Για τα κλεμμένα του Μάτσου Πίτσου από το Γέιλ

Associated Press

Εναντίον του αμερικανικού πανεπιστημίου του Γέιλ θα κινηθεί η κυβέρνηση του Περού, καθώς δεν υλοποιήθηκε η συμφωνία για την επιστροφή στο Περού, 5.000 αρχαίων αντικειμένων από το Μάτσου Πίτσου, από τα τουλάχιστον 45.000 αντικείμενα που παρανόμως έχει το μουσείο του πανεπιστημίου!

Η ιστορία ξεκίνησε το 1911, όταν ο Αμερικανός αρχαιολόγος Χίραμ Μπίνγκαμ (σ.σ.. θεωρείται το «πρωτότυπο» του χολιγουντιανού «Ιντιάνα Τζόουνς») βρέθηκε στην αρχαία πρωτεύουσα των Ινκας. Θρυλείται ότι το δρόμο για την αρχαία πόλη τού υπέδειξε ένα αγόρι έναντι... 30 σεντ. Στην πραγματικότητα, η πόλη κατοικούνταν ακόμη, όταν την ...«ανακάλυψε» ο Μπίνγκαμ.

Κατά το ρωσικό πρακτορείο «Lenta.ru», ακολούθησαν κάμποσες αμερικανικές αρχαιολογικές «αποστολές» και ό,τι έβρισκαν μεταφερόταν στο μουσείο του Γέιλ. Σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με τους περουβιάνικους νόμους της εποχής, ό,τι έβρισκε ο καθένας ...του ανήκε, καθώς το Μάτσου Πίτσου δεν είχε χαρακτηριστεί ως μνημείο (σ.σ.. στον κατάλογο της παγκόσμιας κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ καταχωρήθηκε το 1983). Η μόνη «δέσμευση» που συμφωνήθηκε μεταξύ του Μπίνγκαμ και του Περού, ήταν να επιστραφούν στο Περού, μετά την έρευνα που θα γίνονταν σε αυτά, μόνο όσα αντικείμενα ήταν ιδιαίτερης σημασίας, ή «διπλά».

Ωστόσο, όταν το 1914 ο Μπίνγκαμ επέστρεψε, ο νόμος στο Περού είχε αλλάξει και πλέον, όποιος έβρισκε αρχαία αντικείμενα, μπορούσε να τα πάρει μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Πολλά από αυτά (κεραμικά, χρυσά κοσμήματα κ.ά.) όντως επέστρεψαν μετά τη λήξη του Α' Παγκόσμιου Πολέμου. Ομως, η πλούσια «συλλογή» της πρώτης αποστολής παρέμεινε στο Γέιλ.

Το 2000, η κυβέρνηση του Περού απαίτησε να επιστραφεί αυτή η συλλογή, σκοπεύοντας να εκθέσει το σύνολο των ευρημάτων σε μουσείο που θα κατασκεύαζε στην πόλη Κούσκο, κοντά στο Μάτσου Πίτσου. Το μουσείο προβλέπεται να εγκαινιαστεί το 2011, 100 χρόνια μετά την «ανακάλυψη» του Μάτσου Πίτσου. Το Γέιλ προτίθεται να επιστρέψει μόνον 5.000 αντικείμενα και να διοργανώνει περιοδικές εκθέσεις στο νέο μουσείο με τα υπόλοιπα. Το Περού, όμως, δε συμφώνησε, καθώς το Γέιλ κατακρατεί περίπου 45.000 αρχαία έργα τέχνης των Ινκας, κι έτσι αποφάσισε να κινηθεί δικαστικά. Αλλωστε, οι Αμερικανοί είχαν ήδη στο παρελθόν προσπαθήσει να «τυλίξουν» τους Περουβιανούς, όπως στην περίπτωση της συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ - Περού (1981), περί επιστροφής αντικειμένων του Περού που θα εντοπίζονταν στις ΗΠΑ. Επειδή, όμως, αυτό έγινε πολύ αργότερα από τις πρώτες αρχαιολογικές αποστολές, η συλλογή Μπίνγκαμ δεν εμπίπτει στην παράνομη μεταφορά αρχαιοτήτων...