Το Μουσείο Μπενάκη κάθε Τρίτη είναι κλειστό. Χθες το μεσημέρι άνοιξε μόνο για να υποδεχθεί και να δημοσιοποιήσει ένα σπουδαίο γεγονός και μια μεγάλη στιγμή της ιστορίας του: ο φωτογράφος Κώστας Μπαλάφας δώρισε στο Μουσείο Μπενάκη το φωτογραφικό του αρχείο. Δηλαδή την Ελλάδα του ’40 και του ’50, την Ελλάδα του μόχθου, «μια Ελλάδα που σήκωνε πολλή βελτίωση», τις φιγούρες των ανθρώπων που έκτιζαν, σκάλιζαν τα χωράφια, ανέβαιναν τα βουνά, δούλευαν, δημιουργούσαν. Ολα αυτά τα στιγμιότυπα της ιστορίας των ανώνυμων ανθρώπων βρίσκονται σε 15 χιλ. αρνητικά, χωρισμένα από τον ίδιο σε θεματικές ενότητες, που χρονολογούνται από το 1939 ώς το 2000.
Πολύς κόσμος και πολλή συγκίνηση υπήρχε χθες το μεσημέρι στην ισόγεια αίθουσα εκδηλώσεων του Μουσείου Μπενάκη. Ο Κώστας Μπαλάφας δεν παραβρέθηκε. Φοβήθηκε τη συγκίνηση. Τον εκπροσώπησαν τα παιδιά του, το έργο της ζωής του και μια δήλωση που έκανε ειδικά για τη χθεσινή μέρα: «Θα παρακαλούσα τη σημερινή μας συγκέντρωση να την αφιερώσουμε στις γυναίκες-μάνες των ακριτικών ορεινών χωριών. Σ’ αυτές που παρ’ όλη τους τη φτώχεια και την ανέχεια είχαν τη δύναμη να ζήσουν και να δημιουργήσουν και να κρατήσουν στον τόπο τη ζωή. Σε μια γη κακοτράχαλη, ματωμένη και περήφανη, που θαρρείς πως απ’ τη φύση της γεννήθηκε γι’ αγώνες. Μ’ ένα λαό βιγλάτορα που θεωρεί τη λεφτεριά αγαθό πολυτιμότερο απ’ τη ζωή κι έμαθε να γράφει με αίμα και πυρωμένο σίδερο την ιστορία του. Αυτές οι γυναίκες μόνες, σε δύσκολους καιρούς καλλιεργούσαν με το τσαπί τη στέρφα γη, θαρρείς πως στύβαν με τα δυο τους χέρια το λιγοστό τους χώμα και το πότιζαν με ιδρώτα για να το κάμουν να καρπίσει.(...) Μάνες υπέροχες που μια ολάκερη ζωή να παλεύουν με την πέτρινη μοίρα τους. Ολος πέτρα και πόνο είναι αυτός ο τόπος. Πέτρες με ονόματα και με ιστορία. (...)».
Και μετά τον λόγο πήραν όσοι γνώρισαν το ίδιο και μεγάλωσαν με το έργο του: ο βουλευτής και πρώην υπουργός Αλέκος Παπαδόπουλος, ο ιστορικός Τάσος Σακελλαρόπουλος, ο Μαρίνος Γερουλάνος εκ μέρους της Δ.Ε. του Μουσείου, η διευθύντρια του Φωτογραφικού Αρχείου Φανή Κωνσταντίνου και ο επιμελητής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης Ηρακλής Παπαϊωάννου. «Το συνολικό όνειρο ήταν να ξανακτίσουμε την Ελλάδα. Αυτό που κατάφερε ο Μπαλάφας ήταν να κρατήσει ζωντανό το όνειρο. Το ήθος και η αξιοπρέπεια, σιωπηλά αλλά ζωντανά, φαίνονται σε κάθε φωτογραφία», είπε ο Μ. Γερουλάνος. Για «αυθεντική βιωματική ελληνικότητα» μίλησε ο Ηρ. Παπαϊωάννου, για έναν άνθρωπο που αρνιόταν να πουλήσει τις φωτογραφίες του και τις χάριζε. Αυτό άλλωστε είπε και στη Φανή Κωνσταντίνου, ανακοινώνοντας την απόφασή του να δωρίσει το αρχείο του στο Μουσείο Μπενάκη: «Περάστε απ’ το σπίτι να πάρετε τ’ αρνητικά».
Ο Κώστας Μπαλάφας είναι πράγματι «ποιητής του φακού», όπως τον χαρακτήρισε η Φανή Κωνσταντίνου. Μια μοναχική, αλλά συνεχής και συνεπής πορεία στη φωτογραφία. [Της Ολγας Σελλα, Η Καθημερινή, 21/5/2008]
No comments:
Post a Comment