Αριστουργηματικός Γκρέκο στην Αθήνα

ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΘΑ ΕΚΤΕΘΕΙ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Της Μαίρης Αδαμοπούλου. ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2008

Κάθε οικονομική κρίση φέρνει στην Ελλάδα και ένα έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου- του μάγου του χρωστήρα που εξαΰλωσε την ανθρώπινη μορφή και πάντρεψε τη βυζαντινή του παιδεία με τη μανιεριστική αισθητική και έμεινε στην Ιστορία ως Ελ Γκρέκο. Είναι η δεύτερη φορά που σε μια ζοφερή περίοδο για την παγκόσμια οικονομία ένα αυθεντικό ανυπόγραφο αριστούργημα- σύμφωνα με τους ειδικούς- του Γκρέκο, «Η στέψη της Θεοτόκου», αγοράζεται και βρίσκει θέση στην Εθνική Πινακοθήκη.

Σήμερα πίσω από την αγορά βρίσκεται το Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης, το οποίο και αγόρασε το έργο για τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στη Λεωφόρο Συγγρού. Μέχρι να ολοκληρωθεί το κτίριο όμως, το παραχωρεί προς έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη.

Πριν από 77 χρόνια ωστόσο ήταν το ελληνικό κράτος που είχε πάρει δάνειο 600.000 χρυσών φράγκων από την Εθνική Τράπεζα για να αγοράσει τον πρώτο Γκρέκο: τη «Συναυλία των Αγγέλων».

«Πρόκειται για μια από τις κορυφαίες στιγμές του», λέει η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, για την ελαιογραφία διαστάσεων 57Χ76,3 εκ. του 1603-4, προσχέδιο για τη σύνθεση που είχε αναλάβει στο μοναστήρι Ιγέσκας στην Ισπανία. «Είναι ένα εκθαμβωτικής ομορφιάς έργο που ξεθωριάζει τα πάντα γύρω της», λέει για τη μικρή οβάλ ελαιογραφία που απεικονίζει ένα «οργανωμένο χάος».

Η περιπέτεια του πίνακα έως ότου φτάσει στην Ελλάδα, πριν από έναν μήνα, δεν ήταν μικρή. Από συλλογή

ΙΝFΟ

«Η στέψη της Θεοτόκου» εκτίθεται από σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη (Βασ. Κωνσταντίνου 50, τηλ. 210-7235.857)

ευγενούς βγήκε για πρώτη φορά στο σφυρί το 1913 και αφού πέρασε από τα χέρια Γερμανών συλλεκτών κατέληξε στην περιουσία του Μάρκος, του δικτάτορα των Φιλιππίνων. Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέσχεσαν την περιουσία του, πριν από 12 χρόνια, «Η στέψη της Παναγίας» βγήκε ξανά σε δημοπρασία και αγοράστηκε από Αμερικανό έμπορο, ο οποίος και την πώλησε στο Ίδρυμα Ωνάση, ώστε «να γίνει μέρος της οικογένειας των Γκρέκο», όπως τόνισε και ο πρόεδρος του Ιδρύματος, Αντώνης Παπαδημητρίου.

Περιπέτειες όμως δεν πέρασε μόνο «Η στέψη της Παναγίας» τον 20ό αιώνα, αλλά και ο ίδιος ο Γκρέκο. Έφτασε στα δικαστήρια με τη μονή Ιγέσκας για να πληρωθεί για «το αποκορύφωμα της τέχνης του», όπως ο ίδιος έλεγε, καθώς οι μοναχοί θεωρούσαν υπέρογκη την αμοιβή του. Ψάχνοντας ελαττώματα οι μοναχοί τον κατηγόρησαν πως απεικόνισε σε κάποια από τις τοιχογραφίες τον γιο του και του ζήτησαν να τον σβήσει, αλλά ο Γκρέκο αρνήθηκε.