Thursday, February 26, 2009

Γιάννης Κουνέλλης: «Η Ελλάδα μού έδωσε ιδέες, αρχές»

  • Αληθινός και συγκινητικός ήταν προχθές ο Γ. Κουνέλλης στην ομιλία του, στη Σχολή Καλών Τεχνών

ANAΓΟΡΕΥΣΗ. «Ο καλλιτέχνης είναι πάντα μια ηθική μορφή. Καταθέτει την προσωπική θεώρηση της ιστορίας με έναν μεταφορικό τρόπο. Κανείς δεν μπορεί να διαχωρίσει την ιστορία της τέχνης από την ιστορία της κοινωνίας, όπως δεν μπορεί να διαχωρίσει κανείς τις κηδείες των μαύρων από τα μπλουζ».

Ο Γιάννης Κουνέλλης επαναπατρίστηκε, έστω και προσωρινά. Κατά την προχθεσινή του αναγόρευση σε επίτιμο διδάκτορα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, ήταν αληθινός, συγκινητικός, με λόγια μεστά, γεμάτα σοφία. Στα 73 του χρόνια, η Ελλάδα τον τίμησε για τη σπουδαία διαδρομή του στην τέχνη και εκείνος αποδέχθηκε τη διάκριση με χαρά και ταπεινοφροσύνη. Στην κατάμεστη αίθουσα Τζόρτζιο Ντε Κίρικο της ΑΣΚΤ, οι φοιτητές είχαν κάτσει μέχρι και στο πάτωμα και εκείνος απηύθυνε τον λόγο του στους εκκολαπτόμενους καλλιτέχνες του ακροατηρίου.

Πριν από την αναγόρευση, η προεδρεύουσα του Θεωρητικού Τμήματος της ΑΣΚΤ, Νίκη Λοϊζίδη, παρουσίασε τη θητεία του Κουνέλλη στην τέχνη, ενώ ο επιστήθιος φίλος του, φωτογράφος και αναπληρωτής καθηγητής της ΑΣΚΤ, Μανώλης Μπαμπούσης, σκιαγράφησε το προφίλ μέσα από τα λόγια του ίδιου τού καλλιτέχνη.

«Σε αυτούς τους καιρούς το να μιλάει κανείς είναι αυτοκτονία. Το να μη μιλάει όμως είναι δολοφονία. Μιλάμε λοιπόν, αναθέτοντας την επιβίωση στην τύχη. Ο μεγάλος Αγγλος ποιητής Βύρων πέθανε στο Μεσολόγγι για την ελευθερία και την αυτονομία της Ελλάδας. Εχουμε υποχρέωση γι’ αυτόν τον θάνατο. Γιατί πέθανε; Οι καιροί άλλαξαν, αλλά δεν γνωρίζουμε ακριβώς σε τι άλλαξαν. Σε αυτήν τη χώρα ομιλείται ακόμα η ελληνική γλώσσα, ο Παρθενώνας βρίσκεται πάντα πάνω στον μεγάλο βράχο. Η Ιθάκη δεν άλλαξε θέση από την εποχή του Ομήρου και οι άνθρωποι που γεννιούνται στην Ελλάδα έχουν ανάγκη να είναι πρωταγωνιστές της εποχής τους. Αλλά πού βρίσκεται το κέντρο που δικαιολογεί εκείνον τον πρωταγωνιστή, εν ονόματι ποιου παραμένει αυτή η επένδυση στην ιστορία της πραγματικότητας;»

Ο Κουνέλλης εστίασε την ομιλία του στον ρόλο της «μεγάλης ιδέας του ελληνισμού»: «Η Ελλάδα μου έδωσε ιδέες και αρχές καλής ποιότητας και ανθρωπιά. Ο κόσμος θα ήταν φτωχότερος χωρίς την Ελλάδα, αλλά ίσως όχι, χωρίς άλλες χώρες που είναι μικρές και γεμάτες τράπεζες. Μπορεί να μην μιλάω καλά τα ελληνικά, αλλά τη χώρα την ξέρω. Οι Ελληνες περνούν μια κρίση ταυτότητας. Ο Αμερικανισμός κυριαρχεί, ενώ χάθηκε η λαϊκή κουλτούρα. Είδα τα επεισόδια του Δεκεμβρίου από την τηλεόραση. Είναι σωστό να ζητάνε οι νέοι. Για να φτιάξεις πράγματα πρέπει να φτάσεις σε μια ακεραιότητα. Εμείς έχουμε γλώσσα -είναι μέσα μας, κάθεται στα πόδια μας, έχουμε αντίληψη, έχουμε πολιτική. Μπορεί να έχουμε και μέλλον».

  • «Η Ιθάκη είναι το μεγαλείο»

Πολλές φορές αναφέρθηκε στην έννοια της Ιθάκης: «Η Ιθάκη είναι υποθετική. Η Ιθάκη είναι το μεγαλείο και υπάρχει πάντα όπως ο ελληνισμός. Η Ιθάκη είναι μια υπόθεση αγάπης». Το προσωπικό όραμα του ζωγράφου, το περιέγραψε λιτά ο Μανώλης Μπαμπούσης μέσα από τα λόγια του ίδιου Κουνέλλη: «Μακάρι να ήμουν εξόριστος σ’ ένα μικρό σπίτι στην Κάσμπα της Τλεμ Σίν, με τους άσπρους τοίχους και τα πατώματα με τα άσπρα και τα μπλε πλακάκια σαν αυτά στους πίνακες του Ματίς... Σ’ αυτό το εξαιρετικό μέρος, θα ήθελα να έχω μία ερωτική συνάντηση με μια από τις δεσποινίδες της Αβινιόν, εκείνη στα δεξιά την Αφρικανή. Να φάω το ψάρι από τη νεκρή φύση του Ρέμπραντ. Να δοκιμάσω το σταφύλι του Βάκχου του Καραβάτζιο. Να πάω για ψάρεμα με τη βαρκούλα τού Μανέ. Και να πεθάνω ένδοξα σαν τον Μαρά στον πίνακα του Νταβίντ».

  • Της Μαργαριτας Πουρναρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 26/02/2009

No comments: