Ηταν μία από τους πρώτους φωτογράφους που μπήκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ και του Νταχάου, τραβώντας εικόνες που έκαναν τον γύρο του κόσμου μέσα από τις σελίδες της αμερικανικής Vogue. Ηταν εκείνη που μπήκε στο διαμέρισμα του Χίτλερ στο Μόναχο και φωτογραφήθηκε, κουρασμένη, να πλένεται στην μπανιέρα του. Κατά τη διάρκεια της απόβασης στη Νορμανδία φωτογράφισε τις νοσοκόμες και τον βομβαρδισμό του Σεν Μαλό. Λίγο αργότερα συναντούσε τον Πικάσο στο ατελιέ του και φωτογράφιζε το Παρίσι αμέσως μετά την απελευθέρωση.
Η Λι Μίλερ στο ατελιέ του Πικάσο στο Παρίσι, το 1944 |
Ωστόσο, η Αμερικανίδα Λι Μίλερ δεν είναι παρά ελάχιστα γνωστή σήμερα ως πολεμική ανταποκρίτρια, μια επικίνδυνη δουλειά που άσκησε χωρίς ιδιαίτερο ταλέντο αλλά με πάθος, έχοντας διαπιστευθεί από τον αμερικανικό στρατό. Οι περισσότεροι τη γνωρίζουμε ως μία από τις ωραιότερες γυναίκες του περασμένου αιώνα, μούσα των σουρεαλιστών και του Μαν Ρέι.
Η αναδρομική έκθεση του Μουσείου Victoria and Albert του Λονδίνου, που φιλοξενείται ώς τις 4 Ιανουαρίου στο Jeu de Paume στο Παρίσι, φιλοδοξεί να αποκαταστήσει τη φήμη της Λι Μίλερ ως φωτογράφου. Αν και τα ρεπορτάζ της από την περίοδο 1944-1945 παρουσιάζονται στο μεγαλύτερο μέρος τους πρόχειρα και αποσπασματικά μέσα σε βιτρίνες, η έκθεση μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε άγνωστες ή λιγότερο γνωστές πτυχές του έργου της, όπως τα εξαιρετικά σουρεαλιστικά της πορτρέτα ή οι αυτοπροσωπογραφίες που έκανε πειραματιζόμενη μαζί με τον σύντροφο και δάσκαλό της Μαν Ρέι με την τεχνική του σολαριζασιόν. Μοντέλο και συνεργάτις του, η Μίλερ είχε μαζί του μια εκρηκτική σχέση που αν και κράτησε μόλις τρία χρόνια την επηρέασε βαθιά στον τρόπο με τον οποίο «έβλεπε» τον κόσμο. Οταν το 1932 αποφάσιζε να εγκαταλείψει τους κύκλους των σουρεαλιστών στο Παρίσι και να επιστρέψει στη Νέα Υόρκη, ήξερε πλέον καλά ότι αυτό που την ενδιέφερε περισσότερο ήταν να βρίσκεται πίσω και όχι μπροστά από τον φακό.
Η αναδρομική έκθεση του Μουσείου Victoria and Albert του Λονδίνου, που φιλοξενείται ώς τις 4 Ιανουαρίου στο Jeu de Paume στο Παρίσι, φιλοδοξεί να αποκαταστήσει τη φήμη της Λι Μίλερ ως φωτογράφου. Αν και τα ρεπορτάζ της από την περίοδο 1944-1945 παρουσιάζονται στο μεγαλύτερο μέρος τους πρόχειρα και αποσπασματικά μέσα σε βιτρίνες, η έκθεση μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε άγνωστες ή λιγότερο γνωστές πτυχές του έργου της, όπως τα εξαιρετικά σουρεαλιστικά της πορτρέτα ή οι αυτοπροσωπογραφίες που έκανε πειραματιζόμενη μαζί με τον σύντροφο και δάσκαλό της Μαν Ρέι με την τεχνική του σολαριζασιόν. Μοντέλο και συνεργάτις του, η Μίλερ είχε μαζί του μια εκρηκτική σχέση που αν και κράτησε μόλις τρία χρόνια την επηρέασε βαθιά στον τρόπο με τον οποίο «έβλεπε» τον κόσμο. Οταν το 1932 αποφάσιζε να εγκαταλείψει τους κύκλους των σουρεαλιστών στο Παρίσι και να επιστρέψει στη Νέα Υόρκη, ήξερε πλέον καλά ότι αυτό που την ενδιέφερε περισσότερο ήταν να βρίσκεται πίσω και όχι μπροστά από τον φακό.
Η Λι Μίλερ όχι μόνο μπήκε στο διαμέρισμα του Χίτλερ στο Μόναχο, αλλά φωτογραφήθηκε στην μπανιέρα του |
Γυναίκα με έντονη προσωπικότητα, η Λι Μίλερ προσέλκυε πάντα γύρω της ανθρώπους από τον χώρο της πρωτοπορίας όπως ο γκαλερίστας Τζούλιαν Λεβί που παρουσίασε την πρώτη ατομική της έκθεση τον Ιανουάριο του 1933 στη Νέα Υόρκη για να ασχοληθεί λίγους μήνες αργότερα με την προώθηση της πειραματικής ταινίας του Ζαν Κοκτό «Το αίμα ενός ποιητή», στην οποία η Μίλερ υποδυόταν διάφορους ρόλους. Πνεύμα ανήσυχο, η νεαρή φωτογράφος αποφασίζει να εγκαταλείψει και πάλι τη Νέα Υόρκη το καλοκαίρι του 1934, ακολουθώντας τον εκατομμυριούχο σύζυγό της Αζίζ Ελούι Μπέι στο Κάιρο. Παρά την αρχική αποχή της από τη φωτογραφία, γρήγορα θα στρέψει τον φακό της στους δρόμους του Καΐρου, στα μοναστήρια των Κοπτών, στην έρημο και τις οάσεις. Σε μια από τις περιπλανήσεις της αυτές θα τραβήξει και μία από τις καλύτερες φωτογραφίες της, το αινιγματικό « Πορτρέτο τοπίου» που θα εμπνεύσει αργότερα τον Ρενέ Μαγκρίτ. Η απομόνωση στη χλιδή της Αιγύπτου γρήγορα θα την κουράσει και θα την κάνει να αναζητήσει ξανά τη συντροφιά παλιών φίλων, όπως ο Πικάσο και ο Μαξ Ερνστ. Οι πειραματικές αναζητήσεις της παραμένουν οι πιο επιτυχημένες στο σύνολο του έργου της, επιβεβαιώνοντας πως η Μίλερ δεν ήταν φωτογράφος της στιγμής αλλά του παράξενου και του ανοίκειου της καθημερινότητας.
Μετά τον πόλεμο θα συνεχίσει χωρίς έμπνευση τα ρεπορτάζ μόδας για τη βρετανική Vogue και θα αποφασίσει να εγκατασταθεί μαζί με τον δεύτερο σύζυγό της, ζωγράφο Ρόλαν Πενρόουζ, σε ένα αγρόκτημα στο Σάσεξ. Αφιερώνοντας σχεδόν αποκλειστικά τον χρόνο της σε μακρινά ταξίδια ή στη φιλοξενία διαφόρων προσωπικοτήτων από τον χώρο της τέχνης και της πολιτικής, η Μίλερ θα αδιαφορήσει εντελώς για την ανατροφή του γιου της. Ανύποπτος για το φωτογραφικό έργο της μητέρας του, για το οποίο όσο ζούσε δεν του είχε μιλήσει ποτέ, ο Αντονι Πενρόουζ θα ανακαλύψει τυχαία μετά τον θάνατό της, το 1977, δεκάδες αρνητικά καταχωνιασμένα στη σοφίτα του σπιτιού τους. Τα Αρχεία Μίλερ θα δώσουν την αφορμή για μία, μετά θάνατον, νέα καριέρα της φωτογράφου Λι Μίλερ.
Ωστόσο, πέρα από το πολύμορφο και άνισο έργο της, αυτό που περισσότερο εντυπωσιάζει στην αναδρομική της έκθεση στο Παρίσι είναι η ίδια η προσωπικότητά της και ο ρόλος που έπαιξε στη ζωή και το έργο μερικών από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. *
Μετά τον πόλεμο θα συνεχίσει χωρίς έμπνευση τα ρεπορτάζ μόδας για τη βρετανική Vogue και θα αποφασίσει να εγκατασταθεί μαζί με τον δεύτερο σύζυγό της, ζωγράφο Ρόλαν Πενρόουζ, σε ένα αγρόκτημα στο Σάσεξ. Αφιερώνοντας σχεδόν αποκλειστικά τον χρόνο της σε μακρινά ταξίδια ή στη φιλοξενία διαφόρων προσωπικοτήτων από τον χώρο της τέχνης και της πολιτικής, η Μίλερ θα αδιαφορήσει εντελώς για την ανατροφή του γιου της. Ανύποπτος για το φωτογραφικό έργο της μητέρας του, για το οποίο όσο ζούσε δεν του είχε μιλήσει ποτέ, ο Αντονι Πενρόουζ θα ανακαλύψει τυχαία μετά τον θάνατό της, το 1977, δεκάδες αρνητικά καταχωνιασμένα στη σοφίτα του σπιτιού τους. Τα Αρχεία Μίλερ θα δώσουν την αφορμή για μία, μετά θάνατον, νέα καριέρα της φωτογράφου Λι Μίλερ.
Ωστόσο, πέρα από το πολύμορφο και άνισο έργο της, αυτό που περισσότερο εντυπωσιάζει στην αναδρομική της έκθεση στο Παρίσι είναι η ίδια η προσωπικότητά της και ο ρόλος που έπαιξε στη ζωή και το έργο μερικών από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. *
No comments:
Post a Comment