Απομονωμένος και υπερήφανος

• Από τη ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ, Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2010

Ο χώρος της δουλειάς, ο χώρος του σώματος και ο χώρος των ιδεών συνιστά για τον Παντελή Χανδρή την ομοιογενή πολυμορφία που τον ενώνει με τον ευρύτερο έμβιο κόσμο.

 

Ενα από τα εκπληκτικά σχέδια που συμπληρώνουν την έκθεση 

 Είναι το ζήτημά του σε κάθε έκθεση, που εμφανίζεται διαφορετικά επεξεργασμένο και συνεπές στο αίτημα της ανανεωμένης επεξεργασίας. 

Και αν η φωλιά (1993) ήταν το νησί του πτηνού, στις πρώτες παρουσιάσεις της δουλειάς του, η καλειδοσκοπική εικόνα στο μαυροπίνακα (1995) το νησί της μνήμης μέσα από διασπάσεις και ανασυνθέσεις, ο άνθρωπος και ο σκύλος (2003) το νησί μιας μοναχικής αφήγησης, η ενιαία γλυπτική κατασκευή ανθρώπου και χώρου (2005) το νησί του όντος, που φέρει τον προσωπικό του χώρο, στη σημερινή του έκθεση γίνεται ένα οχυρό που δείχνει δόντια για να προστατευτεί από εισβολείς.

Πρόκειται για ένα γλυπτό-νησί, προστατευμένο στην κοιλότητα μιας γιγάντιας ανθρώπινης γνάθου, με τον τίτλο «Τόπος του νου». Παραπέμπει σε ένα εγκαταλελειμμένο, γηρασμένο, ίσως, χώρο όπου το ερείπιο μιας στοματικής κοιλότητας λειτουργεί ως οχυρωματικό αφημένο κτίσμα σε έναν πόλεμο που ξεκίνησε και τελείωσε άδοξα, αφήνοντας τα πράγματα να λειτουργούν τυχαία.

Από την άλλη, το οχυρό αυτό εγκλείει το «πραγματικό» νησί, όπως εμφανίζεται με την αρχιτεκτονική του μακέτα. Το ζήτημα των αντιθέσεων, το ζήτημα των οργανικών στοιχείων του παρελθόντος που επανεμφανίζονται, ένας έλικας που αναπτύσσεται από το χαρτί του σχεδίου και τα εκπληκτικά σχέδια του Χανδρή να ολοκληρώνουν την εικόνα της έκθεσής του. 

Ο καλλιτέχνης στήνει το σκληρό «αφήγημα» μιας μοίρας, που γράφεται, μιλιέται, εικονοποιείται ή μένει σιωπηλή. Εδώ, ωστόσο, θα ήθελα να κάνουμε μια παρένθεση για να μιλήσουμε λίγο για το σχέδιο, την εκπληκτική δεξιότητα που διαθέτει ο Παντελής Χανδρής και στην οποία αμύνεται για πολλά χρόνια. Και βέβαια ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να προχωρήσει σε όποια εγκατάσταση, επίτοιχη ή στο χώρο, δίχως να μπορεί να σχεδιάζει. 

Το ίδιο, ωστόσο, το σχέδιο-ζωγραφική του Χανδρή ανήκει στα εκπληκτικά έργα του χρόνου μας. Προφανώς, ο φόβος για την εισβολή της κολακείας, της κατανόησης των πολλών αλλά και της έμφυτης αδυναμίας του καλλιτέχνη να υποστεί τις συνέπειες να αρέσει, τον παρότρυναν να αυτο-προστατεύεται, αρνούμενος το σχέδιο με την υπογραφή του στο δημόσιο χώρο. 

Η ωριμότητα δίνει τη σιγουριά και απελευθερώνει από τη δουλεία της αυτοχειραγώγησης. Πρώτα στην έκθεση «Προθήκες Θαυμάτων» πριν από κάμποσο καιρό και τώρα στους τοίχους της γκαλερί, ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρεί, για πρώτη φορά, το έξοχο σχέδιο του Χανδρή. 

Είναι και αυτό το στοιχείο ένα ακόμη ζήτημα στον κόσμο του «νησιού» του καλλιτέχνη μαζί με την εγκατάστασή του και τα όσα διαπραγματεύεται στον κόσμο της κοιλότητας-μήτρας, όπου ο άνθρωπος, όποιος και αν είναι, εύχεται να επιστρέψει. 

Και εδώ, βέβαια, υπάρχει έντονη η εξομολογητική, ρομαντική και μελαγχολική διάθεση του καλλιτέχνη να μιλά για τον ρόλο του, απομονονωμένος από τους υπόλοιπους ανθρώπους και ίσως μη αποδεκτός στην επίσημη κοινωνία των παραγωγικών τάξεων των εργαζομένων. Σε μια έσχατη προσπάθεια να υπερασπιστεί την ύπαρξή του απέναντι στον όποιο εχθρό, αμύνεται, οχυρώνεται, δουλεύει μόνος και επιχειρεί να τα καταφέρει δίχως να πολυσκέφτεται την καθεστηκυία άποψη. 

Ο ίδιος ο εικαστικός γίνεται ποιητής στην προσπάθεια προσέγγισης του νησιού του, που, βέβαια, ουδεμία έχει σχέση με το αιφνίδια προσφιλές τηλεοπτικό νησί. Θα μπορούσε ωστόσο να έχει με την πραγματική ιστορία πριν γίνει διαφημιστικό δέλεαρ. 

Γράφει, λοιπόν, ο Παντελής Χανδρής στο μονόλογό του με τίτλο «Ο άνθρωπος είναι ένα νησί».

«Το νησί μου είναι ένα χαμηλό νησί.

Είμαι αφέντης της γης μου.

Το νησί μου

Το καταφύγιό μου,

Η παγίδα μου.

Στο νησί δεν πάτησε ναυαγός...

...και εγώ είμαι Εγώ,

Και μόνος αφέντης του τόπου όπου

Το βλέμμα να γυρίσω άλλο δεν συναντώ.»

Με έναν τρόπο, ο καλλιτέχνης γίνεται για ακόμη φορά εκείνος που αποκαλύπτει το μέγεθος της μοναξιάς, σε μια εποχή όπου τα πάντα είναι θορυβώδη και καταναλώσιμα. Το ενδιαφέρον είναι ότι η μοιρασιά έχει τους όρους της στον κόσμο της αφήγησης του Χανδρή, μιας αφήγησης που ανέκαθεν είχε μεγάλο μερίδιο στη δουλειά του. Ο τρόπος της αφήγησης στο παρελθόν και το παρόν του καλλιτέχνη είναι φανερός, αλλά όχι και προφανής και, βέβαια, ποτέ δεν υπήρξε αυτοσκοπός.

Στις ιερές συμμαχίες, που θα γίνουν στο άμεσο μέλλον, θα μετέχουν οι καλλιτέχνες και οι σκεπτόμενοι, που θα έχουν το σθένος να αντιστέκονται στην πολυλογία, την πολυμορφία και την κατανάλωση, επιθυμώντας την προσέγγιση μιας συμπυκνωμένης μορφής χρόνου. *

Διώκονται για 271 άγνωστα έργα του Πικάσο

• Αξίζουν 60 εκατομμύρια ευρώ

Τουλάχιστον 271 έργα του διάσημου ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο, που χρονολογούνται από το 1900 έως το 1932, και των οποίων την ύπαρξη αγνοούσαν οι πάντες, ανακαλύφθηκαν πρόσφατα αναγκάζοντας τους κληρονόμους του να καταθέσουν μήνυση κατ’ αγνώστων για κλεπταποδοχή, τονίζει σε σημερινό της άρθρο η εφημερίδα Λιμπερασιόν. 

 

Οι πίνακες, τα μπλοκ και τα σκίτσα, των οποίων η αξία υπολογίζεται σε εξήντα εκατ. ευρώ, παρουσιάσθηκαν από ένα ζευγάρι ηλικιωμένων στην Κυανή Ακτή, που επιθυμούσε να αποκτήσει πιστοποιητικό αυθεντικότητάς τους, ιδιαίτερα από τον γιό του ζωγράφου Κλοντ Πικάσο, ο οποίος είναι και ο διαχειριστής της κληρονομιάς του. 

Μεταξύ των αγνώστων έργων του περιλαμβάνονται και εννέα κυβιστικά κολάζ, των οποίων η αξία εκτιμάται στα 40 εκατ. ευρώ, μία υδατογραφία της «μπλε εποχής» του, γκουάς, λιθογραφίες και πορτραίτα της πρώτης συζύγου του Όλγας, τονίζει η Λιμπερασιόν. 

Ο Πιερ Λε Γκενέκ, 71 ετών, που από τον Ιανουάριο ήλθε επανειλημμένως σε επαφή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με τον Κλοντ Πικάσο, προτού τον συναντήσει τελικά στο Παρίσι τον Σεπτέμβριο, είχε εργασθεί ως ηλεκτρολόγος για τον Πάμπλο Πικάσο κατά τα τελευταία τρία χρόνια της ζωής του ζωγράφου, ο οποίος απεβίωσε το 1973. 

Ο ίδιος τονίζει πως έχει τοποθετήσει συστήματα συναγερμού σε πολλές από τις κατοικίες του διάσημου καλλιτέχνη, κυρίως στην Έπαυλη Καλιφόρνια, όπου βρίσκονταν πολλά από τα έργα αυτά.

Οι κληρονόμοι και οι ειδικοί που ερωτήθηκαν, αποφάσισαν να ασκήσουν δίωξη κατ’ αγνώστων για κλεπταποδοχή στις 23 Σεπτεμβρίου. 

Τα έργα κατασχέθηκαν στις 5 Οκτωβρίου από το ειδικό τμήμα της αστυνομίας στην κατοικία του ζεύγους στο Μουάν-Σαρτού στις Αλπ-Μαριτίμ. Την κατάσχεση επιβεβαίωσε χθες και η αστυνομία.

Ο συνταξιούχος ηλεκτρολόγος είχε τεθεί υπό προσωρινή κράτηση, τονίζει η εφημερίδα, χωρίς να προσδιορίζει τι τελικά απέγινε. Ο ίδιος τονίζει την αθωότητά του και υποστηρίζει πως τα έργα του τα δώρισε ο ίδιος ο ζωγράφος, σύμφωνα με κάποιες από τις καταθέσεις του, ή η σύζυγός του Πικάσο, σύμφωνα με άλλες καταθέσεις του. 

Σε ερώτηση της Λιμπερασιόν, ο Κλοντ Πικάσο τονίζει πως αποκλείεται ο πατέρας του να «δώρισε μία τέτοια ποσότητα, αυτό δεν έχει γίνει ποτέ, αυτό δεν ευσταθεί. Όλα τούτα ήσαν μέρος της ζωής του» και τονίζει πως επιθυμεί η δικαιοσύνη να χύσει φως στην υπόθεση «ώστε κανείς να μην μπορεί να επωφεληθεί από μία κακή πράξη». 

«Δεν θα πρέπει η πολιτιστική κληρονομιά να βρίσκεται διεσπαρμένη», προσθέτει ο Κλοντ Πικάσο.

Ματιές στον κόσμο

• ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ
• Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών Μιμάρ Σινάν
• www.msgsu.ed.tr

«Οι Ρωμιοί αρχιτέκτονες στη διαδικασία εκδυτικισμού της Κωνσταντινούπολης». Η έκθεση εστιάζεται στους αρχιτέκτονες της Κωνσταντινούπολης με ελληνορθόδοξη καταγωγή, οι οποίοι έδρασαν κυρίως κατά τον 19ο αιώνα, αλλά και το πρώτο μισό του 20ού, και επηρέασαν σημαντικά το δομημένο περιβάλλον, αφήνοντας ευδιάκριτα σημάδια στο τοπίο της σημερινής πόλης. Εισήγαγαν νέους αρχιτεκτονικούς τύπους κτιρίων και μορφολογικά πρότυπα, συμβάλλοντας καθοριστικά στον εξευρωπαϊσμό της οικοδομικής δραστηριότητας στην Κωνσταντινούπολη. Η έκθεση, που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Αποφοίτων Ζωγραφείου σε συνεργασία με τον οργανισμό Istanbul 2010 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, περιλαμβάνει φωτογραφίες κτιρίων (κατοικίες, θρησκευτικοί ναοί, εμπορικά κέντρα, ταφικά μνημεία κ.λπ.), πρωτότυπα σχέδια, καρτ ποστάλ και φωτογραφίες των αρχιτεκτόνων. Θα παραμείνει στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών έως τις 3 Δεκεμβρίου και έπειτα θα μεταφερθεί στο Σισμανόγλειο Μέγαρο, στο Πέρα, από τις 17 Δεκεμβρίου έως τις 16 Ιανουαρίου.

Giorgio de Chirico
Vacationers gladiators. 1928-1929
Oil on canvas. 157 x 198

• ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ 
• Guggenheim Museum 
• www.guggenheim.org 

«Chaos and Classicism: Art in France, Italy and Germany, 1918-1936». Εχοντας βιώσει το χάος και τη φρίκη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, πολλοί Ευρωπαίοι καλλιτέχνες στράφηκαν προς τις αξίες του κλασικισμού -παραστατικότητα, καθαρές γραμμές, οργανωμένη σύνθεση, αναζήτηση της διαχρονικής ομορφιάς- εγκαταλείποντας την προπολεμική έμφαση στην καινοτομία με κάθε κόστος. Η έκθεση στο Γκουγκενχάιμ ιχνηλατεί αυτή την τάση που αναπτύχθηκε κατά τον Μεσοπόλεμο, όπως εκφράστηκε σε διάφορους καλλιτεχνικούς κύκλους: στην παρισινή αβάν-γκαρντ, με τη στροφή σε ποιητικά θέματα εμπνευσμένα από μύθους της ελληνικής αρχαιότητας, στην Ιταλία, όπου εκφράστηκαν ιδέες για μια αναβίωση της αρχαίας Ρώμης, στον νεοπλατωνικό μοντερνισμό του Μπαουχάους, μέχρι και στην παγερή αισθητική της νεογέννητης ναζιστικής κουλτούρας. Η τάση αυτή εκδηλώθηκε σε όλα τα πεδία, ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, αρχιτεκτονική, κινηματογράφο, μόδα, διακοσμητικές τέχνες, και η έκθεση περιλαμβάνει έργα μιας πλειάδας καλλιτεχνών, ανάμεσά τους οι Τζόρτζιο ντε Κίρικο, Πάμπλο Πικάσο, Ζαν Κοκτό, Φερνάν Λεζέ, Ανρί Ματίς, Οτο Ντιξ, Αουγκουστ Σάντερ, Αριστίντ Μαγιόλ, Αντολφ Ζίγκλερ (εδώ το έργο του «Τα τέσσερα στοιχεία: Φωτιά, Νερό και Γη, Αέρας», 1937). Εως τις 9 Ιανουαρίου.

• ΣΙΔΝΕΪ 
• Museum of Contemporary Art
•  www.mca.com.au 

«Annie Leibovitz». Τη δεκαετία του '70, οι φωτογραφίες της Ανι Λέιμποβιτς για το περιοδικό Rolling Stone έγιναν εμβληματικές εικόνες της εποχής, τεκμηριώνοντας την ελευθεριακή ποπ κουλτούρα και φέρνοντας στο προσκήνιο μια τολμηρή, ανεπιτήδευτη φυσικότητα στη φωτογράφιση διασημοτήτων. Η Λέιμποβιτς ήταν η τελευταία που φωτογράφισε τον Τζον Λένον, λίγες ώρες πριν από τη δολοφονία του. Μετά το Rolling Stone, εργάστηκε στο Vanity Fair και στην αμερικανική Vogue, εξακολουθώντας να παράγει έργο που το χαρακτηρίζουν η τολμηρότητα και η θεματική ποικιλία. Η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Σιδνεϊ, η οποία έχει ήδη περιοδεύσει στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, συγκεντρώνει επαγκελματικές και προσωπικές φωτογραφίες που τις επέλεξε η ίδια η Λέιμποβιτς (φωτ.), ανάμεσά τους πορτρέτα της Πάτι Σμιθ, του Μικ Τζάγκερ και του Μπραντ Πιτ. Εως τις 27 Μαρτίου.

Section 1: Religion Albrecht Dürer 《The Annunciation》 Pen in brown, brush in various shades of watercolor Kupferstichkabinett, Staatliche Museen zu Berlin ©bpk/ Kupferstichkabinett,SMB/ Jörg P. Anders

Section 2: Portraits Albrecht Dürer 《Ulrich Varnbüler》 1522, printed c. 1620 Chiaroscuro woodcut National Gallery of Victoria, Melbourne ©National Gallery of Victoria, Felton Bequest, 1956

Section 3: Nature Albrecht Dürer 《Nemesis (The Great Fortune)》 1502 Engraving National Museum of Western Art,Tokyo

• ΤΟΚΙΟ
• Εθνικό Μουσείο Δυτικής Τέχνης 
• www.nmwa.go.jp

 «Αλμπρεχτ Ντύρερ: Θρησκεία / Πορτρέτα / Φύση - Χαρακτικά και σχέδια». Ο τίτλος της έκθεσης αναφέρεται στα θέματα που ο ίδιος ο Ντύρερ (1471-1528) όρισε, σ' ένα βιβλίο του, ως τα πιο σημαντικά στην τέχνη: τη θρησκεία, τα πορτρέτα και τη φύση. Η έκθεση παρουσιάζει μια μικρή σειρά σχεδίων και περίπου 150 χαρακτικών του Γερμανού καλλιτέχνη, που αναδεικνύουν τον ρόλο του ως πρωτοποριακού χαράκτη στην εποχή του, παράλληλα με την εξέλιξη της εκτυπωτικής τεχνολογίας εκείνα τα χρόνια. Τα χαρακτικά, που ανήκουν τα περισσότερα στη μεγάλη συλλογή έργων του Ντύρερ της Εθνικής Πινακοθήκης της Μελβούρνης, αναδεικνύουν επίσης τον ιδιοφυή τρόπο που ενσωμάτωσε ο καλλιτέχνης τις ευαισθησίες τόσο της γερμανικής «γοτθικής» παράδοσης όσο και της ιταλικής Αναγέννησης (εδώ η χαλκογραφία «Ο άσωτος υιός», 1496). Εως τις 16 Ιανουαρίου.

• Η Μεσόγειος του Μιρό 

Η Μεσόγειος κυριαρχεί στο έργο του Ζοάν Μιρό, του Καταλανού ζωγράφου, που αναδείχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους του σουρεαλιστικού κινήματος, διατηρώντας πάντα την εκφραστική ελευθερία του και παραμένοντας δεμένος με τη γενέθλια γη και τα βιώματά του. Η έκθεση «Joan Miro: I miti del Mediterraneo», στο Palazzo Blu της Πίζας, κάνει μια μεγάλη αναδρομή στο έργο του με άξονα τη σύνδεσή του με τη Μεσόγειο. Τα έργα που παρουσιάζονται –πίνακες, γλυπτά, σχέδια, χαρακτικά, εικονογραφήσεις– περιλαμβάνουν αναφορές στον Ισπανικό Εμφύλιο (εδώ μια αφίσα που κάνει έκκληση για βοήθεια στην Ισπανία, το 1937), στην αγωνία του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, σε στιγμές στοχασμού όπως εκφράζονται στη σειρά «Αστερισμοί», στη θάλασσα και το ταξίδι, σε αρχαιοελληνικούς μύθους, καθώς και στον θεμελιακό μύθο της μητέρας Φύσης. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 23 Ιανουαρίου

• Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 28 Nοεμβρίου 2010

«Δύο Ελληνες καθορίζουν τη σύγχρονη τέχνη»

• Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ

Μπορεί η Ελλάδα να φιγουράρει στην κορυφή της λίστας των χωρών με τα σοβαρότερα οικονομικά προβλήματα, αυτό το γεγονός, όμως, δεν εμποδίζει κάποιους Ελληνες να βρίσκονται στη λίστα με τους πιο ισχυρούς ανθρώπους της σύγχρονης τέχνης. 

Ο Ελληνοκύπριος συλλέκτης Δάκης Ιωάννου και ο πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Δασκαλόπουλος, αμφότεροι με εντυπωσιακές και πολύτιμες συλλογές, βρίσκονται στη λίστα με τις 100 πιο ισχυρές προσωπικότητες της τέχνης, δίπλα σε ιστορικούς, επιμελητές, γκαλερίστες, καλλιτέχνες, διευθυντές μουσείων, αρχιτέκτονες. Τη συντάσσει και την ανακοινώνει κάθε χρόνο το «Art Review», το κορυφαίο βρετανικό περιοδικό για τη σύγχρονη τέχνη.

Ισχυρότερος άνθρωπος της σύγχρονης τέχνης για το 2010 αναδείχθηκε ο Αμερικανός γκαλερίστας Λάρι Γκαγκόζιαν (στην πέμπτη θέση της περσινής λίστας), ο οποίος μόλις το 2009 άνοιξε γκαλερί και στην οδό Μέρλιν 3, στο Κολωνάκι. Ο Δάκης Ιωάννου βρίσκεται στην 28η θέση, οκτώ θέσεις ψηλότερα από την περσινή, 36η θέση του. Το 2004 είχε βρεθεί στην 6η θέση της πρώτης δεκάδας.
Το περιοδικό κάνει ιδιαίτερη αναφορά, στη δαστηριότητα του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ αλλά και στο Hydra Project Space του συλλέκτη, όπου γνωστοί καλλιτέχνες (Μάθιου Μπάρνεϊ, Μαουρίτσιο Κατελάν) παρουσιάζουν τη δουλειά τους στα παλιά σφαγεία της Υδρας.

Η πιο εντυπωσιακή ελληνική συμμετοχή στη λίστα είναι η παρθενική εμφάνιση του Δημήτρη Δασκαλόπουλου. Μπορεί να βρίσκεται στην 87η θέση, αλλά το σχόλιο του περιοδικού για εκείνον είναι εξαιρετικά θερμό: «Μέχρι πέρυσι ελάχιστοι γνώριζαν τον Ελληνα επιχειρηματία, σήμερα ακούς παντού το όνομά του», γράφει ανάμεσα σε άλλα το «Art Review», και αναφέρεται στην πρόσφατη παρουσίαση της συλλογής του στην γκαλερί Whitechappel του Λονδίνου, στη σχέση που αναπτύσσει με τη λονδρέζικη Tate Modern και το νέο Ιδρυμα, το σχετικό με τη σύγχρονη τέχνη, που πρόκειται να εγκαινιάσει σύντομα στην Ελλάδα.

Να δούμε, όμως, συνοπτικά ποιοι άλλοι κινούν τα νήματα και καθορίζουν την τύχη της σύγχρονης τέχνης στον κόσμο. Τη δεύτερη θέση, αμέσως μετά τον Γκαγκόζιαν, κατέχει ο 42χρονος Ελβετός Χανς Ούρλιχ Ομπρίστ, εμπνευστής και του «Marathon project», που μια εορταστική εκδοχή του φιλοξενήσαμε πρόσφατα στην Αθήνα, στην επέτειο των 2.500 χρόνων από τη Μάχη του Μαραθώνα. Πέρυσι ήταν στην πρώτη θέση. Στην 7η θέση βρίσκεται ο διευθυντής της Τέιτ, Σερ Νίκολας Σερότα, ενώ η πρώτη δεκάδα κλείνει με τον Γάλλο μεγαλοσυλλέκτη Φρανσουά Πινό.

Στην 35η θέση βρίσκεται η Γιουγκοσλάβα περφόρμερ Μαρίνα Αμπράμοβιτς, που μέσα στη χρονιά αναστάτωσε τη Νέα Υόρκη με την αναδρομική παρουσίαση δουλειάς της στο ΜΟΜΑ. Ο Τζεφ Κουνς, συχνός επισκέπτης της χώρας μας λόγω και της σχέσης του με τον Δάκη Ιωάννου, βρίσκεται στην 47 θέση. Στην 53η, μάλλον χαμηλή, θέση βρίσκεται ένας ακόμη σούπερ σταρ, ο Βρετανός Ντάμιεν Χιρστ, ενώ δύο θέσεις μετά, στην 56η, βρίσκεται ο πολυπράγμων Γάλλος θεωρητικός Νικολά Μπουριό, που θα επιμεληθεί και την επόμενη Μπιενάλε της Αθήνας.

Στην 68η θέση βρίσκουμε το όνομα του Ιταλού προβοκάτορα Μαουρίτσιο Κατελάν, ενώ στην 81η θέση, διόλου κολακευτική για τη φήμη του, βρίσκεται ο Βρετανός συλλέκτης Τσάρλς Σαάτσι. Οι συντάκτες της λίστας επισημαίνουν, πάντως, ότι όποια γνώμη κι αν έχει κάποιος για τον Σαάτσι, δεν μπορεί να παραβλέψει ότι η σχέση του με την τέχνη δεν είναι ποτέ βαρετή.

Το Art Review, επειδή γνωρίζει ότι όσοι βρίσκονται στη λίστα εκτός από διάσημοι ή σημαντικοί είναι και μισητοί, ξεκαθαρίζει τη θέση του με τη φράση: «Η λίστα δεν αποτελεί έναν οδηγό για τους καλλιτέχνες ή τις προσωπικότητες που αγαπάμε, για ανθρώπους που θα θέλαμε να κολακέψουμε ή να αποκαλέσουμε φίλους μας. Πρώτα απ' όλα είναι ένας οδηγός για πρόσωπα που συνδέονται με τις τάσεις, τα δίκτυα και τις δυνάμεις που διαμορφώνουν σήμερα τον κόσμο της τέχνης». * Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2010

Ο Πικιώνης της ζωγραφικής

• Της ΠΑΡΗΣ ΣΠΙΝΟΥ, Επτά, Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2010

Οι πιο κοντινοί φίλοι του Δημήτρη Πικιώνη, ακόμα και η κόρη του, για πολλά χρόνια δεν γνώριζαν ή δεν μπορούσαν να φανταστούν το πάθος του για τη ζωγραφική.

 Το έργο του Δημήτρη Πικιώνη «Οι τρεις χάριτες» (1914) με εμφανείς τις επιρροές του από τον Σεζάν, ο οποίος άλλωστε ήταν και η αιτία για να ασχοληθεί ο νεαρός τότε αρχιτέκτονας και με τη ζωγραφική.  

Μόνο έξι πίνακές του, βασισμένοι στην τεχνική του Σεζάν, βρίσκονταν κρεμασμένοι στους τοίχους του σπιτιού του, στα Πατήσια, μαρτυρώντας την αγάπη του για την τέχνη. Αλλωστε η ζωγραφική του Σεζάν ήταν αιτία που ο νεαρός Πικιώνης εγκατέλειψε το 1909 το Μόναχο για το Παρίσι, όπου σπούδασε σχέδιο και ζωγραφική, παράλληλα με την αρχιτεκτονική σύνθεση.

Τον γνωστό αρχιτέκτονα, τον άγνωστο ζωγράφο παρουσιάζει μια μεγάλη έκθεση με τίτλο «Δημήτρης Πικιώνης 1887-1968» που εγκαινιάζει το Μουσείο Μπενάκη στις 15 Δεκεμβρίου στο κτίριο της οδού Πειραιώς. Πρόκειται για τη δωρεά της οικογένειας Πικιώνη στο μουσείο, έναν εικαστικό «θησαυρό» που βρέθηκε μέσα σε μια μεγάλη ξύλινη κασέλα, ταξινομημένος σε ενότητες: Λάδια, σχέδια, ακουαρέλες με τοπία, αναμνήσεις από το Παρίσι, αρχαία αγάλματα, βυζαντινά και λαϊκά θέματα, καθώς και έργα της «φαντασίας», όπως ο ίδιος τα ονόμαζε, ρίχνουν φως σε μια «μάλλον προσωπική του υπόθεση που αφορούσε τη δική του καλλιτεχνική πορεία προς την ωρίμανση», όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η κόρη του Αγνή Πικιώνη στο δίτομο έργο «Πικιώνης-Ζωγραφικά» των εκδόσεων «Ινδικτος».

Το δεύτερο μέρος της έκθεσης περιλαμβάνει το σύνολο του αρχιτεκτονικού του έργου, μελέτες για την αρχιτεκτονική της Ζαγοράς και της Καστοριάς, για τα λαϊκά κτίσματα της Χίου, τεύχη του περιοδικού «Το 3ο μάτι» καθώς και τεκμήρια της φιλίας του με καλλιτέχνες όπως οι Τζόρτζιο ντε Κίρικο, Γιώργος Μπουζιάνης, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Γιάννης Τσαρούχης, και της σχέσης του με αρχιτέκτονες όπως οι Γκρόπιους, Κωνσταντίνος Δοξιάδης κ.ά.

Η ζωγραφική του Πικιώνη απορρέει από την αγαπημένη του συνήθεια, να κάνει δηλαδή περιπάτους στην αττική γη, να μελετάει το παρελθόν και να το αποδίδει στο σήμερα, με τις εικαστικές τάσεις της εποχής του και με διάθεση ποιητική. Τα περισσότερα έργα της ενότητας «Από τη φύση» συνδέονται με την πρώτη περίοδο αυτογνωσίας και προέρχονται από τις περιπλανήσεις του στην Αττική, την Αίγινα, τη Σαλαμίνα, τη Σαντορίνη. «Σ' αυτούς τους ζωγραφικούς περιπάτους αναπτύχθηκε και καθορίστηκε η θρησκευτική σχέση του με τη φύση και ιδιαίτερα με το αττικό τοπίο. Αυτό το θρησκευτικό συναίσθημα τον έκανε να αποδώσει στη φύση βαθύτατη μεταφυσική έννοια», σημειώνει η Αγνή Πικιώνη.

Ενας ακόμα προσφιλής προορισμός ήταν τα μουσεία, απ' όπου προέκυψε η ενότητα «Αρχαία»: «Με τη μεγάλη ευαισθησία που τον διέκρινε ζωγράφιζε και προσπαθούσε αντιγράφοντας με διάφορους τρόπους (κάψιμο χαρτιού, χώματα για χρώμα) να αποδώσει το αρχαίο μάρμαρο». Πολλά από τα «βυζαντινά» του σχέδια είναι αντίγραφα από εκκλησίες. Στα «Λαϊκά» έργα του συναντώνται γοργόνες και κόρες με λαϊκές φορεσιές, Καρυάτιδες και ήρωες του '21.

• Εργα με παλμό

«Ο Πικιώνης είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση ζωγράφου», συνεχίζει η Α. Πικιώνη. «Το σχέδιό του είναι εργαλείο ανίχνευσης και γνώσης της ουσίας, της ψυχής αυτού του κόσμου. Είναι συγχρόνως πεδίο μαθητείας και άσκησης. Είναι ακόμα η πιο πλούσια, η πιο σταθερή και η πιο δημιουργική του έκφραση. Τα στοιχεία της φύσης, το τοπίο, η αρχαία, η βυζαντινή και η λαϊκή τέχνη, η αρχιτεκτονική, η ζωγραφική των δασκάλων του Σεζάν και Παρθένη ή των φίλων του Ντε Κίρικο, Παπαλουκά, Κόντογλου, Τσαρούχη, Διαμαντόπουλου είναι χώροι που κατά καιρούς προσεγγίζει σχεδιαστικά αλλά δεν αντιγράφει».

Ο ζωγράφος Παναγιώτης Τέτσης τονίζει: «Ο Πικιώνης υπήρξε ένα φαινόμενο από τα ελάχιστα, αν όχι το μοναδικό. Ηταν όλα μαζί: αισθαντικός, πνευματικός, αισθησιακός. Και γι' αυτό το έργο του έχει παλμό, έλκει, γίνεται δικό μας. Το σεζανικό, πιστεύω, πέρασε από το ελληνικό του κόσκινο και την πικιωνική του ματιά για να δώσει τον πολύπτυχο ελληνικό χώρο, όπως και το φως του τόπου στα έργα του». *

«Αρωμα» Παρισιού στην Εθνική Πινακοθήκη

Προσωπογραφία της Σ. Μπερνάρ

© Petit Palais / Roger-Violle

Τη ζωγραφική παρισινή περιπέτεια από το Νατουραλισμό της δεκαετίας του 1889 μέχρι τις καινοτομίες της δεκαετίας του 1910, ξεδιπλώνει η έκθεση «Παρίσι 1900, Αρ Νουβώ και Μοντερνισμός», που φιλοξενείται (έως 28/2) στην Εθνική Πινακοθήκη. Μία παρουσίαση, που αντανακλά την εφήμερη λάμψη, την ανησυχία, αλλά και τη θλίψη της «Ωραίας εποχής». Της «Μπελ επόκ», που με τα φτηνά θεάματα, θέλησε να προσφέρει διέξοδο στα προβλήματα που αντιμετώπιζε εκείνη την εποχή η Γαλλία, η οποία έβγαινε ταπεινωμένη από το Γαλλοπρωσικό Πόλεμο και σειόταν από τα εργατικά κινήματα και τις διεκδικήσεις. Μία εικαστική μαρτυρία για το καλλιτεχνικό, λαϊκό και αστικό Παρίσι της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, κατά την οποία «ζυμώνονται» όλα τα μεγάλα καλλιτεχνικά ρεύματα του 20ού αιώνα.

Η έκθεση, ανταποδοτική της παρουσίασης των θησαυρών του Αγίου Ορους, που φιλοξενήθηκε στο «Πτι Παλαί» («Μικρό Μέγαρο») το 2009, περιλαμβάνει 200 έργα της γαλλικής τέχνης των συλλογών του Μουσείου, δημιουργίες των ετών 1880 - 1914. Πίνακες ζωγραφικής (Μαγιόλ, Ρενουάρ, Πισαρό, Ντιφί κ.ά.), σχέδια, αντικείμενα κ.ά. συμπληρώνονται με σχέδια, χαρακτικά και αφίσες από τη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης, των: Πικάσο, Μπονάρ, Σεζάν, Τουλούζ Λωτρέκ κ.ά.

Τα εκθέματα είναι χωρισμένα σε 11 ενότητες, αρχής γενομένης από την «Παγκόσμια έκθεση του 1900» στο Παρίσι, για την οποία άλλωστε ανεγέρθηκε και το ίδιο το Πτι Παλαί. Οπως αναφέρει η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα «Συμβολική αποκορύφωση της Μπελ Επόκ, η Παγκόσμια Εκθεση του 1900 συνόψιζε επίσης τα αντινομικά χαρακτηριστικά της. Ο Συμβολισμός, η αναζήτηση του πνευματικού στοιχείου στη φύση και στην τέχνη, ένα πανευρωπαϊκό ρεύμα που αναπτύσσεται, στο τέλος του 19ου αιώνα, σε αντίθεση προς το Θετικισμό και το Ρεαλισμό, και η ομόλογη τάση της Αρ Νουβώ, με την οργιαστική διακοσμητική υπερβολή της, συνυπάρχουν και συγκρούονται με τις αυστηρές μεταϊμπρεσιονιστικές αναζητήσεις καλλιτεχνών όπως ο Σεζάν, που έμελλε σύντομα να αναδειχθεί σε πρόδρομο του Κυβισμού. Τα τελευταία εκλεκτικά κτίρια με τα περίτεχνα και ανθηρά στολίδια, λαξευμένα στην πέτρα και στο μάρμαρο, και οι δαντελένιες σιδηροκατασκευές συναντούν τις πρώτες μοντέρνες οικοδομές από μπετόν αρμέ, που έμελλε να προσδιορίσουν την αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα».

«Ο ανθοπώλης με τις βιολέτες», έργο του Φ. Πελέ

Η δεύτερη ενότητα παρουσιάζει έργα ζωγραφικής από την ελληνική συμμετοχή στην «Παγκόσμια Εκθεση του 1900» (συλλογές Εθνικής Πινακοθήκης). Συνολικά, σε όλες τις κατηγορίες των Καλών Τεχνών, συμμετείχαν 36 καλλιτέχνες. Ανάμεσά τους, έργα των: Γερανιώτη, Θωμόπουλου, Λύτρα, Παρθένη, Ράλλη, Σαββίδη κ.ά., αλλά και η «Παιδική συναυλία» του Γ. Ιακωβίδη, έργο που τιμήθηκε με το χρυσό Μετάλλιο της Παγκόσμιας Εκθεσης. Ακολουθεί η ενότητα για το «Καθημερινό Παρίσι» με όψεις της αστικής ζωής, αλλά και των λαϊκών ανθρώπων και των βιοπαλαιστών. Χαρακτηριστική της «άλλης όψης» της εποχής, οι δημιουργίες του «ζωγράφου της άθλιας ζωής», Φ. Πελέ, ο οποίος έθεσε το αναμφισβήτητο ταλέντο του στην υπηρεσία των «φτωχών του Παρισιού», όπως λέει ο ίδιος.

 

Στο μεσοπάτωμα παρουσιάζεται ένα μικρό αφιέρωμα στο Πτι Παλαί, το κτίριο και την ιστορία του, με αρχιτεκτονικά έργα, ντοκουμέντα κ.ά. Το «Παρισινό τοπίο» αποτελεί μια ιδιαίτερη ενότητα, ενώ οι διακοσμητικές τέχνες εκπροσωπούνται από βάζα και έπιπλα δημιουργών της Αρ Νουβώ, πλαισιωμένα από λιθογραφίες - μελέτες για τη διακόσμηση «Μοντέρνων εσωτερικών χώρων». Η Αρ Νουβώ - διεθνές καλλιτεχνικό κίνημα, που αναζητεί την έμπνευση στη φύση - είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις εφαρμοσμένες τέχνες και την αρχιτεκτονική. Στην έκθεση ξεχωρίζει η καρέκλα με μπράτσα του αρχιτέκτονα Εκτορα Γκιμάρ, ο οποίος σχεδίασε τα κάγκελα και τα φανάρια του παρισινού μετρό.

Η εμβληματική μορφή της «Παριζιάνας» εικονογραφείται από επιβλητικά πορτρέτα ακαδημαϊκών ζωγράφων, αλλά και καλλιτεχνών της πρωτοπορίας, με κυρίαρχη τη μνημειακή προσωπογραφία της εντυπωσιακής Σάρας Μπερνάρ από τον ζωγράφο φίλο της Ζορζ Κλαρέν. Επίσης, παρουσιάζονται σχέδια για κοσμήματα σχεδιαστών που δούλευαν για γνωστούς οίκους. Τέλος, η ενότητα του «Μοντερνισμού» (έχει συμπράξει και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Πόλης του Παρισιού) συμπληρώνεται με χαρακτικά και καλλιτεχνικές αφίσες από τις συλλογές της Πινακοθήκης. Η έκθεση (επιμέλεια Μαρία Κατσανάκη) συνοδεύεται από δίγλωσσο (ελληνικά - γαλλικά) καλαίσθητο κατάλογο. Ειδικά για την παρουσίαση, αλλάζει το ωράριο λειτουργίας της Πινακοθήκης και έτσι, την Τετάρτη θα είναι ανοιχτή στο κοινό, μόνο το απόγευμα.

Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Κυριακή 28 Νοέμβρη 2010

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

24/11/2010

 -- Η Αρ Νουβώ συναντά το Μοντερνισμό

24/10/2010

 -- «Προσωπογράφος» της ελληνικής υπαίθρου

5/9/2010

 -- Ταξιδεύοντας με χρώματα

6/1/2007

 -- «Παρίσι - Αθήνα» στην Εθνική Πινακοθήκη

24/12/2000

 -- «Πρωτεργάτης» της Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης

«Για να σωθεί η ιδέα της τέχνης χρειάζονται ελεύθεροι καλλιτέχνες» λέει ο Γ.Κουνέλης

Διάλεξη στο Megaron Plus

Ο εικαστικός Γιάννης Κουνέλης   (Φωτογραφία:  Αρχείο ΔΟΛ )

---

«Για να σωθεί σήμερα η ιδέα της τέχνης χρειάζονται ελεύθεροι καλλιτέχνες, εκτός χρηματιστηρίου, που θα πουν με θάρρος "όχι". Που θα δώσουν μια νέα ιδέα στην ποιητική δημιουργία, όπως συνέβαινε παλιά στην Μονμάρτη» τόνισε ο Γιάννης Κουνέλης, απαντώντας στις ερωτήσεις της εικαστικού Κατερίνας Ζαχαροπούλου, σε εκδήλωση που έγινε την Παρασκευή στο Μegaron Plus.

«Ποιον καλλιτέχνη θέλουμε; Αυτόν του χρηματιστηρίου ή τον άλλον που ζει όπως ο Bacon, στους νυχτερινούς δρόμους, με ύποπτες φιλίες;» αναρωτήθηκε ο διεθνής Έλληνας εικαστικός, που με το ριζοσπαστικό του έργο, από τα «ταπεινά» υλικά της Arte Povera, μετέτρεψε την ακαδημαϊκή αντίληψη του χώρου σε λαϊκό τοπίο.

«Την τέχνη την βρίσκεις στο δρόμο» είπε με έμφαση ο Γιάννης Κουνέλης.

«Στη δουλειά μου δεν υπάρχει σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στο έργο και στον χώρο. Η τέχνη συνυπάρχει με τη ζωή, όπως το μοντέρνο συνυπάρχει με το αρχαίο» πρόσθεσε.

Για την ουμανιστική δύναμη που εκπέμπει το έργο του, απάντησε στην συνομιλήτρια του: «Ο ουμανισμός τις τελευταίες δεκαετίες βρίσκεται σε κρίση. Απαιτεί πάντα ένα μέτρο κι αυτό βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας: είναι ο Παρθενώνας. Κι αυτό είναι το μέλλον δεν είναι το παρελθόν».

Με μέτρο τις ίδιες πάντα ανθρώπινες διαστάσεις, ο Γιάννης Κουνέλης, επιστρέφει αυτή την περίοδο καλλιτεχνικά, στο ανθρώπινο σώμα, μέσα από μια ενότητα με τα θρυλικά του «παλτά», που εκθέτει στην γκαλερί Μπερνιέ- Ηλιάδη, στο Θησείο.

Πάνω σε καμβά διαστάσεων διπλού κρεβατιού σε σιδερένιο πλαίσιο, ο καλλιτέχνης αποτυπώνει το παλτό του, χωρίς πινέλο, χωρίς κανένα περιθώριο για διορθώσεις, σαν μια προέκταση του ανθρώπινου σώματος και το αφήνει να ξεκουραστεί, να τεντωθεί, να κουλουριαστεί, να ταξιδέψει. Το παλτό του Γιάννη Κουνέλη, υπαινίσσεται την απουσία, τον μόχθο, την επιστροφή. Το συναντάμε στην τέχνη του «σαν ένα σημάδι σε έναν δρόμο επιστροφής», όπως είπε η Κατερίνα Ζαχαροπούλου.

Γεννημένος στον Πειραιά το 1936, ο Γιάννης Κουνέλης έφυγε στην ηλικία των 20 χρόνων για την Ιταλία, αφού προηγουμένως δεν έγινε δεκτός στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Ρώμης και εγκαταστάθηκε εκεί για πάντα.

Μετά την ιστορική πρώτη εμφάνιση της Αrte Povera στην Γένοβα το 1967, με την παρουσία δώδεκα ζωντανών αλόγων δεμένων στους τοίχους της γκαλερί, η φήμη του εδραιώθηκε και συμμετείχε στις μεγαλύτερες διεθνείς εικαστικές διοργανώσεις.

«Η δική μου γενιά έφυγε από τα σύνορα, βγήκε έξω από το κάδρο, είχε πολλά όνειρα για την ζωή και την τέχνη. Θέλαμε με τις ιδέες μας ν΄ αλλάξουμε τον κόσμο. Είμαστε Ευρωπαίοι καλλιτέχνες, γαλουχημένοι με αυτή την ιδέα και όχι την ιδέα του χρηματιστηρίου» είπε ο Γιάννης Κουνέλης.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Στην γκαλερί «7»...

Εγκαινιάζεται στις 30/11 στην γκαλερί «7» (Ζαλοκώστα 7), έκθεση ζωγραφικής της Αλεξάνδρας Ισακίδη. Αφήνοντας για λίγο τα μεγάλων διαστάσεων τοπία της ακουαρέλας, η δημιουργός γυρίζει σ' ένα γνώριμο για εκείνη υλικό, το λάδι. Η παιδική της ηλικία ξαναζωντανεύει με πρωταγωνιστές, στα μεγάλων διαστάσεων έργα της, τα παιδιά της. Οι σκηνές είναι από την καθημερινή ζωή των παιδιών: Η ώρα που διαβάζουν το παραμύθι της καληνύχτας, που στολίζουν ένα χριστουγεννιάτικο δένδρο, που παίζουν με τα παιχνίδια τους, ή ακόμα που χαζεύουν το χάρτη ο οποίος είναι κρεμασμένος στο δωμάτιό τους. Εντονα χρώματα, λεπτομερής ανάλυση και πυκνό σχέδιο χαρακτηρίζουν την παρουσιαζόμενη δουλειά. Διάρκεια έως 31/12.

Ζωγραφική και γλυπτική

Εργο του Αχιλλέα Χρηστίδη

Είκοσι περίπου αυτοπροσωπογραφίες, ζωγραφισμένες με λάδι σε φυσικό μέγεθος, παρουσιάζει (έως 30/12) ο Γιάννης Κονταράτος στο «ABOUT» (Μιαούλη 18, Ψυρρή). Οι μεγάλων διαστάσεων αφαιρετικές συνθέσεις της προηγούμενης δουλειάς του, όπου συμβολικά και βιομορφικά στοιχεία τοποθετούνταν σε αυστηρά συμμετρική διάταξη, δίνουν τη θέση τους στη ζωγραφική πραγμάτευση του ίδιου του του προσώπου. Η συμμετρική μετωπική σχεδίαση και ο αφαιρετικός χειρισμός του φόντου συνυπάρχουν, με την έμφαση στα κύρια χαρακτηριστικά του προσώπου που το καθιστούν αναγνωρίσιμο.

Στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας (Βίλα Καπαντζή, Βασ. Ολγας 108), φιλοξενείται έκθεση χαρακτικής της Τόνιας Νικολαΐδη. 

Παρουσιάζονται περίπου 75 έργα, από τα φοιτητικά χρόνια στην ΑΣΚΤ (1946-1952) - στο εργαστήριο χαρακτικής του Γιάννη Κεφαλληνού - έως την πρόσφατη δημιουργία της, τα ψηφιακά τυπώματα του 2010. Από τα τέλη της δεκαετίας του '70, η χαράκτρια χαράζει και τυπώνει τα έργα της συνδυάζοντας τη λινολαιογραφία, το ανάγλυφο, τη μεταξοτυπία, καθώς και τη φωτογραφία, όπου όμως πάντα σημαντικό ρόλο παίζει το χρώμα και η επιφάνεια. Εικόνες της θάλασσας, αμμουδιές, φλεγόμενα ξύλα, χάρτινα καράβια και πουλιά στοιχειοθετούν τη θεματολογία της. Πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο άνθρωπος σε δύο μόνο σειρές της, όμως η παρουσία του, η αύρα του, υπάρχει σχεδόν παντού.

Εργα που δημιούργησε ο Δημήτρης Κούκος τα τελευταία χρόνια, αλλά και αντιπροσωπευτικές δημιουργίες από την 40χρονη εικαστική του διαδρομή, φιλοξενούνται στην αίθουσα τέχνης «Ατριον» (Τσιμισκή 94) και στην CASA BIANCA (Β. Ολγας 180 και Θεμιστοκλή Σοφούλη), αντίστοιχα.

Ατομική έκθεση ζωγραφικής του Αχιλλέα Χρηστίδη φιλοξενείται στην «Tsatsis projects/artforum», (Μητροπόλεως 12, Θεσσαλονίκη).

Εικαστική απώλεια

Μ' αυτό το έργο συμμετείχε ο Γ. Κεραμίδας στην εικαστική έκθεση προς τιμή των 90χρονων του ΚΚΕ

Εφυγε από τη ζωή σε ηλικία 77 χρόνων ο ζωγράφος Γιώργος Κεραμίδας. Η ζωή του γεμάτη αγώνα και δημιουργία. Από μικρός στη βιοπάλη, δούλεψε πολλά χρόνια σαν οικοδόμος, ενώ παράλληλα ήταν πάντα παρών στους κοινωνικούς αγώνες, στο πλάι του ΚΚΕ.

Γεννημένος στη Λιβαδειά, όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια, ξεκίνησε την εικαστική του περιπέτεια το 1958, αυτοδίδακτος, ενώ αργότερα παρακολούθησε για τρία χρόνια, ελεύθερο σχέδιο. Η βιοπάλη και η δίψα για μάθηση ήταν τα ερεθίσματα που τον οδήγησαν στην Τέχνη. Ο ίδιος θεωρούσε πως «στόχος του καλλιτέχνη είναι να παίρνει τα μηνύματα της ζωής και της εποχής του και να τα μεταφέρει στα έργα του». Αυτή η αρχή διακατείχε όλη του τη δημιουργία.

Η πρώτη του ατομική έκθεση πραγματοποιήθηκε το 1982 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αγ. Αναργύρων, για να ακολουθήσουν οι αίθουσες: «Πλειάδες» (1984), «Γαλλικό Ινστιτούτο» (1987), «Αέναον» (1992), «Επίπεδα» (1996) κ.ά. Τα έργα χαρακτηρίζονται από ρεαλισμό, αλλά και χιούμορ. Στις ενότητες: «Δοκίμια», «Σειρές της αγωνίας», «Σύγχρονη ναΐφ τέχνη», «Οδοιπορικό» κ.ά. αποδίδει τις άμεσες προσωπικές εντυπώσεις του από το ελληνικό αγροτικό και αστικό τοπίο, υπογραμμίζοντας το δέσιμο των ανθρώπων με τη γη. Ταυτόχρονα, εκφράζει τον προβληματισμό του για τους αγώνες και το μόχθο τους. Τη δεκαετία του '90 έδωσε έργα με συμβολικές προεκτάσεις και με διάθεση κριτικής της σύγχρονης αστικής ζωής, στο πλαίσιο της ποπ αρτ. [ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Σάββατο 27 Νοέμβρη 2010

Μεγάλη έκθεση Ελλήνων εικαστικών στη Βιέννη

Τριανταπέντε επιλεγμένοι Ελληνες εικαστικοί καλλιτέχνες, μέλη της κίνησης «cheapart» (Τέχνη σε προσιτή τιμή) που ξεκίνησε πριν 15 χρόνια ως ελληνική ιδέα στην Αθήνα και εξαπλώνεται στο εξωτερικό, συμμετείχαν στην ARTmART, στην τρίτη διεθνή έκθεση, την «Πανευρωπαική cheapart», όπως λέγεται, η οποία, έπειτα από πενθήμερη διάρκεια και μεγάλη προσέλευση κοινού, ολοκληρώθηκε στο Μέγαρο Καλλιτεχνών στο κέντρο της Βιέννης με τη σύμπραξη συνολικά 250 καλλιτεχνών από ευρωπαικές χώρες.

Πολλοί από τους εκθέτοντες Ελληνες εικαστικούς καλλιτέχνες βρέθηκαν τις προηγούμενες ημέρες στη Βιέννη, που έχει τόσο μεγάλη παράδοση και στη Σύγχρονη Τέχνη, ενώ ως ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτηρίστηκε, κατά την παρουσίαση του απολογισμού της έκθεσης, το γεγονός ότι η ιδέα της «Τέχνης σε προσιτή τιμή» είναι καθαρά ελληνική και έχει αναπτυχθεί και καλλιερηθεί και στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Αυστρία.

Τη διοργάνωση της έκθεσης στη Βιέννη, στα εγκαίνια της οποίας είχαν παραβρεθεί πολλές εκατοντάδες φιλότεχνοι από την Αυστρία και όχι μόνο, στήριξαν το αυστριακό Υπουργείο Πολιτισμού, ο Δήμος Βιέννης και το Μέγαρο Καλλιτεχνών, ενώ το συντονισμό της, όπως και την επιλογή των Ελλήνων καλλιτεχνών, είχαν οι Γιώργος και Δημήτρης Γεωργακόπουλος.

Πυρήνας της ιδέας της «cheapart», την οποία ξεκίνησαν το 1995 οι αδελφοί Γεωργακόπουλοι, είναι η προσπάθεια να μπορεί ένα μεγάλο και ευρύτερο κοινό - που δεν έχει τη δυνατότητα να αγοράσει ένα έργο Τέχνης με ένα ποσό, ανέφικτο για αυτό - με ένα χαμηλό ποσό να έλθει σε επαφή και να γνωρίσει καλλιτέχνες και έργα Τέχνης, να αποκτήσει και να βάλει στους χώρους του αντί μιας αφίσας, ένα πραγματικό έργο Τέχνης με την υπογραφή ενός καλλιτέχνη.

Στην ARTmART στη Βιέννη παρουσιάστηκαν ενότητες έργων μικρών διαστάσεων των συμμετεχόντων καλλιτεχνών και στόχος της ήταν η γνωριμία του κοινού με τους καλλιτέχνες που παραβρέθηκαν τις ημέρες διάρκειας της έκθεσης, καθώς και η εξοικείωσή του με το έργο τους που λόγω της προσιτής τιμής μπορεί να γίνει κτήμα του φιλότεχνου κοινού και ήταν μια από τις σπάνιες φορές που καλούνται μαζικά Έλληνες καλλιτέχνες να παρουσιάσουν δουλειά τους σε μια διεθνή εκδήλωση.

Μερικές ημέρες μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης στη Βιέννη, διοργανώνεται από την ερχόμενη εβδομάδα στην Αθήνα, από 1-23 Δεκεμβρίου, η αντίστοιχη «cheapart» με τη συμμετοχή 150 καλλιτεχνών, στους χώρους της cheapart και στην Γκαλερί Αντωνοπούλου, που, όπως και στην αυστριακή πρωτεύουσα, θα πλαισιώνεται από διαλέξεις και συζητήσεις για το ρόλο του καλλιτέχνη σήμερα και του έργου Τέχνης στην ευρωπαική αγορά.

Οι 35 Ελληνες εικαστικοί καλλιτέχνες που συμμετείχαν στην έκθεση στη Βιέννη ήταν οι: Αγγέλου Eλένη, Βοζαλή Μαρία, Βούσουρας Ανδρέας, Γεωργακόπουλος Δημήτρης, Γεωργόπουλος Πάνος, Γιατράς Θωμάς, Γκούζια Βάλια, Δούμα Θαλασσινή, Ηλία Μαρία, Καραλής Μπάμπης, Κερκύρα Ναταλία-Αικατερίνη, Κόκκαλης Νίκος, Κοκκίνη Μαρία, Κουτρούλης Γιάννης, Λαγός Γρηγόρης, Λιακόπουλος Τάσος, Μαγκανιώτης Αλέξανδρος, Μάλλιου Ντορίνα, Μανέτα Άννα, Μελανία, Μπονάτσου Ισμήνη, Μπούτος Βασίλης, Ξυδιά Λήδα, Παπαδόπουλος Αντώνης, Παρλαμάς Μιχάλης, Πλακίδας Λευθέρης, Πούλια Φωτεινή, Ρουπίνας Άρης, Σενόγλου Σοφία, Σκυργιάννη Έρη, Σπανουδάκη Αννέττα, Σπυρούλη Βαρβάρα, Σταυρόπουλος Νίκος, Στοΐδης Άρης, Τοπτσίδου Ολυμπία, Τσιάρα Μάρθα και Τσιμπουρλά Μαρία.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Προκλητικός» Ντάμιεν Χιρστ στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

• Η «Νέα Θρησκεία» στη Θεσσαλονίκη

Από την εγκατάσταση του Ντάμιεν Χιρστ «Νέα Θρησκεία»   (Φωτογραφία:  Αρχείο ΔΟΛ )

---

Το «κακό παιδί» της βρετανικής τέχνης, ο Ντάµιεν Χιρστ, αναμένεται να ταρακουνήσει την Θεσσαλονίκη παρουσιάζοντας στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης το πιο προκλητικό έργο του, τη «Νέα Θρησκεία». Ο καλλιτέχνης παρουσιάζει παραδοσιακά θρησκευτικά σύµβολα σε μεταµοντέρνες εκδοχές. Το Άγιο Πνεύµα βυθίζεται στη φορµαλδεΰδη, η -ασηµένια- Αγία Καρδία δένεται με συρµατόπλεγµα και σχίζεται από ξυράφια, ένας σταυρός στολίζεται με χάπια, σαν να είναι πολύτιµοι λίθοι και η όστια μεταβάλλεται σε ένα τεράστιο αναλγητικό χάπι.

Η εγκατάσταση του Ντάµιεν Χιρστ «New Religion» («Νέα Θρησκεία») είχε προκαλέσει σάλο στη Βρετανία το 2007, όταν μάλιστα είχε παρουσιαστεί σε μια αγγλικανική εκκλησία. Όπως αναφέρουν Τα Νέα, η εγκατάσταση, που εµπλουτίζεται διαρκώς από τον καλλιτέχνη, θα παρουσιαστεί στις 7 Απριλίου στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΜΜΣΤ), στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με το Βρετανικό Συµβούλιο και σε επιµέλεια της Άρτεµης Ποταµιάνου.

Στην Αθήνα από την Παρασκευή 80 χαρακτικά του Έντβαρντ Μουνκ

• «Πέρα από την Κραυγή»

Η καρφίτσα (1903)   (Φωτογραφία:  Μουσείο Ηρακλειδών )

---

Ογδόντα έργα χαρακτικής του διάσημου Νορβηγού καλλιτέχνη Έντβαρντ Μουνκ παρουσιάζει από την Παρασκευή και μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου το Μουσείο Ηρακλειδών. Πρόκειται για την έκθεση «Έντβαρντ Μουνκ, Πέρα από την Κραυγή», που περιλαμβάνει έργα από τη συλλογή του Μουσείου Τέχνης του Τελ Αβίβ. Στο πλαίσιο της έκθεσης, το Μουσείο εξέδωσε συλλεκτικό κατάλογο σε δύο γλώσσες, ελληνική και αγγλική.

Τα δύο ενδιαφέροντα δοκίμια της κυρίας Τζερντ Γουόλ, ανώτερης εφόρου του Μουσείου Μουνκ στο Όσλο και της δρ. Μαριλένας Κασιμάτη, εφόρου της Συλλογής Χαρακτικών και Σχεδίων της Εθνικής Πινακοθήκης‐Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου, ρίχνουν φως στην πολύπλοκη συναισθηματική ζωή και το εσωτερικό όραμα του Έντβαρντ Μουνκ.

Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, του Δήμου Αθηναίων και του Πολιτισμικού Οργανισμού Δήμου Αθηναίων και έχει την υποστήριξη της πρεσβείας της Νορβηγίας και του Νορβηγικού Ινστιτούτου Αθηνών.

Πληροφορίες: Μουσείο Ηρακλειδών (Ηρακλειδών 16, Αθήνα. Στάση Μετρό: Θησείο. Tηλ: 210 3461981).

Προς «κατάσταση πενίας» η Πινακοθήκη

Η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα οικονομικά της Εθνικής Πινακοθήκης.

«Θα βρεθούμε σε κατάσταση πενίας» δήλωσε, καθώς για τις ανελαστικές δαπάνες μόνο του μουσείου, μαζί με τα παραρτήματά του, σε Κέρκυρα, Ναύπλιο, Σπάρτη και τη Γλυπτοθήκη, η κρατική επιχορήγηση ήταν 2,5 εκατ. ευρώ, ποσό που περικόπηκε στο 1,2 εκατ. ευρώ. Οι εκθέσεις γίνονται πλέον με χορηγίες ή ανταποδοτικά, όπως η μεγάλη έκθεση «Παρίσι 1900, Αρ Νουβό και Μοντερνισμός» (24 Νοεμβρίου 2010 - 28 Φεβρουαρίου 2011). «Δεν πρέπει να δίνουμε τίποτα αν δεν έχουμε εξασφαλίσει τι θα πάρουμε». 

Για το 2011 έχουν εγκαταλειφθεί κάποια φιλόδοξα σχέδια και έχουν βρεθεί χορηγίες για άλλες εκθέσεις, όπως το αφιέρωμα στον Μόραλη.

• Ενθουσιασμένος

O Ζιλ Σαζάλ, διευθυντής του Πετί Παλέ, Μουσείο Καλών Τεχνών της πόλης του Παρισιού, έδειχνε χθες ιδιαίτερα ενθουσιασμένος για το στήσιμο της έκθεσης, που εγκαινιάστηκε χθες το βράδυ, στην Εθνική Πινακοθήκη, με θησαυρούς από το μουσείο του.

Κύριο θέμα αυτών των εκθεμάτων είναι «η ζωγραφική παρισινή περιπέτεια, από τον νατουραλισμό της δεκαετίας του 1880 μέχρι τις καινοτομίες της δεκαετίας του 1910». Η κάτω μεγάλη αίθουσα πλημμυρίζει από τις κοκκινομάλλες Παριζιάνες, με δεσπόζουσα φιγούρα αυτήν της Σάρα Μπερνάρ, η οποία εκτός των άλλων ήταν και γλύπτρια. Εργο της είναι η μπρούντζινη προτομή του Βοκτοριέν Σαρντού, δημιουργού της «Τόσκα».

Νέο ρεκόρ στη δημοπρασία έργων Ελλήνων ζωγράφων στο Λονδίνο

• Έξι νέα ρεκόρ για έργα των Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Γιάννη Τσαρούχη, Απόστολου Γεωργίου, Κωνσταντίνου (Ντίκου) Βυζαντίου και Γεωργίου Λάππα σημειώθηκαν στη χθεσινή δημοπρασία του Οίκου Sotheby's στο Λονδίνο.

Το συνολικό ποσό των 4,6 εκατ.ευρώ συγκέντρωσε στη χθεσινή δημοπρασία ο Οίκος Sotheby's.

Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Φράγκο, επικεφαλής των "Greek Sale" του Οίκου Sotheby's,  ο εν λόγω Οίκος πούλησε πέντε έργα για περισσότερο από 100.000 στερλίνες και τρία για περισσότερο από 300.000 στερλίνες.

Κορυφαίο έργο της δημοπρασίας αναδείχθηκε ο Μυστράς του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, το οποίο πωλήθηκε για 520.809 ευρώ. Το αριστούργημα του Γιάννη Τσαρούχη με τίτλο "Στρατιώτης Χορεύει Ζεϊμπέκικο" σημείωσε νέο ρεκόρ -πωλήθηκε για 408.518 ευρώ- για τον καλλιτέχνη σε δημοπρασία.

Το έργο "Μεγάλη Παρασκευή, Ελλάδα" του Θεόδωρου Ράλλη πέτυχε την τιμή των 464.663 ευρώ. Το "Γελαστό Αγόρι" του Γεώργιου Ιακωβίδη πωλήθηκε για ποσό μεγαλύτερο από το τριπλάσιο της χαμηλής αρχικής εκτίμησης αγγίζοντας το ποσό των 219.026 ευρώ.

Δημοπρατήθηκαν επίσης ακόμη 17 έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, τα οποία προσφέρθηκαν αφιλοκερδώς,  τα έσοδα (177.441 ευρώ) από τις πωλήσεις των οποίων θα προσφερθούν για τους σκοπούς της Ένωσης "Μαζί για το Παιδί". (Πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Εκθεση φωτογραφίας για τον Ελληνισμό της Καππαδοκίας

• Αλεξανδρούπολη

«Ανιχνεύοντας τον Ελληνισμό της Καππαδοκίας» είναι το θέμα της έκθεσης που διοργανώνει από 26-28 Νοεμβρίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων (αίθουσα "Αγγελος Σικελιανός, Πειραιώς 100 Γκάζι) η Πανελλήνια Ένωση Καππαδοκικών Σωματείων και η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωσταντινουπολιτών.

  

"Σαράντα καππαδοκικά σωματεία από όλη την Ελλάδα, θα εκθέσουν ασπρόμαυρες φωτογραφίες πριν το 1924 αλλά και φωτογραφίες των πρώτων χρόνων των προσφύγων στην Ελλάδα που αποτυπώνουν και μαρτυρούν σημαντικές στιγμές και κρατούν αιώνια αυτό που χάνεται στον πραγματικό κόσμο μας" σχολίασε στο enet.gr ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Καππαδοκικών Σωματείων και πρόεδρος Καππαδόκων Εβρου Θεοφάνης Ισαακίδης υπογραμμίζοντας, ότι "οι φωτογραφίες αποτελούν  μαρτυρία ζωής".

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στις 27 Νοεμβρίου στις 6μμ ενώ η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό Παρασκευή 26/11/ 4-8.30 μμ, Σάββατο 17/11από τις 11 πμ - 9 μμ και Κυριακή 28/11 από τις 11 πμ -8.μμ. Στη συνέχεια,η έκθεση θα μεταφερθεί και θα φιλοξενηθεί από 4-20 Δεκεμβρίου στο Δήμο Πειραιά.

Ομαδική έκθεση ζωγραφικής Ελληνοκεντρικού Μοντερνισμού στη Θεσσαλονίκη

• Θεσσαλονίκη

Εργα ζωγράφων, καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν από τον Ελληνοκεντρικό Μοντερνισμό, εκθέτονται από Δευτέρα 29 Νοεμβρίου στη γκαλερί “Glikas” στη Θεσσαλονίκη.

 

 

Εργο της Ειρήνης Καννά  

Τα εγκαίνια της έκθεσης έγιναν χθες βράδυ και αποτελεί, σύμφωνα με τους υπεύθυνους της διοργάνωσής της, «πολιτιστικό γεγονός, αφού παρουσιάζονται ταυτόχρονα σημαντικές προσπάθειες αναγνωρισμένων καλλιτεχνών που αντλούν την έμπνευσή τους από την ελληνοκεντρική παρακαταθήκη που κληροδότησαν οι δάσκαλοι της Γενιάς του '30. Τα Μεγάλα εργαστήρια που ακολούθησαν ήταν αυτά που επαρκώς μεταλαμπάδευσαν αυτή την '' ελληνικότητα '' και στους άξιους επίγονους, που βλέπουμε να χαράζουν μια λαμπρή συνέχεια».

Την έκθεση προλογίζει και επιμελείται η ιστορικός τέχνης Λίμπερτη Πολύζου.

Στην ομαδική αυτή έκθεση παρουσιάζονται έργα των: Γιάννη Τσαρούχη, Σωτήρη Σόρογκα, Γιώργου Ρόρρη, Παναγιώτη Τέτση, Αλέκου Φασιανού, Δημήτρη Σεβαστάκη, Δημοσθένη Κοκκινίδη, Θεόδωρου Μανωλίδη, Ειρήνης Καννά, Δημήτρη Μυταρά, Μιχάλη Μακρουλάκη, Χρύσας Βέργη, Σαράντη Καραβούζη, Ευάγγελου Ρήνα, Ραφαήλ Μπάϊκα.

Ρεκόρ για τον Γκίκα, στα αζήτητα ο Γύζης σε δημοπρασία του Sotheby's

• Ξεχώρισε ο «Μυστράς»

 

Ρεκόρ αλλά και εκπλήξεις έκρυβε η πρώτη φθινοπωρινή δηµοπρασία ελληνικών έργων τέχνης στο Λονδίνο από τον οίκο Sotheby’s.

Την υψηλότερη τιμή έπιασε το έργο του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα «Μυστράς», που πωλήθηκε προς 520.809 ευρώ, αλλά στα αζήτητα έμεινε «Ο χορός των Νυµφών» του Νικόλαου Γύζη.

Ο συνολικός τζίρος της δημοπρασίας ανήλθε στα 4,6 εκατ. ευρώ, ποσό μικρότερο του αναμενόμενου αφού δεν πωλήθηκαν όλα τα έργα, αλλά οι υπεύθυνοι της εκδήλωσης χαρακτήρισαν τη βραδιά επιτυχηµένη, δεδοµένης της οικονοµικής κρίσης.

Σύμφωνα με Τα Νέα, η «Μεγάλη Παρασκευή, Ελλάδα» του Θεόδωρου Ράλλη πωλήθηκε έναντι 464.663 ευρώ και το έργο του Γιάννη Τσαρούχη «Στρατιώτης χορεύει ζεϊµπέκικο» έκανε επίσης ρεκόρ µε 408.517 ευρώ.

Την πεντάδα συµπληρώνουν ο Κωνσταντίνος Παρθένης µε τη «Νεκρή φύση µε γιαπωνέζικο βάζο» που πωλήθηκε προς 254.000 ευρώ και το «Γελαστό αγόρι» του Γεώργιου Ιακωβίδη µε 219.000 ευρώ.

Ρεκόρ τιµής σε δηµοπρασία σηµειώθηκε και για τα έργα των Georg Perlberg, Απόστολου Γεωργίου, Κωνσταντίνου (Ντίκος) Βυζάντιου και Γιώργου Λάππα.

Στα αζήτητα έµεινε ένα από τα πλέον διαφηµισµένα έργα της δηµοπρασίας, «Ο χορός των Νυµφών» του Νικόλαου Γύζη, για το οποίο η αρχική εκτίµηση έφτανε τις 350.000 ευρώ και ήταν αθέατο για µισό αιώνα καθώς βρισκόταν σε ιδιωτική συλλογή στη Βρετανία, όπως και έργα των Κωνσταντίνου Βολανάκη και Κωνσταντίνου Παρθένη.

Η δηµοπρασία συµπεριελάµβανε 17 έργα, τα οποία δόθηκαν αφιλοκερδώς από σύγχρονους Έλληνες καλλιτέχνες προκειµένου τα έσοδα από τις πωλήσεις τους να προσφερθούν για τους σκοπούς της Ένωσης Μαζί για το Παιδί. Το συνολικό ποσό έφτασε τις 177.441 ευρώ, έναντι της αρχικής εκτίµησης των 125.158 ευρώ, και την υψηλότερη τιµή σηµείωσε η «Νεκρή φύση» του Παναγιώτη Τέτση, η οποία πωλήθηκε προς 50.572 ευρώ.

Κουνέλλης ξανά στην Αθήνα

Το καλοκαίρι ο Γιάννης Κουνέλλης κρέμασε χίλιες πέτρες -σαν αποστεωμένες μάσκες προσώπων- στο Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας για την παράσταση «Προμηθέας Δεσμώτης» του Θόδωρου Τερζόπουλου.

 

Στην Κωνσταντινούπολη, πάλι, για το σκηνικό του ίδιου έργου έστρωσε πάνω από 50.000 γυαλιά μυωπίας για να πατήσουν πάνω τους, σε μια «κοφτερή» ισορροπία, οι ηθοποιοί. 

Ο Γιάννης Κουνέλλης επιστρέφει στην Αθήνα, όχι με κάποιο σκηνικό, αλλά με γλυπτά μεγάλης κλίμακας και εγκαταστάσεις που θα εκτίθενται από την Πέμπτη στη γκαλερί «Bernier/Eliades». Αξιοπρόσεκτο είναι ότι ο διεθνής καλλιτέχνης πραγματοποιεί ατομική έκθεση στην Ελλάδα έπειτα από 16 χρόνια-η πρώτη του ήταν πάλι στην Jean Bernier, τον Μάρτιο του 1977. Οι τυχεροί είχαν δει και την μνημειώδη αναδρομική εγκατάστασή του στο εμπορικό καράβι «Ιόνιον», στο λιμάνι του Πειραιά, το 1994. 

Ηγετική μορφή του κινήματος της Αρτε Πόβερα, ο Κουνέλλης εγκαταστάθηκε από το 1956 στη Ρώμη, που αποτέλεσε το ορμητήριό του. Και έχτισε το προσωπικό του εικαστικό λεξιλόγιο με τη χρήση ετερόκλητων, «φτωχών» υλικών όπως το κάρβουνο, το ξύλο, η πέτρα. Ο άνθρωπος, η μνήμη, τα βιώματα έχουν κυρίαρχο ρόλο στα έργα του που σαν «οπτική φιλοσοφία» προσπαθούν να ερμηνεύσουν τον σύγχρονο κόσμο. 

«Ο καλλιτέχνης είναι ένας παραμυθάς που αφηγείται την ιστορία μιας κοινότητας, κι αυτό που προτείνει μπορεί να θεωρηθεί όμορφο, ενώ την ίδια στιγμή αποκαλύπτει τις ανησυχίες που απασχολούν τα μέλη της κοινότητας», έχει πει σε παλαιότερη συνέντευξή του στην Ε.Λατάντζιο. Ο ίδιος πάντως, αποφεύγει να χαρακτηρίσει τη δουλειά του: «Το έργο μου δεν είναι ούτε γλυπτό ούτε ζωγραφική», έχει πει. «Εγώ όμως είμαι ένας ζωγράφος. Καταστρέφω και στη συνέχεια αποκαθιστώ. Ετσι η αποκατάσταση γίνεται ζωτικό στοιχείο». 

Ανανεώνεται από τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο αλλά και από την διαρκή αναζήτηση και τη μεταμόρφωση μέσω της τέχνης. «Ενα ταξίδι, κάθε ταξίδι είναι ουσιαστικά η αφετηρία, η καταφατική και συνειδητή έκφραση της αγάπης για μάθηση», έχει δηλώσει παλαιότερα. 

Σήμερα, στα 74 χρόνια του, δεν παύει να βρίσκεται σε εγρήγορση: «Το όνειρο διατάζει για τρικυμία και σκοτώνει τον καλλιτέχνη, που δεν έχει όνειρο και δεν είναι ταξιδευτής. [Π.Σ., Επτά, Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010]

Χώροι ανθρώπων, χώροι τεράτων

• Από τη ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ, Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 22 Νοεμβρίου 2010

Η Αθηνά Τάχα είναι μία περίπτωση καλλιτέχνιδος, Ελληνίδας της διασποράς, για την οποία ομολογώ ότι είχαμε σχετική άγνοια. Η έκθεσή της στην Αθήνα, οργανωμένη από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης σε επιμέλεια της Συραγώ Τσιάρα, μας εισάγει στο κλίμα μιας ιδιαίτερης διαπραγμάτευσης του αστικού χώρου από μέρους της, ανοίγοντάς μας την όρεξη και προτρέποντάς μας να ευχηθούμε να υπάρξει η δυνατότητα δημιουργίας ενός έργου της in situ στον ελληνικό δομημένο χώρο.

 

 Η Αθηνά Τάχα ανάμεσα σε έργα της 

 

Το σύνολο της δουλειάς, που βλέπουμε σε φωτογραφίες, αφορά τον τομέα της αρχιτεκτονικής του τοπίου, της δημόσιας γλυπτικής στις ΗΠΑ όπου ζει και εργάζεται, ένα πλούσιο υλικό υλοποιημένων δημόσιων έργων που τεκμηριώνουν την πολύπλευρη και πολυδιάστατη προσωπικότητα της ίδιας και του έργου της. Δεν θα επεκταθώ, δεδομένου ότι πρόκειται για μια δουλειά που πρέπει να δει ο θεατής ζωντανά ή να μελετήσει το βιβλίο, το οποίο έχει εκδοθεί με την ευκαιρία. Αλλωστε η όποια αναφορά θα χρειαζόταν τουλάχιστον μεγάλο αριθμό σελίδων. Ας πούμε ότι καλύφθηκε ένα πρώτο κενό, μια σύντομη προεισαγωγή σε ένα σημαντικό θέμα που έχει καταγωγή τον τόπο και απεύθυνση το μεγάλο κόσμο.

• Και πάλι ο Β. Ζηδιανάκης

Και ας έρθουμε σ' έναν νεότερο ιδιοφυή Ελληνα, τον Βασίλη Ζηδιανάκη, που γνωρίσαμε από την επιμέλεια της έκθεσης «Πτυχώσεις», το 2004, στο Μουσείο Μπενάκη και στη συνέχεια από την άλλη δαιμονική έκθεση με τον τίτλο «Χρατς-Μόδα στο χαρτί», το 2007, στον ίδιο χώρο. Ο Ζηδιανάκης οργανώνοντας την Atopos συνεργάζεται με διεθνείς οργανισμούς και μουσεία, με πιο ενδιαφέρον το ίδρυμα Issey Miyake στο Τόκιο ή το Musee d' Orsay στο Παρίσι. 

  Ολη αυτή η κατεύθυνση μεταξύ τέχνης και μόδας, είναι μια φρέσκια και ενδιαφέρουσα ιδέα, την οποία υπηρετεί εξαιρετικά. Και δεν μιλάμε για τη μόδα στο μουσείο, ιδέα που από χρόνια έχουν εισαγάγει οι Αμερικάνοι και στην συνέχεια οι Ευρωπαίοι, αλλά για το είδος της τέχνης που μοιάζει εφήμερη όσο και η μόδα (αναρωτιέμαι, βέβαια, πόσο εφήμερο μπορεί να είναι ένα ρούχο του Μιγιάκε ή του Γιαμαμότο), τη στάση απέναντι σ' αυτή αλλά και την εμπλοκή της τέχνης, όχι μόνο ως χειροπιαστό προνόμιο αλλά και ως συμπεριφορά. 

Στην οδό Σαλαμίνος 72, στην καρδιά του Μεταξουργείου, ο Ζηδιανάκης και η παρέα του μεταμόρφωσαν ένα ερείπιο σε σύγχρονο επαγγελματικό χώρο, διατηρώντας την τυπική αθηναϊκή μορφή του οικήματος του 1912 και τις μετέπειτα παρεμβάσεις. Ο επισκέπτης βλέπει ένα σπίτι με ανοιχτή εσωτερική αυλή (το λεγόμενο αίθριο, μικρογραφία του αρχαίου μεγάρου) γύρω από την οποία αναπτύσσονται δύο όροφοι με δωμάτια και μικρή ταράτσα. Στην ανακατασκευή έχουν διατηρηθεί τα παλιά πλακάκια, κάποια γύψινα και έχουν ενταχτεί τα σύγχρονα λιτά υλικά. 

Ανοίγοντας το κτίριο φιλοξενεί μια γιγαντιαία εγκατάσταση, τα τέρατα του Shoboshobo, που ξεκινούν από την αυλή, μπαίνουν στα δωμάτια, ανεβαίνουν στο πρώτο όροφο, περνούν από γραφεία, βιβλιοθήκες, συλλογές και παράθυρα. Πίσω από το project Shoboshobo βρίσκεται ο καλλιτέχνης εικαστικός και μουσικός Mehdi Hetcberg, ο οποίος υποστηρίζει το δημιούργημά του, που επαναλαμβάνεται συνεχώς, εκφράζεται με όρους θεατρικούς διαμορφώνοντας επιθετικά και βίαια το ανθρώπινο σώμα. Πρόκειται για μια διαδρομή του πλαστικού τέρατος, που οργανώνεται με αποσπάσματα τεράτων, χαρακτήρων που συναντάμε όλοι μας και που, ως πορεία, εγκλείει εν δυνάμει το performance.

• Μαύρο χιούμορ

Ουσιαστικά, το σπίτι της οδού Σαλαμίνος είναι ο χώρος δουλειάς του Βασίλη Ζηδιανάκη και της ομάδας Atopos, χώρος που ενίοτε θα προβάλλει μια κάπως πιο ανεπίσημη τέχνη, που συνδιαλέγεται με τα events, καθώς και καλλιτέχνες με ποικίλα ενδιαφέροντα και εκφράσεις τέχνης, που συνομιλούν. Ενα, ας το πούμε, στέκι για ενδιαφερόμενους, όπου ετοιμάζεται και η έκθεση που θα δούμε τον Μάιο του 2011 στο Μπενάκη της Πειραιώς, η «Arrrgh. Τέρατα και Σημεία στη Μόδα», όπου το τέρας, προς το παρόν, επιζητεί ένα νόημα που θα του δώσει το κοινό. Γιατί, όπως καταλαβαίνετε, ο Ζηδιανάκης, αρκετά συγκεντρωτικός, δεν αφήνει περιθώρια πειραματισμού στις εκθέσεις που οργανώνει, αλλά εκ των προτέρων πειραματίζεται με το κοινό σ' ένα γόνιμο επίπεδο επικοινωνίας. 

Η όλη παρουσία του έργου Shoboshobo παίρνει διαστάσεις μαύρου χιούμορ, αλλά και παιχνιδιού τόσο απαραίτητου σ' ένα τόπο, που όλοι έχουμε ανάγκη να χαμογελάσουμε αλλά και να βγούμε από τα στερεότυπα της σοβαροφάνειάς μας και του δήθεν, που μπορεί και να μας οδήγησε ως τυποποιημένη συμπεριφορά στην αγκαλιά της χρεοκοπίας και του ΔΝΤ. Γι' αυτό σας λέω, επισκεφτείτε το σπίτι του τέρατος και αφεθείτε στο ένστικτό σας ώστε να χαμογελάσετε. *

• Εδώ κι Εκεί

• ΝΕΟΣ δήμαρχος και αναπτερώνονται οι ελπίδες για την Αθήνα. Σπασμένα πεζοδρόμια, γεμάτοι κάδοι, η Ομόνοια που χρειάζεται ένα καλό συγύρισμα και πράσινο, το Μεταξουργείο και οι γειτονιές του «ολέθρου», καθαριότητα και αναμόρφωση, το καφενείο της Δεξαμενής επαναλειτουργία, τα αδέσποτα προστασία και η πόλη να γεμίσει τέχνη και κάνα τζαμί, για να μην ενοχλούν οι μεν τους δε.
• ΤΩΡΑ που «γυρίζει», μήπως ο Καμίνης να κάνει ανοιχτό κάλεσμα στους καλλιτέχνες για δράσεις στην πόλη; Ουδείς θα αρνηθεί.
• ΕΠΕΝΔΥΣΤΕ στην τέχνη, προτείνει η γκαλερί Ζουμπουλάκη και ο σύλλογος παλαιοπωλών για τις 27 και 28 Νοεμβρίου. Εχει μείνει ευρώ για επένδυση;
• ΙΔΙΩΤΙΚΗ πρωτοβουλία ουσίας σε συνθήκες εξαιρετικές.
• ΑΠΟ τις 24 έως τις 27 Νοεμβρίου, διανοούμενοι και καλλιτέχνες συζητούν στη Στέγη Τεχνών και Γραμμάτων του Ιδρύματος Ωνάση για το ρόλο του ελληνικού πολιτισμού στις σύγχρονες κοινωνίες.
• ΚΑΙ η Αιμιλία Παπαφιλίππου συνεχίζει να εξελίσσει το έργο της στο Ιδρυμα Ωνάση. Περιμένουμε να ολοκληρωθεί το μπαρ.
• ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ σχεδιασμένο από τον Issey Miyake το καινούργιο γυάλινο μπουκάλι της Evian. Αν δεν αντέχεις να αγοράσεις ένα ρούχο ή ένα ρολόι του σπουδαίου Ιάπωνα σχεδιαστή, με ένα μπουκάλι νερό μπορεί και να ξεπλύνεις τη θλίψη σου.
• ΣΤΗ Λευκωσία εκθέτει ο Σάββας Χριστοδουλίδης, στην γκαλερί Omikron, από τις 26 Νοεμβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου.

Το έργο που φωνάζει «τέχνη» είναι βαρετό

• Η ΕΚΘΕΣΗ STRANGELAND ΣΤΗ FIZZ GALLERY

• Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ, Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 22 Νοεμβρίου 2010

Σε άλλους καιρούς η συνύπαρξη έργων του Τζεφ Κουνς και του «αντάρτη» των γκραφίτι Μπάνκσι με την «Αφροδίτη» του Μποτιτσέλι ή με τον αριστουργηματικό πίνακα του Βελάσκεθ «Λας Μενίνας» θα θεωρούνταν, τουλάχιστον, παράδοξη και ανορθόδοξη.

«Αρλεκίνος», χαρακτηριστικό έργο της Ποταμιάνου, που χρησιμοποιεί τον ομότιτλο πίνακα του Πικάσο

Η διασπορά χιλιάδων εικόνων, ανά δευτερόλεπτο πια, από τα δεκάδες τεχνολογικά μέσα δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη τη σύγχρονη τέχνη. Στον κόσμο των νέων μέσων η αναπαραγωγή της περίφημης «Τζοκόντα» του Ντα Βίντσι αναμετράται πια με τις περιπέτειες της Λέιντι Γκάγκα. Η πρόσμειξη της υψηλής με τη δημοφιλή κουλτούρα, αλλά και ο τρόπος που βλέπουμε σήμερα την τέχνη σε καθιερωμένα μουσεία και σε ποικίλους εκθεσιακούς χώρους δεν αφήνει αδιάφορους τους καλλιτέχνες.

Στη σύνθεση εικόνων με αριστουργήματα από την ιστορία της Τέχνης και στη σχεδόν βίαιη, καταναγκαστική συνύπαρξή τους σε απρόβλεπτα κολάζ επικεντρώνεται η νέα έκθεση «Strangeland» («Τόπος Παράξενος») της Αρτέμιδος Ποταμιάνου στη «Fizz Gallery». Η φωτογραφική αναπαραγωγή του εσωτερικού από το περίπτερο της Βαρκελώνης του Μις Βαν ντε Ρόε, του Μουσείου του Λούβρου και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Ιλινόις, του Ρεμ Κούλχαας, είναι ορισμένοι από τους χώρους που επέλεξε η εικαστικός για να τοποθετήσει ψηφιακά κολάζ με τις εικόνες γνωστών έργων: από την «Κραυγή» του Μουνκ, την «Χορεύτρια» του Ντεγκά και τον «Αρλεκίνο» του Πικάσο μέχρι την «Κρήνη» («Ουρητήρας») του Ντισάν και την προτομή του Τζεφ Κουνς με την Τσιτσιολίνα.

Οι αποσπασμένες εικόνες με τις φιγούρες γνωστών έργων προκαλούν ποικίλους συνειρμούς και διεκδικούν μια σημασία διαφορετική από αυτή που ο δημιουργός και ενδεχομένως οι θεατές θα μπορούσαν να φανταστούν. Η Αρτεμις Ποταμιάνου μάς καλεί να κινηθούμε σε περιοχές απροσδιόριστες, οριακές, εύθραυστες, που ενώ σε ελκύουν, σου δημιουργούν την ίδια στιγμή μια ακαθόριστη ανησυχία. Επιπλέον, η έκθεση δίνει την αίσθηση της επιμέλειας μιας άλλης, φανταστικής. Αίσθηση που επιβάλλεται και από τη δραστηριότητα της Ποταμιάνου στην επιμέλεια εκθέσεων.

• Ριμέικ θέλει και η τέχνη

«Το θέμα της επιμέλειας, λόγω της στενής σχέσης μου με το αντικείμενο, υπάρχει κατά κάποιον τρόπο στο εικαστικό μου έργο. Και τις επιμέλειες, όμως, των εκθέσεων που κάνω, τις θεωρώ, κατά μια έννοια, έργα Τέχνης. Στο υπόβαθρο αυτής της έκθεσης υπάρχει επίσης και η διάσταση του "συλλέκτη", που έχει τη δυνατότητα και την ελευθερία να συλλέγει αριστουργήματα», λέει.

Η επιλογή να αξιοποιήσει πασίγνωστα και υπερεκτεθειμένα έργα, τα οποία, κατά καιρούς, χρησιμοποιεί και η διαφήμιση δεν είναι τυχαία. «Τα όρια είναι συγκεχυμένα, αλλά η τέχνη που γίνεται στα όρια είναι αυτή που με ενδιαφέρει. Ισως ένα έργο που "φωνάζει" ότι είναι τέχνη, να είναι, τελικά, πολύ βαρετό. Από τις οριακές καταστάσεις και τις αντιθέσεις προκύπτουν ενδιαφέροντα έργα».

Η αναπαραγωγή και η παράταξη γνωστών έργων ανακαλούν και τον μαζικό τρόπο που προσεγγίζουμε σήμερα την Τέχνη. «Ο κόσμος δεν πηγαίνει πια στο μουσείο για να δει τη ματιέρα ή το μέγεθος ενός έργου. Οι περισσότεροι, επειδή συναντούν διαρκώς μπροστά τους διάφορες εκδοχές αυτών των αριστουργημάτων, νιώθουν ότι τα γνωρίζουν σε βάθος, χωρίς να τα έχουν δει ποτέ στην πραγματικότητα», διαπιστώνει η εικαστικός. «Γι' αυτό έχει αλλάξει και η εκθεσιακή πολιτική των μεγάλων μουσείων, όπως η Τέιτ Μόντερν. Αναμειγνύουν έργα από διαφορετικές εποχές και τεχνοτροπίες προκειμένου να κρατήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον του κόσμου και του νεότερου κοινού, που έχει συνηθίσει να βλέπει αποσπασματικά την πιο ετερόκλητη Τέχνη».

Μια άλλη πτυχή της «Strangeland» συνδέεται με τη μανία της εποχής για το ριμέικ, κυρίαρχη στη μουσική και στον κινηματογράφο. «Καλό είναι να ξαναδιαβάζουμε την ιστορία της Τέχνης. Αν δεν την ξαναδιαβάσουμε, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε παρακάτω» καταλήγει η Αρτεμις Ποταμιάνου.

* Βαλαωρίτου 9 Γ. Διάρκεια έκθεσης έως τις 4 Δεκεμβρίου.

«Αρ Νουβώ και Μοντερνισμός. Θησαυροί από το Petit Palais» στην Εθνική Πινακοθήκη

Άρωμα από Μπελ Επόκ

Προσωπογραφία της Σάρα Μπερνάρ (1876, λάδι σε μουσαμά, 250 x 200 εκ.) από το Petit Palais  

---

Στο Παρίσι της Μπελ Επόκ μάς μεταφέρει η έκθεση που εγκαινιάζεται σήμερα Δευτέρα στην Εθνική Πινακοθήκη, με τίτλο «Αρ Νουβώ και Μοντερνισμός. Θησαυροί από το Petit Palais».

Από την έκθεση δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι αναφορές στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού το 1900, την τελευταία του 19ου αιώνα, που αποτέλεσε μία συμβολική αποκορύφωση της Μπελ Επόκ.

Τα εκθέματα, περισσότεροι από 150 πίνακες, έπιπλα, αντικείμενα, αφίσες εποχής, σχέδια κοσμημάτων που προτείνονταν σε χρυσοχόους, μαρτυρούν την άνθηση της ευζωίας και των τεχνών, με τα χρήματα της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης, του χρηματιστηρίου και των αποικιών, που τερματίστηκε με τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Κάθε μία από τις έντεκα ενότητες της έκθεσης είναι και μια αναφορά στην εποχή, με αποκορύφωμα τις εντυπωσιακά κομψές Παριζιάνες, που μοιάζουν να παραπέμπουν σε ηρωϊδες του Μαρσέλ Προυστ, ζωγραφισμένες από ακαδημαϊκούς της μόδας και από ιμπρεσιονιστές, όπως ο Ρενουάρ και η Μπερτ Μορισό.

Κορωνίδα της ενότητας «Παριζιάνα» είναι η Σάρα Μπερνάρ, στον πασίγνωστο πίνακα του Ζωρζ Κλερέν, μέσα στο λευκό αστραφτερό σατέν φόρεμα της, με φτερά και δαντέλες αλλά και το γλυπτό που φιλοτέχνησε η ίδια, αφού η μεγάλη Γαλλίδα καλλιτέχνις, εκτός από ηθοποιός ήταν και γλύπτρια.

Στην Παγκόσμια Έκθεση του 1900 συμμετείχε και η Ελλάδα, με τους κορυφαίους Έλληνες ζωγράφους και γλύπτες. Το ελληνικό περίπτερο, έργο του Lucien Magne, είχε την όψη βυζαντινού ναού, από σφυρήλατο σίδερο.

Στην έκθεση που εγκαινιάζεται τη Δευτέρα επιχειρείται η αναπαράσταση του ελληνικού περιπτέρου, ενώ εκτίθενται και 15 έργα που είχαν σταλεί στην Παγκόσμια Έκθεση και τα οποία στην πλειοψηφία τους προέρχονταν από τις συλλογές της Πινακοθήκης.

Η έκθεση «Παρίσι 1900, Αρ Νουβώ και Μοντερνισμός. Θησαυροί από το Petit Palais» είναι χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση και της Εθνικής Τράπεζας και θα διαρκέσει έως τις 28 Φεβρουαρίου.

«Θα βρεθούμε σε κατάσταση πενίας»

Σε αντίθεση, με την οικονομική ευμάρεια της Μπελ Εποκ του 1900, η σκληρή πραγματικότητα της οικονομικής κρίσης που βιώνει σήμερα η Ελλάδα, μοιραία επιβάλει περικοπές και στις τέχνες.

«Θα βρεθούμε σε κατάσταση πενίας» δήλωσε η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, αναφερόμενη στην οικονομική κατάσταση της πινακοθήκης και τον προγραμματισμό των εκθέσεών της.

«Για τις αυστηρές ανελαστικές δαπάνες της Πινακοθήκης και των παραρτημάτων της, σε Κέρκυρα, Ναύπλιο, Σπάρτη και την Γλυπτοθήκη, επιχορηγούμασταν από το κράτος με 2,5 εκατ. ευρώ και τώρα το ποσό περικόπηκε στο 1,2 εκατ. ευρώ» δηλώνει.

Όσον αφορά στις εκθέσεις, «πάντα εξασφαλίζαμε χορηγίες και σχεδόν ποτέ δεν λάβαμε χρήματα από το κράτος, με εξαίρεση τις εκθέσεις που είχε διοργανώσει η Πινακοθήκη την περίοδο των Ολυμπιακών αγώνων για την Πολιτιστική Ολυμπιάδα».

Ένας τρόπος, που διασφαλίζει τη λειτουργία των κρατικών μουσείων είναι οι ανταποδοτικές εκθέσεις, όπως συμβαίνει με την περίπτωση της έκθεσης για τη Μπελ Επόκ που αποτελεί «ανταπόδοση» της έκθεσης «Θησαυροί του Αγίου Όρους» που είχε διοργανωθεί το 2009 στο Petit Palais.

«Δεν πρέπει να δίνουμε τίποτε στο εξωτερικό χωρίς να έχουμε διασφαλίσει τι θα πάρουμε. Αυτό πρέπει να γίνει κανόνας» τονίζει η κ. Λαμπράκη-Πλάκα, σημειώνοντας πως ανταλλάξιμα πολιτιστικά αγαθά «είναι ουσιαστικά μόνο τα αρχαία και τα βυζαντινά» αφού «οι ξένοι δεν ενδιαφέρονται για την νεότερη ελληνική τέχνη».

Για το 2011, η Εθνική Πινακοθήκη μετρίασε τον αριθμό των εκθέσεων «εγκαταλείποντας όχι την ποιότητα αλλά κάποια φιλόδοξα προγράμματα». Μετά τη λήξη της παρούσας έκθεσης τον Φεβρουάριο, η Εθνική Πινακοθήκη έχει εξασφαλίσει χορηγίες για το αφιέρωμα στον Γιάννη Μόραλη, την έκθεση με άγνωστους θησαυρούς από τις συλλογές της Πινακοθήκης, με έργα που δεν έχουν εκτεθεί ποτέ, και την έκθεση της συλλογής Λεβέντη.

Για το 2012, η διεύθυντρια της Εθνικής Πινακοθήκης ευελπιστεί ότι θα ξεκινήσουν τα έργα επέκτασης του κτηρίου της.

Η «κουλτούρα» της «αγοράς»...

Ακόμη μία απόδειξη για τον χυδαίο τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την πολιτιστική κληρονομιά του λαού ο καπιταλισμός αποτελεί η είδηση ότι το Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, ένα από τα μεγαλύτερα του κόσμου, ζητάει τη «βοήθεια του κοινού προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για να αγοραστεί ένας πίνακας του 16ου αιώνα, ο οποίος θεωρείται από τους ειδικούς εθνικός θησαυρός» σύμφωνα με το ΑΠΕ.

 

Πρόκειται για το έργο «Τρεις Χάριτες» του Γερμανού Λούκας Κράναχ του πρεσβύτερου και φιλοτεχνήθηκε το 1531. Το Λούβρο έχει ήδη συγκεντρώσει τρία εκατομμύρια ευρώ και χρειάζεται ακόμη μισό εκατομμύριο ευρώ για την τιμή που έχουν θέσει οι ιδιοκτήτες του έργου. Μάλιστα, το μουσείο «έχει προθεσμία μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου για να συγκεντρώσει τα χρήματα, χωρίς τα οποία το έργο τέχνης κινδυνεύει να περάσει στα χέρια κάποιου ιδιώτη συλλέκτη και να μην εκτεθεί ποτέ δημόσια ή ακόμη χειρότερα ...να βγει εκτός Γαλλίας»!

 

Ο εκβιαστικός κυνισμός της «αγοράς» είναι προφανής, όπως και η αντιμετώπιση της τέχνης ως ενός ακόμη επενδυτικού «προϊόντος». Οπως και ο κυνισμός του αστικού κράτους που επιλέγει να φορτώσει την απόκτηση του πίνακα στις τσέπες των εργαζομένων. Την ίδια βάση έχει και ο κυνισμός και το θράσος του ίδιου του Μουσείου, το οποίο, εκτός από το μέγεθος και τη σημασία του, είναι και ένας επιφανής εκπρόσωπος του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού. Από το 2007 το Λούβρο έκλεισε συμφωνία 30χρονης διάρκειας με το Αμπού Ντάμπι, η οποία προβλέπει: Η Γαλλία να δημιουργήσει στο εμιράτο ένα μουσείο με την επωνυμία «Λούβρο του Αμπού Ντάμπι», που θα φιλοξενεί τα καλύτερα δυτικά έργα τέχνης. Σε αντάλλαγμα, το εμιράτο θα δώσει στη Γαλλία 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 400 εκατ. μόνο για τη χρήση του ονόματος «Λούβρο».

Κλασικό παράδειγμα «φραντσάιζ». Οπως συμβαίνει και με τα «φαστ φουντ»...

• Γ. Τ., ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Σάββατο 20 Νοέμβρη 2010

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

31/10/2010

 -- Οι «πολιτιστικές» διαδρομές των «πετροδόλαρων»

3/12/2009

 -- «Παρελκόμενα» της εμπορευματοποίησης...

26/7/2009

 -- «Παραρτήματα Μουσείων... ΑΕ»!

9/3/2007

 -- Παράδειγμα «πολιτιστικής» κερδοσκοπίας

13/10/2004

 -- Σημαντικοί κι ακριβοθώρητοι

Το Λούβρο κάνει έρανο

Ενα εκατομμύριο ευρώ ζητά από τους φίλους της Τέχνης το διάσημο μουσείο, προκειμένου να αγοράσει έναν πίνακα του 16ου αιώνα. Το Λούβρο επιθυμεί να αγοράσει τις "Τρεις Χάριτες" του Γερμανού Λούκας Κρανάς του Πρεσβύτερου και έχει καταλήξει σε σχετική συμφωνία με τον ιδιώτη που έχει σήμερα το έργο στην κατοχή του. Βάσει της συμφωνίας το μουσείο θα του καταβάλει 4 εκατ. ευρώ, όμως έχει διαθέσιμα αυτή τη στιγμή μόνον 3 εκατ. και για το λόγο αυτό απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο για να συνεισφέρει τον οβολό του και να καλυφθεί η  διαφορά.  Το έργο απεικονίζει τρεις γυμνές γυναίκες σε μαύρο φόντο και δεν έχει εκτεθεί ποτέ στο ευρύ κοινό.