Ενας γιγαντιαίος αστακός από κατακόκκινο αλουμίνιο («Lobster», 2003) κρέμεται στο Σαλόνι του Αρη. Ενα μπουκέτο από ξύλινα πολύχρωμα λουλούδια («Large Vase of Flowers», 1991) είναι τοποθετημένο στην αίθουσα της Βασίλισσας. Ενα κουνέλι από ατσάλι («Rabbit», 1986) έχει τρυπώσει στο Σαλόνι της Αφθονίας κι ένας καθρέφτης σε σχήμα πανσελήνου («Moon») έχει προστεθεί στην αίθουσα των Κατόπτρων. Ο χαρούμενος δεινόσαυρος που ακούει στο όνομα «Split Rocker» έχει ξαπλώσει στον διασημότερο κήπο της Ευρώπης. Και στο Σαλόνι του Ηρακλή, ένα αριστούργημα του Βερονέζε αντικρίζει έναν σκύλο φτιαγμένο από μπαλόνια («Balloon dog»).
Ε, ναι, ο Τζεφ Κουνς «άλωσε» τις Βερσαλλίες. 17 από τα διασημότερα έργα του Αμερικανού καλλιτέχνη, που είδε τις δημιουργίες του να είναι μαζί με αυτές του Λούσιαν Φρόιντ στην κορυφή των μπεστ σέλερ ζώντων καλλιτεχνών, συμβιώνουν με την αισθητική του Βασιλιά Ηλιου στο κομβικότερο μνημείο της γαλλικής παράδοσης, του μπαρόκ και της ιστορίας.
Η έκθεση εγκαινιάστηκε με τον 53χρονο κι αγέραστο Κουνς να ποζάρει χαμογελαστός δίπλα στις δημιουργίες του, που θα φιλοξενούνται στις Βερσαλλίες μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου. Ηταν απολύτως χαλαρός κι αποφασισμένος να υπερασπιστεί εκείνη την αρχική δήλωση «δεν σκοπεύω να παίξω τον προβοκάτορα», που έκανε, μόλις δημοσιοποιήθηκε η είδηση της έκθεσης.
Στον διασημότερο κήπο της Ευρώπης, ο Τζεφ Κουνς ποζάρει «αεράτος» και γελαστός με φόντο τη «συνομιλία» του έργου του «Split Rocker» με το Παλάτι των Βερσαλλιών |
Οι προθέσεις του δεν εμπόδισαν τους Γάλλους να διχαστούν. Η προοπτική της παρουσίας των έργων του βασιλιά του κιτς της σύγχρονης τέχνης στο «ιερό τοπίο» της γαλλικής ιστορίας ξεσήκωσε αντιδράσεις, προεξάρχοντος του Εντουάρ ντε Ρογέρ, επικεφαλής του «Ιδρύματος Κληρονομιάς», που είχε δηλώσει «απολύτως σοκαρισμένος». Η απάντηση ήρθε από ένα σημείωμα στην επίσημη ιστοσελίδα των Βερσαλλιών. Αν και ήταν ανυπόγραφο, ο γαλλικός Τύπος το απέδωσε στην Ελένα Γκενά και στον Λορέν Λε Μπον, τους επιμελητές της έκθεσης του Κουνς. «Εάν υπάρχει ένα σημείο όπου μπορούμε να διακινδυνεύσουμε τη διοργάνωση μιας απολύτως σύγχρονης εκδήλωσης, αυτές είναι οι Βερσαλλίες. Η σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία επιτρέπει μια διαφορετική πρόσληψη αυτού του ζωντανού μνημείου», επισήμαιναν. Αργότερα ο Λε Μπον, επωνύμως αυτή τη φορά, υπερθεμάτισε επιμένοντας ότι «ο Κουνς θα θεωρείται σύντομα ως κάτι περισσότερο κι από κλασικός, κυρίως λόγω της μανιώδους σχέσης του με τη συμμετρία. Τελικά, μάλλον οι Βερσαλλίες θα φανούν ως μια "τρέλα"».
Κριτικός Τέχνης με πανίσχυρο μπλογκ (La tribune del art) ο Ντιντιέ Ρικνέρ αρθρογράφησε υπέρ των «μεγάλων ομοιοτήτων» του έργου του Κουνς με τις Βερσαλλίες. «Μπορούμε εύκολα να φανταστούμε την πρώην σύζυγο του καλλιτέχνη και διάσημη Ιταλίδα πορνοστάρ Τσιτσιολίνα ξαπλωμένη στο κρεβάτι του Λουδοβίκου του 14ου», αποτόλμησε ένα «αιρετικό» αστειάκι.
Ο μπαλονένιος «Σκύλος» του Τζεφ Κουνς κουνάει την... ουρά του στον Βερονέζε. Στο Σαλόνι του Ηρακλή |
Ο γαλλικός Τύπος κρατά ίσες αποστάσεις. Οι δύο εγκυρότερες εφημερίδες όμως, «Μοντ» και «Λιμπερασιόν», δεν θα μπορούσαν να μην αναφέρουν το «σκανδαλιστικό» παρασκήνιο. Υπεύθυνος για τις Βερσαλλίες είναι ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Ζαν-Ζακ Εγιαγκόν, ο οποίος στο παρελθόν είχε θητεύσει ως επιμελητής στο Παλάτσο Γκράτσι, στο οποίο φυλάσσεται η μεγάλη συλλογή έργων Τέχνης του επιχειρηματία Φρανσουά Πινό. Ιούνιο του 2007 ο Εγιαγκόν είχε συναντήσει στη Βενετία τον πρώην εργοδότη και εσαεί φίλο του, Πινό. Κι ο τελευταίος φαίνεται ότι του είπε «με όλους αυτούς τους κήπους που έχετε εκεί, θα μπορούσατε να εκθέσετε κάπου το "Split Rocker" μου». Πέντε από τα 17 έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση, προέρχονται από τη συλλογή του Πινό, που μαζί με τους άλλους διάσημους συλλέκτες έργων του Κουνς (συμπεριλαμβανομένου του Δάκη Ιωάννου) ανέλαβαν κατά τη «Μοντ» τη χορηγία της έκθεσης, προσφέροντας 1,6 εκατ. ευρώ, έναντι του 1,9 εκατ. ευρώ, που είναι το συνολικό κόστος.
«Η αξία του Τζεφ Κουνς στην αγορά της τέχνης δεν περίμενε τις Βερσαλλίες ούτε τον Πινό για να εκτιναχθεί στα ύψη», απάντησε ο θιγμένος Εγιαγκόν. «Αλλά έτσι κι αλλιώς», πρόσθεσε, «είναι εξαιρετικά άχαρο να κρίνουμε έναν καλλιτέχνη βάσει της τιμής που πιάνει και όχι με κριτήρια ποιότητας κι αισθητικής».
«Η αξία του Τζεφ Κουνς στην αγορά της τέχνης δεν περίμενε τις Βερσαλλίες ούτε τον Πινό για να εκτιναχθεί στα ύψη», απάντησε ο θιγμένος Εγιαγκόν. «Αλλά έτσι κι αλλιώς», πρόσθεσε, «είναι εξαιρετικά άχαρο να κρίνουμε έναν καλλιτέχνη βάσει της τιμής που πιάνει και όχι με κριτήρια ποιότητας κι αισθητικής».
ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 17/09/2008
No comments:
Post a Comment