Saturday, January 22, 2011

Η Αθήνα στο Μονακό

Εξωθεσμική, δίχως κρατική συμμετοχή και συνδρομή, σε ιδιωτικό χώρο, η έκθεση ελληνικής τέχνης στο Μονακό, εξαιρετικά φροντισμένη τόσο στον εξωτερικό όσο και στον εσωτερικό χώρο, μια καλή στιγμή για τον τόπο και τους καλλιτέχνες μας. 

Η γκαλερί Sem-Art, στο ετήσιο αφιέρωμά της σε μία χώρα της Ευρώπης, έκανε φόκους το 2011 στην Ελλάδα με την έκθεση που εγκαινιάστηκε και θα τρέχει έως τις 10 Μαρτίου. 

Στην εξαιρετική φροντίδα, στέκομαι όχι μόνο στην παρουσίαση των έργων και στα προβλήματα που λύθηκαν ακόμη και αν υπήρξαν αλλά και στον μπουφέ των εγκαινίων με ελληνικά μεζεδάκια και ποτά, με τρόπο κομψό ωστόσο που δεν έκανε σε καμιά περίπτωση φολκλόρ. 

Είναι η πρώτη ομαδική παρουσία Ελλήνων καλλιτεχνών σε γκαλερί του εξωτερικού με τους όρους της ελεύθερης αγοράς. 

Η επιλογή της Ξένιας Καλπακτσόγλου, η οποία είχε την ευθύνη της έκθεσης, αφορά μία πλατιά γκάμα καλλιτεχνών, διαφορετικών γενεών με κοινό τους στοιχείο την υπεράσπιση της σύγχρονης τέχνης, άρα και τη δυνατότητα συνομιλίας του κοινού ενός άλλου τόπου με έργα που λίγο έως πολύ βρίσκονται εντός του διεθνούς λεξιλογίου της τέχνης. 

Ο Αλέξης Ακριθάκης με τις «τρεις ελληνικές βαλίτσες», ο Βλάσης Κανιάρης με μία σύνθεση μετανάστη και ο Νίκος Κεσσανλής με ένα έργο της mec art καθώς και μια μακέτα σύνθεση ομπρελών του Γιώργου Ζογγολόπουλου, το ιστορικό φορτίο στο οποίο αναπτύχτηκε η έκθεση. Από εκεί και ύστερα, η Ρένα Παπασπύρου με έργο της εποχής του Δεσμού, ο Νίκος Τρανός, ο Γιώργος Λάππας, η Ντόρα Οικονόμου, ο Γιώργος Γυπαράκης, ο Κωστής Βελώνης, ο Διονύσης Καβαλιεράτος, η Χριστίνα Σαραντοπούλου, όλοι με γλυπτά και κατασκευές στον χώρο. Η ζωγραφική, με έργα των Αχιλλέα Χρηστίδη, Απόστολου Γεωργίου, Μαρίας Παπαδημητρίου, Θανάση Τότσικα, Poka Yio και Γιάννη Βαρελά, μια καλή επιλογή από ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα, ενώ το βίντεο του Νίκου Ναυρίδη, «Δύσκολη Αναπνοή», κλείνει ευφυώς την έκθεση. 

Το ενδιαφέρον κατά τη γνώμη μου, πέραν της σημασίας που μπορεί να έχει μια παρουσία έργων Ελλήνων στη δύσκολη ευρωπαϊκή αγορά η οποία είναι και το ζητούμενο, έγκειται στο στήσιμο της έκθεσης, η οποία, με τόσο πολλούς καλλιτέχνες, θα μπορούσε πολύ εύκολα κάτω από άλλες συνθήκες να γίνει ένα «ποτ-πουρί», μια παράθεση έργων και ονομάτων, και όμως έμεινε στους όρους μιας σοβαρής, σχεδόν μουσειακής μικρής έκθεσης. Και εδώ, το δύσκολο ρόλο είχε η Ξένια Καλπακτσόγλου που δημιούργησε ένα καλό διάλογο ανάμεσα στα έργα και στους δύο ορόφους της γκαλερί, με αποτέλεσμα να δημιουργείται η αίσθηση της ανακάλυψης και της έκπληξης. Ξεπεράστηκε, δηλαδή, η κακοδαιμονία που ακολουθεί τις περισσότερες ομαδικές (να ξεχωρίζει ο θεατής το καλό, το μέτριο και το αδύναμο έργο) κερδίζοντας στο στήσιμο τη συνολική εικόνα της παρουσίας. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η απήχηση της έκθεσης, σε επικοινωνιακό τουλάχιστον επίπεδο, υπήρξε θετική, από όσο μπορεί να εισπράξει κανείς από την παρουσία του Τύπου και το κοινό των εγκαινίων, πράγμα που δηλώνει και τη σοβαρότητα της γκαλερί στο επίπεδο που επενδύει στην τέχνη. 

Στο μεταξύ, είδα μία έκθεση του περίφημου Yinka Shonibare (γνωστός στους αναγνώστες μας από έργα του στη Βενετία και το Κάσελ και όχι μόνο) στο νέο μουσείο μοντέρνας τέχνης του Μονακό, όπου ο διεθνής Νιγηριανός έκανε ένα φοβερό διάλογο με τις μακέτες της Οπερας του πριγκιπάτου. 

Μένει κανείς με το στόμα ανοιχτό με τη γοητεία και την ευρηματικότητα του σκηνογράφου Αλφόνσο Βισκόντι που έζησε και έδρασε στα μεγάλα θέατρα του κόσμου και στην Οπερα του Μονακό, βεβαίως, μεταξύ 1900 και 1939, με εκπληκτικά έργα και λεπτομερειακές μακέτες που έγιναν μεγάλοι χώροι σκηνής. Ολα αυτά τα έργα με πολύ χιούμορ και θαυμασμό τα δούλεψε ο σύγχρονός μας Shonibare ο οποίος, εκτός των εγκαταστάσεων, είχε και δύο βιντεοπροβολές με θέματα όπερας («Οντίλ και Οντέτ» και «Ο χορός των μεταμφιεσμένων») όπου μπαλαρίνες και ήρωες δραματικοί, ντυμένοι με τα γνωστά σχέδια του Νιγηριανού καλλιτέχνη, πραγματικά εντυπωσιάζουν με την ταχύτητα της δράσης και την ευρηματικότητα του σκηνοθέτη-εικαστικού. 

Βλέπετε, η κεντρική Ευρώπη, ακόμη και στα κρατίδιά της, μπορεί να δημιουργεί εκπλήξεις. Ενας καλλιτέχνης που θα ψάχναμε στο Διαδίκτυο αν έχει μια μεγάλη ατομική προσβάσιμη βρέθηκε μπροστά μας, ενώ αναζητούσαμε το μουσείο για να δούμε τη συλλογή του. 

Από την άλλη, η δυσάρεστη έκπληξη είναι εγκατεστημένη στην πλατεία του πριγκιπάτου, όπου ο δίσκος-γλυπτό του Ανίς Καπούρ στολισμένος με φωτάκια-γιρλάντες Χριστουγέννων σε κάνει να υποψιάζεσαι ότι οι δήμαρχοι ή γενικώς οι έχοντες την εξουσία των πόλεων είναι παντού οι ίδιοι. Ή διαθέτουν το κοινό γνώρισμα να μην αγαπούν την τέχνη και να τη χρησιμοποιούν μέχρι και ως ντεκόρ. Ευτυχώς που τελειώνουν οι χριστουγεννιάτικες παράτες στο Μονακό, εκτός και αν το γλυπτό χρησιμοποιηθεί ως βάση για τις φωτογραφίες του βασιλικού γάμου που έπεται.*
  • Εδώ κι εκεί

ΜΕΝΕΙ τελικά ο ανδριάντας του Κωνσταντίνου Καραμανλή στη θέση όπου εγκαταστάθηκε την περασμένη Δευτέρα; 

Ιδού η απορία. Σχεδόν κομματική. Κάτι είχαμε ακούσει, ότι οι ανδριάντες και τα γλυπτά στον δημόσιο χώρο θα γίνονται βάσει του περιβάλλοντος, της αρχιτεκτονικής μελέτης και του ύφους του καλλιτέχνη και ότι ο χώρος προαποφασίζεται της υλοποίησης του έργου. 

ΑΝ κάνει ή δεν κάνει διάλογο με τον Μεγάλο Αλέξανδρο που, δεν είναι και το καλύτερο γλυπτό της πόλης, αλλά ας μην το συζητάμε τώρα, αυτό θα έπρεπε να ληφθεί υπ' όψιν εκ των προτέρων. 

Ο ΚΑΒΓΑΣ δυστυχώς είναι για το πάπλωμα και όχι για την ουσία, τι σημαίνει ένα γλυπτό στον δημόσιο χώρο, όποιον και αν απεικονίζει. 

ΑΥΤΟ που ενίοτε (τι ενίοτε, πολλάκις) συμβαίνει είναι να «πεθαίνει» για δεύτερη φορά ο τιμώμενος εκλιπών και να πρέπει η Ιστορία και όχι η Τέχνη να τον κρατά αθάνατο. 

ΚΑΛΑ νέα για τους διεθνείς φωτογράφους αλλά και τους καλλιτέχνες της νέας γλυπτικής. Ετοιμάζει νέα projects το μουσείο Saatchi του Λονδίνου με ανοιχτές, όπως μαθαίνουμε, διαδικασίες. 

ΕΡΓΟ του αρχιτέκτονα Buckminster Fuller το νέο Μουσείο Νταλί στη Φλόριντα. 
 
ΔΗΛΩΝΕΤΑΙ ως σουρεαλιστικό κέλυφος, ικανό να τιμήσει τη μνήμη του σουρεαλιστή καλλιτέχνη. 

ΜΕΤΑΞΥ κοσμικότητας και τέχνης, οι αναφορές που πήρε το μάτι μου στον Τύπο για την έκθεση στο Μονακό. Πρίγκιπες, εφοπλιστές και διεθνείς παράγοντες της οικονομίας και οι καλλιτέχνες, δύο ονόματα και... άλλοι, η επιμελήτρια ούτε για δείγμα.

No comments: