ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΜΕ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΑ 82 ΤΟΥ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΓΑΔΗΣ

«Πρέπει να τολμάμε τα αθόρυβα»

Της Παρασκευής Κατημερτζή, TA NEA: Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2008

«Καμαρώνω που είμαι Ρωμιός και δεν θέλω να μιμούμαι τους Βησιγότθους» δηλώνει ο ζωγράφος Γιάννης Μιγάδης, μαθητής του Κ. Παρθένη, που πιστεύει στην ελληνικότητα

Τον αποκάλεσαν «Τσέχωφ του Ελληνικού Τοπίου», ποπ, σουρεαλιστή, χαμηλόφωνο, προσπάθησαν να τον εντάξουν στον κριτικό ρεαλισμό. Τον κατηγόρησαν ότι «πάει με την άμαξα» όταν οι άλλοι τρέχουν με το αεροπλάνο. Ο Γιάννης Μιγάδης, στα 80 και κάτι του, απτόητος, τρυφερός και ελαφρώς ειρωνικός, καταφθάνει με τον αραμπά του και εκθέτει εκατό εκλεκτά έργα- σχέδια, πίνακες, θεατρικές μακέτες στην πρώτη αναδρομική του έκθεση στην Αθήνα, που υλοποιείται με καθυστέρηση δεκαετιών. Το έμβλημά του «Να τολμάς τα αθόρυβα. Να κωφεύεις στα εγγυημένα ρεύματα» μοιάζει σήμερα πιο επίκαιρο και επιτακτικό. Τι κακό έχουν τα ρεύματα; «Είναι σαν να σε παίρνουν από το χέρι να σε πάνε όπου θέλουν. Αν σ΄ αρέσει το ρεύμα, το ακολουθείς. Έχει μια δύναμη. Μπορεί να σε παρασύρει».

• Τι πιστεύετε ότι εκομίσατε «εις την τέχνη»;

Δεν νομίζω ότι έχω εφεύρει κάτι καινούργιο. Μου φαίνεται αρκετά τολμηρό ότι ζωγραφίζω όπως νιώθω.

• Κάτι για το οποίο είστε υπερήφανος...

Το ξέρω ότι είμαι αληθινός. Όταν ένα έργο είναι αληθινό, αγγίζει όλο τον κόσμο. Τα καλά είναι καλά για όλους και για τη ζωγραφική και για τον εαυτό τους. Σε κάποιους αυτό φαίνεται λίγο, αλλά όταν ζωγραφίζω είμαι πλήρης. Δεν κοροϊδεύω. Ό,τι κάνω, το κάνω με αγάπη. Όχι μόνο με πινέλα και χρώματα. Η ζωγραφική με συντηρεί και με δικαιώνει.

• Έχετε κερδίσει πολλές διακρίσεις- μέχρι και η Ακαδημία Αθηνών σας τίμησε για τα έργα σας. Τι σημαίνει να θεωρείσθε χαμηλόφωνος;

Είμαι και εγώ υπεύθυνος γι΄ αυτό. Για εμένα η ζωγραφική είναι μια πολύ προσωπική υπόθεση. Μια δική μου εξομολόγηση. Δεν την έκανα δημόσιο θέαμα και άκουσμα. Δεν το ΄χα ανάγκη αυτό. Δεν ζωγραφίζω για να μείνω αθάνατος ή για τους άλλους. Είναι μια ανάγκη προσωπική. Σ΄ όλη μου τη ζωή δεν έκαμα τίποτ΄ άλλο. Και τα σκηνικά που έκανα ήταν ζωγραφική. Δεν μπορείς να είσαι εύκολος, να είσαι πασπαρτού.

• Δεν σας καίει η επιθυμία της καθιέρωσης της επιτυχίας, να βγάλετε χρήματα;

Λάθος. Άλλο πράγμα η επιτυχία, άλλο τα χρήματα. Μοιραία, βγήκανε και κάποια χρήματα από το θέατρο και τον κινηματογράφο, αλλά στη ζωγραφική ποτέ. Υπήρχε όμως πάντα ένας φόβος για τη ζωγραφική και υπάρχει, πιστεύω, σε όλους τους ζωγράφους. Όλοι αμφιβάλλουμε για τον εαυτό μας, για το δυναμικό της δουλειάς μας και το αν αφορά έναν ευρύτερο κύκλο. Το χαμηλόφωνο σχετίζεται μ΄ αυτό: Δεν θα ήθελα να μπαίνω στη μέση να παρουσιάζω κάτι άλλο απ΄ αυτό που είμαι.

• Πώς αντιμετωπίζετε τον φόβο του θανάτου;

Επιβιώνω μέσα από τα έργα μου.

• Ποια η σχέση σας με τη ζωγραφική;

Είναι μια φαγάνα. Τα θέλει όλα και είναι απαιτητική ερωμένη, Θα συνεχίσετε ώς το τέλος;
Αυτά που έχω κάνει δεν είναι αρκετά. Θέλω να βρω συγκινήσεις, αφορμές. Έχω φθάσει σ΄ ένα σημείο πληρότητας, σχεδόν αδιαφορίας. Πετώ πολλά πράγματα από τη ζωή μου, αλλά πρέπει να υπάρχουν πράγματα που θα τα βρω, που δεν τα ξέρω ακόμα.

• Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, υπάρχει ελπίδα για την ελληνικότητα;

Δεν το σκέπτομαι. Το ξέρω αυτό. Στο Παρίσι είδα τον Ματίς και τόσα άλλα έργα. Θαύμαζα, διδασκόμουν, αλλά υπογείως υπήρχε η Ελλάδα. Βεβαίως υπάρχει γιαπωνέζικη τέχνη, αμερικανική. Όμως τα καλά έργα είναι καλά για όλους. Πιστεύω στο ελληνικό κύτταρο, πιστεύω ότι ο άνθρωπος είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Καμαρώνω που είμαι Ρωμιός, και δεν θέλω να μιμούμαι τους Βησιγότθους. Υπάρχει ελπίς. Απειλείται, αλλά δεν χάθηκε. Όσο υπάρχουν δέκα άνθρωποι υπάρχει παρηγοριά.

• Ποιο ήταν το δίδαγμα από τον δάσκαλό σας στη Σχολή Καλών Τεχνών Κωνσταντίνο Παρθένη;

Όταν πρωτοείδα έναν πίνακά του ήταν το άνοιγμα, το άλφα. Ως δάσκαλος ήταν σπουδαίος. Δεν μιλούσε πολύ, αλλά αυτά που έλεγε για το σχέδιο, για τα ψυχρά και θερμά χρώματα ήταν ουσιαστικά. Γρήγορα τον πέταξαν από τη Σχολή. Το μεγάλο μάθημα του Παρθένη, που πέρασε σ΄ όλους τους μαθητές του, ήταν ο σεβασμός σ΄ αυτό που έκανε. Ότι η ζωγραφική είναι σοβαρή υπόθεση.

Μια αστική τάξη που βρικολάκιασε...

«Είμαι βαθύτατα ελεύθερος- για να μην το πω δημοκράτης. Για μένα η χούντα ήταν κάτι πέρα από τις δυνάμεις και από τη φαντασία μου», θα πει ο Γιάννης Μιγάδης μπροστά στα ζωγραφιστά πορτρέτα εκείνης της περιόδου, απόκοσμα και ανησυχητικά που έχουν ως αφετηρία παλιές οικογενειακές φωτογραφίες και καρτ ποστάλ με τις ωραίες του Μεσοπολέμου. Βλέποντάς τα, προκαλούν σήμερα αναστάτωση καθώς αποκαλύπτουν το πρόσωπο μιας παρωχημένης αστικής τάξης που βρικολάκιασε. Έργα όπως οι Αστοί, το Σχολαρχείο, η Οικογένεια, ο Μοναχογιός, οι Νεόνυμφοι, οι Γόησσες, οι Αγέρωχες κυρίες της οδού Στησιχόρου. Υπνοβατούν «στα όρια ανάμεσα στο πρόσωπο και το προσωπείο», σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης, Αφροδίτη Κούρια.

Η έκθεση συμπληρώνεται με άγνωστα σχέδια, τοπία, αντικείμενα καθημερινά και ορισμένες μακέτες, χαρακτηριστικά δείγματα από τις 90 θεατρικές παραστάσεις που σκηνογράφησε.

ΙΝFΟ

Γιάννης Μιγάδης «Το χρώμα της μνήμης» στο Μουσείο Μπενάκη (Κουμπάρη 1 και Βασ. Σοφίας. Τηλ. 210-
3671.000), έως 9 Νοεμβρίου.