ΣΧΕΔΙΟ. Η εμμονή ως αφετηρία μιας καταβύθισης σε κόσμους που ακροβατούν ανάμεσα στο νοσηρό και το παιγνιώδες. Η έννοια της εμμονής «δένει» εξάλλου τους Αυστριακούς καλλιτέχνες που παρουσιάζει το Ιδρυμα Θεοχαράκη από αύριο έως και τις 3 Απριλίου, σε μια συλλογική έκθεση με τίτλο «Εμμονές και οικειότητα», την οποία επιμελείται ο Λόραντ Χέγκι. Παρουσιάζονται έργα των Alfred Kubin, Maria Lassnig, Alfred Hrdlicka, Arnulf Rainer, Gnter Brus, Hermann Nitsch, Adolf Frohner, Hubert Scheibl, Christian Ludwig Attersee, Kurt Kocherscheid, Franz West, Lois Weinberger και Birgit Jrgenssen.
Τεχνικά μιλώντας, το άλλο στοιχείο που συνδέει τους καλλιτέχνες αυτούς είναι βέβαια το σχέδιο. Με τον Αλφρεντ Κούμπιν (καλλιτέχνη επηρεασμένο από τον Εντβαρντ Μουνχ, με αριστουργηματικές εικονογραφήσεις των έργων του Πόε, του Ντοστογιέφσκι κ.ά., αλλά και συγγραφέα ενός έξοχου, εφιαλτικού μυθιστορήματος με τίτλο «Η άλλη πλευρά» - κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μέδουσα), ως τον παλαιότερο, να συνδέει τους νεότερους με τη θρυλική Βιέννη των αρχών του εικοστού αιώνα, την αισθησιακή και παραισθητική Βιέννη του Κλιμτ, του Σίλε, του Κόκοσκα, αλλά και του ασυνείδητου του Φρόιντ, τη Βιέννη του εξπρεσιονισμού, της σκοτεινής «Λούλου» του Μπεργκ, της υποβλητικής «Εξαϋλωμένης νύχτας» του Σένμπεργκ και των σκυθρωπών «Τριών Κομματιών για ορχήστρα» του Βέμπερν. Τα σχήματα, οι ατμόσφαιρες, οι εμμονές των καλλιτεχνών εκείνης της περιόδου είναι σα να στοίχειωσαν στις νεότερες γενιές, τις μεταπολεμικές κυρίως, των Αυστριακών, οι περισσότεροι από τους οποίους έζησαν παιδιά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την οδύνη της συντριβής και, βέβαια, το όνειδος του ναζισμού, γαλουχήθηκαν όμως και μέσα στην άνθηση της ποπ κουλτούρας, του underground και της avant-garde, μέσα στο πνεύμα της κοινωνικής αμφισβήτησης, της σεξουαλικής απελευθέρωσης και της πολιτικής φόρτισης της δεκαετίας του ’60. Αν θα θέλαμε να αποπειραθούμε κάποιες αναφορές στην αντίστοιχη λογοτεχνία της Αυστρίας, ο νους θα έτρεχε αβίαστα στον Τόμας Μπέρνχαρντ, τον Πέτερ Χάντγκε και την Ελφρίντε Γέλινεκ.
- Οι Αξιονιστές
Η περιπέτεια του σώματος, η ρευστότητά του, ο αισθησιασμός και η φθορά, οι υπόγειες, σχεδόν υποχθόνιες εσωτερικές διεργασίες του καθενός μας έτσι όπως αποτυπώνονται στο σώμα, κι ακόμα, το σώμα ως ίχνος και αποτύπωμα της πολιτικής και ιστορικής σφραγίδας, είναι ένα χαρακτηριστικό που σε σημαντικό βαθμό ενώνει τα έργα αυτά.
Από τα ονόματα των καλλιτεχνών που παρουσιάζονται εδώ, ξεχωρίζουν εκείνα των Χέρμαν Νις και Γκίντερ Μπρους, δύο από τα παλαιότερα, και πιο γνωστά, μέλη της περίφημης (ή διαβόητης, κατ’ άλλους) ομάδας των Βιεννέζων Αξιονιστών (Wiener Aktionismus), που τάραξαν τα νερά με τις επιθετικές δράσεις και περφόρμανς τους κατά τη δεκαετία του ’60 αλλά και αργότερα, μέσα από τις σόλο διαδρομές που ακολούθησαν.
Οπως ανέφερε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου ο επιμελητής της έκθεσης, Λόραντ Χέγκι, ειδικά τα σχέδια του Νις αποτελούν ένα είδος «αναπαράστασης του ανθρώπινου σώματος όταν αυτό βρίσκεται εν κινήσει. Τα σχέδιά του, όλο του το έργο επί της ουσίας, έχει ένα είδος θεατρικότητας, μοιάζουν σα να είναι τα σχέδια μιας παράστασης, στο πλαίσιο αυτού που ο ίδιος ονόμασε “οργιώδες μυστηριακό θέατρο”, το οποίο βέβαια έχει ως σημείο εκκίνησης το αρχαίο ελληνικό θέατρο και τις φιλοσοφικές αναζητήσεις του Νίτσε». Ο Χέγκι στάθηκε επίσης στο έργο της νεότερης (αλλά και πρόωρα χαμένης) Μπίργκιτ Γιόργκενσεν, η οποία άφησε πίσω της ένα «περίεργο, ημιτελές έργο που μιλάει σωματικά σχεδόν για το αίσθημα της κοινωνικής ασφυξίας». [Του Ηλια Mαγκλινη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Tετάρτη, 12 Iανoυαρίου 2011]
No comments:
Post a Comment