ΙΡΑΝΙΚΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ

Από τη Σκύλλα των μουλάδων στη Χάρυβδη των δυτικών στερεοτύπων

Της ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΜΠΑΡΚΑ, Ελευθεροτυπία, 31/5/2008

«Είναι σαν να ζούμε σε διαφορετικά νησιά, δίπλα δίπλα. Δεν είναι δύσκολο να δούμε ο ένας τον άλλον αλλά δεν καταλαβαινόμαστε. Οσοι βλέπουν τα έργα μας κατοικούν στο δικό μας νησί, και, πιστέψτε με, είναι ένα πολύ μικρό νησί».

Η Ιρανή εικαστική καλλιτέχνις Νέντα Ραζάβιπουρ

Η 39χρονη Νέντα Ραζάβιπουρ, με εκείνη την κλασική περσική ομορφιά, στέκεται απέναντί μου και χαμογελάει. Είναι εικαστική καλλιτέχνις και ζει στην Τεχεράνη. Διδάσκει γαλλικά για να βιοπορίζεται, αλλά επ' ουδενί δεν καταθέτει τα όπλα. Το 2003, για παράδειγμα, περίμενε εφτά ολόκληρους μήνες την άδεια από τις αρχές του Ιράν για να προβάλει το έργο της «Census» στην πρόσοψη ενός υπό κατασκευή ουρανοξύστη στην Τεχεράνη. Μαζί με τον Σαχάμπ Φοτουχί φωτογράφησαν περίπου 100 κατοίκους της πρωτεύουσας και τα πολύ κοντινά πορτρέτα τους τα πρόβαλαν στον τοίχο του κτηρίου. Ηταν το πρώτο έργο δημόσιου χώρου στο Ιράν.

Πριν από λίγες μέρες μαζί με εννέα ακόμη συμπατριώτες της καλλιτέχνες ήρθαν στην Αθήνα -όλοι τους για πρώτη φορά-, για να δουν από κοντά την έκθεση με τα έργα συνολικά 19 Ιρανών καλλιτεχνών, που επιμελήθηκε ο εικαστικός Αλέξανδρος Γεωργίου, στο κέντρο της Αθήνας και στο πλαίσιο του παράλληλου προγράμματος της Art Athina. «Το λιοντάρι κάτω απ'το ουράνιο τόξο» είναι ο τίτλος της και παρουσιάζεται στα δωμάτια του 4ου και του 5ου ορόφου ενός κτηρίου επαγγελματικής κυρίως χρήσης, στην οδό Αιόλου 48-50 (έως 22 Ιουνίου).

Μία από τις εικόνες της φαντασίας του Μπαχμάν Τζαλαλί.

«Μου θυμίζουν τα δωμάτια φιλοξενίας ξένων στην πατρίδα μου», λέει η Νέντα Ραζάβιπουρ μόλις καθίσαμε σε ένα απ' αυτά βαμμένο με το χαρακτηριστικό περσικό πράσινο χρώμα.

Οταν βρέθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '80 στο Παρίσι, ούτε τα βίντεο πόσω μάλλον οι εγκαταστάσεις ήταν στο μυαλό της. Σκηνογράφος ήθελε να γίνει, γι' αυτό και αποφοίτησε το 1992 από τη Σχολή Πλαστικών Τεχνών του Πανεπιστημίου Paris Ι. Σε ένα ταξίδι της τότε στην Τεχεράνη ανακάλυψε μία ολόκληρη ομάδα νέων καλλιτεχνών, εικαστικών, συγγραφέων κ.ά. «Δεν είχαν ούτε βιβλία για να ενημερωθούν ούτε γκαλερί ούτε βέβαια έβλεπαν στη χώρα τους θεάματα και εκδηλώσεις. Αλλά ήταν τόσο τολμηροί και δραστήριοι κι ας μην είχαν δείξει τη δουλειά τους σε κανέναν...» [Συνεχίζεται]