Του Δ. ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 17/09/2008
Ο Γιόζεφ Κουντέλκα παρουσίασε χθες την αναδρομική έκθεσή του στο Μπενάκη. Ο φημισμένος Τσέχος φωτογράφος αποκάλυψε ότι εδώ και καιρό γυρίζει τη Μεσόγειο αιχμαλωτίζοντας με τον φακό του απομεινάρια του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Τα πολλά λόγια είναι περιττά. Δυο νεαροί Τσέχοι με τη σημαία της πατρίδας τους στους καταπατημένους από σοβιετικά τανκς δρόμους της Πράγας |
«Ποτέ δεν έβαλα τις φωτογραφίες μου σε κατηγορίες. Πάντα φωτογραφίζω αντιδρώντας σε ό,τι βλέπω. Οι φωτογραφίες της Πράγας του '68 με την εισβολή των σοβιετικών στρατευμάτων είναι, τυπικά, ντοκουμέντα. Δείχνουν συγκεκριμένα γεγονότα. Μετά από αυτές τις φωτογραφίες η ΕΣΣΔ ήταν δύσκολο να ισχυριστεί ότι ο στρατός της μπήκε ως απελευθερωτής στην πόλη, όπως έλεγε τότε η σοβιετική προπαγάνδα. Αλλα οι φωτογραφίες μου της Πράγας δεν είναι μόνο αυτό. Για μένα αντιπροσωπεύουν οποιαδήποτε λαϊκή εξέγερση. Δεν έχει σημασία η εθνικότητα, σημασία έχει ο αγώνας του λαού ενάντια σε έναν πάνοπλο στρατό».
Ετσι εξήγησε ο Γιόζεφ Κουντέλκα, ο Τσέχος φωτογράφος που έγινε γνωστός από τις φωτογραφίες που τράβηξε κατά την εισβολή του σοβιετικού στρατού στην Πράγα, τη δουλειά του εκείνης της εποχής. Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε χθες στο Μουσείο Μπενάκη, μέσα στην αίθουσα με την αναδρομική έκθεσή του, που εγκαινιάζεται σήμερα και θα διαρκέσει μέχρι τις 23 Νοεμβρίου, μίλησε με ελάχιστα μετρημένα λόγια για το έργο του.
«Το θεωρώ φυσιολογικό ότι οι νέοι στην Τσεχία δεν ξέρουν τίποτε για τα γεγονότα του '68», συνέχισε ο εβδομηντάχρονος φωτογράφος. «Δεν γνωρίζουν τι συνέβη. Και οι ηλικιωμένοι που τα έζησαν και κάποιοι συμμετείχαν σε αυτά, προτιμούν να ξεχνάνε το πόσο εύκολα υποτάχθηκαν. Ετσι με τις φωτογραφίες μου, που μόλις φέτος θα κυκλοφορήσουν όλες μαζί, κάπου 250 φωτογραφίες σε ένα βιβλίο με τίτλο "Εισβολή '68", θυμίζω στους Τσέχους ότι σε μια στιγμή της ιστορίας τους φέρθηκαν σαν ήρωες. Και είναι και μια προειδοποίηση, σαράντα χρόνια μετά, ώστε να μην υποταχθούν ξανά τόσο εύκολα σε οποιαδήποτε εξουσία».
«Το θεωρώ φυσιολογικό ότι οι νέοι στην Τσεχία δεν ξέρουν τίποτε για τα γεγονότα του '68», συνέχισε ο εβδομηντάχρονος φωτογράφος. «Δεν γνωρίζουν τι συνέβη. Και οι ηλικιωμένοι που τα έζησαν και κάποιοι συμμετείχαν σε αυτά, προτιμούν να ξεχνάνε το πόσο εύκολα υποτάχθηκαν. Ετσι με τις φωτογραφίες μου, που μόλις φέτος θα κυκλοφορήσουν όλες μαζί, κάπου 250 φωτογραφίες σε ένα βιβλίο με τίτλο "Εισβολή '68", θυμίζω στους Τσέχους ότι σε μια στιγμή της ιστορίας τους φέρθηκαν σαν ήρωες. Και είναι και μια προειδοποίηση, σαράντα χρόνια μετά, ώστε να μην υποταχθούν ξανά τόσο εύκολα σε οποιαδήποτε εξουσία».
«Με τις φωτογραφίες μου θυμίζω στους Τσέχους ότι σε μια στιγμή της Ιστορίας τους φέρθηκαν σαν ήρωες. Είναι και μια προειδοποίηση, σαράντα χρόνια μετά, να μην ξαναϋποταχθούν τόσο εύκολα σε οποιαδήποτε εξουσία», είπε χθες ο Κουντέλκα |
Στην αναδρομική έκθεση, που επιμελήθηκε ο ίδιος, δεν εκτίθενται μόνο οι φωτογραφίες της εισβολής. Στους τοίχους της αίθουσας κρέμονται και «Το Ξεκίνημα», με πρωτότυπα τυπώματα από την πρώτη έκθεση που έκανε το 1961, ως νεαρός τότε φοιτητής του Πολυτεχνείου. Υπάρχουν φωτογραφίες από το «Θέατρο», όταν συνεργαζόταν με το μηνιαίο περιοδικό Divadlo. Βρίσκονται εκεί και οι διάσημοι «Τσιγγάνοι», με φωτογραφίες από τους καταυλισμούς των Ρομ στη Σλοβακία και τη Ρουμανία. Υπάρχουν και τα πανοραμικά τοπία του «Χάους» και οι αποξενωμένες ανθρώπινες φιγούρες της «Εξορίας».
«Αυτή η έκθεση είναι η ζωή μου», συνόψισε ο Κουντέλκα. Γι' αυτό και ταξίδεψε εδώ από την προηγούμενη Τρίτη, για να τη στήσει όπως επιθυμούσε. «Θέλω να έχω τον απόλυτο έλεγχο», είπε. «Είτε όταν φωτογραφίζω είτε όταν εκθέτω τα έργα μου, δίνω τον καλύτερό μου εαυτό στη δουλειά μου και απαιτώ από τους άλλους να κάνουν το ίδιο».
«Δεν ασχολούμαι με την πολιτική, θεωρώ απλά σημαντική εξέλιξη ότι η Ευρώπη έχει μια οντότητα», απάντησε όταν ρωτήθηκε για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού η έκθεση εντάσσεται στις εκδηλώσεις για τη γαλλική προεδρία της Ε.Ε. «Προτιμώ να ταξιδεύω», συμπλήρωσε ο αεικίνητος, άπατρις, νομάδας φωτογράφος. Και διηγήθηκε μια ιστορία. «Όταν οι Τσιγγάνοι είδαν τις φωτογραφίες μου ενθουσιάστηκαν. Και ο αρχηγός ενός καταυλισμού είπε "για να μας φωτογραφίζει έτσι ο Κουντέλκα, πρέπει να είναι κι αυτός Τσιγγάνος"».
Ο Κουντέλκα, λοιπόν, συνεχίζει ακαταπόνητος τη φωτογράφιση. Ένα από τα σχέδια που προσπαθεί να ολοκληρώσει είναι μια σειρά φωτογραφιών που να αναδεικνύει τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. «Φωτογραφίζω αρχαιολογικούς χώρους, όχι μόνο εδώ στην Ελλάδα, αλλά και στη Σικελία, στη Συρία, σε όλη τη Μεσόγειο. Μόνο που σε αυτό τον κόσμο, το να φωτογραφίζεις γίνεται όλο και πιο δύσκολο».
* Μουσείο Μπενάκη: Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου, τηλ. 210-3453111 *
«Αυτή η έκθεση είναι η ζωή μου», συνόψισε ο Κουντέλκα. Γι' αυτό και ταξίδεψε εδώ από την προηγούμενη Τρίτη, για να τη στήσει όπως επιθυμούσε. «Θέλω να έχω τον απόλυτο έλεγχο», είπε. «Είτε όταν φωτογραφίζω είτε όταν εκθέτω τα έργα μου, δίνω τον καλύτερό μου εαυτό στη δουλειά μου και απαιτώ από τους άλλους να κάνουν το ίδιο».
«Δεν ασχολούμαι με την πολιτική, θεωρώ απλά σημαντική εξέλιξη ότι η Ευρώπη έχει μια οντότητα», απάντησε όταν ρωτήθηκε για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού η έκθεση εντάσσεται στις εκδηλώσεις για τη γαλλική προεδρία της Ε.Ε. «Προτιμώ να ταξιδεύω», συμπλήρωσε ο αεικίνητος, άπατρις, νομάδας φωτογράφος. Και διηγήθηκε μια ιστορία. «Όταν οι Τσιγγάνοι είδαν τις φωτογραφίες μου ενθουσιάστηκαν. Και ο αρχηγός ενός καταυλισμού είπε "για να μας φωτογραφίζει έτσι ο Κουντέλκα, πρέπει να είναι κι αυτός Τσιγγάνος"».
Ο Κουντέλκα, λοιπόν, συνεχίζει ακαταπόνητος τη φωτογράφιση. Ένα από τα σχέδια που προσπαθεί να ολοκληρώσει είναι μια σειρά φωτογραφιών που να αναδεικνύει τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. «Φωτογραφίζω αρχαιολογικούς χώρους, όχι μόνο εδώ στην Ελλάδα, αλλά και στη Σικελία, στη Συρία, σε όλη τη Μεσόγειο. Μόνο που σε αυτό τον κόσμο, το να φωτογραφίζεις γίνεται όλο και πιο δύσκολο».
* Μουσείο Μπενάκη: Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου, τηλ. 210-3453111 *
No comments:
Post a Comment