Μια Ελλάδα σε άσπρο-μαύρο. Έκθεση του μεγαλύτερου αρχείου (Δ. Χαρισιάδη) του Μουσείου Μπενάκη

Από τις προετοιμασίες πριν από τις μάχες στο αλβανικό μέτωπο έως τις σκηνές της καθημερινής ζωής των στρατιωτών. Από τα πεινασμένα παιδιά στους δρόμους της Αθήνας μέχρι τους πρόσφυγες του Εμφυλίου. Και από τις πρώτες φωτογραφίες του εργοστασίου τσιμέντων Τιτάν έως τις χωριατοπούλες της Ηπείρου και τις μαντιλοφορεμένες της Καλύμνου, η Ελλάδα του 20ού αιώνα «αποκαλύπτεται».

Αφορμή, 220 ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Δημήτρη Χαρισιάδη, ένας από τους αυτοδίδακτους Έλληνες δημιουργούς που σφράγισαν τον αιώνα που έφυγε, στην πρώτη αναδρομική παρουσίαση της δουλειάς του, στο Μουσείο Μπενάκη, όπου ανήκει και το αρχείο του.

Πώς να διαλέξει όμως κάποιος από 120.000 αρνητικά- το αρχείο του Δημήτρη Χαρισιάδη είναι το μεγαλύτερο της συλλογής του Μουσείου Μπενάκη (αποτελεί το 1/6); «Δεν ήταν διόλου εύκολη δουλειά, αν και περιορίσαμε την επιλογή μας ανάμεσα σε 4.500 φωτογραφίες που είχε ο ίδιος επιλέξει και τις θεωρούσε αντιπροσωπευτικές», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η επιμελήτρια της έκθεσης, Γεωργία Ιμσιρίδου. Οι 220 που θα εκτεθούν στο κτίριο της οδού Πειραιώς έχουν διαιρεθεί σε δέκα ενότητες για να παρουσιάσουν «τον εραστή του καλού και της φύσεως». Οι δύο πρώτες ακολουθούν χρονολογική πορεία και παρουσιάζουν τον ενθουσιώδη ερασιτέχνη (και πειραματιστή) του ΄30, που απαθανατίζει σκιέρ στον Παρνασσό και παιχνιδιάρικα έντομα, αλλά και τον επαγγελματία φωτογράφο του αλβανικού μετώπου, στις λογοκριμένες λήψεις του οποίου ο πόλεμος παρουσιάζεται σαν «μια

ΙΝFΟ: Έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου), από 10 Φεβρουαρίου έως 19 Απριλίου.

επίπονη, αλλά σχετικά αναίμακτη εκστρατεία», όπως σημειώνει στον κατάλογο η ιστορικός τέχνης, Αλεξάνδρα Μόσχοβη. Οι υπόλοιπες οκτώ εστιάζουν στα καρέ του παρατηρητικού, ποιητικού και ποιοτικού δημιουργού, που έχουν ως θέμα τη ζωή στην ύπαιθρο (έγιναν πολλές φορές αφίσες του ΕΟΤ), την κοινωνική ζωή, το θέατρο, τις αρχαιότητες, το τοπίο, την εξάπλωση της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, την εκβιομηχάνιση- από τα υδροηλεκτρικά έργα στον Λούρο έως το εργοστάσιο ζάχαρης στη Βέροια- και τη ναυτιλία, δείχνοντας πως χειριζόταν τον φακό όπως «ο βιρτουόζος το δοξάρι του βιολιού».

Και όλα πάντα σε άσπρο-μαύρο, καθώς ο φωτογράφος που κατάφερε να συνδυάσει «υποδειγματικά στοιχεία παράδοσης, ελληνικότητας, νεωτερισμού και προόδου» και να αναγνωριστεί διεθνώς δεν τύπωσε ούτε μία έγχρωμη εικόνα για προσωπική του χρήση, κι ας ήταν από τους πρώτους που δούλεψαν στη διαφήμιση (θεωρούσε το χρώμα «ευτελές»).

Με μια ματιά

1911. Γεννιέται στην Καβάλα, μικρότερος από έξι αδέλφια
1927. Κερδίζει βραβείο σε φωτογραφικό διαγωνισμό στη Σκωτία
1940. Επιστρατεύεται στο αλβανικό μέτωπο και αρχίζει την επαγγελματική φωτογραφία
1952. Γίνεται από τα ιδρυτικά μέλη της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας
1955. Το Μoma της Νέας Υόρκης επιλέγει καρέ του (ανάμεσα σε 503 από όλο τον κόσμο)
1957. Συμμετέχει σε έκθεση στο Αrt Ιnstitute του Σικάγου
1950-1970. Εργάζεται για υπουργεία, τράπεζες, τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού, το Εθνικό Θέατρο, τα Ελληνικά Ναυπηγεία και ως ανταποκριτής στο τηλεοπτικό δίκτυο CΒS
1993. Πεθαίνει στην Αθήνα

• Της Μαίρης Αδαμοπούλου, ΤΑ ΝΕΑ: Τρίτη 3 Φεβρουαρίου 2009