Κάθε μέρα συναντώ κάποιον από τους ήρωές μου

«Σκιές ανθρώπων είναι που με γνώριζαν καλά: άνθρωποι που αγάπησα γιατί δεν είχαν άλλους συγγενείς, γι' αυτό και τώρα κρύβονται κάτω από τ' άσπρο του χαρτιού περιμένοντας κάποιον σαν και εμένα, αφού δεν είμαι τίποτ' άλλο παρά το είδος τού πολύτιμα άχρηστου, που θα τις τραβήξει από εκεί και θα τις ελευθερώσει», έγραφε το 2004 ο ζωγράφος, ποιητής και λογοτέχνης Νίκος Χουλιαράς με την ευκαιρία της έκθεσης «Οι εξοχές του νου» στην γκαλερί «Νέες Μορφές».

Το ενδιαφέρον του να παρατηρεί τη ζωή και τον άνθρωπο στις μεγάλες και στις μικρές στιγμές του αναγνωρίζεται και στη νέα του έκθεση με τίτλο «Στη φυλακή της εικόνας», που εγκαινιάζεται στις 17 Δεκεμβρίου στην αίθουσα τέχνης «Καπλανών 5». Πρόκειται για σχέδια και ζωγραφικά έργα των τελευταίων χρόνων.

«Ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει η θεματογραφία μου, απλώς η μνήμη μου έχει γεμίσει με πιο πολλές σκιές καθώς και η ζωή που βλέπω τριγύρω μου», μας λέει. Και προσθέτει: «Ζω με τις φιγούρες της ζωγραφικής μου και τα ανθρωπάκια της τηλεόρασης. Το παράθυρό μου είναι μια προέκταση της τηλεόρασης. Φτιάχνω ιστορίες με τα δέντρα που βλέπω και τους ανθρώπους που περνάνε. Μερικές φορές η άσφαλτος του δρόμου, ανάμεσα στα δέντρα, μου φαίνεται σαν λίμνη του Αμαζονίου. Είναι περίεργο, αλλά παρατηρώντας τη ζωή στο δρόμο είναι σαν να βλέπω τους ανθρώπους μου, όπως τους έκανα στα σχέδια και στα βιβλία μου. Κάθε μέρα συναντάω κάποιον από τους ήρωές μου. Κάνω παρέα μαζί τους και διαπιστώνω ότι έκανα και κάνω τα ίδια λάθη που έκαναν κι αυτοί. Είναι ζωντανή η σχέση μαζί τους».

Η έκθεση «Στη φυλακή της εικόνας» είναι μια προσωπική υπόθεση του Νίκου Χουλιαρά, όσο προσωπικά και βιωματικά είναι τα έργα του. «Για όσους τον ξέρουν ή μάλλον για όσους δεν τον ξέρουν, είναι ένας σπουδαγμένος αυτοδίδακτος», λέει ο αδελφός του, ο γλύπτης Γιώργος Χουλιαράς. «Είναι τόσο προσωπική η δουλειά του, που δεν μπορεί να ταξινομηθεί, είτε φορμαλιστικά είτε ιστορικά. Ποτέ δεν επιδίωξε να είναι της μόδας, γι' αυτό και οι πάσης φύσεως τεχνοκριτικοί ένιωθαν αμηχανία μπροστά στο έργο του».

Πάντοτε εξέπληττε τον αδελφό του η εκτίμηση που είχαν οι συνάδελφοί του, και ειδικότερα οι νέοι, στην τέχνη του Νίκου Χουλιαρά. «Είναι λογικό γιατί αυτό που τον ενδιέφερε, τονίζει, ήταν να παρατηρεί τη ζωή και τον άνθρωπο, να παλεύει με τις φοβίες του -τα έργα του κυριαρχούνται από σκιές-, να περιγράφει τις σκοτεινές σχέσεις που κυριαρχούν τους ανθρώπους και να τραγουδά τη νύχτα και τη μελαγχολική ομορφιά της».

Θυμάται, επίσης, ο Γιώργος Χουλιαράς ότι με την ίδια ευκολία που ο Νίκος έφτιαχνε τις χρωματιστές πινακίδες «ΤΙΜΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑΙ» και «ΕΙΜΕΘΑ ΑΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΟΙ» στο μαγαζί του πατέρα τους ξεκίνησε να καταγράφει σε χιλιάδες σχέδια, ζωγραφιές, γραπτά τα σπουδαία και τα ευτελή της ζωής. Να ζει σαν «αιώνιος φοιτητής» απαξιώνοντας πράγματα που για άλλους θεωρούνται σημαντικά, προσπαθώντας να σχεδιάσει την καθημερινότητά του, ώστε τίποτα να μην τον εμποδίζει στο έργο του.

Ο Νίκος Χουλιαράς γεννήθηκε το 1940 στα Ιωάννινα. Σπούδασε γλυπτική και σκηνογραφία στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών απ' όπου αποφοίτησε το 1967. Παράλληλα με τη ζωγραφική ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία. Εχει γράψει ποίηση, διηγήματα και μυθιστορήματα, ενώ ασχολήθηκε με τη μουσική γράφοντας στίχους και μελωδίες στην εποχή του νέου κύματος. Φιλοτέχνησε ακόμη εξώφυλλα βιβλίων και δίσκων, ενώ υπήρξε ο πρώτος που διασκεύασε παλιούς ηπειρώτικους δημοτικούς σκοπούς.

• Τι είναι η ζωγραφική για τον πολύπλευρο δημιουργό;

«Η ζωγραφική είναι μια γυναίκα. Από τη μια δεν την αντέχεις και από την άλλη δεν μπορείς χωρίς αυτήν», απαντά ο ζωγράφος. «Γενικά εξακολουθώ να βλέπω τη ζωή από την κωμική της πλευρά για να μπορέσω ν' αντέξω τη σκοτεινή της». *

• Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2009