Tuesday, September 9, 2008

Αντί για το «μυστικό» της βρήκε τσεκούρια

Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ

Ενα μεγάλο κτίριο της εποχής του Χαλκού και μέσα σ' αυτό τρία χάλκινα τσεκούρια είναι τα σημαντικότερα φετινά ευρήματα του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ σερ Κόλιν Ρένφριου στη νησίδα Δασκαλιό της Κέρου.

Ειδώλιο από τον θησαυρό της Κέρου (2800-2300 π.Χ.) στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Η θέση αυτή, όπως και η απέναντι ακτή Κάβος (ενωμένα στην αρχαιότητα), αποτελεί το κλειδί για την κατανόηση της πρώιμης εποχής του Χαλκού στις Κυκλάδες, σύμφωνα με τον ανασκαφέα. Γι' αυτό έχει ρίξει όλο το βάρος της έρευνάς του σε αυτές τις θέσεις με την ελπίδα ότι θα αποκαλύψει το «μυστικό της Κέρου». Γιατί το μικρό αυτό νησί υπήρξε τόσο πλούσιο σε ευρήματα, με αποτέλεσμα να λεηλατηθεί στο παρελθόν άγρια από αρχαιοκάπηλους.

Θυμίζουμε τον «Θησαυρό της Κέρου» με τα 350 ειδώλια, από τα οποία μόνο τα 12 ήταν ακέραια, πολλά από τα οποία αγοράστηκαν σε δημοπρασία στο Λονδίνο από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και την Εμπορική Τράπεζα και επαναπατρίστηκαν. «Ο Κάβος πρέπει να ήταν ένα μεγάλο ιερό της πρωτοκυκλαδικής εποχής με ακτινοβολία σε όλες τις Κυκλάδες», υποστηρίζει ο κ. Ρένφριου και αποκλείει την παλιά θεωρία ότι ήταν νεκροταφείο. Δεν μπορεί σε ένα τόσο μικρό νησί, με περίπου 300 κατοίκους στην ακμή του (2400-2000 π.Χ.), να υπήρχε το μεγαλύτερο και πλουσιότερο νεκροταφείο των Κυκλάδων.

Με δεδομένο ότι τα περισσότερα ειδώλια ήταν σπασμένα ήδη από την προϊστορική εποχή, τίθεται το ερώτημα: τι συνέβαινε κατά την 3η π.Χ. χιλιετία στην Κέρο; Ο ίδιος έχει διατυπώσει την άποψη ότι πρέπει να υπήρχε ένα παγκυκλαδικό ιερό και στα πλαίσια της θρησκευτικής λατρείας να γινόταν σκόπιμη θραύση των ειδωλίων.

Σκάβοντας λοιπόν τα τελευταία χρόνια στη λεηλατημένη περιοχή, ψάχνει να βρει τα στοιχεία που θα του επιτρέψουν να πει με μεγαλύτερη ακρίβεια αν επρόκειτο για ένα εμπορικό κέντρο, όπως πίστευαν παλιά, αν ήταν ένα εργαστήριο παραγωγής ειδωλίων ή ένα μεγάλο θρησκευτικό κέντρο.

Από τα φετινά ευρήματα ο κ. Ρένφριου και οι συνεργάτες του, από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή, θεωρούν σημαντικότερο το κτίριο που βρήκαν, μήκους 16 μ., κατασκευασμένο από μάρμαρο Νάξου και σχιστόλιθο της τρίτης χιλιετίας π.Χ. Μέσα σ' αυτό ήταν τα τρία τσεκούρια βάρους ενός κιλού το καθένα, εύρημα σπανιότατο. Το κτίριο φαίνεται πως εγκαταλείφθηκε περί το 2000 π.Χ. Οι ανασκαφείς εκτιμούν πως πρόκειται για το μεγαλύτερο που έχει αποκαλυφθεί μέχρι στιγμής από την εποχή του Χαλκού.

Εφεραν στο φως κι ένα άλλο κτίριο, κυκλικό, πολύ μικρότερο, στην κορυφή ενός λόφου, που είχε στο εσωτερικό του 350 βότσαλα. Η εικόνα του παραπέμπει σε ιερό κορυφής, που πιθανότατα να χρησίμευε και ως παρατηρητήριο.

Κατά τις δύο προηγούμενες ανασκαφικές περιόδους ο κ. Ρένφριου ανακάλυψε μία ασύλητη θέση με θραυσμένα κυκλαδικά ειδώλια και πήλινα σκεύη. Εντύπωση προκαλεί πως στα δύο κτίρια που βρέθηκαν φέτος, δεν εντοπίστηκαν ειδώλια και σκεύη.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/09/2008

No comments: