Τακτοποιεί τα φωτογραφικά του αρχεία στον υπολογιστή και ταυτόχρονα μιλάει τρυφερά στη γάτα του που νιαουρίζει για φαγητό. Το «βελάκι» σταματάει σε μια ζωγραφιά με έντονα χρώματα και αδρές πινελιές. «Είναι η κουζίνα του σπιτιού μου στη Θεσσαλονίκη.
Ημουν 14 χρονών όταν την έκανα», λέει ο Χρόνης Μπότσογλου. «Από παιδί ζωγράφιζα και ήξερα ότι αυτό θα είναι το επάγγελμά μου. Από τότε πουλούσα τα έργα μου σε περιοδικά και εφημερίδες. Επαιρνα απολύτως σοβαρά τη ζωγραφική μου. Μια φορά καθόμουν στην αυλή του σπιτιού μου όταν ένας συμμαθητής μου της πρώτης γυμνασίου ήρθε και μου τράβηξε το χαρτί που σχεδίαζα. Ε, λοιπόν τον κυνήγησα, παρ' ότι ανάρρωνα από εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας, και τον πλάκωσα στο ξύλο. Κι αυτός σχεδόν έκλαιγε: "Ρε Χρόνη, για πλάκα το έκανα..."»!
Νέοι πίνακες με τοπία
Τέτοιες εφηβικές ζωγραφιές, που φανερώνουν όμως ένα πηγαίο ταλέντο, περιλαμβάνει η μεγάλη αναδρομική έκθεση του Χρόνη Μπότσογλου που εγκαινιάζει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στις 28 του μήνα στο Ωδείο Αθηνών (επιμέλεια: Τίνα Πανδή). Με 200 έργα ξεδιπλώνονται ορισμένες από τις ενότητες που καθόρισαν την πολύχρονη πορεία του. «Η εικόνα του σώματος», «Λιοτρίβια», «Σελίδες ημερολογίου», «Νέκυια».
Η ανθρώπινη μορφή και το σώμα, δικά του πορτρέτα αλλά και οικείων προσώπων, ο βιωμένος χώρος, ο ρόλος της μνήμης, ο φόβος της φθοράς βρίσκονται στο επίκεντρο των αναζητήσεών του. Τελευταία ο καλλιτέχνης έκανε την ανατροπή και ασχολείται με το τοπίο, όμως αυτούς τους πίνακες δεν θα τους δούμε ακόμα.
Μια αναδρομική σημαίνει για τον Μπότσογλου ότι «κοιτάς το παρελθόν γιατί δεν μπορείς να δεις το μέλλον», μας λέει γελώντας. «Δεν μπορείς να ξεγελάσεις τον εαυτό σου, είναι μια απομυθοποίηση. Παλιά είχα διαβάσει μια συνέντευξη του Κοσμά Πολίτη, που έκανε απολογισμό και έλεγε: «Είναι πολύ αργά, δυστυχώς δεν μπορείς να αλλάξεις τίποτα». Βέβαια, έχεις μια ελπίδα μέχρι την τελευταία στιγμή ότι ίσως μπορέσεις να κάνεις μια καλή ζωγραφιά...».
Για τον ίδιο η ζωγραφική είναι «ο τρόπος που βλέπω τον κόσμο. Δεν τρέχω με την ταχύτητα ενός ραλίστα, έχω τους δικούς μου ρυθμούς. Μπορεί επί μήνες να ασχολούμαι με ένα έργο και ξαφνικά μια μέρα να το διορθώσω. Το βλέπω και σκέφτομαι, "μα τι έκανα μέχρι τώρα;"»
Στην έκθεση θα παρουσιαστούν πρώτη φορά και πορτρέτα του Μπέικον, του Βαν Γκογκ, του Τζιακομέτι, του Μπουζιάνη, του Χαλεπά, που φιλοτέχνησε ο Μπότσογλου. «Στην τέχνη μαθαίνουμε συνέχεια από τα έργα των άλλων και από τα λάθη μας», συνεχίζει. Αυτούς τους πέντε καλλιτέχνες τούς αισθάνομαι πιο κοντά, δεν είναι όμως οι μόνοι δάσκαλοί μου. Τελευταία ασχολούμαι με μια αυτοπροσωπογραφία του Βελάσκεθ. Την έκανε περίπου στην ηλικία μου, και από το βλέμμα του καταλαβαίνω απόλυτα πώς ένιωθε τότε».
Ο Χρόνης Μπότσογλου είναι εραστής της λογοτεχνίας και της κλασικής μουσικής. «Ανέκαθεν ένας χώρος τρέφει έναν άλλον», τονίζει. «Ας πούμε η μπαρόκ μουσική και ζωγραφική είναι ενωμένες. Τα αιτήματα είναι κοινά και κάθε νέα γενιά καλλιτεχνών απαντάει με τον τρόπο της στα προβλήματα που βάζει η ίδια η εποχή. Ετσι δημιουργούνται τα κινήματα και οι σχολές».
Σήμερα, όμως, που επικρατεί ο ατομισμός, μπορούν να δημιουργηθούν νέα καλλιτεχνικά κινήματα; «Ολος ο 20ός αιώνας είναι η εποχή του ατομισμού», απαντάει. «Κι όμως, βρέθηκε ένας Πικάσο κι ένας Μπρακ κι έκαναν τον κυβισμό, βρέθηκαν άλλοι τρεις κι έκαναν τον ντανταϊσμό. Εκεί που νομίζεις ότι όλα είναι σίγουρα έρχονται οι ανατροπές, αλλιώς η τέχνη θα ήταν σαν ένα νοσοκομείο καθαρό και αποστειρωμένο».
Στις δεκαετίες του '60 και του '70 ο ζωγράφος έδωσε το στίγμα του με μια τέχνη που είχε κοινωνικό προσανατολισμό. «Τότε πιστεύαμε πως μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο με τα τραγούδια μας και η βία ήταν στον πετροπόλεμο μιας διαδήλωσης. Ποιος πιστεύει ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο σήμερα; Υπάρχει τεράστια μοναξιά, νόημα δεν υπάρχει, σκοπός δεν υπάρχει...».
Γι' αυτό και η εξέγερση των νέων «είναι επακόλουθο μιας κοινωνίας απελπισμένων ανθρώπων. Δεν αγαπάμε τα παιδιά μας, στην ουσία τα μισούμε, γιατί έχουμε καταστρέψει τα πάντα, αυθαιρετούμε, διαλύουμε το μέλλον τους. Σκοτώνουμε τη ζωή και χύνουμε κροκοδείλια δάκρυα».
Ο ρόλος της τεχνολογίας
Για χρόνια δάσκαλος της Καλών Τεχνών, όπου διετέλεσε και πρύτανης, ο Χρόνης Μπότσογλου θα εκθέσει και ψηφιακές εικόνες. Πιστεύει ότι η τεχνολογία θα καθορίσει το μέλλον της τέχνης; «Κάθε φορά η τεχνολογία δίνει το καινούριο στίγμα, πολιτιστικό και ανθρώπινων σχέσεων», απαντάει. «Ας πούμε, στην αρχαιότητα, όταν πέρασε ο άνθρωπος από την εποχή του χαλκού στην εποχή του σιδήρου, άλλαξε ο τρόπος που σκάλιζε τα αγάλματα. Δεν κρίνω εάν έγιναν καλύτερα ή χειρότερα. Ωστόσο, πιστεύω ότι περισσότερο από την τεχνολογία αυτό που μας καθορίζει εδώ και αιώνες είναι τα ιδεολογήματα που έχουν να κάνουν με την αιωνιότητα, με το θάνατο και την αθανασία, με την ψυχή μας».
Αλλωστε, με τέτοια ερωτήματα έρχεται ο ίδιος αντιμέτωπος με τη ζωγραφική του, που είναι βιωματική και υπαρξιακή. *
No comments:
Post a Comment