Αυθαίρετα «χρώματα»

• Ο αντίλογος είναι θεμιτός και χρήσιμος, ενίοτε και αναγκαίος. Στην περίπτωση της έκθεσης «Bodies», στην οποία, παρά το ακριβό εισιτήριο (16 ευρώ), συρρέει κόσμος, πολλοί είναι εκείνοι που -για διάφορους λόγους ο καθένας- αισθάνθηκαν την υποχρέωση να δηλώσουν δημοσίως την ιδεολογική τους αντίθεση.

Χθες, φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών οργάνωσαν εκδήλωση με τίτλο «Αντι-σώματα» διότι δεν θέλησαν να μείνουν «απαθείς» σε «πειράματα που προωθούν έντεχνα την αναισθητοποίηση βασικών αντιστάσεων στο απάνθρωπο». Κατά την άποψη των φοιτητών, η έκθεση «Bodies» «παραπέμπει στη ναζιστική κουλτούρα του θανάτου». Υπάρχουν, χωρίς αμφιβολία, πολλές προεκτάσεις που προκύπτουν από την έκθεση αληθινών σωμάτων, έστω, και για εκπαιδευτικούς σκοπούς, και ο καθένας είναι ελεύθερος να δώσει την ερμηνεία του. Αλλά οι αναγωγές στη ναζιστική ιδεολογία ακούγονται, τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά, απλοϊκές και παιδιάστικες.

Μου θύμισαν τα δογματικά κηρύγματα των νέων εκείνων που πρόσφατα κατέλαβαν τη Λυρική για να την τιμωρήσουν επειδή στη διάρκεια της Κατοχής έπαιξε Βάγκνερ. Αν κάποιος έχει μελετήσει Ιστορία και έχει διαβάσει (και δει) και πέντε πράγματα, γνωρίζει έστω και ενστικτωδώς τους κινδύνους που καιροφυλακτούν. Εύκολα, η υγιής αντίθεση γλιστράει στο κωμικό, ενίοτε και στο γελοίο. Και μια κοινωνία πολυσυλλεκτική και ανοικτή δεν χρειάζεται φρουρούς ηθικής και ινστρούκτορες.

Με απογοητεύει που ολοένα και πιο συχνά, νέοι και συχνά φοιτητές ή σπουδαστές ξεχνούν ή ακόμη και περιφρονούν τη βασική αρχή της ανοικτής κοινωνίας. «Ζήσε και άσε να ζήσουν». Και στην περίπτωση των φοιτητών της ΑΣΚΤ που ενοχλήθηκαν από την έκθεση «Bodies», η αντίδρασή τους είναι ειρηνική και στα όρια της δημοκρατίας. Αλλά, η ευκολία με την οποία «χρωματίζουν» ιδεολογικά -αυθαίρετα και ανιστόρητα- μία εκπαιδευτική έκθεση που έχει γυρίσει όλον τον κόσμο, προκαλεί προβληματισμό. Η ευγονική των ναζί είναι κάτι που ίσως να μην μπορούν να διανοηθούν πολλοί σύγχρονοί μας που ζουν στη σημερινή Ελλάδα. Ας είμαστε πιο προσεκτικοί στις διατυπώσεις μας, που εκθέτουν κυρίως όσους τις ξεστομίζουν, αποκαλύπτοντας ιστορική άγνοια και απλοϊκή προσέγγιση της σύνθετης κοινωνίας μας.

• Tου Νικου Βατοπουλου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 31/03/2009