Χρωματίζοντας την Γκερνίκα

Εξοικείωση των παιδιών με τον μουσειακό χώρο, τις τέχνες, τα μαθηματικά ή τα πειράματα

Της Σαντρας Βουλγαρη, Η Καθημερινή, Σάββατο, 25 Oκτωβρίου 2008

«Αυτή η μαγική πόρτα ανοίγει κάθε Σαββατοκύριακο...». Το πρώτο που συναντάς ανεβαίνοντας τα σκαλιά του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου στην Πλάκα είναι φυσικά... ένα «Παιχνιδοπωλείο»! Αμέσως μετά, ανακαλύπτεις ένα σωρό «μαγικές γωνιές»... Το δωμάτιο της «Σκιάς» όπου θα πειραματιστείς με ουράνια τόξα, το σκοτάδι και το φως, την «Κουζίνα» εποχής όπου θα φτιάξεις μπισκότα (ναι!), τη «Σοφίτα» με τα παλιά αντικείμενα και ρούχα τα οποία όχι μόνο μπορείς να αγγίξεις, αλλά και να φορέσεις! Αυτά και άλλα πολλά στο κεντρικό κτίριο, γιατί εάν πας και στο δεύτερο μπορεί να γίνεις... «Φυσαλίδα»!

Ολοι οι γονείς που ψάχνουν ένα δημιουργικό τρόπο για να περάσει το Σαββατοκύριακο με τα παιδιά έχουν να διαλέξουν από έναν ευρύ και τις περισσότερες φορές ποιοτικό χώρο, που περιλαμβάνει εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια σε πολλά από τα μουσεία της Αθήνας. Αυτό που αναρωτιέμαι είναι τελικά τι θα προτιμούσε ένα παιδί: να μείνει σπίτι για να παίξει με τους φίλους του, να πάει μια «απλή» βόλτα με την οικογένειά του, να συμμετέχει σε μία από τις πολλές «μουσειακές» δραστηριότητες που προσφέρονται, η πιθανόν να βρεθεί σε ένα μουσείο που δημιουργήθηκε ειδικά γι’ αυτό; Ιδέες προς σκέψη... Αν και η Αθήνα δεν είναι μια πόλη φιλική προς τα παιδιά (βγείτε μια βόλτα είτε με το καρότσι είτε με τα πόδια με έναν μικρό σας φίλο και θα καταλάβετε τι εννοώ) διαθέτει όμως τρεις ξεχωριστούς χώρους / μουσεία (όλα μαζεμένα στην ίδια γειτονιά, Πλάκα / Θησείο) που είναι αφιερωμένα αποκλειστικά στην τέχνη, στα συναισθήματα και στα ενδιαφέροντα της παιδικής ηλικίας.

• Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Το Παιδικό Μουσείο (η επίσημη ονομασία του «Παιδικό Μουσείο - Πολιτισμικός Οργανισμός Δήμου Αθηναίων», με τη συνεργασία του σωματείου «Ελληνικό Παιδικό Μουσείο») βρίσκεται στην Κυδαθηναίων 14, στην Πλάκα. Σε ένα ανακαινισμένο νεοκλασικό κτίριο που φιλοξενεί τους «ελεύθερους» επισκέπτες (γονείς και παιδιά) αλλά και τους «οργανωμένους» (σχολεία και εκπαιδευτικοί). «Ακούω και ξεχνώ, βλέπω και θυμάμαι, κάνω και καταλαβαίνω», το μότο ενός μουσείου που δημιουργήθηκε αρχικά για να βοηθήσει τα παιδιά να εξοικειωθούν με το μουσειακό χώρο, το έργο τέχνης, την πολιτιστική και τεχνολογική κληρονομιά του τόπου μας. Η φιλοσοφία του βασίζεται στην πεποίθηση ότι τα πραγματικά αντικείμενα, οι άμεσες εμπειρίες και η ψυχαγωγία υποστηρίζουν και ενισχύουν τη διαδικασία της μάθησης. Προγράμματα όπως «Τα Μαθηματικά στο πιάτο» (ή αλλιώς πώς συνδέονται τα μαθηματικά και η μαγειρική...), «Χτίζω και δημιουργώ» (για όλα τα προνήπια και όχι μόνο...). Εκθέματα όπως οι «Φυσαλίδες» στον «Διάδρομο των πειραμάτων» όπου σε έναν ειδικό χώρο μπορούν μικροί και μεγάλοι να μπουν μέσα σε μια αληθινή, γιγάντια φυσαλίδα, να φτιάξουν ή να σκάσουν φυσαλίδες ή ο ολοκαίνουργιος «Παιχνιδότοπος» που βρίσκεται υπό κατασκευή, ο χώρος της ανακύκλωσης και άλλα πολλά.

• Δεύτερη πρόταση

Δύο δρόμους πιο πάνω, στην Κόδρου 9, συναντάω το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης. Εδώ η επαφή των παιδιών με την τέχνη είναι άμεση... Στον πρώτο όροφο του μουσείου πέφτω πάνω σε μια τάξη παιδιών που παρακολουθεί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα με αφορμή την έκθεση «Οταν τα παιδιά συνάντησαν τον Πάουλ Κλέε» (η οποία εγκαινιάστηκε στις αρχές Οκτωβρίου και θα διαρκέσει έως τις 30/6/2009). Μαζί με την εικαστικό που κατευθύνει το εργαστήρι φτιάχνουν μια ιστορία γύρω από πίνακες της έκθεσης. «Παιδιά, ποιο νομίζετε ότι είναι το όνομα αυτού του ανθρώπου στον πίνακα; Για να δούμε... Ούγκα; Πολύ ωραία!, Μπουμ; Χρωματούλη; Καταπληκτικό. Και τι συνέβη στον Ούγκα Μπουμ Χρωματούλη; Συνάντησε μια πεταλούδα...». Την ίδια ώρα, στο υπόγειο του μουσείου, μια ομάδα παιδιών εργάζεται γύρω από την έκθεση «Χρωματίζοντας την Γκερνίκα του Πάμπλο Πικάσο» (με έργα ζωγραφικής παιδιών από τις συλλογές του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης). «Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν να αγαπούν το μουσείο», μου λέει η Εύα Σταμάτη, διευθύνουσα του χώρου, η οποία με ενημερώνει για όλες τις δραστηριότητες.

Μουσείο Συναισθημάτων στο Θησείο

Ενας τρίτος, «μουσειακός» χώρος που είναι κι αυτός αφιερωμένος αποκλειστικά στα παιδιά είναι το Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας. Και μόνο η τοποθεσία του σε εμπνέει. Στον περιφερειακό του Φιλοπάππου (Καρατζά 7, ανοιχτό μόνο τα Σαββατοκύριακο για το κοινό), με τη γαλήνη και την ομορφιά της περιοχής να «συνεισφέρουν» στους στόχους του.

Ενα παιδικό μουσείο που χρησιμοποιεί τα εκθέματα του (πίνακες και τρισδιάστατες ξύλινες κατασκευές), το παιχνίδι και τα παραμύθια, για να ενθαρρύνει τα παιδιά να ανακαλύψουν τον κόσμο των συναισθημάτων, να γνωρίσουν περισσότερο τον εαυτό τους και τους άλλους. Μερικές προτάσεις του; Κάθε δεύτερη Κυριακή, γονείς και παιδιά μπορούν να ακούσουν ιστορίες για τα συναισθήματα, όπως «Το βαλιτσάκι του φόβου και του θάρρους», «Η ντροπή, ντροπή δε θέλει», «Εχει και η αγάπη τον τρόπο της» κ. ά. Η πρώτη έκθεση του Μουσείου Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας έχει τίτλο «Οι θησαυροί που κρύβω μέσα μου» και σχεδιάστηκε από ειδικούς επιστήμονες του «Le Musee des Enfants» των Βρυξελλών στο Βέλγιο, όπου παρουσιάστηκε για τέσσερα χρόνια. Οπως και οι υπόλοιπες δραστηριότητες του μουσείου, απευθύνεται σε παιδιά, σε οικογένειες, σε ενήλικες που συνοδεύουν τα παιδιά (γονείς, δασκάλους, παππούδες) ή σε ενήλικες που ενδιαφέρονται για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Ναι, ναι, σε ένα μουσείο για τα παιδιά υπάρχει χώρος για όλους μας!