Το Μουσείο Βικτωρίας και Αλβέρτου του Λονδίνου μας προσκαλεί σε μια πρωτότυπη έκθεση με πλαστά έργα
Συνήθως τα μουσεία, όταν αντιληφθούν ότι έχουν πλαστά έργα, τα απομακρύνουν από τις αίθουσές τους... σιωπηλά. Ενα όμως αποφάσισε να τα αναδείξει σε όλη τους τη μεγαλοπρέπεια. Το Μουσείο Βικτωρίας και Αλβέρτου στο Λονδίνο εγκαινιάζει την Τρίτη μια ενδιαφέρουσα έκθεση με πλαστά και αντίγραφα, περίπου 100 πίνακες, γλυπτά, αρχαιότητες και αντίκες που εντόπισε η Μητροπολιτική Αστυνομία τα τελευταία χρόνια. Εάν ήταν αυθεντικά, θα κόστιζαν πάνω από τέσσερα εκατομμύρια λίρες.
Μάλιστα το μουσείο δεν διστάζει να «δημιουργήσει» και το εργαστήριο του διάσημου πλαστογράφου Σον Γκρίνχαλγκ προς γνώση και συμμόρφωση του κοινού. Στόχος της έκθεσης είναι να βγάλει στη φόρα τις τεχνικές που έχουν εφεύρει οι σύγχρονοι πλαστογράφοι για να δημιουργήσουν «γνήσια» έργα τέχνης, τους τρόπους που τα διακινούν, αλλά και τις μεθόδους που χρησιμοποιεί η αστυνομία για να τους εντοπίσει.
Ο «σταρ» της έκθεσης Σ. Γκρίνχαλγκ είχε στήσει από το 1989 μέχρι το 2006 μια οικογενειακή επιχείρηση παραχάραξης. Μέχρι και το Βρετανικό Μουσείο κατόρθωσε να ξεγελάσει και να του πουλήσει ένα αγαλματίδιο με ιππείς που υποτίθεται προέρχονταν από την Ασσυρία και χρονολογούνταν από το 600-800 π.Χ.
Τον πρόδωσε η... ορθογραφία
Η γκάμα του ήταν ευρεία. Από γλυπτά της Μπάρμπαρα Χέπγουορθ, πίνακες των Γκογκέν, Οτο Ντιξ, Τόμας Μοράν, μέχρι ένα χαμένο ρωμαϊκό πιάτο που είχε εντοπιστεί το 1729 στο Ντερμπισάιρ. Το «αριστούργημά» του θεωρείται το αγαλματίδιο της αιγύπτιας πριγκίπισσας Αμάρνα (το αυθεντικό χρονολογείται το 1350 π.Χ.) που πουλήθηκε προς 440 χιλιάδες λίρες.
Αριστοτέχνης τής απάτης, ο Γκρίνχαλγκ, για να δώσει αρχαία υφή στο αλάβαστρο, ανέμειξε τσάι με λούστρο.
Για να πείσει τους υποψήφιους αγοραστές εμφάνιζε παλιούς καταλόγους δημοπρασιών και ψεύτικα έγγραφα που έχριζαν τον παππού του ιδιοκτήτη. Ομως, το γεγονός ότι είχε εγκαταλείψει το σχολείο στα 16 του στάθηκε μοιραίο: Τα παλιά «επίσημα» έγγραφα που προσκόμιζε είχαν τόσα... ορθογραφικά και συντακτικά λάθη, που έβαλαν σε υποψία τους ειδικούς.
Σύμφωνα με την αστυνομία, ο Γκρίνχαλγκ είχε στην τράπεζα καταθέσεις 500 χιλιάδων λιρών, αλλά ζούσε φτωχικά. «Πέτρες ακατέργαστες, ένα φουρνάκι για να λιώνει το ασήμι, μισοτελειωμένα γλυπτά, μια υδατογραφία κάτω από ένα κρεβάτι, μια επιταγή που είχε λήξει, ένα μπούστο αμερικανού προέδρου...» ήταν ανάμεσα στα ευρήματα.
Ενας άλλος άσος των αντιγράφων, ο Τζον Μάγιατ, ξεχωρίζει στην έκθεση. Οι συγκρατούμενοί του τον αποκαλούσαν «Πικάσο». Οχι τυχαία, αφού πετύχαινε θαυμάσια τον Πικάσο αλλά και τον Μονέ, τον Ρενουάρ, τον Μοντιλιάνι. Το παράπονό του; «Ποτέ δεν κατάφερα να φτιάξω μια αρκετά καλή Μόνα Λίζα...», δήλωνε σε παλαιότερη συνέντευξή του στο «Επτά».
Η αρχή έγινε στο τέλος της δεκαετίας του '80, όταν ένα έργο που έκανε στο ύφος του κυβιστή Αλμπερτ Γκλέιζ πουλήθηκε στους Κρίστις για 25.000 λίρες. Πάντα με τη βοήθεια του εμπόρου τέχνης Τζον Ντρου κατάφερε να πλασάρει σε μεγάλους οίκους δημοπρασιών και σε εμπόρους τέχνης στο Λονδίνο, το Παρίσι, τη Νέα Υόρκη πολλά «αριστουργήματα» κορυφαίων ζωγράφων του 19ου και 20ού αιώνα. Η μαεστρία του δεν οφειλόταν μόνο στην τεχνική του, αλλά και στο ότι διάβαζε πολλά βιβλία για τη ζωή και το έργο των ζωγράφων που θαύμαζε.
Δέχεται παραγγελίες
Ισως ακόμα να δρούσε εάν δεν τον «κάρφωνε» η γυναίκα του στη Σκότλαντ Γιάρντ, έπειτα από έναν έντονο καβγά. Οπως έχει δηλώσει ο Μάγιατ, οι αστυνομικοί που τον συνέλαβαν του φέρθηκαν με το γάντι και κατέληξαν όλοι μαζί να κουβεντιάζουν για τέχνη στην κουζίνα! Ακόμα και σήμερα ασκεί το επάγγελμα, μόνο που στην πίσω όψη των πινάκων διευκρινίζει ότι πρόκειται για πιστή αντιγραφή. Ακόμα δέχεται παραγγελίες για πορτρέτα από αστυνομικούς αλλά και πρώην συγκρατούμενούς του...
Ασφαλώς η δημιουργία και διακίνηση πλαστών έργων είναι ένα φαινόμενο με πολιτιστικό και οικονομικό αντίκτυπο, που έχει πολλά παρακλάδια. Δεν είναι μόνο οι καλλιτέχνες που δημιουργούν μη γνήσια έργα, είναι και οι έμποροι που τα προωθούν για να κερδίσουν εκατομμύρια, είναι και η ανεπάρκεια των ειδικών των μουσείων και των οίκων δημοπρασιών τέχνης που το συντηρούν. Λένε πως οι πλαστογράφοι είναι αποτυχημένοι καλλιτέχνες. Ασφαλώς υπάρχουν ζωγράφοι που μπορούν να κάνουν άριστα αντίγραφα. Αλλά πόσοι έχουν το θράσος ή την αφέλεια, την αυτοπεποίθηση ή τη ματαιοδοξία να δείξουν την κίβδηλη πλευρά της δημιουργίας; *
No comments:
Post a Comment