Η ζωή της γυναίκας στην κλασική Αθήνα

Έκθεση στη Νέα Υόρκη του Ιδρύματος Α. Ωνάση σε συνεργασία με το Αρχαιολογικό Μουσείο με 155 εκθέματα

Της Γιωτας Συκκα, Η Καθημερινή, Tετάρτη, 26 Nοεμβρίου 2008

Η συμμετοχή της γυναίκας στις δραστηριότητες που της επέτρεπαν να βγει από το σπίτι της και να ασχοληθεί με ζητήματα δημόσια, που βέβαια δεν είχαν να κάνουν με τη φροντίδα του συζύγου της και των παιδιών της, είναι το θέμα της καινούργιας έκθεσης που οργάνωσε το Κοινωφελές Ιδρυμα Α. Ωνάσης σε συνεργασία με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο της Νέας Υόρκης θα παρουσιάζονται 155 μοναδικά αρχαιολογικά αντικείμενα από 10 Δεκεμβρίου έως τις 10 Μαΐου.

Τα 128 απ’ αυτά προέρχονται από ελληνικά μουσεία και τα 27 από μουσειακά ιδρύματα όπως το Λούβρο, το Μητροπολιτικό της Νέας Υόρκης κ.ά. Η λευκή λήκυθος με τη μορφή της Αρτέμιδος από το Ζωγράφο του Πανός ταξιδεύει από το Ερμιτάζ, η ερυθρόμορφη υδρία που απεικονίζει την ιέρεια της Τροίας Θεανώ από τα μουσεία του Βατικανού, η επιτύμβια στήλη της Πολυξένας από το Βερολίνο.

Εξίσου εντυπωσιακά είναι και όσα δάνεισαν τα δικά μας μουσεία, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό που έδωσε τα περισσότερα. Ανάμεσά τους το εντυπωσιακό θραύσμα ερυθρόμορφης υδρίας στο οποίο απεικονίζεται μορφή καθισμένη πάνω σε σκάλα, μια απεικόνιση της γιορτής των Αδωνίων που τελούνταν κάθε καλοκαίρι προς τιμήν του Αδωνι. Θα δει πολλά ακόμη το κοινό, όχι μόνο η ελληνική παροικία αλλά και οι Αμερικανοί που -όπως υπογράμμισε και ο πρόεδρος του Ιδρύματος Αντώνης Παπαδημητρίου- παρακολουθούν τις εκδηλώσεις του θυγατρικού ιδρύματος και το τι σημαίνει αρχαία και σύγχρονη Ελλάδα.

Οι «Δυνατές φωνές» με την Λυδία Κονιόρδου και την Ολυμπία Δουκάκη είναι μια παράσταση με αποσπάσματα από αρχαίες τραγωδίες και αττικές κωμωδίες όπως και η παρουσίαση της «Αντιγόνης» στο Χάρλεμ από παιδιά Γυμνασίου.

Την έκθεση «Η Γυναίκα στις λατρείες και τις γιορτές της Κλασικής Αθήνας» επιμελήθηκε ο δρ Νικόλαος Καλτσάς, διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου αλλά και ο δρ Αlan Shapiro, καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Οπως υπογράμμισε ο Ν. Καλτσάς, «επιλέξαμε μια μόνο πτυχή της ζωής της με στόχο να την εξαντλήσουμε και να την παρουσιάσουμε διεξοδικά. Η λατρεία άλλωστε ήταν μόνος χώρος στον οποίο εμφανίζεται να έχει δύναμη η γυναίκα».

Τα κλασικά χρόνια διαδραμάτισε τον σημαντικότερο ρόλο στα ελληνικά πράγματα και φαίνεται στην πρώτη ενότητα όπου θα δούμε τις γυναικείες θεότητες της Αθήνας και της Αττικής με τη λατρεία των οποίων ήταν επιφορτισμένες. Θεότητες και Ηρωίδες αλλά και ηρωίνες, οι γυναίκες που πίστευαν ότι είχαν ζήσει στο παρελθόν.

Με τις Ιέρειες που συνήθως απεικονίζονται ως κλειδούχες του ναού κι άλλοτε το ξόανο κάποιας θεότητας, καταπιάνεται η δεύτερη ενότητα, την πρακτική της λατρείας των θεοτήτων η τρίτη ενότητα, ακολουθεί ο τρόπος με τον οποίο συμμετείχαν στις γιορτές και τέλος ο κύκλος της ζωής της γυναίκας. Γέννηση, ενηλικίωση, γάμος και θάνατος.

Τον Ιούνιο η έκθεση θα έρθει και στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.