Saturday, October 23, 2010

Τζιμ Σόου, ποπ και μεγάλοι δάσκαλοι


Μια βόλτα στην γκαλερί Bernier/Eliades είναι σαν να μπαίνεις μέσα σε ένα τεράστιο κόμικ
  • Της Μαργαριτας Πουρναρα, Η Καθημερινή, Σάββατο, 23 Oκτωβρίου 2010
Οταν συναντάει κανείς πολιτικοποιημένους Αμερικανούς, έχει την αίσθηση ότι κουβαλούν στην πλάτη τους τη συνείδηση ενός ολόκληρου έθνους. Στη συνέντευξή μας με τον Τζιμ Σόου, που παρουσιάζει έως και τις 12 Νοεμβρίου τη δουλειά του στην γκαλερί Bernier/Eliades, αισθάνθηκε υποχρεωμένος να απολογηθεί διότι δεν εγκατέλειψε τις ΗΠΑ την οκταετία του Μπους, επισημαίνοντας παράλληλα ότι δεν είναι τόσο ενεργός πολίτης όσο θα ήθελε. Οι δηλώσεις αυτές δεν ήταν για να αποτινάξει τις ενοχές του, όσο για να σχηματίσει στα μάτια μας το πορτρέτο μιας υπερδύναμης σε μετάβαση, η οποία διαθέτει ακόμη σκεπτόμενες και ευαίσθητες φωνές. Αλλωστε, τα έργα του δεν είναι τίποτ’ άλλο από μεταβολισμένες εικόνες με ήρωες των κόμικς, ένα ψυχογράφημα της ποπ κουλτούρας που εξέθρεψε πολλούς δημιουργούς της γενιάς του, βυθίζοντας κάποιους στην αμεριμνησία και βοηθώντας άλλους να αφυπνισθούν.

«Πιστεύω ότι η σημαντική τομή που έφερε τους ακραίους και θρησκόληπτους τύπους στο προσκήνιο ήταν η έλευση των καλωδιακών καναλιών τη δεκαετία του ’70. Από τότε έψαχναν τρόπους να τρυπώσουν στην καθημερινότητα του μέσου Αμερικανού, αλλά ήταν δύσκολο. Η 11η Σεπτεμβρίου τους έδωσε την τέλεια ευκαιρία να επιβάλουν τον συντηρητισμό και την καταπίεση. Ομως, μη φανταστείτε ότι αυτό το φαινόμενο είναι κάτι καινούργιο. Αντιθέτως, παλεύουμε μαζί του τα τελευταία πενήντα χρόνια. Ο φασισμός μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο φόρεσε άλλες μάσκες. Στις ΗΠΑ έγινε μακαρθισμός, μετεξελίχθηκε σε ρεϊγκανισμό και πριν το καταλάβουμε, φτάσαμε στον Μπους».
  • Αποδυνάμωση
«Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η αμερικανική Aριστερά έχασε όλη της τη δύναμη. Το ξήλωμα είχε αρχίσει πιο πριν, όταν εξαφανίστηκε η εργοστασιακή παραγωγή, εξασθένησε η αυτοκινητοβιομηχανία, σιώπησαν τα συνδικάτα», μας εξηγεί. «Για τον μέσο κάτοικο της Οκλαχόμα, του Μισισιπή, της Γιούτα το μόνο που απέμεινε για να ταυτιστούν ήταν ο χριστιανισμός. Εφ’ όσον κανένας Αμερικανός πρόεδρος δεν είχε χάσει δημοτικότητα όταν έπαιρνε την απόφαση να εισβάλει σε ξένη χώρα, ποιος θα μπορούσε να σταματήσει τον Τζορτζ Μπους από το να μπει στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Μόνο όταν η εξέλιξη των δύο πολέμων πήγε άσχημα, έχασε ψήφους. Μαζί χάθηκε και η ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να επέμβουμε και να φυτέψουμε τη δημοκρατία».
  • Ιχνη και μικρές ιστορίες
Η κουβέντα συνεχίζεται και φτάνει στη θεματολογία της τέχνης του. Καθόμαστε, άλλωστε, κάτω από ένα έργο με τον Σούπερμαν. Μια βόλτα στην γκαλερί είναι σαν να μπαίνεις μέσα σε ένα τεράστιο κόμικ, ένα σύμπαν που σκαρώθηκε στη φαντασία του καλλιτέχνη, με γνωστούς και άγνωστους ήρωες σε νέες περιπέτειες. Πίσω από τα έργα του βλέπει κανείς βαθιά γνώση της ιστορίας της τέχνης. Ιχνη του Γκόγια, του Ουίλιαμ Μπλέικ, κρυφές αναφορές σε old masters, αλλά και σε μεγάλους λογοτέχνες, όπως ο Τζόις, απομακρύνουν τη δουλειά του από τη ρηχότητα της ποπ.

Ο Σόου συλλέγει πληροφορίες, εικόνες και ερεθίσματα από κάθε πηγή που μπορεί να κρύβει ενδιαφέρον. Φτιάχνει έργα που συνθέτουν μικρές ιστορίες. Δεν χρειάζεται να είσαι γνώστης της αμερικανικής κουλτούρας για να τα απολαύσεις. Εχουν οντότητα και αυτοτέλεια, απευθύνονται σε όλους. Αλλωστε, η πολιτική είναι συχνά παρούσα με τον δικό της τρόπο, αναζητεί την προσοχή του θεατή.

«Κοιτάζω και ξανακοιτάζω το υλικό. Φτιάχνω προσχέδια που δεν ωριμάζουν ποτέ στο να γίνουν έργα στην γκαλερί. Οσο για τους Ελληνες θεατές, τους παρακαλώ να δουν τα έργα με συμπάθεια. Ουδέποτε είχα κάποια σχέση με την Γκόλντμαν Σακς!».

No comments: