξεχασμένος. Στην κηδεία του παρέστησαν πέντε άνθρωποι...

Την έκθεση συνοδεύει πολυτελής εικονογραφημένος κατάλογος με κείμενα μεταξύ άλλων των: Μανόλη Βλάχου, τ. καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ερευνητή του έργου του Βολανάκη, Μαριλένας Ζ. Κασιμάτη, Πάνου Λασκαρίδη κ.ά.

info: Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας, ακτή Θεμιστοκλέους-Φρεαττύδα στον Πειραιά. Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη έως Σάββατο 9-3 μ.μ., Κυριακή 9.30 - 2 μ.μ.. Τηλέφωνα: 210- 4516264, 210-4516822 και www.hmm.gr. Διάρκεια έως 17 Ιανουαρίου.

No comments: