Τα εμβληματικά ανθρωπάκια του Γιάννη Γαΐτη επέστρεψαν στη Θεσσαλονίκη έπειτα από 27 χρόνια για μια νέα ανάγνωση - ερμηνεία στο έργο ενός πρωτοποριακού καλλιτέχνη. Κι αν τα φωτογραφικά ντοκουμέντα από περφόρμανς του καλλιτέχνη που εξελίχθηκαν στο κέντρο της πόλης το 1981 κατά τη διάρκεια της τελευταίας του εν ζωή έκθεσης στη Θεσσαλονίκη (γκαλερί Κοχλίας) φαντάζουν ακόμη και σήμερα πρωτοποριακά, η νέα αναδρομική έκθεση στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης προσφέρεται για μια βαθιά ματιά σ’ έναν ριζοσπαστικό σουρεαλιστή, όχι μόνο μόνο μέσα από τα στενά καλλιτεχνικά όρια, αλλά ως μια προσωπικότητα με κοινωνικό και πολιτικό εύρος.
«Γιάννης Γαΐτης… Ολοι και Μόνος» είναι ο τίτλος της έκθεσης, που παραπέμπει στο ομώνυμο έργο του (κρεβάτι–κατασκευή από ξύλο και μέταλλο, 1969) με το οποίο «ο Γαΐτης επιχείρησε ένα κριτικό σχόλιο ότι τίποτε δεν μπορεί να γίνει χωρίς να υπάρχει μια ομάδα», εξήγησε η Κατερίνα Κοσκινά, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος «Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου», που είχε την επιμέλεια της έκθεσης από κοινού με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΜΜΣΤ, Ντένη Ζαχαρόπουλο.
Η ιστορία του μοναχικού αλλά ταυτόχρονα ανοιχτού ανθρώπου, που ωστόσο συμμετείχε σε όλες τις πρωτοποριακές κινήσεις της διεθνούς καλλιτεχνικής σκηνής, εξελίσσεται στους δύο ορόφους του ΜΜΣΤ. Η έκθεση διατρέχει «μια ολοκληρωμένη μορφή της ελληνικής ιστορίας κι όχι μόνο της ιστορίας της Τέχνης», σημείωσε ο κ. Ζαχαρόπουλος. Παρακολουθεί την εποχή του, την καλλιτεχνική του πορεία και ταυτόχρονα τη ζωγραφική του γλώσσα μαζί με τις συνθήκες εκείνες οι οποίες, διαδοχικά, «σφράγισαν» τους εικαστικούς προσανατολισμούς του (πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα, μετάβαση στο Παρίσι, ελευθερία πειραματισμών…).
Εργα της πρώτης περιόδου του καλλιτέχνη (’40 - ’60) στο ισόγειο αποκαλύπτουν την άγνωστη αρχική του διαδρομή, την εξέλιξή του στην ώριμη περίοδο αναγνωρίσιμη στο ευρύ κοινό από τη σχηματοποιημένη αντρική μορφή. «Eίναι τα Ανθρωπάκια του σήμερα, είναι το κατεστημένο και το ίδιο το Ανθρωπάκι αυτό αντιδρά στο κατεστημένο», εξηγούσε το 1984 ο ίδιος ο καλλιτέχνης…
Είκοσι τέσσερα χρόνια μετά, ο επισκέπτης καλείται να σταθεί και πάλι στο «σύμβολο» του Γαΐτη και να εξετάσει την εποχή μέσα στην οποία δημιουργήθηκε ως κριτικό σχόλιο στη μάζα τον καταναλωτισμό, την απώλεια της προσωπικής ταυτότητας την αποξένωση», παροτρύνει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος. «Η Ελλάδα τού χρωστάει πολλά και δεν τα έχει αναγνωρίσει», επισήμανε. «Ούτε δέκα αναδρομικές εκθέσεις δεν θα διώξουν το αίσθημα της πικρίας. Παρ’ όλα αυτά, σε αντίθεση με άλλους καλλιτέχνες, ο Γαΐτης εξόρκισε την πίκρα του ως ένας αισιόδοξος δημιουργός».
Προσδοκία Μουσείου
Την αναγνώριση αυτή προσδοκά η οικογένειά του, με τη λειτουργία του Μουσείου Γαΐτη - Σίμωση που κατασκευάζεται στην Ιο. Το πέτρινο κτίριο, 1.600 τ. μ., ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια με ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά η έλλειψη κονδυλίων καθυστερεί την ολοκλήρωσή του, όπως διευκρίνισε η κόρη του Λορέττα Γαΐτη - Charrat, αρχιτέκτονας και μουσειολόγος – η τρίτη της παρέας των επιμελητών της έκθεσης. Πώς θυμάται τον πατέρα της η Λορέττα Γαΐτη; «Ως έναν άνθρωπο τρυφερό, γεμάτο όρεξη για ζωή και δουλειά. Το ’84 μου ζήτησε να στήσω την αναδρομική του στην Εθνική Πινακοθήκη. Tότε κατάλαβα το εύρος και την αξία του έργου του. Δυστυχώς, δεν μου δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να του το πω».
No comments:
Post a Comment