Πού να φαντάζονταν οι επισκέπτες της Εθνικής Πινακοθήκης ότι το κτίριό της, αυτό το μοντέρνο σε ύφος κτίριο των Παύλου Μυλωνά και Δημήτρη Φατούρου, παραμένει ημιτελές από την ημέρα των εγκαινίων του, εδώ και τριάντα και πλέον χρόνια.
Φαίνεται όμως πως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι άνοιξε ο δρόμος για την οριστική μελέτη και εφαρμογή της επέκτασης της Εθνικής Πινακοθήκης κατά 6.000 τ.μ. (θα την αναλάβουν τα αρχιτεκτονικά γραφεία των Μυλωνά-Φατούρου). Οχι ότι ο δρόμος θα είναι σπαρμένος με ρόδα, αν λάβουμε υπόψη ότι η προσωρινή προμελέτη πληρώθηκε με τέσσερα χρόνια καθυστέρηση, κι αυτό χάρη στη χορηγία του ιδρύματος Μαρία Τσάκος. Μένει να εξασφαλιστούν μέχρι το τέλος του χρόνου δύο εκατομμύρια ευρώ από το Γ' ΚΠΣ για να γίνουν τα τελικά σχέδια. Εάν όλα προχωρήσουν στην ώρα τους, τα έργα, προϋπολογισμού 35 εκατ. ευρώ, αναμένεται να αρχίσουν το πρώτο εξάμηνο του 2010 με χρηματοδότηση από το Δ' ΚΠΣ.
Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι η Εθνική Πινακοθήκη διπλασιάζεται. Το κτίριο της οδού Μιχαλακοπούλου θα αποκτήσει ακόμα έναν όροφο για τις εκθέσεις της, που θα οδηγεί σε καφενείο στην ταράτσα, με θέα στην Ακρόπολη. Στην πλευρά που βλέπει στη Βασ. Κωνσταντίνου η επέκταση προβλέπεται κυρίως σε βάθος, με αμφιθέατρο, πωλητήριο, εργαστήρια για παιδιά, αποθήκες, κ.ά. Η είσοδος και το φουαγιέ θα ανακαινιστούν, ενώ κλιμακοστάσιο σε σχήμα σπείρας θα δώσει περισσότερο δυναμισμό στην πρόσοψη, που ωστόσο δεν θα αλλάξει ριζικά.
«Η Εθνική Πινακοθήκη γίνεται πλέον ένα σύγχρονο μουσείο», τονίζει η διευθύντριά της Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. Το ευχάριστο είναι ότι μέχρι να ολοκληρωθούν τα έργα δεν χρειάζεται να μετακομίσουν οι μόνιμες συλλογές της. Οσο για τις περιοδικές εκθέσεις, θα φιλοξενούνται και στη Γλυπτοθήκη, στου Γουδή. Το πρόγραμμα πάντως περιλαμβάνει την παρουσίαση του αριστουργήματος του Ελ Γκρέκο «Η στέψη της Θεοτόκου» -είναι το νέο απόκτημα του Ιδρύματος Ωνάση και θα εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη ως δάνειον διαρκείας- τη συλλογή έργων τέχνης της Εθνικής Τράπεζας, ενώ το φθινόπωρο του 2009 θα φιλοξενηθεί η έκθεση «Από τον Μανέ στον Σεζάν», με κορυφαία έργα από το Μουσείο Ορσέ.
Από πλατεία σε πλατεία
Από την πλατεία Κουμουνδούρου η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων μετακομίζει στην πλατεία Αυδή, στο διατηρητέο κτίριο που έχει τη δική του ιστορία: στο τέλος του 19ου αιώνα ήταν το εργοστάσιο μεταξιού Α. Δουρούτη, το μεγαλύτερο στο είδος του στα Βαλκάνια, ενώ αργότερα έγινε το αρχηγείο του ΕΛΑΣ. Σήμερα, η εξωτερική όψη του παλιού εργοστασίου διατηρείται όπως ακριβώς ήταν, ενώ η πλατεία Αυδή δενδροφυτεύεται, φωτίζεται και στρώνεται με πλάκες, με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων.
Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων έχει μια αξιόλογη συλλογή 4.000 έργων ελλήνων δημιουργών του 19ου και 20ού αιώνα. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η ενότητα με τη γενιά του '30 (Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Νικολάου, Εγγονόπουλος κ.ά.) αλλά και η συλλογή της χαρακτικής με έργα Γραμματόπουλου, Κεφαλληνού, Τάσσου, κ.ά. Πώς όμως να αναδειχθούν όλοι οι πίνακες στα 600 τ.μ. του κτιρίου της και πού να «βολευτούν» οι περιοδικές εκθέσεις, που ανελλιπώς επιμελείται η Νέλλη Κυριαζή, διευθύντρια της πινακοθήκης από το 1977;
Με τη μεταστέγαση, που προγραμματίζεται για το 2010, η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων θα αναπνεύσει σε 1.100 τ.μ., έχοντας στη διάθεσή της αποθήκες, χώρους για πολλαπλές εκδηλώσεις, εργαστήρια συντήρησης, αλλά και την υποδομή για να αναπτύξει εκπαιδευτικά προγράμματα. Μέχρι τότε, δεν θα αναστείλει τη δραστηριότητά της στο νεοκλασικό κτίριο της Κουμουνδούρου. Το επιβεβαιώνει, άλλωστε, η έκθεση που εγκαινιάζεται την Πέμπτη με τίτλο «Η ιστορία ενός εργαστηρίου» και περιλαμβάνει έργα του Κέντρου Χαρακτικής Αθηνών των Παντολφίνι και Σιατερλή.
Φιξ και μάθημα σολφέζ
Ενα έργο προφητικό, όπως αποδείχτηκε, της οικονομικής ύφεσης εγκαινίασε την προσωρινή στέγη του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο Ωδείο Αθηνών: τα «Μαύρα πουλιά» του Βαντίμ Ζαχάροφ, δεκαέξι ανδρείκελα -γιάπηδες, με μαύρα κοστούμια και ηλεκτρονικούς υπολογιστές αντί για πρόσωπο, στήθηκαν στο περιστύλιο.
Εν τω μεταξύ, η μόνιμη στέγη του μουσείου, δηλαδή το πρώην εργοστάσιο του Φιξ, στη Συγγρού, ανακατασκευάζεται και αναμένεται να παραδοθεί το 2010. Ο Μιχάλης Λιάπης, πάντως, κράτησε και τις αποστάσεις του: «Κάνουμε ό,τι μπορούμε. Πρόκειται για μεγάλο έργο. Είδατε τι έγινε με το Μουσείο της Ακρόπολης...». Μέχρι τότε, μπορούμε να θαυμάζουμε στα σχέδια του αρχιτεκτονικού γραφείου «3SK Στυλιανίδης Αρχιτέκτονες» την είσοδο-πλατεία του νέου μουσείου που θα ενώνει τον εσωτερικό με τον δημόσιο χώρο, την πρόσοψη που θα μοιάζει με υδάτινη κουρτίνα, θυμίζοντας στους επισκέπτες ότι από εκεί περνούσε ο ποταμός Ιλισσός και λούζονταν στην πηγή της η νύμφη Καλλιρρόη. Διατηρούνται οι παλιές όψεις που σχεδίασε ο Τάκης Ζενέτος στη λεωφόρο Συγγρού και στην οδό Φραντζή.
Μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργασίες, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης συνεχίζει τα μαθήματα σολφέζ. Αφού άφησε τις αίθουσες εκδηλώσεων και συνεδριάσεων του Μεγάρου Μουσικής, μετακόμισε στο Ωδείο Αθηνών, όπου έχει στη διάθεσή του 2.000 τ.μ. σε τρία επίπεδα (ισόγειο, μεσοπάτωμα, υπόγειο): δυο άνετους εκθεσιακούς χώρους, αμιφθέατρο, αναγνωστήριο, media lounge, για να φιλοξενούνται έργα σημαντικών καλλιτεχνών όπως οι Ντέιβιντ Κλέρμπαουτ, Ούλριχ Ρούκριμ αλλά και πειραματικές μορφές τέχνης.
Περίπου 400.000 ευρώ κόστισε η ανακαίνιση των χώρων του Ωδείου Αθηνών, που μέχρι πρότινος παρέμεναν ανεκμετάλλευτες. Ελπίζουμε να μείνουν στη διάθεση των τεχνών και αφότου το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης πάρει το δρόμο για το Φιξ.
Από την Εκάλη στα Εξάρχεια
Είδε κι απόειδε το Μουσείο Σπυρόπουλου στην Εκάλη -πόσα σχολεία και πόσους επισκέπτες να προσελκύσει ένα μονοθεματικό μουσείο σε απομακρυσμένο προάστιο- και αποφάσισε να κατηφορίσει στα Εξάρχεια. Σε ένα εκλεκτικιστικού ύφους, με νεοκλασικές αναφορές, κτίριο στη συμβολή των οδών Ζαΐμη και Τοσίτσα, που αναδιαμορφώνεται προκειμένου να φιλοξενήσει τα έργα του πρωτοπόρου ζωγράφου της αφαίρεσης, καθώς και εκθέσεις σύγχρονων καλλιτεχνών.
Το νέο κτίριο έχει εμβαδόν 1.100 τ.μ. Ενοποίηση των εσωτερικών χώρων που θα φιλοξενήσουν τους 250 πίνακες της συλλογής, διεύρυνση του κλιμακοστασίου, ένα χώρος για την παρουσίαση των γλυπτών του Γιάννη Σπυρόπουλου, βιβλιοθήκη, πωλητήριο, καθώς και καφενείο στο ισόγειο περιλαμβάνει η μελέτη που έχει εκπονήσει το αρχιτεκτονικό γραφείο Κίζη.
Ο Γιάννης Σπυρόπουλος (1912-1990), που στην αιχμή της πορείας του είδε τη ζωγραφική του να εκτίθεται από τη Νεμπράσκα μέχρι το Νέο Δελχί, είχε αποφασίσει, μαζί με τη σύζυγό του Ζωή, να μετατρέψει το σπίτι τους στην Εκάλη σε μουσείο. Το Ιδρυμα Σπυρόπουλου, που διαχειρίζεται την κληρονομιά του ζωγράφου, τα τελευταία 18 χρόνια δραστηριοποιήθηκε στον χώρο των εικαστικών και καθιέρωσε το βραβείο Σπυρόπουλου για νέους καλλιτέχνες. Πρόσφατα προχώρησε στην πώληση της πρώην οικίας στην Εκάλη και στην αγορά του νέου κτιρίου στα Εξάρχεια. «Η κίνηση ήταν αναγκαία για την επιβίωση του μουσείου και της συλλογής», έχει πει η διευθύντρια του μουσείου Ολγα Δανιηλοπούλου. «Ενα μονογραφικό μουσείο εκτός πόλης είναι πρακτική που δεν λειτουργεί στη χώρα μας».
Το κτίριο στα Εξάρχεια, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2010, θα αποτελέσει μια νέα αρχή για το μουσείο Σπυρόπουλου. Γι' αυτό το εγχείρημα αναζητάει χορηγούς αλλά και την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού.
Φαίνεται όμως πως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι άνοιξε ο δρόμος για την οριστική μελέτη και εφαρμογή της επέκτασης της Εθνικής Πινακοθήκης κατά 6.000 τ.μ. (θα την αναλάβουν τα αρχιτεκτονικά γραφεία των Μυλωνά-Φατούρου). Οχι ότι ο δρόμος θα είναι σπαρμένος με ρόδα, αν λάβουμε υπόψη ότι η προσωρινή προμελέτη πληρώθηκε με τέσσερα χρόνια καθυστέρηση, κι αυτό χάρη στη χορηγία του ιδρύματος Μαρία Τσάκος. Μένει να εξασφαλιστούν μέχρι το τέλος του χρόνου δύο εκατομμύρια ευρώ από το Γ' ΚΠΣ για να γίνουν τα τελικά σχέδια. Εάν όλα προχωρήσουν στην ώρα τους, τα έργα, προϋπολογισμού 35 εκατ. ευρώ, αναμένεται να αρχίσουν το πρώτο εξάμηνο του 2010 με χρηματοδότηση από το Δ' ΚΠΣ.
Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι η Εθνική Πινακοθήκη διπλασιάζεται. Το κτίριο της οδού Μιχαλακοπούλου θα αποκτήσει ακόμα έναν όροφο για τις εκθέσεις της, που θα οδηγεί σε καφενείο στην ταράτσα, με θέα στην Ακρόπολη. Στην πλευρά που βλέπει στη Βασ. Κωνσταντίνου η επέκταση προβλέπεται κυρίως σε βάθος, με αμφιθέατρο, πωλητήριο, εργαστήρια για παιδιά, αποθήκες, κ.ά. Η είσοδος και το φουαγιέ θα ανακαινιστούν, ενώ κλιμακοστάσιο σε σχήμα σπείρας θα δώσει περισσότερο δυναμισμό στην πρόσοψη, που ωστόσο δεν θα αλλάξει ριζικά.
«Η Εθνική Πινακοθήκη γίνεται πλέον ένα σύγχρονο μουσείο», τονίζει η διευθύντριά της Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. Το ευχάριστο είναι ότι μέχρι να ολοκληρωθούν τα έργα δεν χρειάζεται να μετακομίσουν οι μόνιμες συλλογές της. Οσο για τις περιοδικές εκθέσεις, θα φιλοξενούνται και στη Γλυπτοθήκη, στου Γουδή. Το πρόγραμμα πάντως περιλαμβάνει την παρουσίαση του αριστουργήματος του Ελ Γκρέκο «Η στέψη της Θεοτόκου» -είναι το νέο απόκτημα του Ιδρύματος Ωνάση και θα εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη ως δάνειον διαρκείας- τη συλλογή έργων τέχνης της Εθνικής Τράπεζας, ενώ το φθινόπωρο του 2009 θα φιλοξενηθεί η έκθεση «Από τον Μανέ στον Σεζάν», με κορυφαία έργα από το Μουσείο Ορσέ.
Από πλατεία σε πλατεία
Από την πλατεία Κουμουνδούρου η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων μετακομίζει στην πλατεία Αυδή, στο διατηρητέο κτίριο που έχει τη δική του ιστορία: στο τέλος του 19ου αιώνα ήταν το εργοστάσιο μεταξιού Α. Δουρούτη, το μεγαλύτερο στο είδος του στα Βαλκάνια, ενώ αργότερα έγινε το αρχηγείο του ΕΛΑΣ. Σήμερα, η εξωτερική όψη του παλιού εργοστασίου διατηρείται όπως ακριβώς ήταν, ενώ η πλατεία Αυδή δενδροφυτεύεται, φωτίζεται και στρώνεται με πλάκες, με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων.
Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων έχει μια αξιόλογη συλλογή 4.000 έργων ελλήνων δημιουργών του 19ου και 20ού αιώνα. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η ενότητα με τη γενιά του '30 (Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Νικολάου, Εγγονόπουλος κ.ά.) αλλά και η συλλογή της χαρακτικής με έργα Γραμματόπουλου, Κεφαλληνού, Τάσσου, κ.ά. Πώς όμως να αναδειχθούν όλοι οι πίνακες στα 600 τ.μ. του κτιρίου της και πού να «βολευτούν» οι περιοδικές εκθέσεις, που ανελλιπώς επιμελείται η Νέλλη Κυριαζή, διευθύντρια της πινακοθήκης από το 1977;
Με τη μεταστέγαση, που προγραμματίζεται για το 2010, η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων θα αναπνεύσει σε 1.100 τ.μ., έχοντας στη διάθεσή της αποθήκες, χώρους για πολλαπλές εκδηλώσεις, εργαστήρια συντήρησης, αλλά και την υποδομή για να αναπτύξει εκπαιδευτικά προγράμματα. Μέχρι τότε, δεν θα αναστείλει τη δραστηριότητά της στο νεοκλασικό κτίριο της Κουμουνδούρου. Το επιβεβαιώνει, άλλωστε, η έκθεση που εγκαινιάζεται την Πέμπτη με τίτλο «Η ιστορία ενός εργαστηρίου» και περιλαμβάνει έργα του Κέντρου Χαρακτικής Αθηνών των Παντολφίνι και Σιατερλή.
Φιξ και μάθημα σολφέζ
Ενα έργο προφητικό, όπως αποδείχτηκε, της οικονομικής ύφεσης εγκαινίασε την προσωρινή στέγη του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο Ωδείο Αθηνών: τα «Μαύρα πουλιά» του Βαντίμ Ζαχάροφ, δεκαέξι ανδρείκελα -γιάπηδες, με μαύρα κοστούμια και ηλεκτρονικούς υπολογιστές αντί για πρόσωπο, στήθηκαν στο περιστύλιο.
Εν τω μεταξύ, η μόνιμη στέγη του μουσείου, δηλαδή το πρώην εργοστάσιο του Φιξ, στη Συγγρού, ανακατασκευάζεται και αναμένεται να παραδοθεί το 2010. Ο Μιχάλης Λιάπης, πάντως, κράτησε και τις αποστάσεις του: «Κάνουμε ό,τι μπορούμε. Πρόκειται για μεγάλο έργο. Είδατε τι έγινε με το Μουσείο της Ακρόπολης...». Μέχρι τότε, μπορούμε να θαυμάζουμε στα σχέδια του αρχιτεκτονικού γραφείου «3SK Στυλιανίδης Αρχιτέκτονες» την είσοδο-πλατεία του νέου μουσείου που θα ενώνει τον εσωτερικό με τον δημόσιο χώρο, την πρόσοψη που θα μοιάζει με υδάτινη κουρτίνα, θυμίζοντας στους επισκέπτες ότι από εκεί περνούσε ο ποταμός Ιλισσός και λούζονταν στην πηγή της η νύμφη Καλλιρρόη. Διατηρούνται οι παλιές όψεις που σχεδίασε ο Τάκης Ζενέτος στη λεωφόρο Συγγρού και στην οδό Φραντζή.
Μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργασίες, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης συνεχίζει τα μαθήματα σολφέζ. Αφού άφησε τις αίθουσες εκδηλώσεων και συνεδριάσεων του Μεγάρου Μουσικής, μετακόμισε στο Ωδείο Αθηνών, όπου έχει στη διάθεσή του 2.000 τ.μ. σε τρία επίπεδα (ισόγειο, μεσοπάτωμα, υπόγειο): δυο άνετους εκθεσιακούς χώρους, αμιφθέατρο, αναγνωστήριο, media lounge, για να φιλοξενούνται έργα σημαντικών καλλιτεχνών όπως οι Ντέιβιντ Κλέρμπαουτ, Ούλριχ Ρούκριμ αλλά και πειραματικές μορφές τέχνης.
Περίπου 400.000 ευρώ κόστισε η ανακαίνιση των χώρων του Ωδείου Αθηνών, που μέχρι πρότινος παρέμεναν ανεκμετάλλευτες. Ελπίζουμε να μείνουν στη διάθεση των τεχνών και αφότου το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης πάρει το δρόμο για το Φιξ.
Από την Εκάλη στα Εξάρχεια
Είδε κι απόειδε το Μουσείο Σπυρόπουλου στην Εκάλη -πόσα σχολεία και πόσους επισκέπτες να προσελκύσει ένα μονοθεματικό μουσείο σε απομακρυσμένο προάστιο- και αποφάσισε να κατηφορίσει στα Εξάρχεια. Σε ένα εκλεκτικιστικού ύφους, με νεοκλασικές αναφορές, κτίριο στη συμβολή των οδών Ζαΐμη και Τοσίτσα, που αναδιαμορφώνεται προκειμένου να φιλοξενήσει τα έργα του πρωτοπόρου ζωγράφου της αφαίρεσης, καθώς και εκθέσεις σύγχρονων καλλιτεχνών.
Το νέο κτίριο έχει εμβαδόν 1.100 τ.μ. Ενοποίηση των εσωτερικών χώρων που θα φιλοξενήσουν τους 250 πίνακες της συλλογής, διεύρυνση του κλιμακοστασίου, ένα χώρος για την παρουσίαση των γλυπτών του Γιάννη Σπυρόπουλου, βιβλιοθήκη, πωλητήριο, καθώς και καφενείο στο ισόγειο περιλαμβάνει η μελέτη που έχει εκπονήσει το αρχιτεκτονικό γραφείο Κίζη.
Ο Γιάννης Σπυρόπουλος (1912-1990), που στην αιχμή της πορείας του είδε τη ζωγραφική του να εκτίθεται από τη Νεμπράσκα μέχρι το Νέο Δελχί, είχε αποφασίσει, μαζί με τη σύζυγό του Ζωή, να μετατρέψει το σπίτι τους στην Εκάλη σε μουσείο. Το Ιδρυμα Σπυρόπουλου, που διαχειρίζεται την κληρονομιά του ζωγράφου, τα τελευταία 18 χρόνια δραστηριοποιήθηκε στον χώρο των εικαστικών και καθιέρωσε το βραβείο Σπυρόπουλου για νέους καλλιτέχνες. Πρόσφατα προχώρησε στην πώληση της πρώην οικίας στην Εκάλη και στην αγορά του νέου κτιρίου στα Εξάρχεια. «Η κίνηση ήταν αναγκαία για την επιβίωση του μουσείου και της συλλογής», έχει πει η διευθύντρια του μουσείου Ολγα Δανιηλοπούλου. «Ενα μονογραφικό μουσείο εκτός πόλης είναι πρακτική που δεν λειτουργεί στη χώρα μας».
Το κτίριο στα Εξάρχεια, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2010, θα αποτελέσει μια νέα αρχή για το μουσείο Σπυρόπουλου. Γι' αυτό το εγχείρημα αναζητάει χορηγούς αλλά και την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού.
No comments:
Post a Comment