Friday, June 5, 2009

53η Μπιενάλε της Βενετίας. Ελληνικά «Παράξενα» σε βενετσιάνικους κήπους

  • Με έκθεση του διεθνώς αναγνωρισμένου Λουκά Σαμαρά εγκαινιάστηκε το ελληνικό περίπτερο στην 53η Μπιενάλε της Βενετίας

  • ΑΣΤΕΡΟΠΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Παρασκευή 5 Ιουνίου 2009

Έργο του Αργεντινού καλλιτέχνη Tomás Saraceno

ΒΕΝΕΤΙΑ, ΑΠΟΣΤΟΛΗ Και ξαφνικά, όλα είναι τέχνη. Ή τουλάχιστον... έτσι φαίνονται. Περπατώντας κατά μήκος της ακτής της Βενετίας, η οποία αυτή την εποχή είναι στα καλύτερά της, φθάνεις στα Giardini. Σε έναν μαγικό κήπο 50.000 τ.μ. επίμονοι... κηπουροί έχουν «φυτέψει» περίτεχνα περίπτερα από κάθε γωνιά του κόσμου. Η καρδιά της σύγχρονης τέχνης χτυπά από χθες στη Βενετία, καθώς η 53η Μπιενάλε άνοιξε για το κοινό. Ως τις 22 Νοεμβρίου οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με βιντεοτέχνη, ζωγραφική, εγκαταστάσεις και περφόρμανς που συμμετέχουν εφέτος υπό τον τίτλο «Δημιουργώντας κόσμους».

Η εφετινή διοργάνωση φιλοξενεί έργα περίπου 90 καλλιτεχνών από 77 χώρες- συμπεριλαμβανομένων των πρωτοεμφανιζόμενων Μαυροβούνιο, Μονακό και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα-, σημειώνοντας έτσι ρεκόρ συμμετοχών. Εκτός από το ελληνικό, που εφέτος έχει την τιμή να φιλοξενεί την έκθεση του διεθνώς αναγνωρισμένου Λουκά Σαμαρά «Παράξενα», υπάρχουν αρκετά ακόμη περίπτερα που ξεχωρίζουν.

* Οι μεγάλων διαστάσεων πίνακες του Ισπανού Μιγκέλ Μπαρτσελό, ο οποίος έχει το ταλέντο να δημιουργεί γλυπτά σε καμβά.

* Τα κάδρα της Ολλανδής Φιόνα Ταν, που προβάλλουν καλογυρισμένη βιντεοτέχνη- και ποιος δεν θα ΄θελε κάτι τέτοιο στον προσωπικό του χώρο;

* Οι παιχνιδίζοντες collectors που με το ιδιαίτερο σκανδιναβικό χιούμορ τους δημιούργησαν το σπίτι του συλλέκτη: σαλόνι, τραπεζαρία, μυστικές πόρτες με δύο πόμολα που δεν οδηγούν πουθενά, αλλά και ένα πτώμα που επιπλέει μπρούμυτα στην πισίνα. Διακρίνονται οι ζάρες που έχει προκαλέσει το νερό στα δάχτυλά του, ενώ ρολόι και τσιγάρα βρίσκονται ήδη στον πάτο.

* Ο παράλληλος κόσμος του ατμοσφαιρικού Πολωνού Κριστόφ Βόντιτσκο , με τις προβολές ανθρώπινων σκιών στον τοίχο: μια γυναίκα με τα χέρια κολλημένα στο τζάμι σαν να ζητάει βοήθεια, μια παρέα από ποδηλάτες, εργάτες που ανεβοκατεβαίνουν σε ουρανοξύστη...

* Το περίπτερο των ΗΠΑ, ένα αρχαιοπρεπές κτίσμα, μας υποδέχεται με φωτεινές επιγραφές από νέον, στις οποίες αναγράφονται τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Και στο εσωτερικό η δουλειά του Μπρους Νάουμαν, με τα ιδιόρρυθμα γλυπτά του να δίνουν την αίσθηση σχολαστικής αναδρομικής έκθεσης.

  • Περίτεχνο παιχνίδι με 40 σταθμούς

Οχι, δεν έγινε έγκλημα στη Βενετία. Το πτώμα που επιπλέει μπρούμυτα στην πισίνα του σκανδιναβικού περιπτέρου αποτελεί έμπνευση δανών και νορβηγών καλλιτεχνών. Με το ιδιαίτερο χιούμορ τους δημιούργησαν το σπίτι του συλλέκτη- ο οποίος, κατά πώς φαίνεται, είναι και μακαρίτης(RΕUΤΕRS/ΤΟΝΥ GΕΝΤΙLΕ)
Εξίσου ενδιαφέρουσα είναι και η Αrsenale, που εκτείνεται σε 38.000 τ.μ., λίγα βήματα μακριά από τα Giardini. Το παλαιό ναυπηγείο θυμίζει μυστηριώδες επιτραπέζιο παιχνίδι, που ολοκληρώνεται σε 40 κινήσεις και σε οδηγεί σε περίεργους σταθμούς. * Ο Μικελάντζελο Πιστολέτο παίζει με καθρέφτες- ολόκληρους, αλλά και κομματιασμένους - και ο επισκέπτης δεν χορταίνει να χαζεύει τις υποδιαιρέσεις του ειδώλου του.

* Η Αλεξάνδρα Μιρ έβαλε σε κουτιά χιλιάδες καρτ ποστάλφλαμίνγκο, άγρια ζώα, αξιοθέατα από όλο τον κόσμο- με μια κοινή λεζάντα: «Βενετία». Το καλύτερο μέρος είναι πάντα το σημείο όπου βρίσκεσαι αυτή ακριβώς τη στιγμή.

* Ο Κόσκα Ματσούκα δημιούργησε ένα μεγάλο πανό στο οποίο απεικονίζονται ο Μπαράκ Ομπάμα, η Ανγκελα Μέρκελ και άλλοι ηγέτες, ενώ στη θάλασσα πνίγονται ή αγωνιούν να ανεβούν σε βάρκα αναρίθμητοι λαθρομετανάστες.

* Οσο για τον Τσου Γιουν, άφησε έναν κατασκότεινο χώρο να φωτίζεται αποκλειστικά από φωτάκια ηλεκτρικών συσκευών, σχολιάζοντας έτσι την ενέργεια που σπαταλάμε εις βάρος του πλανήτη.

Τα επίσημα εγκαίνια της Μπιενάλε θα γίνουν αύριο, ενώ παράλληλα θα απονεμηθούν και τα τρία βραβεία: το χρυσό λιοντάρι για την καλύτερη εθνική συμμετοχή, το βραβείο για τον καλύτερο καλλιτέχνη της έκθεσης «Δημιουργώντας κόσμους» και το ασημένιο λιοντάρι για τον καλύτερο νέο καλλιτέχνη της ίδιας έκθεσης.

Σύμφωνα με την πρόταση του διευθυντή της Μπιενάλε Ντάνιελ Μπίρνμπαουμ, εφέτος θα δοθεί χρυσό λιοντάρι σε δύο καλλιτέχνες για το σύνολο της προσφοράς τους: στη Γιόκο Ονο και στον Τζον Μπαλντεσάρι. Από τις πολαρόιντ του ΄60 στους υπολογιστές
Η εντυπωσιακή εγκατάσταση με τους καθρέφτες- ενταγμένη στην έκθεση του Λουκά Σαμαρά «Παράξενα»- που σε υποδέχεται στο ελληνικό περίπτερο δημιουργεί μαγικές εικόνες στον χώρο, κάνοντας τον θεατή συμμέτοχο με το έργο και συνένοχο με την αυταρέσκειά του
Ε λληνας στην Αμερική, Αμερικανός στην Ελλάδα, πασίγνωστος σε ολόκληρο τον κόσμο. Η χώρα μας φλέρταρε στο παρελθόν άλλες δύο φορές, στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, αντιστοίχως, με την εξαιρετική ιδέα να εκπροσωπηθεί στην Μπιενάλε της Βενετίας από τον Λουκά Σαμαρά. Η σκέψη δεν ευοδώθηκε λόγω κεκτημένης ταχύτητας- είχε διατυπωθεί η επιθυμία χωρίς προηγουμένως να ενημερωθεί ο καλλιτέχνης- και λόγω οικονομικού κωλύματος, αντιστοίχως.

Εν έτει 2009 λοιπόν, με τον μάγο της πολαρόιντ να έχει περάσει στο σύμπαν των ηλεκτρονικών υπολογιστών, το όνειρο έγινε επιτέλους πραγματικότητα. Αν και δεν βρέθηκε στα χθεσινά εγκαίνια της έκθεσής του, η παρουσία τού κορυφαίου καλλιτέχνη ήταν κάτι παραπάνω από αισθητή: τον συναντήσαμε στα αυτοπορτρέτα του άλλων εποχών, όταν πειραματιζόταν με την εικόνα του, διαθέτοντας φωτογένεια σταρ του σινεμά. Αλλά και στις πιο πρόσφατες πόζες του, με ασπρισμένα μαλλιά και μορφή σοφού γέροντα.

Η εντυπωσιακή εγκατάσταση με τους καθρέφτες, που σε υποδέχεται στο ελληνικό περίπτερο, δημιουργεί μαγικές εικόνες στον χώρο, κάνοντας τον θεατή συμμέτοχο με το έργο και συνένοχο με την αυταρέσκειά του. «Τα τελευταία πέντε χρόνια ο Λουκάς δουλεύει αποκλειστικά με υπολογιστές. Τα κομπιούτερ είναι γι΄ αυτόν σήμερα ό,τι ήταν για τον ίδιο η πολαρόιντ στη δεκαετία του 1960. Η πιο πρόσφατη δουλειά του είναι πιο αυτοβιογραφική από ποτέ. Επιλέγει να κοιτάξει πίσω, ενσωματώνοντας στα έργα του παιδικές φωτογραφίες από τα χρόνια του στην Ελλάδα. Ολη του η ζωή έχει χαραχθεί από αυτήν ακριβώς τη μετάβαση, είναι ένας άνθρωπος που έφυγε από μια πατρίδα για να βρει μια άλλη, καταλήγοντας τελικά να είναι άπατρις και γι΄ αυτό τόσο ικανός να γεφυρώνει διαφορετικούς κόσμους. Στην πραγματικότητα, ο Σαμαράς δεν αισθάνεται άνετα ούτε ως Ελληνας ούτε ως Αμερικανός, παρά μόνο ως καλλιτέχνης» μας σχολίασε ο επιμελητής της έκθεσης Μάθιου Χιγκς.

«Η επίτευξη αυτού του στόχου μάς δίδαξε ότι τελικά τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά από ό,τι νομίζουμε. Η Ελλάδα το χρωστούσε αυτό στον Σαμαρά και επιτέλους κατάφερε να του το ανταποδώσει» σημείωσε με τη σειρά του ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού κ. Θεόδωρος Δραβίλας.

No comments: