Ο «μάγος» που ζωγράφιζε με τα δάχτυλα

ΕΡΓΑ ΤΙΤΣΙΑΝΟ ΣΕ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Της Μαίρης Αδαμοπούλου, TA NEA: Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2008

«Μάγος» του χρώματος, ζωγράφιζε στο τέλος της ζωής του με τα δάχτυλα. Περιζήτητος πορτρετίστας των διασημότερων προσωπικοτήτων της εποχής του. Απέδωσε το γυναικείο γυμνό δίχως ίχνος χυδαιότητας. Δεν επηρεάστηκε απλώς από την ελληνική μυθολογία, αλλά τόλμησε να τη βάλει στον καμβά του, όπως την κατέγραψαν οι ποιητές Οράτιος και Θεόφραστος. Και κατάφερε να μείνει στην ιστορία της τέχνης μόνο με το μικρό του όνομα.

Ο Τιτσιάνο (Βετσέλιο), που σφράγισε τη ζωγραφική της Αναγέννησης, «ταξιδεύει» στην Αθήνα για τρεις μήνες και μέσα από 24 έργα δικά του, αλλά και των διαδόχων του που επηρεάστηκαν από το έργο του, αποκαλύπτει πώς θρησκεία και αρχαία ελληνική παράδοση συναντήθηκαν στην Ευρώπη του 16ου αιώνα. Αφορμή η έκθεση «Από τον Τiziano στον Ρietro da Cortona: το Ιερό, ο Μύθος, η Ποίηση...» που εγκαινιάζεται αύριο στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και φιλοξενεί έργα από μουσεία της Ρώμης, της Βενετίας, της Φλωρεντίας, του Μιλάνου, της Νάπολι και της Πάντοβας, εκ των οποίων τέσσερα με την υπογραφή του Τιτσιάνο, τρία του εργαστηρίου του και τα υπόλοιπα άλλων δημιουργών. Την παράσταση μπορεί να κλέβει η γοητευτική (αλλά λίγο στριμωγμένη) «Αφροδίτη με ερωτιδέα, σκύλο και πέρδικα», που θεωρείται έργο του Τιτσιάνο και του εργαστηρίου του, όπου εικάζεται πως μοντέλο για την Αφροδίτη αποτέλεσε η σύζυγος του ζωγράφου. Τα χαρίσματα όμως του Τιτσιάνο ως ζωγράφου μπορεί να τα ανακαλύψει κάποιος στον «Μυστικό Δείπνο» - απεικονίζεται η στιγμή που ο Ιησούς ανακοινώνει την προδοσία του Ιούδα- μέσα από την αντίθεση των χρωμάτων και την εκθαμβωτική τους λάμψη.

Επίσης στον «Μαστιγωμένο Χριστό», όπου είναι από τις ελάχιστες φορές που ο Χριστός αποτυπώνεται μόνος με μια εντυπωσιακή συστροφή του σώματος και βλέμμα γεμάτο πάθος. Στη «Μετανοούσα Μαγδαληνή»

ΙΝFΟ

Η έκθεση «Από τον Τiziano στον Ρietro da Cortona: το Ιερό, ο Μύθος, η Ποίηση...» εγκαινιάζεται αύριο στις 20.30 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Βασ. Σοφίας και Ηροδότου 1, τηλ. 210-7228.321). Έως 20 Δεκεμβρίου.

με το υγρό βλέμμα, που ξεχωρίζει καθώς προβάλλει ανάμεσα σε δύο άλλα έργα με το ίδιο θέμα που υπογράφουν οι Γιάκοπο Λιγκότσι και Ανιμπάλε Καράτσι αργότερα. Αλλά κυρίως στον εμβληματικό «Άγιο Ιάκωβο» - έργο της ώριμης περιόδου του Τιτσιάνο και το μοναδικό ίσως που βρίσκεται στην αρχική του θέση, ένα εικονοστάσι στην εκκλησία Σαν Λίο της Βενετίας- που περπατά μόνος στην έρημο με το φως να διαλύει τα περιγράμματα.

Κι αν αυτά είναι τα έργα που φέρουν με βεβαιότητα την υπογραφή του Τιτσιάνο, δασκάλου του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις του 16ου και του 17ου αιώνα, όπως διαμορφώθηκαν μέσα στο πνεύμα της Αντιμεταρρύθμισης (που ήθελε επιστροφή στην αυστηρότητα) και με την επιρροή του Τιτσιάνο στους επόμενους, καταγράφονται στα υπόλοιπα έργα της έκθεσης που φτάνουν ώς την εκζήτηση και την υπερβολή του μπαρόκ.

Την έκθεση (που επιμελούνται ο καθηγητής Τζοβάνι Μορέλο, ο διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Νίκος Σταμπολίδης και οι επιμελητές Μαρία Τόλη και Γιώργος Τασούλας) συνοδεύει τρίγλωσσος (ελληνικά, αγγλικά, ιταλικά) κατάλογος.

ΔΕΙΤΕ

Αξίζει να σταθεί ο επισκέπτης στον Άγιο Ιερώνυμο- προστάτη των μεταφραστών- με το μειλίχιο βλέμμα του Τζιοβάνι Κονταρίνι (1591-95). Στο εξαιρετικό ημιτελές πορτρέτο μουσικού (αμφισβητούμενο έργο του φημισμένου πορτρετίστα Τιτσιάνο), αλλά και σε εκείνο της γυμνόστηθης μελλόνυμφης, που ποζάρισε για να δωρίσει το έργο στον μέλλοντα σύζυγό της. Και στις εντυπωσιακές «poesie»τα εικονογραφημένα ποιήματα με μυθολογικές σκηνές- που καθιέρωσε ο Τιτσιάνο και παρέμειναν περιζήτητα (στην Αθήνα παρουσιάζονται τα μεταγενέστερα αντίγραφα).