Sunday, May 17, 2009

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΜΟΥΣΕΙΩΝ: Θησαυροί στα αζήτητα

  • Στη διεθνή καμπάνια του ΕΟΤ το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης και το Φεστιβάλ Αθηνών λάμπουν διά της απουσίας τους. Να πώς αντιλαμβάνονται οι αρμόδιοι το δίπολο τουρισμού-πολιτισμού

Ξένες τουρίστριες μπρος στις Καρυάτιδες. Κανείς δεν θα προνοήσει να τις οδηγήσει και σε άλλα, λιγότερο γνωστά, μνημεία ή σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις

Ξένες τουρίστριες μπρος στις Καρυάτιδες. Κανείς δεν θα προνοήσει να τις οδηγήσει και σε άλλα, λιγότερο γνωστά, μνημεία ή σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις

«Η Ελλάδα δεν φοβάται να παρουσιάσει τον εαυτό της. Δεν φοβάται να καταδείξει την υπεροχή της. Εχει ιστορία και δεν τη χαρίζει, ούτε την ξεχνά. Εχει ποιότητα, έχει δύναμη και δεν την κρύβει. Εχει μοναδικότητα και δεν τη διαπραγματεύεται... Ρισκάρουμε μια καμπάνια επιθετική, αναγνωρίσιμη, ποιοτική, με ειδικό βάρος και αυτογνωσία»...

Μ' αυτά τα λόγια παρουσίαζε τις προάλλες ο υπουργός Τουρισμού, Κώστας Μαρκόπουλος, την καινούρια διαφημιστική εκστρατεία του ΕΟΤ για τη χώρα μας στο εξωτερικό. Μια καμπάνια που φέρει το σλόγκαν «Greece, 5.000 years old», κινείται γύρω από άξονες του τύπου «Ηλιος και Θάλασσα», «Πολιτιστικός τουρισμός», «Τουρισμός Υγείας κι Ευεξίας», και η οποία, όπως είπε ο ίδιος, αποβλέπει και «στην ενίσχυση του brand name της Αθήνας».

  • Παζάρι η Ακρόπολη

Οσο κι αν φαίνεται παράξενο, για το μεγαλύτερο πολιτιστικό γεγονός του καλοκαιριού, τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, δεν γίνεται ιδιαίτερη μνεία. Ακόμα και στην ιστοσελίδα του ΕΟΤ, η νέα στέγη των γλυπτών του Παρθενώνα λάμπει διά της απουσίας της!

Εχει κανείς την εντύπωση πως περισσότερη φαιά ουσία ξόδεψαν η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Αντώνης Σαμαράς για το πώς θα καρπωθεί καθένας τους τα μέγιστα από την τελετή της 20ής Ιουνίου, παρά για το πώς θα αξιοποιήσει η χώρα έναν θησαυρό ικανό να την επανατοποθετήσει στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.

Κατά τα άλλα ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα των Μουσείων. Κι εν τω μεταξύ, «ο ιερός βράχος της Ακρόπολης έχει μετατραπεί σε τρικοκοσμικό παζάρι», όπως καταγγέλλει ο πρόεδρος του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών Κρίτων Πιπέρας: «Πέντε λεπτά δίχως αστυνομικό έλεγχο αρκούν για να γεμίσει ο τόπος από δεκάδες αλλοδαπούς μικροπωλητές που πουλούν πιεστικά την πραγμάτεια τους: αντιαισθητικές βιοχλαπάτσες, "παραδοσιακές" κινέζικες ομπρέλες και αμφιβόλου ποιότητας εμφιαλωμένα νερά, το καθένα προς ένα ευρώ».

* Μέχρι πρότινος η Αθήνα συγκαταλεγόταν στις ασφαλέστερες πόλεις του κόσμου, αλλά σήμερα, όπως επισημαίνει ο ίδιος, «οργανωμένες συμμορίες κατακλέβουν τους επισκέπτες στην Ακρόπολη, στο Καλλιμάρμαρο, στο μετρό και τον ηλεκτρικό, στην Πλάκα, στο Μοναστηράκι, ώς και στον Αγνωστο Στρατιώτη! Δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο, μέρα μεσημέρι, πρεζόνια συναλλάσσονται για τη δόση τους και χτυπούν ενέσεις, η Ομόνοια και η πλατεία Κοτζιά είναι τα βράδια ασπροσπέλαστες, καθώς γίνεται εκεί ένα απίστευτο παζάρι λευκής σαρκός, ενώ τα σκουπίδια και τα γκράφιτι σε ιστορικά κτίρια όπως η Ακαδημία, κυριαρχούν... Μην ψάχνουμε μόνο στην οικονομική κρίση τα αίτια της πτώσης του τουρισμού, η δυσφήμιση έχει γίνει».

Οι ξεναγοί -οι οποίοι ετοιμάζονται τώρα για δυναμικές κινητοποιήσεις, αντιτιθέμενοι σε νόμο που προβλέπει το άνοιγμα του επαγγέλματός τους σε έλληνες και ξένους αρχαιολόγους και ιστορικούς τέχνης- δεν κουράζονται να επαναλαμβάνουν τα κακώς κείμενα: «Επιτρέπεται να μην έχουμε ενημέρωση σχετικά με το Νέο Μουσείο ώστε να προτείνουμε από τώρα κάποιες ξεναγήσεις;» αναρωτιέται ο κ. Πιπέρας. «Πού θα σταθμεύουν τα τουριστικά λεωφορεία; Το πάρκινγκ του "Διονύσου" δεν επαρκεί. Το ζήτημα της κυλιόμενης άφιξης των κρουαζιερόπλοιων στον Πειραιά ακόμα να διευθετηθεί, με αποτέλεσμα να δημιουργείται το αδιαχώρητο στην Ακρόπολη. Πέρσι η είσοδος έκλεινε ανά μισάωρο και φέτος η κατάσταση θα χειροτερέψει, καθώς τα αυτόματα μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων απαιτούν 26 δευτερόλεπτα για κάθε εισιτήριο...».

Σύμφωνα με πρόσφατη διεθνή έρευνα η οποία εξετάζει την εικόνα που έχουν για διάφορες χώρες ταξιδιώτες που πραγματοποιούν ταξίδια για αναψυχή ή για επαγγελματικούς λόγους (βλ. www.countrybrandindex.com), η Ελλάδα έχει χάσει έδαφος σε κατηγορίες/κριτήρια όπως η ασφάλεια και το φυσικό περιβάλλον κατά την τελευταία τριετία.

Εξακολουθεί, ωστόσο, να διατηρεί τα πλεονεκτήματά της στους τομείς της Ιστορίας και του Πολιτισμού. Πλεονεκτήματα που φαίνεται να λειτουργούν με τον... αυτόματο πιλότο, ελλείψει ενός στρατηγικού σχεδιασμού πάνω στο δίπολο τουρισμός-πολιτισμός.

* «Εχουμε έναν απίστευτο μνημειακό πλούτο τον οποίο, όμως, δεν εκμεταλλευόμαστε», λέει ο Δημήτρης Κούτουλας, ειδικευμένος σε θέματα τουριστικής ανάπτυξης και διδάσκων του Ανοιχτού Πανεπιστημίου. «Η μουσειολογική αντίληψη που επικρατεί είναι ξεπερασμένη. Αντί ν' απευθυνόμαστε στους σημερινούς επισκέπτες απευθυνόμαστε σε καταναλωτές της δεκαετίας του '60. Πέρα από τα προβλήματα στις υποδομές -από την έλλειψη WC ή κλιματισμού στις αίθουσες μέχρι το λάθος ωράριο λειτουργίας- η επεξηγηματική σήμανση των εκθεμάτων είναι ανεπαρκέστατη και κάθε άλλο παρά ζωντανεύει η συναρπαστική ιστορία που κρύβεται πίσω τους. Οσο για τα φεστιβάλ, ούτε καν αυτό των Αθηνών, που ως πόλος τουριστικής έλξης δημιουργήθηκε, δεν περιλαμβάνεται στα προγράμματα των ξένων tour operators, καθώς το πρόγραμμά του ανακοινώνεται με καθυστέρηση».

* Οπως ομολογεί η κυρία Βενετοπούλου, στέλεχος της Zeus Tours, που οργανώνει κρουαζιέρες στα ελληνικά νησιά, «οι πελάτες μας είναι στην πλειονότητά τους υψηλού μορφωτικού επιπέδου κι ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν οτιδήποτε συμβαίνει στους τόπους που επισκέπτονται. Μονίμως, όμως, το πληροφορούμαστε κατόπιν εορτής. Χρειάζεται ν' απευθυνθούμε σ' ένα σωρό πηγές -δήμους, συλλόγους κ.ο.κ.- και, παρά τα κοινοτικά κονδύλια, ακόμα και οι ιστοσελίδες των παραπάνω μένουν ανενημέρωτες».

  • Καμιά συνεργασία φορέων

Οι τουρίστες από την Απω Ανατολή, μολονότι θεωρούνται από τους σημαντικότερους εν δυνάμει «καταναλωτές» του πολιτισμού μας, «κατευθύνονται μαζικά προς τα νησιά, και μόνο κάποιοι πολύ καλά ενημερωμένοι, που δεν ξεπερνούν το 10%, ζητούν να πάνε στο Ηρώδειο ή στους χορούς της Δ. Στράτου» λέει ο Ιάκωβος Χατζιδάκις, από το πρακτορείο «Αμφιτρύων».

* «Οι πελάτες μας», εξηγεί, «ακολουθούν ένα πρόγραμμα ήδη καταρτισμένο από το εξωτερικό. Κι ενώ παλιότερα στα ταξίδια τους περιλαμβάνονταν κι εξορμήσεις στη Βόρεια Ελλάδα, στη Βεργίνα, στην Πέλλα, στο Αγιο Ορος, τα τελευταία χρόνια αυτές οι επιλογές των tour operators έχουν συρρικνωθεί...».

* Αν μη τι άλλο, η Επίδαυρος συνεχίζει να έλκει: «Αν κρίνουμε κι από την επισκεψιμότητα του σάιτ του Ελληνικού Φεστιβάλ, είναι ο χώρος που προκαλεί το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, και μάλιστα από τις πιο απίθανες γωνιές του πλανήτη», λέει η Γιούλη Παπαθεοδώρου, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων του θεσμού. «Αντίστοιχο ενδιαφέρον εκδηλώνουν και τα ταξιδιωτικά γραφεία για να κλείσουν εγκαίρως ομαδικά εισιτήρια για τις παραστάσεις που δίνονται σ' αυτό. Στο Ηρώδειο, πράγματι, η παρουσία των τουριστών είναι περιορισμένη. Ομως, εμείς δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα για διαφημιστική καμπάνια στο εξωτερικό. Πάλι καλά που φέτος έχουμε τη χορηγία του γαλλικού δορυφορικού καναλιού Mezzo, που μεταδίδει μόνο κλασική μουσική, όπερα και τζαζ, σ' ένα κοινό που αγγίζει τα 14 εκατ. θεατές».

Τι κι αν η Τουρκία, πέρα απ' τα κάλλη της, εντάσσει στις εθνικές της καμπάνιες και το Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης; «Κάθε απόπειρα του Γιώργου Λούκου να προβληθεί αντίστοιχα και το δικό μας, έχει πέσει στο κενό», συνεχίζει η Γ. Παπαθεοδώρου. «Ακόμα και ο Δήμος Αθηναίων, που θα μπορούσε να είναι σύμμαχός μας, μας παραχώρησε 14 όλες κι όλες διαφημιστικές θέσεις σε στάσεις λεωφορείων. Οπως φάνηκε και με το θέμα του θεάτρου του Λυκαβηττού, δεν υπάρχει εκ μέρους του διάθεση συνεργασίας. Αντίθετα, λειτουργεί ανταγωνιστικά, διοργανώνοντας την ίδια περίοδο στο Γαλάτσι το δικό του Φεστιβάλ».

* Τι κι αν στο Λονδίνο «επτά τουριστικά γραφεία ειδικεύονται σε ξεναγήσεις σε τοποθεσίες όπου γυρίστηκαν διάσημες ταινίες», όπως λέει ο επικεφαλής του Greek Film Commission Μάρκος Χολέβας. Ολες οι υποσχέσεις της γαλάζιας διακυβέρνησης ότι θα δημιουργηθεί ένα θεσμικό πλαίσιο που θα δίνει φορολογικά κίνητρα σε ξένους παραγωγούς για να εντάξουν στις ταινίες τους την Ελλάδα ως φυσικό σκηνικό, παραμένουν ανεκπλήρωτες. Γι' αυτό και σχέδια όπως το καινούριο της Νία Βαρντάλος (βλ. «Ερωτας αλά ελληνικά») που προωθούν μια εντελώς ξεπερασμένη τουριστική αντίληψη για τη χώρα, αντιμετωπίζονται σαν μάννα εξ ουρανού.

* Στο Σάλτσμπουργκ και στη Βερόνα, τα φεστιβάλ που είναι αφιερωμένα στον Βέρντι και τον Μότσαρτ, αντίστοιχα, προσελκύουν εδώ και δεκαετίες εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες. Δεν θα μπορούσε άραγε να έχει δημιουργηθεί στην Κρήτη ένα αντίστοιχο φεστιβάλ για τον Μίκη Θεοδωράκη, τον διασημότερο διεθνώς έλληνα συνθέτη; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Ο Δημήτρης Κούτουλας κατέθεσε την ιδέα σε συνέδριο της Νομαρχίας των Χανίων, το 2005, ενταγμένη μέσα σ' ένα γενικότερο πλαίσιο ανάπτυξης του εγχώριου πολιτιστικού τουρισμού. Μένει να δούμε αν θα καρποφορήσει. Για την ώρα αρκούμαστε στον τουριστικό μας πρεσβευτή Σάκη Ρουβά και σ' ένα κουβάρι συσσωρευμένων προβλημάτων. *

No comments: