Tuesday, June 4, 2013

Η εξουσία μπορεί να εξοντώσει τον καλλιτέχνη. Ο Κυριάκος Κατζουράκης μίλησε για το βιβλίο του «Τάξη στο χάος»

Στην «απώλεια της κανονικότητας» που βιώνουμε αναφέρθηκε ο Κυριάκος Κατζουράκης, παρουσιάζοντας το βιβλίο του «Τάξη στο χάος» (Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο). Στην απώλεια της κανονικότητας με όρους καθημερινότητας, καθώς και στον αντίκτυπο που έχει αυτή η απώλεια στο δημιουργικό οίστρο ενός καλλιτέχνη.
«Με έναν περίεργο τρόπο, που αγγίζει τα όρια της μεταφυσικής, ο καλλιτέχνης καταφέρνει να επιβιώνει, άρα να δημιουργεί και να κατασκευάζει πράγματα μέσα σε συνθήκες μη κανονικότητας, όπου οι συνθήκες αυτές να είναι το οξυγόνο του. Αν θέλει, μπορεί αυτό το οξυγόνο να το χρησιμοποιήσει και να κάνει άλλα πράγματα, πάνω στα προβλήματα της φόρμας και όχι μόνο του περιεχομένου. Αυτή είναι η ιδιομορφία του καλλιτέχνη. Είναι όμως μια ιδιομορφία που θεωρώ ότι η εξουσία τη γνωρίζει καλά και της κάνει επίθεση κατά μέτωπον. Ο καλλιτέχνης μπορεί να εξοντωθεί. Μπορείς εύκολα να τον περιθωριοποιήσεις. Να τον ταυτίσεις με αυτές τις επισκέψεις που έχει συνηθίσει να κάνει στις σκοτεινές γωνιές του κόσμου, κι απ' όπου αντλεί το υλικό του. Να τον χώσεις εκεί μέσα και να μην τον ξαναφήσεις να βγει».

Στη συζήτηση που ακολούθησε στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη και αφορούσε την τέχνη σε περίοδο κρίσης, ο Κυριάκος Κατζουράκης ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Δεν νομίζω ότι είναι κρίση αυτό που βιώνουμε, αλλά η συνέχεια μιας οικονομικής πολιτικής η οποία έχει ξεκινήσει εδώ και πολλές δεκαετίες και είναι μια σταδιακή απώλεια της ανάγκης του ανθρώπου να κατοικεί μέσα στην εσωτερική του ζωή, να την αξιοποιεί και να μπορεί μέσα από κει να βγάζει την αλληλεγγύη του, την ανθρωπιά του και το δημιουργικό του εαυτό. Ολα αυτά έχουν βασική προϋπόθεση την κανονικότητα της ζωής. Να ξυπνά κανείς το πρωί και να έχει τροφή, στέγη και εργασία. Ολα αυτά έχουν χαθεί. Τα επίσημα νούμερα φυσικά δεν είναι αληθινά. Οταν μιλάμε για 1.300.000 ανέργους, το πραγματικό νούμερο είναι διπλάσιο. Τα νούμερα αποκρύπτονται τεχνηέντως».
Στο βιβλίο του, που προλογίζουν η Καλλιόπη Ρηγοπούλου και ο Μάνος Στεφανίδης και που επιμελείται η Μαρία Λαϊνά, ο Κυριάκος Κατζουράκης παρουσιάζει την τέχνη του με λόγο ρέοντα και ανεπιτήδευτο, γεγονός που θεωρούμε ότι συνοδοιπορεί με το ύφος εν γένει της τέχνης του. Η μελέτη του Κατζουράκη για τη ζωγραφική, το θέατρο και τον κινηματογράφο ξετυλίγει ταυτόχρονα σημαντικούς σταθμούς από τη ζωή του. Σε αυτή τη συζυγία συνίσταται η «τάξη στο χάος». Στην αποτύπωση μιας πλούσιας διαδρομής -από το 1963 μέχρι σήμερα- έξω από στεγανά. Στην ουσία της τέχνης που αποτελεί ένα «αντεστραμμένο κουτί της Πανδώρας και το οποίο εσωκλείει όλη την ανθρώπινη γνώση και την εμπειρία. Στο διακαή πόθο κάθε καλλιτέχνη να εκφράσει το άρρητο και να δομήσει το αταξινόμητο. Το χαοτικό. Η τέχνη του Κατζουράκη το επιτυγχάνει σε μεγάλο βαθμό, καταφέρνοντας μάλιστα να βρίσκεται σε διαρκή επαφή με την κοινωνία, και σε σύγκρουση με κάθε είδους εξουσιαστική ισχύ.

No comments: