Οι καμβάδες που τραγουδούν

• «Τρόμος και ρομάντζο σε έναν άλλον πλανήτη». Δεν ξέρω πώς σας φαίνεται ο συγκεκριμένος τίτλος της σειράς με τα νέα έργα του ζωγράφου Στέφανου Ρόκου.

 

 

«Είναι ένας pop τίτλος», λέει ο ίδιος. «Η σειρά πραγματεύεται τη συνύπαρξη της φωτεινής και της σκοτεινής πλευράς των πραγμάτων. Αυτές οι ζωγραφιές αποτελούν καθημερινές εικόνες με κάτι το απόκοσμο. Σαν να είναι, αλλά και την ίδια ώρα να μην είναι, αληθινές. Προσπαθώ να συγκεντρώσω ίσες δόσεις ομορφιάς, αγωνίας, ερωτισμού, επιθετικότητας και χιούμορ». 

Οι ζωγραφιές αποτέλεσαν την αφορμή και για ένα cd με αντίστοιχο τίτλο, το «Horror & Romance on Another Planet». Κυκλοφορεί σε μια εξαιρετική έκδοση 1.700 αριθμημένων αντιτύπων, περιέχει ένα ένθετο βιβλιαράκι και 18 τραγούδια ισάριθμων μουσικών που εμπνεύστηκαν από τα έργα του Στέφανου Ρόκου. Συμμετέχουν οι Ελληνες Bokomolech, Μανώλης Αγγελάκης, Κόρε Υδρο, Interstellar Overdrive, Φοίβος Δεληβοριάς, Αρλέτα, Sigmatropic και The Last Drive, οι Βέλγοι Zita Swoon, Rudy Trouve, Maxon Blewitt, S.W.Α.Ν. και Nunee & The Sad Beeds, η Αμερικανοαγγλίδα Piney Gir, οι Φινλανδοί Beautiful People με την Αμερικανίδα Carla Torgerson, οι Αμερικανοί Bobby Conn και The Fiery Furnaces και η Καναδέζα Krista Muir. 

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Στέφανος Ρόκος εντάσσει τη μουσική στο έργο του. Στην παλαιότερη έκθεση «Θόρυβος και χρήσιμα αντικείμενα» οι Interstellar Overdrive συνέθεσαν το soundtrack που διετίθετο δωρεάν μαζί με τον κατάλογο. Στο interactive installation με τον τίτλο «Imago Dixit» συνεργάστηκε με τον μουσικό Ορέστη Καραμανλή. Και φυσικά έχουν προηγηθεί αρκετά εξώφυλλα δίσκων, διοργανώσεις συναυλιών με την ομάδα του, τον Κορμοράνο κ.ά. 

«Δεν είμαι μουσικός, αλλά η μουσική είναι μέρος της ζωής μου. Ακούω συνεχώς καινούργια και παλιά πράγματα που με επηρεάζουν πολύ. Διατηρώ μια αυθόρμητη, σχεδόν αφελή σχέση με τη μουσική, η οποία στηρίζεται στο συναίσθημα και όχι στη γνώση. Με βοηθάει να συγκεντρώνομαι, να διαλέγω τα χρώματα και να ζωντανεύω τη γραμμή μου. Αισθάνομαι εκείνη τη στιγμή ότι ανοίγει το μυαλό μου και ότι η εικόνα που φτιάχνω έχει ήχο. Είναι το τραγούδι που θα έγραφα αν ήμουν μουσικός».

Ποιος είναι ο τρόμος και ποιο το ρομάντζο;

«Είναι η προσωπική αναζήτηση του καθενός, οι σκέψεις και η αγωνία για κάτι απροσδιόριστο, για μια περιέργεια φιλοσοφικού περιεχομένου δοσμένη με χιούμορ και σασπένς».

Πώς ερμηνεύεται ο θρίαμβος και πώς η αποτυχία σε έναν καλλιτέχνη;

«Ο θρίαμβος και η αποτυχία βρίσκονται συνεχώς μαζί σε όλη τη διάρκεια της ζωής του κάθε ανθρώπου. Αυτή η ισότιμη και σχεδόν ταυτόχρονη δράση τους δημιουργεί μια λεπτή ισορροπία. Προσωπικός θρίαμβος υπάρχει μόνον αν υπάρξει προσωπική αποτυχία, και το αντίθετο. Αυτό το διάγραμμα συνεχώς αυξομειώνεται. Ο καλλιτέχνης συναντάει πολλούς μικρούς θριάμβους και αποτυχίες στη διαδρομή του, οι οποίες ερμηνεύονται σε κάθε περίπτωση μόνο βάσει των στόχων του, της προσωπικότητας και της αισθητικής του».

Τι ορίζεται ως άκρατος ρομαντισμός στη ζωγραφική;

«Ο τίτλος "εικόνες άκρατου ρομαντισμού" που επικρατεί σε αρκετά από τα έργα μου είναι ειρωνικός. Αν και δεν αποποιείται το ρομαντικό στοιχείο που υπάρχει στη δουλειά μου. Δίνει μια επιπλέον υπερβολή σε κάποιες ούτως ή άλλως υπερφορτωμένες με συναισθήματα εικόνες. Μου αρέσει αυτού του είδους ο ρομαντισμός σε όλες τις τέχνες. Κάτι σαν τους πίνακες του Bonnard, τις ταινίες της Σοφία Κόπολα ή τα τραγούδια του Morrissey». *

«Η ζωγραφική «εκκρίνει» ήχους»

Τι εμπνέει περισσότερο, η μουσική τη ζωγραφική ή το αντίθετο;

Last Drive: «Υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση. Η μουσική εκπέμπει εικόνες που μέσα από το προσωπικό πρίσμα του δέκτη σχηματίζουν έναν καμβά. Και η ζωγραφική "εκκρίνει" ήχους από τις εικόνες. Με λίγα λόγια, η απάντηση πατάει πάνω στα προσωπικά κριτήρια του καθενός. Στατιστικά μιλώντας, μάλλον η μουσική εμπνέει τη ζωγραφική... Ουσιαστικά μιλώντας, δεν υπάρχει απάντηση σ' αυτή την ερώτηση».

Πώς ορίζεται η συγγένεια μεταξύ των τεχνών;

Piney Gir: «Ολες οι τέχνες συνδέονται από το γεγονός ότι προκειμένου να δημιουργηθεί κάτι (είτε πρόκειται για τραγούδι, πίνακα ή ένα ποίημα), πρέπει να υπάρχει πρόσβαση σ' ένα υποσυνείδητο δημιουργικό ρεύμα. Το τελικό αποτέλεσμα βέβαια ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο και η διαδικασία είναι διαφορετική ανάλογα με την κάθε προσωπικότητα. Η αληθινή τέχνη προέρχεται από την ειλικρίνεια του μυαλού και της καρδιάς και αποτελεί μια μοναδική έκφραση του πραγματικού μας εαυτού. Μερικές φορές είναι σκοτεινή, άλλες πιο χαρούμενη και αισιόδοξη. Οταν όμως είναι ειλικρινής, εμπεριέχει μια μαγική ποιότητα που παρασύρει τους ανθρώπους. Μπορεί να λειτουργήσει σαν καθρέφτης για σκέψεις και συναισθήματα των οποίων την ύπαρξη αγνοούσαμε. Γι' αυτό και το "Horror And Romance On Another Planet" μοιάζει σπέσιαλ. Οι δημιουργικοί άνθρωποι πρέπει να συνδυάζουν διαφορετικές μεταξύ τους τέχνες πιο συχνά».

Πόσο σας ενέπνευσε και πόσο σας περιόρισε το συγκεκριμένο έργο του Στέφανου Ρόκου;

Krista Muir: «Θαυμάζω το έργο του από την πρώτη στιγμή που είδα την έκθεσή του "Θόρυβος και χρήσιμα αντικείμενα", το 2005. Οι ερμηνείες των πραγματικά εμπνευσμένων δημιουργιών είναι ατελείωτες και αποτέλεσαν τη δική μου έμπνευση για το τραγούδι "Between Atoms". Οι ζωγραφιές του Στέφανου μού τραγουδούν σε προσωπικό επίπεδο. Εμοιαζε λοιπόν σαν το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο να απαντήσω κι εγώ με ένα τραγούδι».

• Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2011