Ενας φανταστικός ονειρικός κόσμος; Ενα κουτί γεμάτο αντικείμενα και χρώματα; Τα συναισθήματα που προκαλεί η έκθεση του Νίκου Στεφάνου στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς μοιάζουν με την έκπληξη και τη χαρά του μικρού παιδιού μπροστά στο καινούργιο παιχνίδι.
Σε υποδέχονται οι μακέτες-μινιατούρες του από τις πολλές σκηνογραφικές του δουλειές στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στο Εθνικό Θέατρο, στο Θέατρο Τέχνης κ.α. Στο ύψος του ματιού, και τοποθετημένες σε εσοχές μέσα στον μαύρο τοίχο, αυτές οι τρισδιάστατες λεπτοδουλεμένες κατασκευές σε μεταφέρουν νοσταλγικά σε ένα χειροποίητο και γι' αυτό πολύτιμο σύμπαν. Απέναντι, πάλι σε προθήκες, τα παιχνίδια και τα παιγνιώδη αντικείμενα του Στεφάνου, χρονολογημένα ήδη από τη δική του παιδική ηλικία.
Στη μεγάλη αίθουσα απλώνεται ο ζωγραφικός του κόσμος. «Θέλω να περιγράψω τον ονειρικό κόσμο με τη ζωγραφική. Τα αρχαία δωμάτια. Τα ακατοίκητα τοπία. Τις φανταστικές παραλίες με τα σφαλιστά κτίρια και τις φυτεμένες βάρκες στην άμμο... Τους καπνούς και το άσπρο με δειλινά χρώματα...», γράφει ο Νίκος Στεφάνου στον ογκώδη κατάλογο (πάνω από 600 σελίδες) που συνοδεύει την έκθεση και πρόκειται αναμφίβολα για ένα ακόμη έργο σχεδιασμένο μοναδικά από τον καλό του φίλο Αλέξη Βερούκα.
Εδώ δεσπόζουν τα έργα με θέματα από το εργοστάσιο του Γκαζιού, εμπνευσμένα από τις παιδικές του μνήμες και τις επισκέψεις του εκεί όπου εργαζόταν ο πατέρας του. Εδώ παρουσιάζονται και οι «Αλογάνθρωποι», οι «Νεκρές φύσεις», τα «Αρχαία Δωμάτια» και τα πιο πρόσφατα «Φανταστικά τοπία», που εμφανίζονται από το 1995 και μετά.
Η ανάμειξη πραγματικών και ονειρικών καταστάσεων και η έντονη μεταφυσική, εξπρεσιονιστική διάθεση είναι δύο από τα βασικά γνωρίσματα της ζωγραφικής του, η οποία είναι παραστατική, χωρίς όμως να δεσμεύεται από την ανάγκη της πιστής καταγραφής της πραγματικότητας.
«Η ζωγραφική γλώσσα πρέπει να είναι διαυγής, αυτάρκης και πλήρης. Υπάρχουν πρότυπα αρχών. Αλλά το πρότυπο που θα μιμηθείς είναι ο εαυτός σου», εξηγεί ο καλλιτέχνης. «Προτίμησα τα ευτελή υλικά για να στήσω τις ιδέες μου. Θέλω η ιδέα να εκφράζει τη δυναμική της μέσα από μια ανάλαφρη ζωγραφικότητα, με μια εύπλαστη και εικαστική αρχιτεκτονική βοηθημένη από υποτιθέμενη προπτική». Ανάμεσα, παρουσιάζονται γλυπτά και σχέδια, ενώ σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο προβάλλεται οπτικοακουστικό υλικό από τη ζωή και το έργο του, συγκεκριμένα η συνέντευξή του στον Αρη Σκιαδόπουλο στην ΕΡΤ.
Βέρος Πειραιώτης κι αυτός, όπως και ο Γιάννης Τσαρούχης, η αναδρομική του οποίου παρουσιάζεται στον από κάτω όροφο του Μουσείου Μπενάκη, γεννήθηκε το 1933. Ο Τσαρούχης, μάλιστα, τον παραδεχόταν ως έναν πολύ σημαντικό σκηνογράφο και ζωγράφο. Ο Στεφάνου πόζαρε και ως μοντέλο για τον Τσαρούχη. Από τα 17 του χρόνια άρχισε να εργάζεται στο θέατρο ως ζωγράφος, ενώ το 1960 με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης πραγματοποίησε ελεύθερες σπουδές θεάτρου στο Παρίσι και μαθήματα λιθογραφίας στην Ecole des Beaux-Arts. Εκεί γνώρισε τον Αλέκο Φασιανό και τον Βασίλη Σπεράντζα. Οι τρεις τους από το 1962 έως και το 1967 εγκαταστάθηκαν και διέπρεψαν στο θρυλικό σήμερα ατελιέ στην Καλλιθέα.
«Δεν αγωνιώ για την έξωθεν μαρτυρία. Ικανοποιούμαι αν καταφέρνω η ζωγραφική μου να περιέχει τις καταλληλότερες λέξεις που περιγράφουν τις συγκινήσεις μου. Πάσχω από έλλειψη ανασφάλειας κι αυτό με κάνει να ζωγραφίζω, όχι σαν να τρέχω στο καταφύγιο να σωθώ, αλλά για να ευχαριστηθώ τις χαρές που μου δίνουν τα μάτια, γι' αυτό και επανέρχομαι σε κάτι που το έχω ξαναζωγραφίσει, επειδή νομίζω πως κάτι που έχει ξεφύγει. Αφέθηκα σ' αυτήν την περιπέτεια που η ζωγραφική σε φιλεύει, να ονειρεύεσαι με ανοιχτά τα μάτια», λέει.
Και να σκεφτεί κανείς ότι απέφευγε επίμονα την πρόταση του Μουσείου Μπενάκη για την έκθεση. «Τελικά απεδείχθη ότι εισέπραξα ό,τι καλύτερο στη ζωή μου», έλεγε στη συνέντευξη Τύπου. Την επιμέλεια της έκθεσης μοιράζεται με τον καλό του φίλο Διονύση Φωτόπουλο.
* Διάρκεια έως 14 Φεβρουαρίου.
No comments:
Post a Comment