Tuesday, December 15, 2009

Ο «καρχαρίας» των συλλογών

Ο Τόμας Χόβινγκ υπήρξε ένας από τους πιο χαρισματικούς διευθυντές μουσείων, αν και οι πρακτικές του δεν ήταν πάντα σύννομες. Ανέλαβε το τιμόνι του Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης μόλις για δέκα χρόνια, από το 1967 έως το 1977, αλλά ήταν αρκετά. Οχι μόνο χάρισε στο μουσείο τη λάμψη που ακόμη έχει, αλλά κατάφερε να το κάνει έναν από τους πιο in προορισμούς του διεθνούς κοινού. Πέθανε την περασμένη Παρασκευή σε ηλικία 78 ετών από καρκίνο του πνεύμονα.

Ο Τόμας Χόβινγκ σε ένα πάρτι μόλις είχε αναλάβει τα ηνία του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης

Ο Τόμας Χόβινγκ σε ένα πάρτι μόλις είχε αναλάβει τα ηνία του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης Ο Χόβινγκ τοποθετήθηκε διευθυντής σε μια περίοδο που το μουσείο ήταν «θολό» και «παρηκμασμένο». Ηταν ο έβδομος διευθυντής του και ο νεότερος, μόλις 35 ετών. Για πρώτη φορά ο Χόβινγκ σχημάτισε τμήμα σύγχρονης τέχνης και εξέθεσε έργα Ποπ δίπλα σε Πουσέν ή Νταβίντ. Δική του ιδέα ήταν τα διαφημιστικά μπάνερ στην πρόσοψη του κτιρίου στην 5η Λεωφόρο. Καταδική του ήταν η απόφαση να διαθέσει το αστρονομικό ποσόν των 5,5 εκατομμυρίων δολαρίων για το αριστούργημα του Βελάσκεθ «Juan de Pareja». Για να το αποπληρώσει βέβαια πούλησε στα κρυφά άλλα έργα των Βαν Γκογκ και Ρουσό.

Στα δικά του χρόνια άνοιξαν νέες αίθουσες όπως Ισλαμικής τέχνης, Αφρικανικής, Νησιών του Ειρηνικού κ.ά. Τότε πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη επανέκθεση των αιγυπτιακών θησαυρών. Και χάρη σ' εκείνον το Μετ. έλαβε τη μεγαλύτερη δωρεά έργων στην ιστορία του: τη συλλογή του Ρόμπερτ Λέχμαν.

Ο Χόβινγκ μεγάλωσε τις συλλογές του σημαντικού μουσείου, φυσικά όχι πάντα με θεμιτούς τρόπους. Τρανό παράδειγμα ο αρχαιοελληνικός «Κρατήρας του Ευφρονίου» που αποκτήθηκε το 1972 για 1.000.000 δολάρια. Υπήρξε έκτοτε ένα από τα «διαμάντια» των συλλογών του, μέχρι που οι Ιταλοί κατάφεραν το 2006 να τον διεκδικήσουν με επιτυχία ως προϊόν λαθρανασκαφής. Και ο ίδιος στα απομνημονεύματά του το 1993 παραδέχτηκε ότι γνώριζε την παράνομη προέλευσή του (hot pot, όπως χαρακτηριστικά αποκαλούσε τον κρατήρα).

«Το στιλ μου ήταν η πειρατία, γι' αυτό και έχω τη φήμη του καρχαρία», έγραψε περήφανος, προσθέτοντας ότι η δική του ατζέντα με τους εμπόρους, τους συλλέκτες και τους λαθρέμπορους ήταν μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη.

Δική του ιδέα ήταν και οι μεγάλες εμπορικές εκθέσεις (οι λεγόμενες blockbuster) που αν και κατηγορήθηκαν ότι ρίχνουν την ποιότητα, την ίδια στιγμή έφερναν και πολύ χρήμα και πολύ κόσμο. Ας θυμηθούμε τους χρυσούς θησαυρούς από τους τάφους του Τουταγχαμόν που κατάφερε να φέρει από την Αίγυπτο το 1978 ή τους θησαυρούς του Ερμιτάζ το 1975. Τον διαδέχτηκε ο Φιλίπ ντε Μοντεμπέλο.

No comments: