Ηρθε με μισή ώρα καθυστέρηση στο ραντεβού μας. Ζήτησε συγνώμη γιατί έχασε το δρόμο στα στενά του Μεταξουργείου, οι εικόνες όμως που αντίκρισε δεν την ξένισαν: Μικρά μαγαζιά με εξωτικές γεύσεις, ο ήχος από διαφορετικές γλώσσες, γυναίκες που εκδίδονται, νεαρά άτομα που ψάχνουν τη δόση τους.
Το τοπίο γύρω από την γκαλερί «Ρεβέκκα Καμχή», όπου εκθέτει τη νέα της δουλειά η Ρίτα Ακερμαν, τη γυρίζει 20 χρόνια πριν. Οταν στις αρχές της δεκαετίας του '90 άφησε την Ουγγαρία για την Αμερική και βούτηξε στα βαθιά νερά της καλλιτεχνικής σκηνής της Νέας Υόρκης για να ζήσει συναρπαστικές όσο και επικίνδυνες καταστάσεις.
Εχοντας μεγαλώσει σε ένα προστατευτικό οικογενειακό περιβάλλον, αλλά και με τους περιορισμούς του κομμουνιστικού συστήματος, προσγειώθηκε σε έναν χώρο ανταγωνισμού και ματαιοδοξίας. «Στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του '90 έμαθα πώς να επιβιώνω», μας λέει χαρακτηριστικά. Είχε το πρώτο της εργαστήριο στο Μπρούκλιν, σύχναζε στο κλαμπ «Liquid Sky», όπου αποθεωνόταν η κοκαΐνη, συναναστράφηκε με σελέμπριτι της εποχής. Από τα ιδρυτικά μέλη του συγκροτήματος Angelblood πειραματίστηκε με τη μουσική αλλά και με την περφόρμανς μαζί με την Ελληνοαμερικανίδα Λίζι Μπουγάτσος, η οποία παραμένει η καλύτερη φίλη της. Παντρεύτηκε τον ντράμερ του γκρουπ Νο Neck Blues Band, Ντέιβιντ Νας, ο οποίος αργότερα έγινε... κληρικός.
«Το αμερικανικό όνειρο είναι και εφιάλτης ταυτόχρονα», δηλώνει η ζωγράφος. «Στην αρχή πολλοί θέλησαν να με συγκρίνουν με τον Μπασκιά, τον "μάγο" των γκράφιτι, ο οποίος αυτοκτόνησε. Εγώ πήγα στο μηδέν, έπιασα πιάτο κάποια στιγμή, όμως κατάφερα να επιβιώσω».
Από τις εμπειρίες της η 42χρονη καλλιτέχνις έχει μάθει να μη βλέπει μονοδιάστατα τα πράγματα, επιχειρεί να ανακαλύψει το θετικό που κρύβεται κάτω από το αρνητικό. «Η ασχήμια μπορεί να είναι μερικές φορές ωραία», συνεχίζει. «Από τη μια βλέπεις να χτυπάνε πρέζα στη γειτονιά, αλλά από την άλλη βλέπεις πόσο ευαίσθητοι και ευάλωτοι είναι αυτοί οι άνθρωποι. Ή ας πούμε οι γυναίκες στα πορνεία, μια δουλειά κάνουν. Εάν ζεις από το σεξ και ελέγχεις τον τρόπο που δουλεύεις, δεν βλέπω κάτι το κακό. Για μένα η ομορφιά είναι το αντίθετο του πόνου».
Οσο αναγνωρίσιμη είναι η δουλειά της, άλλο τόσο είναι και το προσωπό της, ιδιαίτερα στην Αμερική. Με φυσική ομορφιά και εκφραστικά μάτια, η Ακερμαν έχει γίνει πολλές φορές εξώφυλλο σε περιοδικά τέχνης αλλά και λαϊφστάιλ. Οταν πριν από λίγα χρόνια πήρε μέρος στην Μπιενάλε του Museum Whitney της Νέας Υόρκης, φωτογραφιζόταν άλλοτε με ρούχα ποπ αισθητικής, σαν έργο τέχνης, κι άλλοτε «αθώα και σέξι» με ένα ροζ κοστούμι της συμπατριώτισσάς της πορνοστάρ Τσιτσιολίνα.
- Η μεταμόρφωση της γυναίκας
«Ημουν μια ποπ εικόνα, ένιωθα ότι κάνω μια περφόρμανς», μας λέει. «Δεν πιστεύω ότι η ομορφιά ήταν διαβατήριο για μένα. Για να υπάρχει διάρκεια δεν έχει σημασία μόνο το "έξω" αλλά και το "μέσα". Οταν ζωγραφίζω, δεν έχω έναν καθρέφτη μπροστά μου. Για μένα η ομορφιά είναι η ακτινοβολία που εκπέμπει κανείς από μέσα του».
Αντίθετα με την εικόνα που προβάλλουν οι φωτογραφίες της, η Ακερμαν από κοντά είναι χαμηλών τόνων, σχεδόν ντροπαλή. Μοιάζει λεπτεπίλεπτη αλλά κρύβει δύναμη μέσα της, σαν τις γυναίκες που ζωγραφίζει. Στα πρώτα της έργα, που την έκαναν να ξεχωρίσει, κυριαρχούσε η γυναικεία μορφή, με τονισμένα μάτια, εκφράζοντας το δίπολο της αθωότητας και της σεξουαλικότητας. Λιγότερο εμφανής αλλά παρούσα, η γυναίκα υπάρχει και στα καινούρια της έργα, που εκθέτει στην Αθήνα μέχρι τις 4 Δεκεμβρίου. «Η γυναίκα μεταμορφώνεται, είναι ευαίσθητη και βίαιη, δέχεται πιέσεις αλλά και επιβάλλεται, σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν το χάος και οι εντάσεις», δηλώνει, ενώ δεν κρύβει τις επιρροές που έχει δεχτεί από ευρωπαίους και αμερικανούς καλλιτέχνες, τον Βίλεμ ντε Κούνινγκ, τον Ντιμπιφέ, τον Ροθκο.
Σήμερα, πιο κατασταλαγμένη, δεν αναπολεί τη δεκαετία του '90. «Στη Νέα Υόρκη η εικαστική σκηνή είναι πάντα ζωντανή» λέει. «Οταν πρωτοπήγα όμως τα πράγματα ήταν πιο ατομικά, ενώ σήμερα όλα γίνονται πιο συλλογικά. Επίσης, τότε υπήρχε σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στο αντεργκράουντ και στο μέινστριμ. Σήμερα το αντεργκράουντ έγινε μέινστριμ». Υπάρχει κάτι που θα τη σόκαρε οπτικά; «Ολα πλέον γίνονται για να σοκάρουν. Ακόμα και το κατεστημένο θεωρείται πρωτοπορία». *
No comments:
Post a Comment