Η Αφροδίτη, ο Αρης και το διαβολόχορτο

• Επισήμως ο πίνακας του Μποτιτσέλι «Αφροδίτη και Aρης» θεωρείται μια ιστορία που αφηγείται την παντοδυναμία της αγάπης που νικάει ακόμα και τον πιο ισχυρό πόλεμο. Ωστόσο, μια νέα έρευνα προτείνει μια τολμηρότερη ανάγνωση: Οτι πίσω από την εικόνα του ευλογημένου έρωτα, ίσως στην πραγματικότητα να κρύβεται η απεικόνιση της σεξουαλικότητας των παραισθησιογόνων.

• Οι ιστορικοί τέχνης είχαν παραβλέψει μια λεπτομέρεια, την οποία πρόσεξε ο Ντέιβιντ Μπέλιγκχαμ, διευθυντής του Ινστιτούτου Τεχνών του οίκου Σόθμπις. Εξετάζοντας προσεκτικά τον σάτυρο που βρίσκεται στο κάτω μέρος δεξιά του έργου, αναγνώρισε ένα φρούτο που ανήκει στο είδος Ντάτουρα Στραμόνιουμ, γνωστό και ως διαβολόχορτο, ένα φυτό με ιστορικό που τρελαίνει τους ανθρώπους και τους κάνει να θέλουν να βγάλουν τα ρούχα τους. Οι παραισθησιογόνες επιδράσεις του είναι καταγεγραμμένες σε αρχαία ελληνικά κείμενα και από τότε χρησιμοποιείται είτε ως αφροδισιακό είτε ως δηλητήριο.

• Ο πίνακας εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη της Αγγλίας με την εξής περιγραφή: «Είναι μια σκηνή μοιχείας, αφού η Αφροδίτη ήταν γυναίκα του Ηφαίστου, του Θεού της Φωτιάς, αλλά περιέχει ένα ηθικό μήνυμα: τη δύναμη του έρωτα να νικάει και να εκπολιτίζει». Ο Μπέλιγκχαμ πιστεύει ότι το μήνυμα είναι πιο ανατρεπτικό. «Το φρούτο προσφέρεται στον θεατή, οπότε είναι από πρόθεση σημαντικό» δήλωσε ο ειδικός στους Τάιμς. «Ο Μποτιτσέλι συνήθιζε να χρησιμοποιεί τα φυτά με συμβολική σημασία. Για παράδειγμα, στο πίσω μέρος υπάρχουν δάφνες, οι οποίες αποτελούν αναφορές στους υποστηρικτές του, τους Μεδίκους. Η Ντάτουρα είναι γνωστή στην Αμερική ως το παραισθησιογόνο του φτωχού, τα συμπτώματα του οποίου μπορούμε να αναζητήσουμε στην αρσενική φιγούρα. Προκαλεί αναστολή των φυσικών λειτουργιών και έξαψη, οπότε σε κάνει να θέλεις να γδυθείς.

• Επίσης σε κάνει να χάνεις τις αισθήσεις σου». Η θεωρία του προχωράει ακόμα πιο πολύ και ο Μπέλιγκχαμ εισηγείται ότι οι μορφές στον πίνακα του 15ου αιώνα δεν είναι καν ο Αρης και η Αφροδίτη, αλλά ο Αδάμ και η Εύα, ενώ το φυτό δεν είναι τίποτα άλλο από τον καρπό του Δέντρου της Γνώσεως, που προκάλεσε τον διωγμό τους από την Εδέμ και το οποίο παρότι συχνά αναφέρεται ως μήλο, στη Βίβλο δεν προσδιορίζεται ακριβώς.

ΣΟΦΙΑ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, ΕΘΝΟΣ