Σκηνές της υπαίθρου, πιτσιρίκια σε σχολεία και συσσίτια, εικόνες μεταπολεμικής ανασυγκρότησης, ρεπορτάζ, στιγμιότυπα δρόμου, θέατρο, αρχιτεκτονική, τοπίο. Ο,τι κι αν φωτογράφισε ο Δημήτρης Χαρισιάδης (1911-1993) ήταν διαυγές και αισιόδοξο. Αψογης τεχνικής και σύνθεσης. Για πολλούς υπήρξε ο συνεπέστερος του μοντερνισμού στην ελληνική φωτογραφία. Παρ' όλα αυτά, είναι σχετικά άγνωστος, δεδομένου ότι ποτέ δεν είχε παρουσιαστεί μια ολοκληρωμένη, αναδρομική έκθεσή του. Την παράλειψη αυτή αποκαθιστά σε λίγες μέρες το Μουσείο Μπενάκη (18/2-19/4).
Εστιάζοντας στη ζωή του Χαρισιάδη, γιου οικογένειας καπνεμπόρων από την Καβάλα, παρατηρείς ότι είναι συνυφασμένη με την τέχνη του. Η οικονομική ευμάρεια του επιτρέπει πολύπλευρη παιδεία και ακριβό εξοπλισμό. Το πρώτο φωτογραφικό εργαστήρι ο 16χρονος Δημήτρης το στήνει στην ταράτσα του σπιτιού στην Αθήνα, την πόλη όπου μετακομίζουν για να λειτουργήσει ο πατέρας του το πρώτο εργοστάσιο πλαστικών στη χώρα. Εκτοτε δεν αφήνει τη μηχανή από τα χέρια του. Πιθανότατα είναι ο μόνος φωτογράφος της γενιάς του με τέτοιου βαθμού θεωρητική και τεχνολογική ενημέρωση. Με τις εικόνες, την αρθρογραφία και τις διαλέξεις του, υπερασπίζεται την αυτονομία της «απλής» και «ανόθευτης» φωτογραφίας από τη ζωγραφική, πράγμα καθόλου αυτονόητο στις μέρες του.
- Από την Κατοχή στο ΜΟΜΑ
Είναι επίσης ο μόνος από την πρωτοπόρα αθηναϊκή τετράδα της εποχής -Μελετζής, Μπαλάφας, Παπαϊωάννου, Χαρισιάδης- που αναπτύσσει ταυτόχρονα με την καλλιτεχνική και μια παραγωγικότατη επαγγελματική καριέρα. Το «Φωτογραφικόν Πρακτορείον "Δ. Α. Χαρισιάδης"» (1956-1999) δέχεται παραγγελίες από πολλούς και σημαντικούς οργανισμούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και με τεράστια γκάμα αντικειμένων: από θεατρική, βιομηχανική, αρχιτεκτονική, τοπίο, καθημερινότητα, επικαιρότητα, μέχρι αρχαιολογική φωτογραφία. Συνεργάζεται μεταξύ άλλων με το Associated Press, το «Life» και το ABS, ενώ η γνωριμία του με την Ελένη Βλάχου, συνιδρύτρια της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας, εξελίσσεται και σε επαγγελματική.
Η μεγαλύτερη ωστόσο καλλιτεχνική αναγνώριση έρχεται με τη συμμετοχή στην σπουδαιότερη διεθνή μεταπολεμική έκθεση φωτογραφίας: «Οικογένεια του Ανθρώπου», ΜΟΜΑ, 1955. Είναι ο μοναδικός Ελληνας που συμπεριλαμβάνεται σε αυτή την έκθεση-ορόσημο του φωτογραφικού ανθρωπισμού. «Γλαφυρό ελληνοκεντρικό» και «απολιτικό», ωστόσο χαρακτηρίζει η ιστορικός της φωτογραφίας Αλεξάνδρα Μόσχοβη, τον ανθρωπισμό των φωτογραφιών που ο Χαρισιάδης επέλεγε να στείλει στις διεθνείς διοργανώσεις. Στο κείμενό της στον κατάλογο της έκθεσης, καταθέτει μια ενδιαφέρουσα αισθητική ανάλυση του έργου του. Περνά από τη φυσιολατρική προσέγγιση της πρώιμης δουλειάς του στη λογοκριμένη δημοσιογραφική κάλυψη του Αλβανικού Μετώπου και από την αποστασιοποιημένη περιγραφή του κατοχικού λιμού στη δραματουργία των εικόνων του Εμφυλίου «που ακολουθεί συγκεκριμένες ιδεολογικές πεποιθήσεις», για να σταθεί στη φωτογραφία δρόμου και να καταλήξει στον εξπρεσιονισμό που ο φωτογράφος ασπάστηκε το '60.
Η Γεωργία Ιμσιρίδου, επιμελήτρια της έκθεσης, δηλώνει εντυπωσιασμένη από την τάξη με την οποία είχε αρχειοθετήσει το έργο του ο Χαρισιάδης. Σχολαστικότητα που μοιάζει να αντανακλά την καθαρότητα των συνθέσεών του. Σκεφτείτε ότι μιλάμε για 120.000 αρνητικά, που οδήγησαν στο χωρισμό της έκθεσης σε 10 ενότητες. Τις ίδιες ακολουθεί και ο κατάλογος των 350 σελίδων.
Η μεγαλύτερη ωστόσο καλλιτεχνική αναγνώριση έρχεται με τη συμμετοχή στην σπουδαιότερη διεθνή μεταπολεμική έκθεση φωτογραφίας: «Οικογένεια του Ανθρώπου», ΜΟΜΑ, 1955. Είναι ο μοναδικός Ελληνας που συμπεριλαμβάνεται σε αυτή την έκθεση-ορόσημο του φωτογραφικού ανθρωπισμού. «Γλαφυρό ελληνοκεντρικό» και «απολιτικό», ωστόσο χαρακτηρίζει η ιστορικός της φωτογραφίας Αλεξάνδρα Μόσχοβη, τον ανθρωπισμό των φωτογραφιών που ο Χαρισιάδης επέλεγε να στείλει στις διεθνείς διοργανώσεις. Στο κείμενό της στον κατάλογο της έκθεσης, καταθέτει μια ενδιαφέρουσα αισθητική ανάλυση του έργου του. Περνά από τη φυσιολατρική προσέγγιση της πρώιμης δουλειάς του στη λογοκριμένη δημοσιογραφική κάλυψη του Αλβανικού Μετώπου και από την αποστασιοποιημένη περιγραφή του κατοχικού λιμού στη δραματουργία των εικόνων του Εμφυλίου «που ακολουθεί συγκεκριμένες ιδεολογικές πεποιθήσεις», για να σταθεί στη φωτογραφία δρόμου και να καταλήξει στον εξπρεσιονισμό που ο φωτογράφος ασπάστηκε το '60.
Η Γεωργία Ιμσιρίδου, επιμελήτρια της έκθεσης, δηλώνει εντυπωσιασμένη από την τάξη με την οποία είχε αρχειοθετήσει το έργο του ο Χαρισιάδης. Σχολαστικότητα που μοιάζει να αντανακλά την καθαρότητα των συνθέσεών του. Σκεφτείτε ότι μιλάμε για 120.000 αρνητικά, που οδήγησαν στο χωρισμό της έκθεσης σε 10 ενότητες. Τις ίδιες ακολουθεί και ο κατάλογος των 350 σελίδων.
- Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΟΝΤΟΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 08/02/2009
No comments:
Post a Comment