Ανθρωπόμορφοι άνεμοι στη θέση των αγίων

Αναδρομική έκθεση Δημήτρη Μυταρά

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 16/10/2008

Είναι τουλάχιστον ευχάριστο να διαπιστώνεις τη δυναμική και το σφρίγος της νέας ζωγραφικής δουλειάς ενός καταξιωμένου δημιουργού, δασκάλου και εσχάτως ακαδημαϊκού. Τα καινούργια έργα του Δημήτρη Μυταρά, ενταγμένα στην έκθεση «Ιστορώντας Μορφές» στο «Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής» Β. και Μ. Θεοχαράκη (Βασ. Σοφίας 9 και Μέρλιν), όπως το «μπλέ» και το «κίτρινο» αυτοκίνητο, μοιάζουν να φτιάχτηκαν με την ορμή ενός ώριμου ζωγράφου που διατηρεί, όμως, άριστη σχέση με τη δημιουργικότητα.

Το εκκλησάκι (αριστερά) που ιστόρησε ο Μυταράς (πάνω), δεν έχει αγίους. Κι όμως, το θεωρεί «μια προσευχή» που πάντα χρωστούσε

Καθαρά χρώματα -κίτρινο, κόκκινο, μπλε- αποδίδουν με άμεσες, βίαιες κινήσεις την ένταση και τη συγκίνηση της στιγμής. «Τα παλιά παρατημένα αυτοκίνητα γίνονται για μία ακόμη φορά το πρόσχημα», όπως σημειώνεται, «να ζωγραφίσει, αυτή τη φορά θαρρείς με μεγαλύτερη ελευθερία, βυθίζοντας την εμπειρία του στην αθωότητα της ενστικτώδους καλλιτεχνικής έκφρασης».

Η έκθεση περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά έργα μνημειακών διαστάσεων του ζωγράφου από το 1964 μέχρι σήμερα, επικεντρωμένα σε σημαντικές πτυχές της ζωγραφικής του περιπέτειας. Η πιο εντυπωσιακή στιγμή της έκθεσης είναι αναμφισβήτητα η συνάντηση των επισκεπτών με την εγκατάσταση «Παναγία η Καταφυγιώτισσα». Ο ζωγράφος κατασκεύασε στον εκθεσιακό χώρο το εκκλησάκι, που βρίσκεται στο 58ο χιλιόμετρο Αθηνών-Σουνίου στην Παλαιά Φώκαια. Αν και έχει τις ίδιες διαστάσεις με το πραγματικό, στο εσωτερικό του δεν υπάρχουν άγιοι, ούτε καν οι παραστάσεις της «Σταύρωσης» και της «Ανάστασης». Κυρίως μορφές που ίπτανται με ή χωρίς φτερά ανάμεσα σε πουλιά και φυτά. «Το εκκλησάκι αυτό είναι μια προσευχή που πάντα χρωστούσα. Οταν σταθείς εκεί, θα αισθανθείς την επαφή του Θεού καθώς φυσούν οι άνεμοι», λέει ο Δημήτρης Μυταράς, ενώ ο ιστορικός τέχνης και επιμελητής της έκθεσης Τάκης Μαυρωτάς αναφέρεται στους ανθρωπόμορφους ανέμους που μεταφέρουν την αίσθηση του θείου. «Η ιστόρησή του είναι ιδιότυπη, αφού ο ίδιος ζωγραφίζει με το γνώριμο εξπρεσιονιστικό του ύφος μόνο δύο εικόνες στο τέμπλο, του Χριστού στη δεξιά πλευρά και της Παναγίας στην αριστερή, αγκαλιασμένους από φτερωτές ανθρώπινες μορφές».

Επιπλέον, οι επισκέπτες της έκθεσης μπορούν να έχουν μερικές δυνατές ζωγραφικές στιγμές από την εποχή που είχε συνεπάρει τον ζωγράφο η ομορφιά της ταχύτητας με τους μοτοσικλετιστές και τις μοτοσικλέτες. Πρόσφατα επέστρεψε στο ίδιο θέμα για να το αποδώσει, όμως, μέσα από μια επιθετική και συνάμα ελλειπτική γραφή. Από την έκθεση δεν θα μπορούσε να λείπει κι ένα ακόμα αγαπημένο του θέμα, οι γυναικείες φιγούρες, άλλοτε με σχεδιαστική λιτότητα, έντονα χρώματα και άλλοτε με λαϊκό ή σκωπτικό χαρακτήρα.

Στη χθεσινή παρουσίαση της έκθεσης -εγκαινιάζεται σήμερα το βράδυ στις 20.00- δίπλα στον ζωγράφο βρέθηκαν και μίλησαν ο επιμελητής της έκθεσης Τάκης Μαυρωτάς, οι ποιητές Γιάννης Κοντός και Γιώργος Χρονάς (ως υπεύθυνος των εκδόσεων «Ιανός», που εξέδωσε και τον καλαίσθητο κατάλογο της έκθεσης) και ο διευθυντής του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β. και Μ. Θεοχαράκη, Χρήστος Καρράς. Ο ζωγράφος πήρε τον λόγο για να πει ότι κάθε φορά που εκθέτει, νιώθει το ίδιο αίσθημα αμφιβολίας για το αν η ζωγραφική του ενδιαφέρει, τελικά, τον κόσμο. «Αν κάποιο έργο δεν αρέσει, φταίει ή το έργο ή εκείνος που το βλέπει», κατέληξε με χιουμοριστική διάθεση. *