Thursday, February 24, 2011

Μία Μαντόνα για τους Ισπανούς



Η Παναγία των Καταλανών, τοιχογραφία του 15ου αιώνα που βρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο

Μία μάχη, μία τοιχογραφία και οι Ισπανοί. Και τα τρία συνδέονται χάρη στην έκθεση «Μία θάλασσα από νόμους: Από τον Ιάκωβο Α΄ ως την Ναύπακτο», η οποία θα παρουσιαστεί από τις 21 Μαρτίου στο Ινστιτούτο Θερβάντες και μεταξύ των εκθεμάτων της θα περιλαμβάνει μία τοιχογραφία του 15ου αιώνα, που βρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο, γνωστή και ως Παναγία των Καταλανών (ή Madonna Catalana).

Η έκθεση, που θα εγκαινιασθεί από τη βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας γίνεται με την ευκαιρία της 700ής επετείου της μάχης του Κηφισού που σήμανε την έναρξη της καταλανο-αραγωνικής κατοχής στα δουκάτα των Αθηνών και των Νέων Πατρών. Σκοπός της είναι να δείξει, πώς με την επέκταση της κυριαρχίας των Αραγώνων στη Μεσόγειο αναπτύχθηκε το εμπορικό δίκαιο που έγινε στη συνέχεια σημείο αναφοράς και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η τοιχογραφία βρέθηκε το 1849 στα ερείπια του κατεστραμμένου ναού του Προφήτη Ηλία, κοντά στην αρχαία Αγορά της Αθήνας και απεικονίζει την Παναγία Ενθρονη Βρεφοκρατούσα. Λανθασμένα όμως είχε θεωρηθεί αρχικώς καταλανική αφού τα λατινικά αρχικά στην εικόνα «F - A και L - S» έχουν ταυτισθεί με τα ονόματα του φλωρεντινού δούκα των Αθηνών Φραντσέσκο Ατσιαγιόλι και του γενοβέζου ευγενούς Λορέντσο Σπινόλα.

Για την ιστορία εξάλλου η μάχη του Κηφισού (του βοιωτικού) έλαβε χώρα στις 15 Μαρτίου 1311 και παρ΄ ό,τι επί ελληνικού έδαφος αφορούσε στρατούς κατοχής: Από τη μία τους Φράγκους και συγκεκριμένα το Δουκάτο των Αθηνών με επικεφαλής των Μέγα Κύρη δούκα Γκωτιέ ντε Μπριέν και από την άλλη καταλανούς και αραγωνέζους μισθοφόρους, γνωστούς ως Αλμογάβαρους ή Καταλανική Κομπανία. Από τη σύγκρουση νικητές βγήκαν οι τελευταίοι.

Την διοργάνωση της έκθεσης έχουν το Ινστιτούτο Θερβάντες και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Μεσογείου, ενώ το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενέκρινε το δανεισμό της τοιχογραφίας.

Πού και Πότε

Ινστιτούτο Θερβάντες (Μητροπόλεως 23). Διάρκεια: 21 Μαρτίου - 18 Απριλίου
  • ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

No comments: