Eνα μικρό αγόρι θυμάται τον Πάμπλο Πικάσο ως έναν γενναιόδωρο άνθρωπο με τις αγκαλιές του, τα χάδια του και τα παιχνίδια μαζί του στο πάτωμα. Οταν, όμως ο μικρός Αντονι Πένροουζ, γιος του ζωγράφου Ρόλαντ Πένροουζ, μεγάλωσε, αντιλήφθηκε την πολιτική διάσταση τόσο των έργων όσο και της δράσης του Ισπανού ζωγράφου, η οποία, «παρότι παρούσα σε κάθε έκφανσή της, παραμένει γνωστή μόνο σε λίγους ανθρώπους».
Ο Αντονι Πένροουζ θυμάται στους «Τάιμς» στιγμές αποκαλυπτικές της πολιτικής του αυτής όψης, η οποία και φωτίζεται στην έκθεση «Πικάσο: Ειρήνη και Ελευθερία» που ξεκινάει στις 21 Μαΐου στην γκαλερί Τέιτ Λίβερπουλ.
Η αντίδραση του Πικάσο ήταν άμεση στον βομβαρδισμό της πόλης των Βάσκων, Γκερνίκα από τους Εθνικιστές του Φράνκο. Καθώς ολοκληρώνει την εμβληματικότερη εικόνα της σύγχρονης τέχνης, το έργο του «Γκερνίκα», έπειτα από παραγγελία της δημοκρατικής κυβέρνησης της Ισπανίας, δέχεται στο στούντιο του τον Ρόλαντ Πένροουζ και τον Χένρι Μουρ. Ενώ εκείνοι το παρατηρούν, ο Πικάσο επιστρέφει με μια λωρίδα χαρτιού υγείας στα χέρια, την οποία καρφιτσώνει στον γυμνό πισινό μιας εκ των ζωγραφισμένων γυναικών. «Εκεί» είπε ο Πικάσο, «βρίσκεται η πραγματική επίδραση του φόβου», αναφερόμενος στο ζωώδες αποτέλεσμα που προκαλεί ο τρόμος στο ανθρώπινο σώμα, θυμάται ο Αντονι Πένροουζ.
Το 1939, όταν οι γονείς του μικρού επισκέφτηκαν ξανά τον Πικάσο, εκείνος ζωγράφιζε το «Night fishing at Antibes» (Νυχτερινό ψάρεμα στην Αντιμπ), κατά πολλούς μια συμβολική μεταφορά της εποχής που η Γαλλία βυθιζόταν στη ναζιστική κατοχή. «Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Πικάσο υποστήριζε μέλη της Αντίστασης» γράφει ο μικρός Πένροουζ. «Συχνά τους έκρυβε και τους έδινε χρήματα.
Η Γκεστάπο τον είχε υπό στενή επιτήρηση, αλλά απέτυχε να του προσάψει οτιδήποτε. Το επαναστατικό του έργο ήταν τόσο καλά κρυμμένο που πολλοί τον κατηγόρησαν ότι δεν έκανε τίποτα ή ακόμα και για σύμπραξη. Εκαναν λάθος. Ηταν αριστοτέχνης στη διακριτικότητα και την απάτη».
Σε ηλικία 63 ετών, ο Πικάσο αποφασίζει να γίνει μέλος του γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Αλλωστε, και ο φίλος του, Πολ Ελιάρ, ήταν ήδη μέλος. Εως το τέλος παρέμεινε πιστός στο κίνημα, δημιουργώντας παράλληλα σχέδια και αφίσες για τους σκοπούς του.
Το περιστέρι του που κοσμούσε τα γραμματόσημα της Σοβιετικής Ενωσης και της Κίνας έμοιαζε να μην ικανοποιεί καμία από τις πλευρές του Ψυχρού Πολέμου, κάνοντας τον ίδιο να λέει: «Παντού με μισούν. Το προτιμώ έτσι».
- «Απολιτικός»
Παρότι ο Πικάσο παρακολούθησε και πολλά συνέδρια του κόμματος, οι φίλοι του «παρατήρησαν ότι ήταν σχεδόν απολιτικός» σημειώνει ο Πένροουζ. «Ηθελε απλώς να κάνει τέχνη και να βοηθάει τους ανθρώπους και το κόμμα σιωπηλά. Ομως, η ειρήνη, η ελευθερία, η αλήθεια και η δικαιοσύνη ήταν μη διαπραγματεύσιμες αρχές για τον Πικάσο».
Σοφία Στυλιανού, ΕΘΝΟΣ, 17/05/2010
No comments:
Post a Comment