Πετσί και κόκαλο

Της ΠΑΡΗΣ ΣΠΙΝΟΥ

Ο ανώνυμος παίκτης κάνει ένα ανάποδο ψαλιδάκι τόσο θεαματικά που θα το ζήλευε και ο Ρονάλντο. Δεν φοράει καν αθλητικά παπούτσια και σορτσάκι, για την ακρίβεια είναι γυμνός... ως το κόκαλο. Μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα την ένταση των μυών του στην προσπάθεια, τη θέση του σκελετού, τα αιμοφόρα αγγεία, τα όργανα...

Καλωσήρθατε στην περίφημη περιοδεύουσα έκθεση «Bodies...The exhibition», με αληθινά ανθρώπινα σώματα ως εκθέματα, που έχει προσελκύσει σχεδόν 11 εκατομμύρια επισκέπτες σε μεγάλες πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Λας Βέγκας, το Λονδίνο, το Σάο Πάολο, η Βαρκελώνη. Ολοζώντανο μάθημα ανατομίας ή φρικιαστικό σόου για γερά νεύρα, η έκθεση από τις 7 Φεβρουαρίου θα παρουσιαστεί στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων για να κρίνουμε ιδίοις όμμασι.

Ο σχεδιασμός της έκθεσης που οργανώνει η Premier Exhibitions με έδρα την Ατλάντα είναι υποβλητικός. Ορισμένοι επισκέπτες γράφουν ότι ένιωσαν σαν φοιτητές ιατρικής στο πρώτο μάθημα ανατομίας, κι άλλοι ότι ανέβηκαν στο τρενάκι του τρόμου. Στη σκοτεινή αίθουσα οι προβολείς φωτίζουν τα ανθρώπινα σώματα που είναι άριστα διατηρημένα χάρη στην τεχνική της «πολυμερούς συντήρησης»: το ανθρώπινο σώμα διατηρείται μόνιμα με τη χρήση υγρής σιλικόνης, που μετά από ειδικές επεξεργασίες στερεοποιείται.

Ενα ολόκληρο σώμα μπορεί να χρειαστεί μέχρι και ένα χρόνο για να ετοιμαστεί. Ο εγκέφαλος, μαθαίνουμε, είναι το πιο δύσκολο όργανο να διατηρηθεί καθώς περιέχει λίπος και νερό. Κατά τη διαδικασία συντήρησης μπορεί να συρρικνωθεί σημαντικά και για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα οι ειδικοί τον αφυδατώνουν σε κρύα ακετόνη, δίνοντάς του στη συνέχεια το αρχικό μέγεθος και σχήμα.

Οπλιστείτε, λοιπόν, με ψυχραιμία για να μπείτε στα άδυτα του ανθρώπου και να παρατηρήσετε από απόσταση αναπνοής όσα βλέπατε μόνο στα ντοκιμαντέρ ή στις εγκυκλοπαίδειες: το σκελετικό, το αναπαραγωγικό, το αναπνευστικό, το κυκλοφορικό κ.λπ. Πολλά από τα εκθέματα έχουν αθλητικές στάσεις. Κι ακόμα μεμονωμένα όργανα μας δίνουν τη δυνατότητα να καταλάβουμε ασθένειες ή προβλήματα, όπως η παχυσαρκία, η εξωμήτρια κύηση, η αρθρίτιδα. Αρκεί να δει κανείς έναν υγιή πνεύμονα να στέκεται δίπλα σε έναν «μαύρο», κατεστραμμένο από το κάπνισμα, και θα κόψει ασυζητητί τις κακές συνήθειες.

«Η εκπαιδευτική σημασία αυτής της έκθεσης είναι ανεκτίμητη», υποστηρίζει ο ιατρικός διευθύνων σύμβουλος της έκθεσης δρ Ρόι Γκλόβερ, επίτιμος καθηγητής ανατομίας και μοριακής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. «Για αιώνες, μόνο η ιατρική κοινότητα μάθαινε για τις εσωτερικές διεργασίες του ανθρώπινου σώματος, ενώ τώρα δίνεται και στο ευρύ κοινό η ευκαιρία να αποκτήσει βαθύτερη γνώση πάνω στο θέμα».

Ωστόσο, η έκθεση εγείρει και ένα ηθικό ζήτημα. Από πού προέρχονται όλα αυτά τα σώματα; Εχει κανείς το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει ένα πτώμα ως έκθεμα, και μάλιστα με σκοπό το κέρδος;

Πάντως σε ορισμένες από τις αμερικανικές πόλεις ανθρωπιστικές οργανώσεις και ερευνητικά ινστιτούτα διαμαρτυρήθηκαν.

«Οι άνθρωποι αυτοί έχουν πεθάνει από φυσικά αίτια. Ο νόμος απαγορεύει την αποκάλυψη οποιασδήποτε πληροφορίας σχετικά με την ταυτότητα των εκθεμάτων και την αιτία του θανάτου», διαβάζουμε στο σάιτ της διοργανώτριας εταιρείας (www.bodiesinathens.gr). «Ολα τα σώματα-εκθέματα αποκτήθηκαν από τα εργαστήρια του Ιατρικού Πανεπιστημίου Dalian Plastination, της Κίνας. Σήμερα, τα ανθρώπινα σώματα που χρησιμοποιούνται από ιατρικές ομάδες στην Κίνα, τις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες παγκοσμίως προέρχονται από δωρητές ή είναι σώματα ανθρώπων των οποίων δεν έχει εξακριβωθεί η ταυτότητα».

*Στην Αθήνα η έκθεση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων. Ωρες λειτουργίας: Κυριακή - Πέμπτη: 10.00-20.00, Παρασκευή και Σάββατο: 10.00 - 22.00. Γενική είσοδος: 16 ευρώ, ενήλικες άνω των 65: 14 ευρώ, παιδιά (4-13 ετών): 12 ευρώ, γκρουπ άνω των δέκα ατόμων: 10 ευρώ, σχολικά γκρουπ: 8 ευρώ, οικογενειακό έως και 5 άτομα: 44 ευρώ.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 25/01/2009