Monday, October 25, 2010

Καλλιτεχνικός διαγωνισμός για τα 20 χρόνια της ενωμένης Γερμανίας

Πυροτεχνήματα «τυλίγουν» τη Μπούντεσταγκ στην 20ή επέπτειο της επανένωσης, την 3η Οκτωβρίου 2010
Πυροτεχνήματα «τυλίγουν» τη Μπούντεσταγκ στην 20ή επέπτειο της επανένωσης, την 3η Οκτωβρίου 2010   (Φωτογραφία:  Reuters)
Έναν καλλιτεχνικό διαγωνισμό για σπουδαστές και μαθητές με επίκεντρο τα 20 χρόνια της ενωμένης Γερμανίας στην Ευρώπη διοργανώνουν η γερμανική πρεσβεία και το Ινστιτούτο Γκαίτε στην Αθήνα με προθεσμία υποβολής την 20ή Νοεμβρίου.

Με πηγή έμπνευσης τη γερμανική επανένωση οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να δώσουν το δικό τους στίγμα, χωρίς περιορισμούς· το έργο τους μπορεί να αποτελείται από φωτογραφίες και κολάζ, να είναι γλυπτό, χειροτέχνημα, κείμενο ή κάποια άλλη μορφή τέχνης.

«Είμαστε ένας λαός! 20 χρόνια ενωμένη Γερμανία στην Ευρώπη» είναι το θέμα του διαγωνισμού, ο οποίος περιορίζεται αποκλειστικά σε μαθητές και σπουδαστές στην Ελλάδα.

Ο νικητής θα επιλεγεί από κριτική επιτροπή. Τα έργα θα εκτεθούν στην πρεσβεία ή στην πρεσβευτική κατοικία και θα παρουσιαστούν στο δικτυακό τόπο της πρεσβείας.

Τους νικητές περιμένουν ενδιαφέροντα δώρα: Α' βραβείο 500 ευρώ, Β' βραβείο ένα αεροπορικό εισιτήριο μετ' επιστροφής για το Βερολίνο και Γ' βραβείο ένα ξύλινο μοντέλο του θρυλικού Trabant.

Η επίδοση του έργου μπορεί να γίνει είτε προσωπικά στην πρεσβεία (κατά τις ώρες υποδοχής του κοινού), είτε να αποσταλεί ταχυδρομικά: στην Πρεσβεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα με Θέμα Kreativwettbewerb, στη διεύθυνση Καραολή και Δημητρίου 3, 10675 Κολωνάκι-Αθήνα.

Έργα πέντε φωτογράφων από τη PhotoBiennale παρουσιάζονται στο Τορίνο

Η Πηνελόπη Μανουσάκη αποτυπώνει στις φωτογραφίες της τοίχους που έχουν αλλάξει υφή και όψη από τον χρόνο
Η Πηνελόπη Μανουσάκη αποτυπώνει στις φωτογραφίες της τοίχους που έχουν αλλάξει υφή και όψη από τον χρόνο   (Φωτογραφία:  Αρχείο ΔΟΛ )
Φωτογραφίες πέντε δημιουργών, οι οποίες παρουσιάστηκαν στην φετινή PhotoBiennale, φιλοξενούνται στο Τορίνο της Ιταλίας. Πρόκειται για έργα των Βασίλη Βρεττού, Στρατή Βογιατζή, Πηνελόπης Μανουσάκη, Σπύρου Στάβερη και Δημήτρη Σοφικίτη.

Στα έργα τους κυριαρχεί η αφήγηση και η κινηματογραφική διάσταση του μέσου.

Ο Βασίλης Βρεττός φέρνει το θεατή μπροστά στους μαρμαροτεχνίτες της Ακρόπολης παρουσιάζοντας τις εργασίες αποκατάστασης πάνω στον ιερό βράχο. Η οπτική γωνία του φωτογράφου επικεντρώνει στην ανθρώπινη εργασία χωρίς όμως να απομονώνει το έργο από την σημασιολογική του διάσταση.

Ο Στρατής Βογιατζής ανοίγει μια πόρτα στα σπίτια των εγκαταλελειμμένων, κατά κύριο λόγο, μαστιχοχωριών της Χίου, ενώ η Πηνελόπη Μανουσάκη (Ενδότερα) αποτυπώνει τοίχους που έχουν αλλάξει υφή και όψη από τον χρόνο.

Ο Σπύρος Στάβερης μέσα από τις νυχτερινές του λήψεις (Nocturno) δημιουργεί διαφορετικές συνθήκες θέασης των αντικειμένων/υποκειμένων που επιλέγει.

Ο τόπος σαν ονειρικό τοπίο, σχεδόν εξωπραγματικό, παρουσιάζεται στις φωτογραφίες του Δημήτρη Σοφικίτη (Ονείρεμα), που τα τελευταία 25 χρόνια συνεργάζεται με τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο, εμπνεόμενος από το έργο του και εμπνέοντας με τη σειρά του τα κινηματογραφικά πλάνα.

Τα έργα παρουσιάζονται στο εντυπωσιακό περιβάλλον του ξενοδοχείου Art+Tech, το οποίο έχει σχεδιαστεί από τον Ρέντσο Πιάνο, στο πλαίσιο της αποκατάστασης και μετατροπής του παλιού εργοστασίου αυτοκινητοβιομηχανίας της Fiat σε έναν πολυχώρο.

Η έκθεση διοργανώνεται στο πλαίσιο του μήνα της Σύγχρονης Τέχνης στο Τορίνο, υπό την αιγίδα του Επίτιμου Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στο Τορίνο, σε επιμέλεια της Αφροδίτης Οικονομίδου και είναι μια συμπαραγωγή του Le Meridien Turin Art+Tech και της PhotoBiennale του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.

Το in.gr είναι χορηγός επικοινωνίας της PhotoBiennale.
Newsroom ΔΟΛ

Sunday, October 24, 2010

«Η Ιερότητα της Φύσης - η Απειλή» και η δική μας ευθύνη...


Τον πίνακα «Η Ιερότητα της Φύσης - η Απειλή» ο ζωγράφος Αλέκος Φασιανός τον πρόσφερε στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, η δική του συνεισφορά στους σκοπούς του.
  • Tης Eλενης Mπιστικα, Η Καθημερινή, 24/10/2010
Ολοι μας μάθαμε πια πόσο δύσκολος είναι ο αγώνας να σπέρνεις ελπίδες σε χέρσο χωράφι και να περιμένεις να βλαστήσουν, να ανθίσουν, να καρπίσουν... Είτε αφορά την πολιτική, τον πολιτισμό, την οικονομία, την πρόοδο, το δικό μας παρόν ή το μέλλον των γενεών που θα ’ρθουν, ο αγώνας πρέπει να ’ναι και ομαδικός και προσωπικός, για να φέρει αποτέλεσμα. Τι είναι μια επιτυχημένη ογκώδης διαδήλωση, παρά ένας άνθρωπος, και άλλος άνθρωπος, και άλλοι, πολλοί άνθρωποι, που πιστεύουν στον ίδιο σκοπό, βγήκαν να δηλώσουν την πίστη τους και την απόφασή τους να τον υπηρετήσουν, και έγιναν διαδήλωση ποτάμι, λαοθάλασσα, βοή που φθάνει πολύ μακριά... Οταν όμως πρόκειται για κάτι τόσο θεμελιώδες, και τόσο ιερό, όπως η Φύση, και επάνω της στέκεται, σύννεφο μαύρο, η Απειλή, τότε η ευθύνη από μαζική υπόθεση γίνεται καθαρά προσωπική – ακριβώς όπως η προσευχή.

Πίστη, ένταση, προσήλωση στον στόχο, δεν χρειάζεται καν δυνατή φωνή.

Οταν υπάρχει ιερότης σκοπού, και ένας ψίθυρος φθάνει για να εισακουστούμε, όπως συμβαίνει σε μια εκκλησιά ή σε έναν αρχαίο ελληνικό ναό. Ο ψίθυρος είναι η εξωτερίκευση της απόφασης για δράση. Αρκεί αυτό. Δεν χρειάζονται τυμπανοκρουσίες, συνθήματα, πλακάτ και οργανωμένες ενέργειες. Το ίδιο δυνατή και αποφασιστική είναι η παρουσία του ενός, της μιας, γιατί έτσι συγκεντρώνονται οι πολλοί και η δική τους φωνή περνά και σε άλλους, και σε άλλους...

Οι σκέψεις αυτές μπροστά σε έναν πίνακα του Αλέκου Φασιανού, που πιστός στο μοτίβο «Η Τέχνη για την Τέχνη» αισθάνθηκε την υποχρέωση, την εσώτερη παρόρμηση να προσφέρει την τέχνη του, να βάλει το δικό του «λιθαράκι» στον αγώνα για τη Φύση, που στις μέρες μας, και εξαιτίας μας, έφθασε να απειλείται η ίδια, και μαζί της η ανθρωπότητα, το οικοσύστημα και όλος ο πλανήτης Γη. Ο Αλέκος Φασιανός ζωγράφισε έναν ξυλοκόπο που ετοιμάζεται να κόψει το δέντρο της ζωής, εκεί που φωλιάζουν τα πουλιά. Το έργο του αυτό το πρόσφερε στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και στην πρόεδρό του κ. Νίκη Γουλανδρή, και ο ίδιος θα ερμηνεύσει τι είναι αυτό που τον ώθησε να διαλέξει αυτό ειδικά το θέμα, με τη γνωστή σε όλους μας αμεσότητα και γνησιότητα του λόγου του.

Για τον λόγο αυτό το Μουσείο Γουλανδρή, τα μέλη του Δ.Σ. και η πρόεδρος κ. Νίκη Γουλανδρή προσκαλούν φίλους τού Μουσείου, και της τέχνης, σε γεύμα την Τετάρτη 3 Νοεμβρίου, ώρα 21.00, στο Αίθριο του Κέντρου ΓΑΙΑ, στην Κηφισιά. Εκεί θα παρουσιαστεί το έργο, και ο ζωγράφος Αλέκος Φασιανός θα μας μιλήσει για όλα αυτά που περικλείει ο τίτλος του πίνακα «Η Ιερότητα της Φύσης - η Απειλή». Θα τραγουδήσει η υψίφωνος Αναστασία Ζαννή. Για όσους θα ’θελαν να έχουν το ζωγραφισμένο μήνυμα-δίδαγμα με την υπογραφή του Αλέκου Φασιανού, θα υπάρχει περιορισμένος αριθμός λιθογραφιών του έργου, διαστάσεων 55x55, στην τιμή των 700 ευρώ, υπέρ των σκοπών του Μουσείου. Για τον ίδιο σκοπό και η συμμετοχή κατ’ άτομο στο γεύμα 100 ευρώ. Το Κέντρο ΓΑΙΑ, με είσοδο από την Οθωνος 100, Κηφισιά, διαθέτει και χώρο στάθμευσης.

Saturday, October 23, 2010

Σπύρος Παπαλουκάς: «Προσωπογράφος» της ελληνικής υπαίθρου


«Σπύρος Παπαλουκάς: Ζωγραφική 1915 - 1956» είναι ο τίτλος της έκθεσης, που παρουσιάζεται (έως 31/12), στη «Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας - Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα» (Γ. Παπανδρέου 2). Εκτίθενται εκατό περίπου έργα του μεγάλου Ελληνα καλλιτέχνη, ο οποίος χαρακτηρίζεται πρόδρομος της λεγόμενης «γενιάς του '30». Οι παρουσιαζόμενες δημιουργίες αποκαλύπτουν τον πλούσιο κόσμο των αξεπέραστων ζωγραφικών κατακτήσεών του. Ανάμεσά τους αντιπροσωπευτικοί πίνακες, όπως «Βάρκες στο Σηκουάνα» (1918), «Αίγινα» (1923), «Ο ναός της Αφαίας» (1923), «Αρσανάς Μεγίστης Λαύρας» (1924), «Μονή Παντοκράτορος» (1925), «Καφενείο στη Μυτιλήνη» (1929), «Θάλασσα στην Πάρο» (1948), «Σπίτια στην Υδρα», κ.ά.

Ο Σπύρος Παπαλουκάς γεννήθηκε στη Δεσφίνα Παρνασσίδας το 1892. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1909 - 1916), κοντά στους Γεώργιο Ροϊλό και Γεώργιο Ιακωβίδη. Την περίοδο της φοίτησής του στην ΑΣΚΤ, κέρδισε επτά πρώτα βραβεία. Από το 1916 έως το 1921, συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι στην ακαδημία Julian και σε άλλες σχολές καλών τεχνών. Το 1921 επέστρεψε στην Ελλάδα και ακολούθησε τον ελληνικό στρατό στη Μικρά Ασία ως επίσημος εικονογράφος της εκστρατείας. Δυστυχώς, η καλλιτεχνική του παραγωγή εκείνης της εποχής, με 500 έργα, κάηκε στο τρένο που τα μετέφερε στη Σμύρνη τις μέρες της καταστροφής.

Το 1923 ο Σπ. Παπαλουκάς ζωγραφίζει στην Αίγινα, ενώ με το φίλο του Στρατή Δούκα έμεινε στο Αγιο Ορος τη χρονική περίοδο 1923-'24, φιλοτεχνώντας μια από τις αντιπροσωπευτικότερες ενότητες της δουλειάς του. Το 1924 πραγματοποιεί την πρώτη του ατομική έκθεση στη Θεσσαλονίκη, στο Λευκό Πύργο. Το 1927 του ανατίθεται η αγιογράφηση της Μητρόπολης της Αμφισσας. Το 1928, μετά από πρόσκληση του Αγγελου Σικελιανού, συμμετείχε στην προετοιμασία των Δελφικών Εορτών μαζί με τον Δημήτρη Πικιώνη, ενώ το 1932 - 1933 χρωματίζει την πολυκατοικία του αρχιτέκτονα Κ. Παναγιωτάκου στα Εξάρχεια (γνωστή από τότε ως «Μπλε πολυκατοικία»). Τα χρόνια 1935 - 1937 συνεργάζεται με τους Ν. Χατζηκυριάκο - Γκίκα, Δ. Πικιώνη, Στρ. Δούκα κ.ά. στην έκδοση του περιοδικού «Το 3ο Μάτι». Τρία χρόνια αργότερα (1940), διορίζεται διευθυντής της Δημοτικής Πινακοθήκης, ενώ το 1956 εκλέγεται καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

Το τοπίο, κυρίως, η προσωπογραφία και η νεκρή φύση αποτελούν τις βασικές θεματικές ενότητες του έργου του. Χωρίς να ασπάζεται αβασάνιστα τις ξένες καλλιτεχνικές τάσεις και θεωρίες, οι επιρροές του από τη βυζαντινή τέχνη, από τον Π. Σεζάν και τα κινήματα του μοντερνισμού εκδηλώνονται πολύτροπα στη ζωγραφική του.

Οπως σημειώνει η καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης και διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα, «ο Σπύρος Παπαλουκάς κατάγεται από τη Δεσφίνα, ένα ορεινό χωριό της Ρούμελης όχι μακριά από τους Δελφούς. Το επιβλητικό τοπίο και τα "ζωντανά αγάλματα", που είχε ξεθάψει πριν λίγα χρόνια η αρχαιολογική σκαπάνη, ήταν αρκετά για να αναφλέξουν την κρυμμένη σπίθα του επίδοξου δημιουργού. Αυτό το δίπολο Φύση και Τέχνη θα ορίσει το αισθητικό και πλαστικό πεπρωμένο της τέχνης του Παπαλουκά... Ο Παπαλουκάς, αντίθετα από τους αστούς καλλιτέχνες, είναι λόγω καταγωγής, όπως παρατήρησε δίκαια ο Νίκος - Γαβριήλ Πεντζίκης, "καλλιτέχνης με συνείδηση χωρικού". 

Αυτό εξηγεί την ιδιαίτερη σχέση του με τη φύση. "Σαν ήμουν στο χωριό μου, γνώρισα από μικρός τον τόπο μου μ' όλες τις λεπτομέρειες. Περπάτησα στις λαγκαδιές, στα μονοπάτια, στα βουνά του, με τις χαράδρες του και τις νεροσυρμές, με τα χιόνια και τις βροχές". Η σχέση του με τη φύση είναι βιωματική, σωματική. Γι' αυτό θα παραμείνει ένας από τους πιο πιστούς "προσωπογράφους" της ελληνικής υπαίθρου. Η τοπιογραφία θα διατηρήσει το πρωτείο στην ευάριθμη άλλωστε θεματική του ζωγράφου και θα καταγράψει με τις μεταμορφώσεις της όχι μόνο την ιδιομορφία του κάθε τόπου που μελετά αλλά κυρίως τη βαθμιαία ωρίμανση και τις διακυμάνσεις της πλαστικής του αναζήτησης».

«Ο Σπύρος Παπαλουκάς είναι κατ' εξοχήν τοπιογράφος», συνεχίζει. «Σ' ένα κείμενό του δίνει το κλειδί για να εννοήσουμε τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το τοπίο: "Το τοπίο είναι αντικείμενα σε διάφορες αποστάσεις, που χαρακτηρίζονται με χρώματα, σε διάφορες πλοκές, οριζόντιες, κάθετες, διαγώνιες, κ.τ.λ." Το όραμά του είναι τόσο δυσκολότερο να το συλλάβουμε, όσο μεγαλύτερη είναι η πλοκή του. Η δραματική εμφάνιση ενός τοπίου είναι η στιγμή που τα σχήματα και τα χρώματα βρίσκονται στο σημείο ακριβώς που πλησιάζει το ένα το άλλο επειδή το χρώμα μεταβάλλεται, έξω από την απόσταση και από το φως, από την ποσότητα και τη θέση που βρίσκεται».

Ολα τα παρουσιαζόμενα έργα ανήκουν στη συλλογή του Ιδρύματος Β. και Μ. Θεοχαράκη και αποτελούν μέρος των πρόσφατων εκθέσεων του μεγάλου απόντα της ελληνικής ζωγραφικής, Σπύρου Παπαλουκά, στην Αθήνα (2007 - 2008), στην Κωνσταντινούπολη (2008) και τη Θεσσαλονίκη (2008). Παράλληλα, έχει κυκλοφορήσει κατάλογος - βιβλίο με κείμενα των Μαρίνας Λαμπράκη - Πλάκα, Ευθυμίας Γεωργιάδου - Κούντουρα και Τάκη Μαυρωτά (που έχει την επιμέλεια της παρουσίασης). Ακόμη, έχουν αναδημοσιευτεί στην έκδοση αποσπάσματα κειμένων των Σπύρου Παπαλουκά, Στρατή Δούκα, Αλέξανδρου Ξύδη, Νίκου Αλεξίου, Γιάννη Μόραλη, Νίκου - Γαβριήλ Πεντζίκη, Δημήτρη Πικιώνη, Γιάννη Τσαρούχη, Βεατρίκης Σπηλιάδη, Νίκου Ζία, Μαίρης Μιχαηλίδου, Ελένης Βακαλό, Χρύσανθου Χρήστου, Τώνη Σπητέρη, Στέλιου Λυδάκη, κ.ά.

Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Κυριακή 24 Οχτώβρη 2010

Τζιμ Σόου, ποπ και μεγάλοι δάσκαλοι


Μια βόλτα στην γκαλερί Bernier/Eliades είναι σαν να μπαίνεις μέσα σε ένα τεράστιο κόμικ
  • Της Μαργαριτας Πουρναρα, Η Καθημερινή, Σάββατο, 23 Oκτωβρίου 2010
Οταν συναντάει κανείς πολιτικοποιημένους Αμερικανούς, έχει την αίσθηση ότι κουβαλούν στην πλάτη τους τη συνείδηση ενός ολόκληρου έθνους. Στη συνέντευξή μας με τον Τζιμ Σόου, που παρουσιάζει έως και τις 12 Νοεμβρίου τη δουλειά του στην γκαλερί Bernier/Eliades, αισθάνθηκε υποχρεωμένος να απολογηθεί διότι δεν εγκατέλειψε τις ΗΠΑ την οκταετία του Μπους, επισημαίνοντας παράλληλα ότι δεν είναι τόσο ενεργός πολίτης όσο θα ήθελε. Οι δηλώσεις αυτές δεν ήταν για να αποτινάξει τις ενοχές του, όσο για να σχηματίσει στα μάτια μας το πορτρέτο μιας υπερδύναμης σε μετάβαση, η οποία διαθέτει ακόμη σκεπτόμενες και ευαίσθητες φωνές. Αλλωστε, τα έργα του δεν είναι τίποτ’ άλλο από μεταβολισμένες εικόνες με ήρωες των κόμικς, ένα ψυχογράφημα της ποπ κουλτούρας που εξέθρεψε πολλούς δημιουργούς της γενιάς του, βυθίζοντας κάποιους στην αμεριμνησία και βοηθώντας άλλους να αφυπνισθούν.

«Πιστεύω ότι η σημαντική τομή που έφερε τους ακραίους και θρησκόληπτους τύπους στο προσκήνιο ήταν η έλευση των καλωδιακών καναλιών τη δεκαετία του ’70. Από τότε έψαχναν τρόπους να τρυπώσουν στην καθημερινότητα του μέσου Αμερικανού, αλλά ήταν δύσκολο. Η 11η Σεπτεμβρίου τους έδωσε την τέλεια ευκαιρία να επιβάλουν τον συντηρητισμό και την καταπίεση. Ομως, μη φανταστείτε ότι αυτό το φαινόμενο είναι κάτι καινούργιο. Αντιθέτως, παλεύουμε μαζί του τα τελευταία πενήντα χρόνια. Ο φασισμός μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο φόρεσε άλλες μάσκες. Στις ΗΠΑ έγινε μακαρθισμός, μετεξελίχθηκε σε ρεϊγκανισμό και πριν το καταλάβουμε, φτάσαμε στον Μπους».
  • Αποδυνάμωση
«Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η αμερικανική Aριστερά έχασε όλη της τη δύναμη. Το ξήλωμα είχε αρχίσει πιο πριν, όταν εξαφανίστηκε η εργοστασιακή παραγωγή, εξασθένησε η αυτοκινητοβιομηχανία, σιώπησαν τα συνδικάτα», μας εξηγεί. «Για τον μέσο κάτοικο της Οκλαχόμα, του Μισισιπή, της Γιούτα το μόνο που απέμεινε για να ταυτιστούν ήταν ο χριστιανισμός. Εφ’ όσον κανένας Αμερικανός πρόεδρος δεν είχε χάσει δημοτικότητα όταν έπαιρνε την απόφαση να εισβάλει σε ξένη χώρα, ποιος θα μπορούσε να σταματήσει τον Τζορτζ Μπους από το να μπει στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Μόνο όταν η εξέλιξη των δύο πολέμων πήγε άσχημα, έχασε ψήφους. Μαζί χάθηκε και η ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να επέμβουμε και να φυτέψουμε τη δημοκρατία».
  • Ιχνη και μικρές ιστορίες
Η κουβέντα συνεχίζεται και φτάνει στη θεματολογία της τέχνης του. Καθόμαστε, άλλωστε, κάτω από ένα έργο με τον Σούπερμαν. Μια βόλτα στην γκαλερί είναι σαν να μπαίνεις μέσα σε ένα τεράστιο κόμικ, ένα σύμπαν που σκαρώθηκε στη φαντασία του καλλιτέχνη, με γνωστούς και άγνωστους ήρωες σε νέες περιπέτειες. Πίσω από τα έργα του βλέπει κανείς βαθιά γνώση της ιστορίας της τέχνης. Ιχνη του Γκόγια, του Ουίλιαμ Μπλέικ, κρυφές αναφορές σε old masters, αλλά και σε μεγάλους λογοτέχνες, όπως ο Τζόις, απομακρύνουν τη δουλειά του από τη ρηχότητα της ποπ.

Ο Σόου συλλέγει πληροφορίες, εικόνες και ερεθίσματα από κάθε πηγή που μπορεί να κρύβει ενδιαφέρον. Φτιάχνει έργα που συνθέτουν μικρές ιστορίες. Δεν χρειάζεται να είσαι γνώστης της αμερικανικής κουλτούρας για να τα απολαύσεις. Εχουν οντότητα και αυτοτέλεια, απευθύνονται σε όλους. Αλλωστε, η πολιτική είναι συχνά παρούσα με τον δικό της τρόπο, αναζητεί την προσοχή του θεατή.

«Κοιτάζω και ξανακοιτάζω το υλικό. Φτιάχνω προσχέδια που δεν ωριμάζουν ποτέ στο να γίνουν έργα στην γκαλερί. Οσο για τους Ελληνες θεατές, τους παρακαλώ να δουν τα έργα με συμπάθεια. Ουδέποτε είχα κάποια σχέση με την Γκόλντμαν Σακς!».

Χάραξαν... τον 20ό αιώνα



 Με δημιουργίες 250 καλλιτεχνών η έκθεση «Imprint - Διεθνή χαρακτικά, τυπώματα και καλλιτεχνικά βιβλία από τη συλλογή Κητή» στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης αποτυπώνει μία διαδρομή 100 χρόνων 


Ενα αποτύπωμα -όπως, άλλωστε, λέει και ο τίτλος της- της διεθνούς χαρακτικής από τις αρχές του 20ού μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα αποτελεί η έκθεση «Imprint - Διεθνή Χαρακτικά, Τυπώματα και Καλλιτεχνικά Βιβλία από τη Συλλογή Κητή», η οποία φιλοξενείται μέχρι τις 28 Νοεμβρίου στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στους χώρους της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης.
Η «Imprint» είναι ένα αποτύπωμα της διεθνούς καλλιτεχνικής σκηνής για έναν ολόκληρο αιώνα, αποτύπωμα της προσωπικής σφραγίδας ενός συλλέκτη που επί δεκαπέντε χρόνια επιδίδεται με πάθος στη συλλογή έργων τέχνης.

Χάραξαν... τον 20ό αιώνα

Περιλαμβάνει ένα μεγάλο σύνολο καλλιτεχνών και έργων, πάνω από 250 καλλιτέχνες και περισσότερα από 300 έργα. Με πυρήνα τη χαρακτική στις νέες ποικίλες τεχνικές της μορφές αποδίδει την καλλιτεχνική ατμόσφαιρα στην ευρύτητά της, καθώς ανακαλεί ποικιλότροπα τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την καλλιτεχνική έκφραση στον τρισδιάστατο χώρο.

Ταυτόχρονα αποτελεί και ένα είδος εικαστικής βιβλιοθήκης, με πολυάριθμα καλλιτεχνικά βιβλία και port-folios: αυτά, στη διάθεση του θεατή, αναδεικνύουν τις πλούσιες και εμπνευσμένες καλλιτεχνικές εφαρμογές, που εξυπηρετούν λογοτεχνικά κείμενα, σε δημιουργική συνάφεια με την καλλιτεχνική εικόνα.

Η έκθεση αρθρώνεται σε επτά ενότητες: «Μοντέρνοι καιροί», «Αφαίρεση», «Στην επικράτεια του πραγματικού αντικειμένου», «Στα όρια των εννοιών και του ελάχιστου», «New Spirit», «Στην επικράτεια του χώρου», «Η τέχνη τώρα». 

Αυτές οι ενότητες αποδίδουν και το χρονολογικό φάσμα στο οποίο εντάσσονται οι περιλαμβανόμενοι καλλιτέχνες και τα έργα τους. Ξεκινώντας από εκπροσώπους του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, το μεταπολεμικό στίγμα δίνεται μέσα από χαρακτηριστικά δείγματα της αφηρημένης τέχνης και στη συνέχεια από έργα και, Ευρωπαίους και Αμερικανούς, καλλιτέχνες που διερεύνησαν νέους τρόπους διαχείρισης της εικόνας και της καθημερινής πραγματικότητας κατά τις δεκαετίες 1960 και 1970. 

Στη συνέχεια εκπροσώπων του μινιμαλισμού και της «άρτε πόβερα», η ζωγραφική χειρονομία με ένταση στον τύπο του νεοεξπρεσιονισμού και συναφών τάσεων χαρακτηρίζει τη δεκαετία 1980, όπως και οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις μέσα στον τρισδιάστατο χώρο, που αφενός συνεχίζονται μέχρι σήμερα, αφετέρου αποτυπώνονται και στα χαρακτικά.

Τελευταία ενότητα αποτελεί εκείνη που παρουσιάζει εκδοχές της ευρωπαϊκής και αμερικανικής τέχνης που παράχθηκε από τη δεκαετία 1990 μέχρι σήμερα.
  • Το «μικρόβιο» του συλλέκτη 
Γιατρός γαστρεντερολόγος, διευθυντής της Κλινικής του νοσοκομείου «Γεώργιος Παπανικολάου», ο Γ. Κητής είχε την τύχη να είναι συμμαθητής στο γυμνάσιο με τον ζωγράφο Χρ. Μπότσογλου και να έχουν καθηγητή τον Γ. Κασσόλα. 

Ο ίδιος ζωγράφιζε από μικρός, μετά το τέλος των σπουδών του, ωστόσο, κόλλησε το «μικρόβιο» της συλλογής έργων τέχνης. 

Σήμερα είναι υπερήφανος που έχει στην κατοχή του 900 έργα ελληνικής ζωγραφικής και 1.800 χαρακτικής και όπως λέει «είναι κρίμα να έχεις ένα έργο στα μπουντρούμια ή κρεμασμένο στους τοίχους του σπιτιού σου. Το έργο του καλλιτέχνη αφορά την κοινωνία».
  • ΚΑΤΑΛΟΓΟΣΗ έκθεση συνοδεύεται από πλούσιο, δίγλωσσο κατάλογο. Η επιμέλεια της έκθεσης και του καταλόγου είναι της Θούλης Μισιρλόγλου και επιστημονικός σύμβουλος είναι ο Ντένης Ζαχαρόπουλος.
Μαρία Ριτζαλέου, ΕΘΝΟΣ, 22/10/2010

Τα κόμικς στους ρυθμούς της ρέγκε

Η ρέγκε βγήκε από την Τζαμάικα, το ξέρω, αλλά μερικές από τις καλύτερες στιγμές της, απ' τις καλύτερες νότες της αν προτιμάτε, ακούστηκαν για πρώτη φορά στο βαθύ Λονδίνο. 

Στους δίσκους της ιστορικής εταιρείας «Greensleeves», που συμπλήρωσε φέτος 33 χρόνια ζωής και αποφάσισε να τα γιορτάσει με ένα φουλ πακέτο ήχων και εικόνων. 

Βλέπε ένα CD φουλ μιξαρισμένο με 56 τραγούδια και έναν τόμο που φέρει τον τίτλο «Greensleeves: The First 100 Covers». Στην Αμερική κυκλοφορούν χώρια, στη Βρετανία πάνε μαζί, αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει εμάς, τους φίλους των κόμικς, είναι το βιβλίο. 

Γιατί; Διότι περιλαμβάνει καταπληκτικά δείγματα από την τέχνη του Tony McDermott, πρώτου και βασικού δημιουργού εξωφύλλων στους δίσκους της «Greensleeves». Ο οποίος McDermott σπούδασε γραφιστική στο Λονδίνο στο τέλος της δεκαετίας του '70 και ξεκίνησε την καριέρα του στο σύμπαν της ένατης τέχνης σχεδιάζοντας το στριπάκι «Shades» για το εβδομαδιαίο περιοδικό «Black Echoes». 

Εκεί τον είδαν οι υπεύθυνοι της δισκογραφικής (το ντουέτο Chris Sedgwick και Chris Cracknell για να είμαι ακριβής) και αποφάσισαν ότι η φαντασμαγορική και πολύχρωμη αισθητική του ταίριαζε άψογα με το χαρακτήρα της μουσικής τους. Και κάπως έτσι τα κόμικς ενώθηκαν με τη ρέγκε, σε έναν συνδυασμό μοναδικό, ακαταμάχητο και πολύ, μα πάρα πολύ διασκεδαστικό. 

ΥΓ.: Διόλου τυχαία, τον πρόλογο του «Greensleeves: The First 100 Covers» υπογράφει ο Paul Simonon των Clash. 

Πρωτοπόρος της φωτογραφίας, αλλά και του Photoshop

  • Ο Εντουαρντ Μάιμπριτζ (1830-1904) υπήρξε ένας πρωτοπόρος φωτογράφος, ιδιοφυής εφευρέτης της κινούμενης εικόνας, αλλά και ο πρώτος σκηνοθέτης στην ιστορία του κινηματογράφου, του οποίου άλλωστε θεωρείται «πατέρας».
Στην κοιλάδα Γιόσεμαϊτ, στην άκρη του γκρεμού  

Στην κοιλάδα Γιόσεμαϊτ, στην άκρη του γκρεμού Οσα όμως κι αν έχει γράψει η ιστορία γι' αυτόν τον παθιασμένο δημιουργό, εκείνο που εντυπωσιάζει τον σύγχρονο θεατή είναι πόσο μοντέρνο παραμένει το έργο του, έναν και πλέον αιώνα μετά. Δεν είναι τυχαίο που ο Εντγκάρ Ντεγκά, ο Μαρσέλ Ντισάν, ο Φράνσις Μπέικον (που δεν αποχωρίστηκε ποτέ τα άλμπουμ του), ο Σάι Τουόμπλι και πρόσφατα ο Φίλιπ Γκλας (με την όπερα «Ο Φωτογράφος») επηρεάστηκαν από το έργο του.

Αλογα καλπάζουν
Η έκθεση-αφιέρωμα στο έργο του στην Tate Britain είναι από τα ωραιότερα πράγματα που μπορεί κανείς να δει στο Λονδίνο. Μεγαλώσαμε με κινούμενες εικόνες και είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε τη ζωή χωρίς αυτές. Δεν μπορούμε καν να νιώσουμε τους Αμερικανούς θεατές στην Καλιφόρνια του 1880, όταν είδαν για πρώτη φορά άλογα να καλπάζουν στο πανί της προβολής του Μάιμπριτζ.

Ηταν η πρώτη φορά που παρουσίαζε τη μηχανή Zoopraxiscope, στο γυάλινο δίσκο της οποίας ζωγράφιζε τις φωτογραφίες του, «φυλακίζοντας» αποτελεσματικά την κίνηση. Στον τοίχο της Tate, τα ίδια αυτά άλογα προκαλούν στον θεατή-χρήστη του Ιντερνετ και του Ι-phone την ίδια μεγάλη έκπληξη. Από καθαρά αισθητική όμως πλευρά.

Ο Μάιμπριτζ πήγε στην Αμερική, όπου έζησε το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής του, στα 20 του χρόνια. Μέχρι τα τέλη του 1860 πληρωνόταν για τις φωτογραφίες που έβγαζε και αποτύπωναν την ανασυγκρότηση της χώρας μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Φωτογράφισε την επέκταση των τρένων στην ενδοχώρα, τους φάρους στην ακτογραμμή του Ειρηνικού. Διάσημες είναι οι φωτογραφίες του στην κοιλάδα Γιόσεμαϊτ στην Καλιφόρνια, αλλά και οι πανοραμικές (360 μοιρών) του Σαν Φρανσίσκο, οι μεγαλύτερες που είχαν γίνει ποτέ. Οι 11 φωτογραφικές πλάκες, η μία δίπλα στην άλλη, ξεπερνούν τα 5 μέτρα μήκος και είναι συναρπαστικές.

Ε, λοιπόν, η έκθεση αποκαλύπτει ότι έναν αιώνα πριν από το Photoshop ο Μάιμπριτζ «αλλοίωνε» τις φωτογραφίες του. Εκοβε και ένωνε τα αρνητικά, έβαφε τις ατέλειες. Ηταν ένας αληθινός καλλιτέχνης.
Δεν είναι τυχαίο που σύντομα, από το 1877, αφοσιώθηκε στις κινούμενες εικόνες που του επέτρεψαν να «αιχμαλωτίσει» την κίνηση σε ζώα («Animal Locomotion») και ανθρώπους. Εγκαταστάθηκε στο Πάλο Αλτο της Καλιφόρνια και με τις μηχανές, αλλά και τις τεχνικές που εφεύρισκε, κινηματογραφούσε τα άλογα των ιπποδρομιών, που στα χέρια του έμοιαζαν να ίπτανται στον αέρα. Υπέγραφε άλλωστε τα έργα του με την ελληνική λέξη Helios, καθώς ένιωθε εκλεκτική συγγένεια με τον θεό Ηλιο.
Δολοφόνος
Πριν από τον Μάιμπριτζ, η κίνηση το 19ο αιώνα έμοιαζε με παιδικό παιχνίδι. Εκείνος κατάφερε για πρώτη φορά στην Ιστορία να λανσάρει με απαράμιλλη αληθοφάνεια την ψευδαίσθηση της κίνησης. Μετά ήρθε ο κινηματογράφος και η ψευδαίσθηση απέκτησε κι άλλες διαστάσεις.

Μυθιστορηματική ήταν και η προσωπική του ζωή. Παντρεύτηκε το 1872 την κατά 22 χρόνια μικρότερή του Φλόρα Στόουν, που ασχολούνταν επίσης με τη φωτογραφία. Ο σύντομος γάμος τους θα μετατρεπόταν σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της εποχής.

Η Φλόρα ερωτεύτηκε τον, επίσης, Βρετανό, θεατρικό κριτικό της εφημερίδας «Σαν Φρανσίσκο Ποστ», Χάρι Λάρκινς. Οταν έμεινε έγκυος, οι φήμες έλεγαν ότι το παιδί ήταν του Λάρκινς. Ο Μάιμπριτζ ανακάλυψε μια φωτογραφία του μωρού με τη λεζάντα «ο μικρός Χάρι». Σκότωσε τον Λάρκινς, αλλά αθωώθηκε από τους δικαστές υπερασπιζόμενος την αντρική τιμή του. Χρησιμοποίησε μάλιστα μια φωτογραφία του (εκτίθεται στην Tate) που τον δείχνει στην άκρη ενός γκρεμού, υπονοώντας ότι τρελάθηκε...

Αμέσως μετά, το 1875, ταξίδεψε στην Κεντρική Αμερική. Οσο εκείνος φωτογράφιζε τη Γουατεμάλα και τον Παναμά, η Φλόρα πέθανε και το παιδί, ο Φλορέντο-Ηλιος, στάλθηκε σε ορφανοτροφείο. *
*Εως 16 Ιανουαρίου

Οταν στα γραμματόσημα τιμούν τους θρύλους του ελληνικού τραγουδιού

Ο ζωγράφος Κώστας Σπυριούνης φιλοτέχνησε το 2009 για τα ΕΛΤΑ την πολύ επιτυχημένη αναμνηστική σειρά γραμματοσήμων «Ελληνες Ηθοποιοί». Τα γραμματόσημα εκείνα, καταγράφοντας μια πτυχή του σύγχρονου λαϊκού πολιτισμού μας, συγκίνησαν, αγαπήθηκαν, ταξίδεψαν, έγιναν τμήμα σημαντικών συλλογών διεθνώς. Τώρα, μια νέα σειρά έρχεται να προστεθεί με το «Αφιέρωμα στο ελληνικό λαϊκό τραγούδι: Ζαμπέτας, Τσιτσάνης, Καζαντζίδης, Μπιθικώτσης, Μοσχολιού, Μπέλλου». Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, εκφράζει τον μεγάλο θαυμασμό που έτρεφε για τα πρόσωπα και την αγωνία του να μην προδώσει την αγάπη γι' αυτά ενός ολόκληρου λαού.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ: Είναι η δεύτερη συνεργασία σας με τα Ελληνικά Ταχυδρομεία στην έκδοση σειράς τιμητικών γραμματοσήμων. Πώς προέκυψε και ποια ήταν η έκβαση της πρώτης σας εμπειρίας με τους έλληνες ηθοποιούς;

ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΥΡΙΟΥΝΗΣ: Είχα καταθέσει πριν από χρόνια δείγματα δουλειάς μου στην ειδική υπηρεσία των ΕΛΤΑ, για να μ' έχουν υπόψη. Πέρασε πολύς καιρός και είχα απογοητευτεί, σχεδόν το είχα ξεχάσει, μέχρι που με κάλεσαν για μια συνεργασία. Οταν πήγα να συζητήσω μαζί τους, μου έδωσαν δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε διάφορες θεματικές, όπως «Το παιδί και το περιβάλλον» και τα «Ιστορικά μνημεία της Ελλάδος». Παράλληλα επρόκειτο να κυκλοφορήσει και μια σειρά με έλληνες ηθοποιούς. Ηταν μια σειρά σε εξέλιξη, δεν ήταν η πρώτη φορά που γινόταν, αλλά οι προηγούμενες φορές ήταν φωτογραφικής απεικόνισης.

Χ.Π.: Οπότε οι ηθοποιοί ήταν καθαρά δική σας επιλογή.

Κ.Σ.: Ναι, απολύτως. Ενθουσιάστηκα με το θέμα, αλλά δεν είχα υποψιαστεί ούτε τον βαθμό δυσκολίας ούτε το σύντομο χρονικό διάστημα που είχα να το ολοκληρώσω. Στην αρχή μάλιστα ήταν οκτώ πρόσωπα, αλλά ο διευθύνων σύμβουλος πολύ σωστά σκέφτηκε ότι δεν ήταν δυνατόν να λείπει η Λαμπέτη, όταν ανάμεσά τους ήταν ο Χορν. Ετσι έγιναν εννέα τα πορτρέτα. Να σας διευκρινίσω ότι όταν ξεκινάς αυτή τη συνεργασία υπογράφεις ένα ιδιαίτερα αυστηρό συμβόλαιο, το οποίο θέτει μια σειρά απαιτήσεων που αν δεν ικανοποιηθούν, η συνεργασία δεν προχωράει. Οταν λοιπόν έχεις ολοκληρώσει το δημιουργικό μέρος της δουλειάς, τα έργα περνούν από τρεις διαφορετικές επιτροπές. Η πρώτη είναι της Σχολής Καλών Τεχνών, η οποία εγκρίνει ή απορρίπτει τα πορτρέτα, η δεύτερη είναι οι συγγενείς των καλλιτεχνών, αυτή είναι και η πιο δύσκολη και η πιο «ευαίσθητη», αν τους αρέσει ή δεν τους αρέσει ο άνθρωπός τους, και η τελευταία είναι το διοικητικό συμβούλιο των ΕΛΤΑ. Η αγωνία μου κατά την πρώτη μου ανάθεση ήταν πολλή μεγάλη, αλλά τελικά πήγαν όλα καλά. Η σειρά κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία.

Χ.Π.: Υπήρξατε ποτέ ο ίδιος φιλοτελιστής;

Κ.Σ.: Οχι με μεγάλη μεθοδικότητα, αλλά νεότερος είχα μια εξαιρετική συλλογή, την οποία χάρισα μέσα σ' ένα ερωτικό πάθος. Λίγο μετά έφυγε από τη ζωή μου και το πρόσωπο που με ενδιέφερε κι έτσι έχασα και τη συλλογή και τον έρωτα μου... (γέλια)

Χ.Π.: Ηταν μια συλλογή διεθνής;

Κ.Σ.: Ναι, γιατί είχα έναν θείο που ταξίδευε και μου έστελνε γράμματα από τα πιο απίθανα μέρη του κόσμου. Τα ελληνικά γραμματόσημα, πάντως, θεωρούνται εξαιρετικά και απορώ με το θράσος μου να πάω και να προτείνω τον εαυτό μου, γιατί τα γραμματόσημα συνήθως ανατίθενται σε διακεκριμένους καλλιτέχνες.

Χ.Π.: Τι είδους φιλοτελισμός υπάρχει σήμερα; Η πλειονότητα των νέων, όπως και οι επιχειρήσεις, χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο...

Κ.Σ.: Εχετε δίκιο, γιατί ενώ οι εικονιζόμενοι ήταν αναγνωρίσιμοι και πολύ δημοφιλείς ηθοποιοί, πολύς κόσμος δεν τα είδε ποτέ αυτά τα γραμματόσημα. Πάντως φιλοτελισμός εξακολουθεί να υπάρχει, υπάρχουν παθιασμένοι οπαδοί και τη μέρα που τα παρουσιάσαμε στη Λυρική, ο κόσμος είχε γεμίσει ασφυκτικά την αίθουσα. Κάτι που δεν ήξερα και έμαθα είναι ότι τα φύλλα με τα χαλασμένα γραμματόσημα έχουν τεράστια συλλεκτική αξία!

Χ.Π.: Στην εκτέλεση αυτών των πορτρέτων βασιστήκατε σε φωτογραφικό υλικό;

Κ.Σ.: Ενώ υπάρχει αρκετά μεγάλο φωτογραφικό υλικό, το οποίο μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει -στην περίπτωση μερικών ηθοποιών μάλιστα ο αριθμός φωτογραφιών είναι τεράστιος-, προτίμησα να διαλέξω από πόζες πιο «κλασικές». Ετσι οι φωτογραφίες κατά περίπτωση δεν ξεπερνούσαν τις δύο ή τρεις. Η τελική μου επιλογή έγινε παρουσία των συγγενών, έτσι ώστε να μην υπάρχει αντίρρηση ως προς το σε ποια φωτογραφία θα βασιζόμουν. Αλλωστε σε πολλές περιπτώσεις ήταν οι ίδιοι που μου τις παραχώρησαν κι έτσι συμφωνήσαμε άμεσα. Ιδιαίτερα τώρα, με το αφιέρωμα στο ελληνικό λαϊκό τραγούδι, είδα απ' ευθείας τους συγγενείς, όπως την κόρη του Γιώργου Ζαμπέτα, Κατερίνα, τον γιο του Βασίλη Τσιτσάνη, Κώστα, την κυρία Βάσω Καζαντζίδη, την κυρία Μεταξία Μπιθικώτση. Μάλιστα, τη μέρα που συνάντησα την κόρη τής Μοσχολιού, μόλις είχε γίνει η εκταφή της.

Χ.Π.: Σας ενδιέφερε η ψυχολογία αυτών των ανθρώπων; Θελήσατε να μάθετε περισσότερα γι' αυτούς;

Κ.Σ.: Εμαθα πολλά από τους δικούς τους, αλλά δεν ήθελα να επηρεαστώ. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν πάνω απ' όλα φωτεινά σημεία του πολιτισμού μας. Ολοι μας ως άνθρωποι έχουμε τα θετικά και τα αρνητικά μας, δεν ήθελα να τους απομυθοποιήσω. Προπαντός μιλώντας με τα παιδιά τους, που μπορεί κάποια από αυτά να είχαν αντιρρήσεις ως προς τους γονείς τους.

Χ.Π.: Τελικά, ποιες ήταν οι αντιδράσεις τους; Δεχτήκατε κάποια αρνητική κριτική;

Κ.Σ.: Ως προς τη δουλειά μου, όχι. Αλλά αυτή τη φορά υπήρξαν κάποιοι συγγενείς που μου ζήτησαν να ωραιοποιήσω λίγο την εικόνα των ανθρώπων τους. Το σεβάστηκα και έκανα μια αισθητική βελτίωση, όπως το να σκουρύνω λίγο τα μαλλιά κάποιου ή να τα πυκνώσω σ' έναν άλλο. Ο Τσαρούχης μού είπε κάποτε πως οι πεθαμένοι είναι τα ιδανικότερα μοντέλα. Είναι σαν τα λόγια του να αφορούν αυτήν την ανάθεση. Πάντως η δουλειά μου ήταν πιστή απεικόνιση των φωτογραφιών τους.

Χ.Π.: Νομίζετε ότι ένα πορτρέτο πρέπει να είναι απόλυτης ακρίβειας;

Κ.Σ.: Εγώ θέλω να είμαι ακριβής, διαφορετικά δεν βρίσκω τον λόγο να τα κάνω. Τα πορτρέτα, έτσι κι αλλιώς, είναι πολλή δύσκολη υπόθεση, γιατί πρέπει να βρεις τον τρόπο να συλλάβεις και να μεταφέρεις τα χαρακτηριστικά του μοντέλου. Και το γραμματόσημο απαιτεί να είσαι ακριβής. Οι άνθρωποι αυτοί υπήρξαν δημοφιλείς και αγαπητοί. Δεν μου επιτρεπόταν να μου ξεφύγει ούτε μία γραμμή. Θα έπαυαν να είναι ο Ζαμπέτας ή η Βουγιουκλάκη.

Χ.Π.: Είχατε γνωρίσει κάποιες από αυτές τις προσωπικότητες όσο ζούσαν;

Κ.Σ.: Μικρός είχα συναντήσει, και μάλιστα μου είχε δώσει αυτόγραφο, τη Βουγιουκλάκη στο σπίτι της ξαδέλφης μου, παλιάς ηθοποιού, Μαριάννας Κουράκου. Τον Χορν επίσης, στης Ναταλίας Μελά, της γλύπτριας, της οποίας υπήρξα βοηθός. Οσον αφορά τους λαϊκούς τραγουδιστές, είχα μια σύντομη συνάντηση με την Μπέλλου στου Τσαρούχη, ο οποίος την αγαπούσε πολύ και μας μιλούσε συχνά γι' αυτήν. Και είχα και μια σύντομη, αλλά χαρακτηριστική συνάντηση με τη Μοσχολιού. Βρισκόμουν στο «Υγεία» εξαιτίας ενός προβλήματος μιας φίλης, την οποία τελικά χάσαμε. Κάποια στιγμή βγήκα από το δωμάτιό της κλαίγοντας και με πλησίασε με νυχτικό και ορό στο χέρι. Με ρώτησε γιατί κλαίω και μου είπε, για να με καθησυχάσει, ότι ο Θεός είναι μεγάλος. Πού να 'ξερε ότι μόλις τέσσερα-πέντε χρόνια μετά εκείνος ο άγνωστός της που πλησίασε, θα της ζωγράφιζε το πορτρέτο...

Χ.Π.: Τελικά, θεωρείτε ότι αποτυπώσατε τα πρόσωπα ή μια μάσκα;

Κ.Σ.: Αποτύπωσα μια μάσκα. Αυτό που ήξερα από τις δημόσιες εμφανίσεις τους ή από τον κινηματογράφο. Είμαι μάλλον ειδωλολάτρης. Προτιμώ να κρατήσω την εικόνα τους. Ηταν όλοι τους σπουδαίοι καλλιτέχνες και δημιουργοί.

Χ.Π.: Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείτε για να καταλήξουν σε μορφή γραμματοσήμου;

Κ.Σ.: Ενα πρόβλημα που αντιμετώπισα ήταν ότι έπρεπε να τα φανταστώ σε μικρή κλίμακα. Από το 35x50 που τα ζωγράφιζα, θα κατέληγαν σε γραμματόσημα. Είχα λοιπόν την εξής ιδέα. Καθώς τα ζωγράφιζα, σε διάφορες φάσεις τα φωτογράφιζα με το κινητό μου, ώστε να τα βλέπω στη μικρή οθόνη. Αυτό με βοήθησε πολύ ώστε να μην «πήξει» ζωγραφικά το γραμματόσημο και να το βλέπεις ευχάριστα. Δηλαδή ένα θέμα σύνθεσης. Υπήρξαν περιπτώσεις μεγάλων ζωγράφων που μετέφεραν έργα τους σε γραμματόσημα, που προέκυψε αυτό ακριβώς το πρόβλημα. Πάντως την τελική μορφή την αναλαμβάνουν οι γραφίστες των ΕΛΤΑ. Παίρνουν το ζωγραφισμένο πορτρέτο και το σχηματοποιούν, ώστε να το προσαρμόσουν στο μικρό «κουτάκι» που θα καταλήξει στους φακέλους μας. Αφαιρούν κάτι που ενοχλεί, προσθέτουν γράμματα, όπως το HELLAS, και την αξία του γραμματοσήμου. Στην περίπτωση της σειράς αυτής για το «Ελληνικό Λαϊκό Τραγούδι» πρόσθεσαν στο φόντο νότες και λόγια από τα τραγούδια τους.

Χ.Π.: Αν σας δινόταν η ευκαιρία να επιλέξετε λογοτέχνες, ποιους θα διαλέγατε;

Κ.Σ.: Ποιητές κυρίως, τον Καβάφη, τον Καββαδία, τον Καπετανάκη, τον Ρίτσο, τον Λαπαθιώτη, τον Ασλάνογλου, τη Δημουλά, που μ' αρέσει πολύ -και όχι γιατί είναι της μόδας-, τον Χρονά και τον Μεγαλυνό. Από πεζογράφους, τον Πεντζίκη και φυσικά τον Παπαδιαμάντη. Θεωρώ ύψιστη τιμή του επίσημου κράτους να συμπεριλάβει κάποιον σε σειρά γραμματοσήμων. Αφού δεν θα έκαναν ποτέ πορτρέτα καλλιτεχνών χαρτονόμισμα. Ενώ θα είχε νόημα να έχουμε χαρτονομίσματα με τις μορφές της Κάλλας, ή του Καβάφη και οπωσδήποτε του Παπανικολάου, του δημιουργού τού test pap.

Χ.Π.: Πόσο καιρό μένουν τα γραμματόσημα στην κυκλοφορία;

Κ.Σ.: Μέχρι να εξαντληθούν.

Χ.Π.: Στους ηθοποιούς είχε ενδιαφέρον η χρηματική αξία του κάθε γραμματοσήμου;

Κ.Σ.: Το πιο συνηθισμένο ήταν του Ηλιόπουλου, που ήταν των 0,20 λεπτών, ενώ το πιο σπάνιο, του Κωτσόπουλου, είχε 3,50 ευρώ. Πάντως δεν αντιστοιχούν στην αξία των εικονιζομένων.

Χ.Π.: Σκέφτομαι ότι τα γραμματόσημα είναι η πιο ακριβής μορφή pop art. Παράγεται σε χιλιάδες αντίτυπα, ταξιδεύει, φεύγει, μένει στα συρτάρια, γίνεται συλλεκτικό κομμάτι. Αν είχατε πλήρη δημιουργική ελευθερία θα κάνατε κάτι άλλο;

Κ.Σ.: Θα έκανα ακριβώς το ίδιο.
Info: Ο Κ. Σπυριούνης είναι επιμελητής του νέου Μουσείου «Μαρία Κάλλας» που ανοίγει στην Τεχνόπολη ο Δήμος Αθηναίων. Επίσης έκθεσή του θα φιλοξενήσει ο Εικαστικός Κύκλος, Κορνεάδου 20, στις 15 Νοεμβρίου του 2010.

Σκιές και χρώματα

  • «Διακοπές από τη λογική» τιτλοφορεί τη νέα του έκθεση ζωγραφικής και χαρακτικής ο καθηγητής της ΑΣΚΤ της Αθήνας, Μιχάλης Αρφαράς.
 
Και αν ο τίτλος φαντάζει τόσο ταιριαστός με τα όσα τραγελαφικά βιώνουμε καθημερινά σ' αυτή τη χώρα, δεν ήταν στις προθέσεις του εικαστικού ο συνειρμός. Αντίθετα, για τον ίδιο, ο τίτλος ορίζει την ίδια την τέχνη, η οποία ξεκινά εκεί όπου σταματά η λογική και αρχίζει ο κόσμος της φαντασίας. 

Στο Μέγαρο Εϋνάρδου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης εκθέτει 64 έργα, ζωγραφικά και χαρακτικά, όλα πρόσφατα. Ο επικεφαλής καθηγητής του Β' Εργαστηρίου Χαρακτικής της ΑΣΚΤ τα εκθέτει μαζί, ακριβώς για να αποδείξει τη θεματική αλλά και συνθετική αλληλεπίδραση μεταξύ του ζωγραφικού και του χαρακτικού του έργου. 

Ο Αρφαράς είναι αναμφισβήτητα ένας σύγχρονος καλλιτέχνης με βαθιά ελληνικές ρίζες. Τα έργα του, άμεσα επηρεασμένα από τη βυζαντινή αντίληψη για τη δισδιάστατη και αυτόφωτη εικόνα, έχουν κυρίαρχο θέμα τους την ανθρώπινη φιγούρα. Είναι βιρτουόζος στην παράλληλη χρήση διαφορετικών εικαστικών τεχνικών και στις συνθέσεις του συνυπάρχουν το σχέδιο, η ζωγραφική, το κολάζ και οι διάφορες τεχνικές της χαρακτικής, όπως η ξυλογραφία, η χαλκογραφία, η λιθογραφία και η μεταξοτυπία. Ο εικαστικός κόσμος του είναι έγχρωμος. Ακόμη και στις ασπρόμαυρες συνθέσεις του υπάρχει μια μεγάλη γκάμα ευαίσθητων γκρίζων τόνων. 

Χαράκτης, ζωγράφος και γλύπτης, ο Μιχάλης Αρφαράς είναι ένας από τους πιο παραγωγικούς και «ανήσυχους» Ελληνες εικαστικούς. Γεννημένος το 1954 στην Αθήνα, έφυγε το 1974 στη Δυτική Γερμανία για να σπουδάσει τεχνικές της χαρακτικής και πειραματικό κινηματογράφο. Δημιουργεί κοντά 30 χρόνια τώρα ταινίες animation, συμμετέχοντας στα σημαντικότερα φεστιβάλ Πειραματικού Κινηματογράφου. Υπήρξε καθηγητής χαρακτικής στο Πανεπιστήμιο του Hildesheim στο Ανόβερο και τώρα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας. 

Από το 1990 το έργο του παρουσιάζεται με ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε γκαλερί και μουσεία στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Εχει συμμετάσχει σε όλες τις διεθνείς μπιενάλε χαρακτικής. Η συγγραφή και επιμέλεια καλλιτεχνικών βιβλίων αποτελεί μια συνεχή ενασχόλησή του, καταλαμβάνοντας αξιόλογο μέρος της δημιουργίας του. 

  • info: Μέγαρο Εϋνάρδου (Αγίου Κωνσταντίνου 20 - δίπλα στο Εθνικό Θέατρο). Διάρκεια έως 28 Νοεμβρίου 2010

Thursday, October 21, 2010

Στο σφυρί πίνακας του Ιακωβίδη χαμένος επί έναν αιώνα

  • «Το κρυφτουλάκι» αναμένεται να πρωταγωνιστήσει στη δημοπρασία έργων ελλήνων ζωγράφων του οίκου Βonhams στο Λονδίνο

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ | Παρασκευή 22 Οκτωβρίου 2010
Εκατό χρόνια είχε να δει το φως ο πίνακας «Το κρυφτουλάκι» του Γεωργίου Ιακωβίδη που φιλοτεχνήθηκε το 1896, κατά τη λεγόμενη «περίοδο του Μονάχου». Το έργο αναμένεται να πρωταγωνιστήσει στο Greek Sale του οίκου Βonhams, ο οποίος μπαίνει με τη σειρά του στον χορό των φθινοπωρινών δημοπρασιών έργων ελληνικής τέχνης: στις 23 Νοεμβρίου, μία ημέρα μετά τη δημοπρασία του ανταγωνιστικού οίκου Sotheby΄s, ο Βonhams διεξάγει τη δική του με έργα του 19ου και του 20ού αιώνα. Συνολικά θα δημοπρατηθούν 139 επιλεγμένοι πίνακες ελλήνων καλλιτεχνών στην έδρα του οίκου στο Λονδίνο (101 Νew Βond Street).

«Πιθανότατα πρόκειται για το χαμένο έργο που με τίτλο “Versteckspiel” (“Το κρυφτό”) εκτέθηκε το 1896 στο Glasspalast του Μονάχου» τονίζει μιλώντας στο «Βήμα» η κυρία Τερψιχόρη Αγγελοπούλου, συνεργάτρια του οίκου στην Ελλάδα. «Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, το έργο εκτέθηκε για άλλη μία φορά, το 1899, με τίτλο “Το κρυφτουλάκι”στο Ζάππειο, στο πλαίσιο της έκθεσης που διοργάνωνε σε ετήσια βάση ο Σύνδεσμος Ελλήνων Καλλιτεχνών. Είναι πολύ πιθανόν να αγοράστηκε τότε από τον πατέρα του σημερινού ιδιοκτήτη και να παρέμεινε έως σήμερα μέρος της συγκεκριμένης αθηναϊκής συλλογής. Για την ύπαρξή τουωστόσογνώριζαν πολύ λίγοι. Αυτό ίσως εξηγεί ότι το έργο δεν εκτέθηκε στην αναδρομική έκθεση για τον καλλιτέχνη που διοργάνωσε το 2005 η Εθνική Πινακοθήκη».

Η τιμή εκτίμησης του συγκεκριμένου έργου είναι 150.000-200.000 στερλίνες (170.070-226.760 ευρώ). «Τις τιμές εκτίμησης της δημοπρασίας θα τις χαρακτήριζα ελκυστικές» σημειώνει η κυρία Αγγελοπούλου, προσθέτοντας ότι η περίοδος της κρίσης θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία για τους συλλέκτες και κάθε ενδιαφερόμενο, για να αποκτήσουν ενδιαφέροντα δείγματα της νεοελληνικής τέχνης σε συμφέρουσες τιμές.

Μεταξύ των άλλων έργων της δημοπρασίας βρίσκουμε «Το ναυτάκι» του Διαμαντή Διαμαντόπουλου (1936) με τιμή εκτίμησης 120.000-160.000 στερλίνες (136.050-181.410 ευρώ), «Το γάλα» του Νικόλαου Λύτρα (1917) με τιμή εκτίμησης 120.000-150.000 στερλίνες (136.050-170.070 ευρώ) και τη «Σχολή Χορού» του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα (1965) με τιμή εκτίμησης 190.000-250.000 στερλίνες (215.420-283.450 ευρώ). Δημοπρατούνται επίσης: «Λιμάνι του Βόλου κάτω από το φεγγαρόφως» του Κωνσταντίνου Βολανάκη, «Η ανάληψη» του Νικόλαου Καντούνη, «Ακτές του Νείλου» και «Τοπίο Αιγύπτου» του Κωνσταντίνου Μαλέα, «Παλιός μύλος» και «Σπίτια» του Μιχάλη Οικονόμου, «Αγιος Χριστόδουλος» του Φώτη Κόντογλου, «Κτίριο» του Γεωργίου Μπουζιάνη, «Μon pays» του Αλέκου Κοντόπουλου, «Οι ποδηλάτες» και «Χωρίς τίτλο» του Γιάννη Γαΐτη, «Τοπίο Πάτμου» του Σπύρου Βασιλείου, «Ο μπλε καπνιστής» του Αλέκου Φασιανού κ.ά.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=362351&dt=22/10/2010#ixzz133jSEsEY

Οι «Νέες Μορφές» έγιναν Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης

To Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, που προανήγγειλαν πέρυσι η Τζούλια Δημακοπούλου και οι συνεργάτες της στην γκαλερί «Νέες Μορφές», είναι πλέον γεγονός. Οι «Νέες Μορφές», μία από τις μακροβιότερες και σημαντικότερες γκαλερί της Αθήνας, απ’ όπου πέρασαν εκατοντάδες καλλιτέχνες, κλείνοντας τη λειτουργία της ως αίθουσα τέχνης, έπειτα από 50 χρόνια, μετεξελίχθηκε σε έναν άλλο φορέα.

Σε Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, με στόχο τη συγκέντρωση, τεκμηρίωση, ψηφιοποίηση αρχειακού υλικού από το 1945 έως τις μέρες μας. Στο αρχειακό του υλικό ήδη έχουν καταγραφεί οι καλλιτέχνες - συνεργάτες της γκαλερί, επί μισό αιώνα. 

Το Ινστιτούτο επισήμως ανοίγει αύριο τις πύλες του, στην αίθουσα όπου λειτουργούσε η γκαλερί (Βαλαωρίτου 9α), και μέχρι τις 13 Νοεμβρίου, θα είναι επισκέψιμη μια έκθεση που δίνει τη δυνατότητα πλοήγησης - γνωριμίας στις δραστηριότητες του νέου εικαστικού χώρου. Θα λειτουργεί, και πέραν της έκθεσης, από Τρίτη έως Παρασκευή 10.00-17.00 και Σάββατο 10.00-15.00. 

Στο μεταξύ, το Ινστιτούτο οργανώνει ημερίδα, με τίτλο «Σύγχρονη τέχνη και αρχείο. Προσεγγίσεις στη διαμόρφωση της αρχειακής πρακτικής», στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς), το Σάββατο, στις 10 π.μ.

Sunday, October 17, 2010

Πανόραμα Κλοντ Μονέ

ΠΑΡΙΣΙ
Η αποθέωση της φύσης, η έξαρση των χρωμάτων, η ποιητική απεικόνιση των τοπίων, το λαμπρό φως που αντικατοπτρίζουν ο ουρανός και η γη, οι εξιδανικευμένες ανθρώπινες φιγούρες είναι τα στοιχεία της ταυτότητας του εικαστικού έργου του Κλοντ Μονέ. 

 

Η έκθεση 175 έργων του που παρουσιάζει το παρισινό μουσείο Γκραν Παλέ μέχρι το τέλος Ιανουαρίου προσφέρει ένα συναρπαστικό πανόραμα της δημιουργίας του μεγάλου ιμπρεσιονιστή.

Η έκθεση παρουσιάζει με θεματική και ιστορική χρονολογία την καριέρα του. Στα νεανικά του χρόνια ο ζωγράφος επιλέγει παραδοσιακά θέματα, το δάσος, τη θάλασσα. Αγκαλιάζει με το βλέμμα του όλο το τοπίο, το απεικονίζει προσδίδοντάς του ένα «εσωτερικό φως», στις ανταύγειες πάνω στα κύματα, στη χλόη ή στα φύλλα των δέντρων.

Την εποχή του 1880 ο ζωγράφος ταξιδεύει στη Νορμανδία, στη νότια και στη δυτική Γαλλία. Μελετά το φως, ζωγραφίζει πολλές φορές το ίδιο θέμα, όπως «πικ-νικ στη χλόη» ή «γυναίκες στον κήπο». Εραστής του φωτός, ο Μονέ γράφει σε φίλους του: «Δεν μπορείτε να φανταστείτε την ομορφιά της θάλασσας και τι ταλέντο χρειάζεται για να την αποδώσει κανείς. Είναι κάτι ασύλληπτο».
Σημειώνει στα γραπτά του «για μένα κυρίαρχο μέσο έκφρασης είναι ο ήλιος». Το χρώμα συνιστά υψηλό εικαστικό μέσο για τον Μονέ, που αποδίδει υπέροχα την έξαρση και τις εντάσεις του. Οι γυναικείες φιγούρες του εμφανίζονται εξιδανικευμένες, σε σκηνές περιπάτου, σε οικογενειακές συγκεντρώσεις, σε μεγάλες γιορτές. Αφιερώνει μια σειρά έργων του στην απεικόνιση του σιδηροδρομικού σταθμού Σεν Λαζάρ, δείχνοντας την έφοδο της βιομηχανικής εξέλιξης. Ζωγραφίζει ακόμη τον καθεδρικό ναό της Ρουέν, το Κοινοβούλιο του Λονδίνου, τον Τάμεση. Θέλει να δείξει πόσο η αίσθηση αλλάζει με τη χρωματική απόδοση, πώς μεταμορφώνεται ένα τοπίο από τις ανταύγειες του ήλιου στο νερό, από την ομίχλη, τη συννεφιά ή τα χιόνια. Σε μακρόχρονη αντίθεση με το εικαστικό κατεστημένο της εποχής του, παρεξηγημένος από τους κριτικούς, ο Μονέ μπόρεσε τελικά να επιβληθεί ως ένας από τους κυριότερους ζωγράφους τοπίων στη Γαλλία και ως πρωτοπόρος του ιμπρεσιονισμού. Η αναγνώριση του ταλέντου του στις Ηνωμένες Πολιτείες άνοιξε τον δρόμο της αναγνώρισης στη χώρα του.

Επειτα από πολλά ταξίδια και εναλλαγές στην προσωπική του ζωή, ο Μονέ επέλεξε για τόπο διαμονής του το Ζιβερνί της Νορμανδίας και το μετέβαλε σε καλλιτεχνικό στέκι συγκεντρώνοντας γύρω του ιμπρεσιονιστές και πολυάριθμους ζωγράφους από όλο τον κόσμο. Το σπίτι με τα λουλούδια του και η λίμνη ήταν η ύστατη πηγή έμπνευσής του, για πολυάριθμα έργα της σειράς «Nympheas», στα οποία αφιέρωσε τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής του. Σήμερα το «άντρο» του Μονέ έχει μεταβληθεί σε μουσείο, που συγκεντρώνει χιλιάδες επισκέπτες. *
*Μια άλλη ματιά στην έκθεση του Μονέ στη σελ. 14 του ενθέτου των «New York Times».

Η αφοπλιστική ειλικρίνεια της μόδας

ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Δυναμική και εύθραυστη, απλή και παιχνιδιάρα, χειραφετημένη και αισθησιακή, η γυναίκα -με κεφαλαία γράμματα- κυριαρχεί στις φωτογραφίες του Πέτερ Λίντμπεργκ. Ο διάσημος γερμανός φωτογράφος είναι αυτός που άλλαξε την οπτική στις φωτογραφίες μόδας. Το μάτι του φακού βλέπει πίσω από το στάιλινγκ, το μακιγιάζ, τα ακριβά ρούχα, αποκαλύπτοντας την «εσωτερική ουσία» του σταρ.
 

Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν περάσει από τα μαγικά χέρια του: από την Μαντόνα, τη Σάρον Στόουν, τη Ζαν Μορό, την Πενέλοπε Κρουζ και την Ούμα Θέρμαν, μέχρι τη Λίντα Εβανγκελίστα, τη Ναόμι Κάμπελ, την Τατιάνα Πάτιτζ. Οι εικόνες τους κρέμονται στους τοίχους της γκαλερί C/Ο του Βερολίνου, σε μια έκθεση που θα διαρκέσει μέχρι τις 9 Ιανουαρίου και περιλαμβάνει 120 φωτογραφίες, αδημοσίευτες πολαρόιντ και ντοκιμαντέρ του Λίντμπεργκ, όπως το βραβευμένο «Inner Voice».

Ο καλλιτέχνης δουλεύει μόνο με ασπρόμαυρο φιλμ. «Αυτό που είναι τόσο ελκυστικό στη μαυρόασπρη φωτογραφία είναι πως βοηθάει να έρθει στην επιφάνεια μια αίσθηση ρεαλισμού», έχει πει ο ίδιος. Η θεατρική υπερβολή, η κινηματογραφική ατμόσφαιρα, μια διάχυτη μελαγχολία και ένας αφοπλιστικός νατουραλισμός είναι τα χαρακτηριστικά της δουλειάς του. 

Οπως και το στοιχείο της ανατροπής. Οι γυναίκες του είναι νωχελικές. Μοιάζει να ανοίγονται συναισθηματικά στον φακό. Αλλωστε, όπως επισημαίνουν πολλοί, στόχος του Λίντμπεργκ είναι να αποκαλύψει την προσωπικότητα του άλλου. Ο κόσμος της μόδας και των σελέμπριτις είναι απλώς ένα πρόσχημα για να κάνει μια εικόνα, να αφηγηθεί μια ιστορία. 

Εξήντα έξι χρόνων σήμερα ο Λίντμπεργκ ξεκίνησε την καριέρα του από το «Stern» και σύντομα καθιερώθηκε στο Παρίσι συνεργαζόμενος με τα μεγαλύτερα περιοδικά («Vogue», «Vanity Fair», «Harper's Bazaar», «Rolling Stone») και τους πιο γνωστούς σχεδιαστές μόδας όπως ο Κάλβιν Κλάιν, ο Τζόρτζιο Αρμάνι, ο Καρλ Λάγκερφελντ. Δεν είναι τυχαίο ότι οι φωτογραφίες του έχουν παρουσιαστεί σε σημαντικά μουσεία και αίθουσες τέχνης της Ευρώπης και της Αμερικής.

Οι εμμονές του Νταλί

ΜΙΛΑΝΟ
Μια έκθεση με έργα του Σαλβατόρ Νταλί αποτελεί πάντα ευρωπαϊκό γεγονός, πολλώ δε μάλλον όταν βγάζει και είδηση. Γιατί δεν είναι μόνο τα 56 έργα με υπογραφή του μεγάλου σουρεαλιστή που κινούν το ενδιαφέρον στο Παλάτσο Ρεάλε στο Μιλάνο, αλλά και ένα φιλμάκι κινούμενων σχεδίων που ο ζωγράφος επεξεργάστηκε με τον Γουόλτ Ντίσνεϊ. 


 Στην «Ειμαρμένη», ο Νταλί καταγράφει το ονειρικό ταξίδι ενός πανέμορφου μελαχρινού κοριτσιού στον χρόνο και στον χώρο. Το φιλμ ωστόσο έμεινε ημιτελές όταν το 1946, έναν χρόνο μετά την έναρξή του, η συνεργασία με τον Ντίσνεϊ διακόπηκε. 

Η ανολοκλήρωτη ταινία προβάλλεται πρώτη φορά στην Ιταλία, ενώ συνοδεύεται από κάποια από τα πλέον υποβλητικά σχέδια που ο καλλιτέχνης έκανε ειδικά γι' αυτήν. Οσο για την έκθεση, που οργανώθηκε σε συνεργασία με το Ιδρυμα Γκαλά-Σαλβατόρ Νταλί του Φιγκουέρας, εστιάζει στα τοπία του Νταλί· τοπία κάθε άλλο παρά συνηθισμένα, όταν φιλοτεχνούνται από εκείνον που μετέτρεψε τα όνειρα, τις φοβίες, τον έρωτα και το αίνιγμα σε παλκοσένικο των εμμονών του. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Οταν το κιτς συνάντησε το μπαρόκ

  • Ποπ αρτ και σουρεαλισμός διά χειρός Τακάσι Μουρακάμι στο Παλάτι των Βερσαλιών
Διακόσια και πλέον χρόνια μετά τη Γαλλική Επανάσταση, ο φημισμένος ιάπωνας εικαστικός Τακάσι Μουρακάμι κάνει «κατάληψη» στο Παλάτι των Βερσαλιών με τα ποπ-κιτς γλυπτά του που εντυπωσιάζουν αλλά και διχάζουν τους πολυάριθμους επισκέπτες. 

 

Εξίσου προκλητικές με τα έργα είναι και οι δηλώσεις του «ιάπωνα Αντι Γουόρχολ», ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ προσκαλεί σε μια νέα... Ντίσνεϊλαντ. Νιώθει, λέει, σαν τον γάτο Τσεσάιρ στην «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» που υποδέχεται και παρακολουθεί τον κόσμο «με το διαβολικό του χαμόγελο». 

Ορισμένοι πιστεύουν ότι τέτοιες δηλώσεις είναι too much γι' αυτόν τον χώρο που συνδέεται με σημαντικές στιγμές της γαλλικής ιστορίας. Αλλοι όμως βρίσκουν ότι τα πολύχρωμα, γεμάτα διακοσμητικές λεπτομέρειες γλυπτά του (θα εκτίθενται μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου) ταιριάζουν απόλυτα με το χλιδάτο μπαρόκ των Βερσαλιών. Ενα απ' αυτά, ο τεράστιος, χρυσός Βούδας, υποδέχεται το κοινό στην είσοδο, ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται στους κήπους ή έχουν στηθεί στο κέντρο των βασιλικών αιθουσών, δημιουργώντας οπτικά παιχνίδια. Αντικατοπτρίζονται στους καθρέφτες, λάμπουν κάτω από τα κρύσταλλα των πολυελαίων, συναγωνίζονται τη διακόσμηση στους τοίχους και τις οροφές. 

Ο εικαστικός κόσμος του Μουρακάμι εμπεριέχει την ποπ αρτ, το κιτς, τον σουρεαλισμό. Είναι πάνω απ' όλα μια «θρησκευτική εικονογραφία» που εκτείνεται από τον πολιτισμό των Μάγια μέχρι τον βουδισμό του Θιβέτ. Αντλεί όμως και ιδέες από τη διαφήμιση και τα καταναλωτικά πρότυπα, καθώς και από τα γιαπωνέζικα καρτούν. 

Στο Σαλόνι του Ερμή βρίσκεται το γλυπτό «Tongari-Kun», ύψους οκτώ μέτρων, που αποτελείται από έναν ανθό λωτού και έναν βάτραχο. Στην αίθουσα που οδηγούσε στο βασιλικό δώμα έχει στηθεί ένας ασημένιος Βούδας πάνω σε ελέφαντα -σύμβολο της διάρκειας. Στο Σαλόνι της Αφροδίτης κυριαρχούν δυο φιγούρες της Καϊκάι και της Κικί, θεοτήτων του πνεύματος. Στην επιβλητική Αίθουσα του Θρόνου έχει στηθεί ένα γλυπτό λιοντάρι εμπνευσμένο από γνωστό καρτούν της ιαπωνικής τηλεόρασης, βαμμένο με τα χρώματα του ουράνιου τόξου που παραπέμπει στον βασιλιά Λουδοβίκο-Ηλιο. 

«Για τους Ιάπωνες, όπως εγώ, το Παλάτι των Βερσαλιών είναι ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα της δυτικής ιστορίας», έχει δηλώσει ο Τακάσι Μουρακάμι. «Είναι ένα έμβλημα της φιλοδοξίας για κομψότητα, πνευματικότητα και τέχνη. Ασφαλώς αντιλαμβανόμαστε ότι η σπίθα που άναψε την Επανάσταση προήλθε από το κέντρο αυτού του κτιρίου. Αλλά, από πολλές απόψεις, όλα μεταφέρονται στο σήμερα σαν ένα παραμύθι για ένα μακρινό βασίλειο. Οπως οι Γάλλοι είναι δύσκολο να αναπαράγουν στο μυαλό τους μια πιστή εικόνα της περιόδου των Σαμουράι, έτσι και η ιστορία αυτού του παλατιού ελαχιστοποιείται για μας στην πραγματικότητα. Είναι προφανές ότι οι Βερσαλίες της φαντασίας μου ανταποκρίνονται σε μια υπερβολή, σε μια μεταφορά, έχουν γίνει ένας εντελώς διαφορετικός και μη πραγματικός κόσμος». 

Ανεξάρτητα πάντως πώς βλέπει ένας εξ ανατολών τη γαλλική ιστορία, το σίγουρο είναι πως οι Γάλλοι επιχειρούν να ανοίξουν το Παλάτι των Βερσαλιών στη σύγχρονη τέχνη και να το κρατήσουν ζωντανό. Αλλωστε πριν από δυο χρόνια φιλοξενήθηκαν εκεί και τα έργα του αμφιλεγόμενου Τζεφ Κουνς. *

«Μεταξύ πρόκλησης και αθωότητας»

Ηρθε με μισή ώρα καθυστέρηση στο ραντεβού μας. Ζήτησε συγνώμη γιατί έχασε το δρόμο στα στενά του Μεταξουργείου, οι εικόνες όμως που αντίκρισε δεν την ξένισαν: Μικρά μαγαζιά με εξωτικές γεύσεις, ο ήχος από διαφορετικές γλώσσες, γυναίκες που εκδίδονται, νεαρά άτομα που ψάχνουν τη δόση τους.
 

Το τοπίο γύρω από την γκαλερί «Ρεβέκκα Καμχή», όπου εκθέτει τη νέα της δουλειά η Ρίτα Ακερμαν, τη γυρίζει 20 χρόνια πριν. Οταν στις αρχές της δεκαετίας του '90 άφησε την Ουγγαρία για την Αμερική και βούτηξε στα βαθιά νερά της καλλιτεχνικής σκηνής της Νέας Υόρκης για να ζήσει συναρπαστικές όσο και επικίνδυνες καταστάσεις. 

Εχοντας μεγαλώσει σε ένα προστατευτικό οικογενειακό περιβάλλον, αλλά και με τους περιορισμούς του κομμουνιστικού συστήματος, προσγειώθηκε σε έναν χώρο ανταγωνισμού και ματαιοδοξίας. «Στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του '90 έμαθα πώς να επιβιώνω», μας λέει χαρακτηριστικά. Είχε το πρώτο της εργαστήριο στο Μπρούκλιν, σύχναζε στο κλαμπ «Liquid Sky», όπου αποθεωνόταν η κοκαΐνη, συναναστράφηκε με σελέμπριτι της εποχής. Από τα ιδρυτικά μέλη του συγκροτήματος Angelblood πειραματίστηκε με τη μουσική αλλά και με την περφόρμανς μαζί με την Ελληνοαμερικανίδα Λίζι Μπουγάτσος, η οποία παραμένει η καλύτερη φίλη της. Παντρεύτηκε τον ντράμερ του γκρουπ Νο Neck Blues Band, Ντέιβιντ Νας, ο οποίος αργότερα έγινε... κληρικός. 

«Το αμερικανικό όνειρο είναι και εφιάλτης ταυτόχρονα», δηλώνει η ζωγράφος. «Στην αρχή πολλοί θέλησαν να με συγκρίνουν με τον Μπασκιά, τον "μάγο" των γκράφιτι, ο οποίος αυτοκτόνησε. Εγώ πήγα στο μηδέν, έπιασα πιάτο κάποια στιγμή, όμως κατάφερα να επιβιώσω». 

Από τις εμπειρίες της η 42χρονη καλλιτέχνις έχει μάθει να μη βλέπει μονοδιάστατα τα πράγματα, επιχειρεί να ανακαλύψει το θετικό που κρύβεται κάτω από το αρνητικό. «Η ασχήμια μπορεί να είναι μερικές φορές ωραία», συνεχίζει. «Από τη μια βλέπεις να χτυπάνε πρέζα στη γειτονιά, αλλά από την άλλη βλέπεις πόσο ευαίσθητοι και ευάλωτοι είναι αυτοί οι άνθρωποι. Ή ας πούμε οι γυναίκες στα πορνεία, μια δουλειά κάνουν. Εάν ζεις από το σεξ και ελέγχεις τον τρόπο που δουλεύεις, δεν βλέπω κάτι το κακό. Για μένα η ομορφιά είναι το αντίθετο του πόνου». 

Οσο αναγνωρίσιμη είναι η δουλειά της, άλλο τόσο είναι και το προσωπό της, ιδιαίτερα στην Αμερική. Με φυσική ομορφιά και εκφραστικά μάτια, η Ακερμαν έχει γίνει πολλές φορές εξώφυλλο σε περιοδικά τέχνης αλλά και λαϊφστάιλ. Οταν πριν από λίγα χρόνια πήρε μέρος στην Μπιενάλε του Museum Whitney της Νέας Υόρκης, φωτογραφιζόταν άλλοτε με ρούχα ποπ αισθητικής, σαν έργο τέχνης, κι άλλοτε «αθώα και σέξι» με ένα ροζ κοστούμι της συμπατριώτισσάς της πορνοστάρ Τσιτσιολίνα.
  • Η μεταμόρφωση της γυναίκας
«Ημουν μια ποπ εικόνα, ένιωθα ότι κάνω μια περφόρμανς», μας λέει. «Δεν πιστεύω ότι η ομορφιά ήταν διαβατήριο για μένα. Για να υπάρχει διάρκεια δεν έχει σημασία μόνο το "έξω" αλλά και το "μέσα". Οταν ζωγραφίζω, δεν έχω έναν καθρέφτη μπροστά μου. Για μένα η ομορφιά είναι η ακτινοβολία που εκπέμπει κανείς από μέσα του». 

Αντίθετα με την εικόνα που προβάλλουν οι φωτογραφίες της, η Ακερμαν από κοντά είναι χαμηλών τόνων, σχεδόν ντροπαλή. Μοιάζει λεπτεπίλεπτη αλλά κρύβει δύναμη μέσα της, σαν τις γυναίκες που ζωγραφίζει. Στα πρώτα της έργα, που την έκαναν να ξεχωρίσει, κυριαρχούσε η γυναικεία μορφή, με τονισμένα μάτια, εκφράζοντας το δίπολο της αθωότητας και της σεξουαλικότητας. Λιγότερο εμφανής αλλά παρούσα, η γυναίκα υπάρχει και στα καινούρια της έργα, που εκθέτει στην Αθήνα μέχρι τις 4 Δεκεμβρίου. «Η γυναίκα μεταμορφώνεται, είναι ευαίσθητη και βίαιη, δέχεται πιέσεις αλλά και επιβάλλεται, σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν το χάος και οι εντάσεις», δηλώνει, ενώ δεν κρύβει τις επιρροές που έχει δεχτεί από ευρωπαίους και αμερικανούς καλλιτέχνες, τον Βίλεμ ντε Κούνινγκ, τον Ντιμπιφέ, τον Ροθκο. 

Σήμερα, πιο κατασταλαγμένη, δεν αναπολεί τη δεκαετία του '90. «Στη Νέα Υόρκη η εικαστική σκηνή είναι πάντα ζωντανή» λέει. «Οταν πρωτοπήγα όμως τα πράγματα ήταν πιο ατομικά, ενώ σήμερα όλα γίνονται πιο συλλογικά. Επίσης, τότε υπήρχε σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στο αντεργκράουντ και στο μέινστριμ. Σήμερα το αντεργκράουντ έγινε μέινστριμ». Υπάρχει κάτι που θα τη σόκαρε οπτικά; «Ολα πλέον γίνονται για να σοκάρουν. Ακόμα και το κατεστημένο θεωρείται πρωτοπορία». *

Τα πρόσωπα μιας ζωής

Από μικρό παιδί ζωγράφιζε ο Γιώργος Μαυροΐδης. «Τα έργα μου πιστεύω πως γίνονται για να μιλούν για τη ζωή ζωγραφικά», έχει πει ο ίδιος χαρακτηριστικά. «Τα περιστατικά και οι περιπέτειες μιας μακράς ζωής πρέπει να γίνουν ένα με τη ζωγραφική μου προσπάθεια, όπως και λίγα πρόσωπα, άντρες και γυναίκες, που τα θυμάμαι πάντα με αγάπη σαν όνειρα απραγματοποίητα...».
 
 Περισσότερα από 100 έργα του Γ. Μαυροΐδη εκτίθενται στο Ιδρυμα Θεοχαράκη
 
Την αυτοβιογραφία του κορυφαίου ζωγράφου μας πάνω στον καμβά ξεδιπλώνει η έκθεση «Γιώργος Μαυροΐδης: Ανθρωποκεντρική ζωγραφική 1947-2003», που εγκαινιάζεται την Τετάρτη στο Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη (Βασ. Σοφίας 9). Περισσότερα από 100 μνημειακά έργα του αξέχαστου καθηγητή της ΑΣΚΤ, γεμάτα από τον παλμό του συναισθήματος και του χρώματος, αποκαλύπτουν την αγάπη του για την αλήθεια, την ελευθερία αλλά και την αναζήτηση της αιωνιότητας μέσα από τη φθαρτή, εφήμερη ανθρώπινη φύση. 

Λέγεται πως ο Γιώργος Μαυροΐδης ήταν «αψύς», ταυτόχρονα όμως και γοητευτικός. Γεννημένος στον Πειραιά, κυπριακής καταγωγής, είχε ευρεία μόρφωση -έγραφε ποίηση και μελέτες- ενώ υπηρέτησε στο διπλωματικό σώμα. «Αριστοκρατικής καταγωγής, λόγω καλλιέργειας και πνευματικής συγκρότησης, δεν τον εμπόδισε η ιδιότητά του αυτή να εκδηλωθεί εικαστικά μ' έναν τρόπο ρηξικέλευθο, ανατρεπτικό, σε καμία όμως περίπτωση αυθαίρετο», όπως επισημαίνει ο Θανάσης Νιάρχος στον κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση. 

Ο Γιάννης Τσαρούχης υπήρξε ο πρώτος θαυμαστής του Μαυροΐδη. Ομως ανέπτυξε δεσμούς φιλίας και με άλλους όπως επιβεβαιώνουν οι προσωπογραφίες των Οδυσσέα Ελύτη, Ανδρέα Εμπειρίκου, Μίλτου Σαχτούρη, Ανδρέα Βουρλούμη, Στέλλας Καβαλιεράτου, Σοφίας Σπυράτου, που φιλοτέχνησε μαζί με τα πορτρέτα της συζύγου του και της κόρης του. 

«Το πρόσωπο για τον ίδιο είναι η ψυχή τους σώματος», γράφει ο επιμελητής της έκθεσης Τάκης Μαυρωτάς. «Ποτέ δεν εξωραΐζει το μοντέλο, ούτε το εξυψώνει στην κοινή συνείδηση. Ετσι, δίνει επίμονα προβάδισμα στις καθαρά ζωγραφικές αξίες, στη διατύπωση μιας νέας ζωγραφικής αλήθειας».
  • «Εξυπνος και παντογνώστης»
Να όμως πώς σκιαγραφεί το πορτρέτο του Μαυροΐδη η γλύπτρια Ναταλία Μελά, η οποία τον πρωτογνώρισε στην Κατοχή. «Τα μάτια του ήταν γαλανά, σαν τη φουρτουνιασμένη θάλασσα της Μυκόνου, που ήξερε τόσο καλά να ζωγραφίζει. Τα φρύδια του φουντωτά, που δείχναν τον παράφορο χαρακτήρα του (...). Ηταν πάντα πολύ ωραία ντυμένος κι ο τόνος της φωνής του γοητευτικός. Είχε φοβερό χιούμορ και θυμάμαι τα γέλια και τα κακαρίσματα των γυναικών της παρέας όταν μας έλεγε αστεία με την κυπρέικη προφορά (...) Αγαπούσε πολύ τη μουσική και του άρεσε να ακούει Μότσαρτ αλλά και μοντέρνους μουσικούς. Ηταν ένας έξυπνος, παντογνώστης άνθρωπος. Γνώριζε την Ιστορία όσο λίγοι άνθρωποι την ξέρουν». 

Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό Παναγιώτη Τέτση: «Δεν νομίζω ότι σ' αυτό το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα υπήρξε άλλος πιο "ζωγραφικός" ζωγράφος που να κολυμπούσε τόσο κατάβαθα και προσωπικά στην πλαστική έκφραση». 

Ο δε Αγγελος Παπαδημητρίου εφιστά την προσοχή: «Προσοχή, παρακαλώ, εσείς οι μεταγενέστεροι... το μόνο που τον πείραζε ήταν να γραφτεί λάθος το όνομά του. Οχι Μαυροϊδής, Μαυοειδής.... "Μαυροΐδης, παιδί μου, όπως λέμε Ροΐδης, με λίγο μαύρο μπροστά"». *

Saturday, October 16, 2010

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΟΥΖΙΑΝΗΣ: Οδοιπορικό ζωής και δημιουργίας

«Γυναίκα με φυτό», συλλογή της Βουλής των Ελλήνων
«Μοντέρνο έργο δεν υπάρχει, μόνο ποιότητα εργασίας. Στο δικό μου το έργο συνδυάζονται αίσθημα και νόηση, αν και νομίζω ότι το αίσθημα προηγείται. Ο συνδυασμός αυτών των δύο στοιχείων ζωγραφικής δημιουργεί το αληθινό έργο». Γιώργος Μπουζιάνης.

Ενας σπουδαίος Ελληνας δημιουργός. Η ζωή του - στο μεγαλύτερο κομμάτι της - συνδέεται με τη φτώχεια και την ανέχεια. Η ζωγραφική του, πολύτιμα «πετράδια», ορόσημο στην ελληνική τέχνη. Μετά από σύντομη θητεία στον ακαδημαϊσμό, το ρεαλισμό και τον ιμπρεσιονισμό, ο Γ. Μπουζιάνης διαμόρφωσε ένα προσωπικό εξπρεσιονιστικό ιδίωμα, που τον κατέταξε στην ελληνική πρωτοπορία. Από το 1934 όταν - αναγνωρισμένος ήδη ως δημιουργός - εγκατέλειψε το Μόναχο και ήρθε στην Ελλάδα, προκειμένου να αποφύγει τους Ναζί, έως το θάνατό του το 1959, βίωσε τη φτώχεια και την αδιαφορία του Ελληνικού κράτους. Η έδρα που του υποσχέθηκαν στην ΑΣΚΤ, δεν του δόθηκε ποτέ. Με τα χρήματα από την πώληση του σπιτιού του στο Μόναχο, αγόρασε ένα μικρό σπίτι στη Δάφνη, περίπου 50 τ.μ., όπου έμεινε μέχρι το θάνατό του.

«Εδώ έζησε ο ζωγράφος Γεώργιος Μπουζιάνης από το 1935 ως τον θάνατό του στις 22.10.59. Το σημαντικότερο έργο του δημιουργήθηκε σε αυτό το σπίτι». Αυτή η λιτή επιγραφή υποδέχεται τον επισκέπτη, στο σπίτι που έζησε ο μεγάλος εξπρεσιονιστής ζωγράφος. Δίπλα, ένα ολοκαίνουριο σύγχρονο τετραώροφο κτίριο, το «Μουσείο Μπουζιάνη», που άνοιξε πριν λίγες μέρες τις πύλες του με την έκθεση «Ο Μπουζιάνης επιστρέφει σπίτι του». Γκρι χρώμα στον κορμό του κτιρίου, περσίδες και ξύλινα πετάσματα για την επένδυση του «κουτιού» των εκθεσιακών χώρων και ένας συνδυασμός σκληρών και μαλακών επιφανειών (μάρμαρο, πλάκες Καρύστου, σκυρόδεμα, ζώνες φύτευσης) για τον περιβάλλοντα χώρο. Η παλιά αυλή της ανακαινισμένης κατοικίας, συνδέει το παλιό και το καινούριο οίκημα.
  • Πολύτιμος θησαυρός
«Προσωπογραφία γυναίκας», συλλογή Θ. και Ε. Κωνσταντινίδη
Με την έκθεση δίνεται η ευκαιρία στο κοινό να δει για άλλη μια φορά το καλλιτεχνικό εύρος του ζωγράφου, στην κλίμακα του σπιτιού του - σε συνδυασμό με τον ανθρώπινο παράγοντα που ξετυλίγεται μέσα από οικογενειακές φωτογραφίες - και τη μοναδικότητα του έργου του.
 
Στο μουσείο του Δήμου Δάφνης, που βρίσκεται στην οδό Μπουζιάνη 27-31, εκτίθενται 70 περίπου βιβλία, κατάλογοι και περιοδικά. Επίσης σημαντικά πρωτότυπα έγγραφα, αλληλογραφία, πρωτότυπα κείμενα και άρθρα που έχουν γραφτεί για τον καλλιτέχνη από προσωπικότητες της εποχής, σπάνιο φωτογραφικό υλικό, αφίσες από εκθέσεις του στην Ελλάδα, ο κατάλογος από την έκθεση έργων του στον Παρνασσό το 1949 κ.ά. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από το αρχείο του γιατρού και φίλου του, Θάνου Κωνσταντινίδη, ο οποίος μαζί με τη γυναίκα του Ελένη αποτελούν την ψυχή των «Φίλων του Γιώργου Μπουζιάνη».

Κεντρικό άξονα της έκθεσης αποτελεί το διαβατήριο - σημειωματάριο του Μπουζιάνη, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό και αφορά στην καταλογογράφηση έργων του Γ. Μπουζιάνη από τον ίδιο κατά την περίοδο 1921-1934. Παρά τις 9 σελίδες που λείπουν, το σημειωματάριο περιέχει σχόλια του καλλιτέχνη για έργα του, εκθέσεις, πωλήσεις σε συλλέκτες, φωτογραφίες έργων του, υπογεγραμμένες από τον ίδιο, και προσωπικές φωτογραφίες του ζωγράφου, της γυναίκας και του γιου του.

«Σπίτια στο Εϊχενάου»
Σημαντικό έκθεμα επίσης είναι η παλέτα του ζωγράφου (συλλογή Θ. και Ε. Κωνσταντινίδη), ένα αληθινό έργο τέχνης. Και τα δύο παρουσιάζονται στο Σπίτι-Μουσείο, καθώς επίσης αυτοπροσωπογραφίες του Μπουζιάνη από γνωστές συλλογές, σχέδια και ακουαρέλες που έχουμε δει σε εκδόσεις και μονογραφίες, αλλά όχι σε εκθέσεις.
 
«Το σημειωματάριο, δελτίο ταυτότητας που περιλαμβάνει έργα, σχόλια, ονόματα και οικογενειακή κατάσταση αποτελεί και την ταυτότητα της έκθεσης», αναφέρει η επιμελήτρια της παρουσίασης Ελένη Κυπραίου. «Η ευγένεια, ο υψηλός προορισμός, η υπερηφάνεια και η επίγνωση του έργου, η καρτερία και η λεβεντιά που έχουμε διακρίνει στα γράμματά του, εδώ συντετμημένα, αποτελούν ένα αναγνώσιμο ντοκουμέντο για την ποιότητα του ανθρώπου. Το έργο του Μπουζιάνη στηρίχτηκε στον ψυχισμό και τα συναισθήματα και απασχόλησε καλλιτέχνες και θεωρητικούς και κοινό. Ο Μπουζιάνης με σαγηνεύει με το πνεύμα να διαχέεται στην ύλη. Χωρίς προσχέδιο, άμεσα. Μου δίνει την εντύπωση ότι το υψηλότερο και πλέον πνευματικό συναίσθημα που εκλύεται από την αίσθηση του κατασταλάγματος της γνώσης, της τέχνης, της παιδείας, της ανάμνησης, του φόβου μπροστά στο άγνωστο, στον έρωτα, στον πόνο - είναι η μελαγχολία. Και με μελαγχολεί».
  • Σπάνιο υλικό
Από το πολύτιμο αρχείο της ζωγράφου Κατερίνας Χαριάτη - Σισμάνη, εκτίθεται, επίσης, σπάνιο αρχειακό υλικό, η αλληλογραφία της ζωγράφου με τον δάσκαλό της Μπουζιάνη, η θήκη των χρωμάτων του, το ψαλίδι του κ.ά. Ακόμη, προβάλλεται ταινία μικρού μήκους 30 λεπτών για τη ζωή και το έργο του - παραγωγή Χαρίλαου Σισμάνη, καθώς και δυο συναρπαστικά ντοκιμαντέρ από το αρχείο της ΕΡΤ.

«Πολύς κόσμος λέει ότι ο Μπουζιάνης είναι παραγνωρισμένος. Δεν συμφωνώ» καταλήγει η Ελένη Κυπραίου. «Παραγνωρισμένος είναι ο καλλιτέχνης που περνάς μπροστά απ' το έργο του και το 'χεις ήδη ξεχάσει. 'Η νομίζεις ότι κάπου το 'χεις ξαναδεί. Τα έργα του Μπουζιάνη είναι απολύτως αναγνωρίσιμα, τα θυμόμαστε, ακόμα κι αν δεν μας αρέσουν. Δεν θυμίζουν κανέναν κι αυτό οφείλεται στον ακέραιο χαρακτήρα του και στον ακέραιο χαρακτήρα της δουλειάς του. Είναι κατά δικά του».

Στην έκθεση - η οποία θα διαρκέσει έως τις 30/10 - ακούγονται φωνητικά ντοκουμέντα από συνεντεύξεις στο ραδιόφωνο με την Μαρία Καραβία, τον Γιώργο Μουρέλο, την Βέρα Ζαβιτσιάνου και άλλες σημαντικές προσωπικότητες. Την παρουσίαση συνοδεύει καλαίσθητος κατάλογος, ενώ κατά τη διάρκειά της πραγματοποιούνται ξεναγήσεις για το κοινό. Ωρες λειτουργίας: Καθημερινά 5μ.μ. - 8μ.μ. Σάββατο και Κυριακή: 10π.μ.- 1μ.μ.

Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ, , ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Κυριακή 17 Οχτώβρη 2010

Friday, October 15, 2010

Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος: Αδηλο το μέλλον του

Στον «αέρα» βρίσκεται η συνέχιση της λειτουργίας του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (ΝΠΔΔ επιχορηγούμενο από το υπουργείο Πολιτισμού), όπως προκύπτει από την προχτεσινή συνάντηση του ΔΣ, με επικεφαλής την πρόεδρο, Εύα Μελά, με την γγ του ΥΠΠΟ-Τ, Λ. Μενδώνη.

Το ΔΣ του ΕΕΤΕ εξέθεσε την ασφυκτική κατάσταση που έχει περιέλθει ο φορέας «λόγω της συστηματικής υποχρηματοδότησής του (στο μισό των ανελαστικών του δαπανών) από το ΥΠΠΟΤ, που βάζει εμπόδια στη λειτουργία του και στην υλοποίηση των σκοπών του», όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση, ενώ κατέθεσε και αναλυτικό υπόμνημα για τα προβλήματα τόσο του ΕΕΤΕ, όσο και των εικαστικών καλλιτεχνών.

Ωστόσο, η γγ του ΥΠΠΟΤ δήλωσε ότι «λόγω της γενικότερης πολιτικής της κυβέρνησης, δεν προτίθεται να αντιμετωπίσει το ΥΠΠΟΤ τα οξυμένα ζητήματα λειτουργίας του ΕΕΤΕ ως ΝΠΔΔ, που απορρέουν από χρέη που έχουν συσσωρευτεί λόγω της σταθερής υποχρηματοδότησης του φορέα». Δεσμεύθηκε μόνο ότι... «θα εισηγηθεί» στον υπουργό Πολιτισμού για την καταβολή των 62.500 ευρώ προκειμένου να δοθούν οι μισθοί των υπαλλήλων του ΕΕΤΕ ως το τέλος του χρόνου, και των 50.000 ευρώ για τα έξοδα μετεγκατάστασης του ΕΕΤΕ στο κτίριο της οδού Βαλτετσίου 42 που είναι σχεδόν έτοιμο (μετά από 27 χρόνια...). Επιπλέον, δεσμεύθηκε να μεσολαβήσει προκειμένου να συναντηθεί το ΔΣ του ΕΕΤΕ με τον υπουργό, «που ως γνωστόν με την ανάληψη των καθηκόντων του στις εκλογές του 2009, δεν έχει συναντηθεί ποτέ με το συλλογικό φορέα των εικαστικών καλλιτεχνών».

Από τα παραπάνω προκύπτει ευθέως ότι η τακτική και επαρκής χρηματοδότηση του ΕΕΤΕ είναι... «παρελθόν», πολύ περισσότερο που τα ποσά για τα οποία «δεσμεύτηκε» η γγ υπολείπονται κατά πολύ των άμεσων και πραγματικών αναγκών του φορέα, όπως προκύπτει από το υπόμνημά του, στο οποίο αναφέρεται ότι, μόνο τα χρέη του ανέρχονται στα 200.000 ευρώ. Ενώ, η επιχορήγηση για το 2011, με βάση τις υποχρεώσεις που καλείται να υλοποιήσει το Επιμελητήριο βάσει του ιδρυτικού του νόμου, πρέπει να είναι τουλάχιστον 1,5 εκατομμύριο ευρώ.

Wednesday, October 13, 2010

Εκθεση έργων του Τουλούζ Λωτρέκ στο Τελλόγλειο

Συνεχίζει την παρουσίαση μεγάλων εκθέσεων το Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ. Μετά από τις εκθέσεις έργων των Πικάσο και Μιρό, παρουσιάζει φέτος μεγάλη έκθεση έργων του Τουλούζ Λωτρέκ. Η έκθεση ξεκινάει την Παρασκευή, αλλά τα επίσημα εγκαίνια θα γίνουν στις 25 Οκτωβρίου. Θα μείνει ανοιχτή ως τις 30 Ιανουαρίου 2011. 

Συνεχίζει την παρουσίαση μεγάλων εκθέσεων το Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ. Μετά από τις εκθέσεις έργων των Πικάσο και Μιρό, παρουσιάζει φέτος μεγάλη έκθεση έργων του Τουλούζ Λωτρέκ. Η έκθεση ξεκινάει την Παρασκευή, αλλά τα επίσημα εγκαίνια θα γίνουν στις 25 Οκτωβρίου. Θα μείνει ανοιχτή ως τις 30 Ιανουαρίου 2011.

Tuesday, October 12, 2010

ΤΑΣΣΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΣ: Πάντα κοντά μας


Είκοσι πέντε χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το «φευγιό» του Τάσσου Αλεβίζου. Ηταν 13/10/1985, όταν ο μεγάλος μας χαράκτης άφησε την τελευταία του πνοή. Πρωτοστάτης στην ανάπτυξη του μαζικού, προοδευτικού πολιτιστικού κινήματος, ο Τάσσος παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του στρατευμένος στην υπόθεση της πάλης για μια νέα κοινωνία, δίκαιη, δημοκρατική και σοσιαλιστική. Γνήσιος πατριώτης, ποτισμένος με τα ιδανικά του ΚΚΕ, αλλά και με την ελληνική παράδοση, δημιούργησε ένα έργο οικουμενικό και διαχρονικό, πρωτότυπο, ρωμαλέο και σύγχρονο. Μια δημιουργία που αποτυπώνει το σφυγμό, το πάθος, τις ελπίδες και τους αγώνες του λαού μας, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην ελληνική και παγκόσμια χαρακτική. Ακριβό κειμήλιο για τις νεότερες γενιές τα έργα του, που οφείλουν να τα διαφυλάξουν.
Σ' αυτό το πλαίσιο σημαντική είναι η δράση και προσφορά της «Εταιρείας Εικαστικών Τεχνών "Α. Τάσσος"», που από τη στιγμή της δημιουργίας της έχει ως στόχο τη διαφύλαξη και προβολή του έργου του Τάσσου. Ξεχωριστή δραστηριότητά της, η επιτυχημένη διοργάνωση των εκθέσεων «Νέοι Χαράκτες», η οποία έχει γίνει πλέον θεσμός για την καλλιτεχνική ζωή της χώρας. Πραγματοποιείται κάθε τρία χρόνια και ταξιδεύει σε πόλεις της Ελλάδας και της Κύπρου, προσφέροντας μία πιστή εικόνα της δουλειάς των νέων χαρακτών, αλλά και τον προσανατολισμό της χαρακτικής στον τόπο μας.
Οι δύσκολοι καιροί και τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Εταιρεία, δεν επέτρεψαν φέτος - όπως μας είπε ο Πρόεδρός της, Κώστας Νίτσος, την πραγματοποίηση αφιερώματος στη ζωή και το έργο του Τάσσου. Ομως, το 2014, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του «χαράκτη του αγώνα», δρομολογείται μεγάλη εκδήλωση σε συνεργασία με την «Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών Δημοσιογράφων Εθνικής Αντίστασης '41 - '44», αλλά και αναδρομική έκθεση έργων του, η πρώτη μετά το «φευγιό» του. Τέλος, ελπίζουμε ότι σύντομα η Βουλή των Ελλήνων θα υιοθετήσει το αίτημα της Εταιρείας και θα πραγματοποιηθούν τα αποκαλυπτήρια της ξυλογραφίας - γλυπτού «Το Πολυτεχνείο». [ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Τετάρτη 13 Οχτώβρη 2010]