 |
Το Μουσείο Μπενάκη, εκτός των πολλών άλλων συλλογών του, διαθέτει και δύο πλούσιες και εξαιρετικής ποιότητας συλλογές, η μια με έργα ισλαμικής τέχνης και η άλλη με κινεζική κεραμική. Το Μουσείο Μπενάκη είναι το πρώτο ελληνικό μουσείο, που οφείλει τη δημιουργία του στο φιλότεχνο πάθος ενός και μόνου ανθρώπου.
Ο Αντώνης Μπενάκης (1873-1954) ίδρυσε το μουσείο το 1930. Ο «Τρελαντώνης» (όπως τον αποκαλούσε και τον απαθανάτισε η Πηνελόπη Δέλτα στο ομώνυμο μυθιστόρημά της), άρχισε να σχηματίζει τις συλλογές του στην Αλεξάνδρεια, ενώ παράλληλα ωρίμασε μέσα του η ιδέα της δωρεάς. Δωρεά, που συγκεκριμενοποιήθηκε το 1926, όταν εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα. Από τότε το Μουσείο Μπενάκη στεγάστηκε στο πατρικό του σπίτι, ένα από τα ωραιότερα νεοκλασικά κτίρια στην Αθήνα (Βασ. Σοφίας 17), που ο ίδιος ο Α. Μπενάκης μετέτρεψε σε μουσειακό χώρο.
- Η ισλαμική συλλογή
 |
Αποτέλεσμα αυτής της επιστημονικής εργασίας ήταν η κυκλοφορία του πρώτου τόμου ενός δεκάτομου έργου καταλογογράφησης όλων των ισλαμικών συλλογών. Ο τόμος αυτός είναι αφιερωμένος στην Πρώιμη Ισλαμική Κεραμική (9ος-12ος αι.). Συγγραφέας του είναι η Ελένη Φίλωνος. Για την ολοκλήρωση του έργου, με την έκδοση και των άλλων τόμων, έχει εξασφαλιστεί η συνεργασία γνωστών ειδικών επιστημόνων. Μέσα από τη μελέτη των συλλογών ωρίμασε και η ιδέα της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου μουσειακού οργανισμού αφιερωμένου στη μελέτη του ισλαμικού πολιτισμού. Στα πλαίσια του νέου κτιριολογικού προγράμματος του Μουσείου Μπενάκη, που άρχισε να υλοποιείται το 1988, διαμορφώθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες για την αυτόνομη παρουσίαση των ισλαμικών συλλογών σ' ένα ανεξάρτητο μουσειακό παράρτημα στο κέντρο της Αθήνας (Αγ. Ασωμάτων 22). Πρωταρχικός στόχος της όλης προσπάθειας είναι η ανάδειξη της ισλαμικής καλλιτεχνικής δημιουργίας, η άνετη πρόσβαση στο υλικό των συλλογών και η τεκμηριωμένη παρουσίασή του, σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά και μουσειολογικά δεδομένα. Η δημιουργία Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης στην Αθήνα, που θα λειτουργεί ταυτόχρονα ως Κέντρο Μελέτης του Ισλαμικού Πολιτισμού, θεωρείται πρωτοποριακή ακόμα και για τα διεθνή δεδομένα.
- 8.000 εκθέματα
 |
Στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης τα κεραμικά έχουν το μεγαλύτερο μέρος της ισλαμικής συλλογής με 3.500 δείγματα, πλήρη αντικείμενα και κομμάτια, σημαντική πηγή μελέτης για την ιστορία της κεραμικής. Κεραμικά με πολύχρωμη ζωγραφική από το Αββασιδικό Ιράκ, από την περίοδο ακμής της Φατιμιδικής κεραμικής, με ρεαλιστικές παραστάσεις ανθρώπων και ζώων, κι από την εποχή των Μαμελούκων, με οικόσημα αξιωματούχων και διακοσμητικά θέματα κινέζικης επιρροής.
Η συλλογή κοσμημάτων περιλαμβάνει γύρω στα 500 κομμάτια, δαχτυλίδια, βραχιόλια, σκουλαρίκια, εγκόλπια, φυλακτά, περιδέραια, πόρπες και ζώνες. Σπάνιο δείγμα από το δυτικό Ισλάμ, ένα ζευγάρι σκουλαρίκια του 14ου αι. με παράσταση του δέντρου της ζωής, πουλιά κι επιγραφές.
 |
Η συλλογή έργων μεταλλοτεχνίας περιλαμβάνει γύρω στα 1.000 αντικείμενα, με αντιπροσωπευτικά δείγματα όλων των περιόδων της ισλαμικής τέχνης. Ξεχωρίζουν τα ορειχάλκινα έργα με ένθετο διάκοσμο από ασήμι και χρυσό, από τη Συρία, τη Βόρειο Μεσοποταμία και την Αίγυπτο.
Η συλλογή υαλουργίας, που περιλαμβάνει 700 ακέραια αντικείμενα και κομμάτια, καλύπτει την πρώιμη και τη μέση εποχή της ισλαμικής τέχνης, με αντιπροσωπευτικά δείγματα του διακόσμου.
Αυτοτελή ενότητα αποτελούν τα βάρη για νομίσματα και οι σφραγίδες για τον έλεγχο της χωρητικότητας των δοχείων από την εποχή των Ουμαγιαδών ως την εποχή των Φατιμιδών.
Τα έργα τέχνης της οθωμανικής περιόδου είναι από τις πλουσιότερες και σημαντικότερες συλλογές. Στα κεραμικά του Ιζνίκ (Νίκαια), με τα 320 κομμάτια, ανήκουν σπάνια παραδείγματα. Τα πιο τυπικά δείγματα είναι τα πιάτα και τα πλακίδια με τις τουλίπες και τα γαρίφαλα, που είχαν μεγάλη ζήτηση.
- Κοπτική και Αιγυπτιακή Τέχνη
Παράλληλα, στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης προβλέπεται να παρουσιαστεί το μεγαλύτερο τμήμα της συλλογής Κοπτικής Τέχνης, που διαθέτει το Μουσείο Μπενάκη. Συλλογή που περιλαμβάνει αντικείμενα κατασκευασμένα στην Αίγυπτο, από τον 4ο ως τον 8ο αι. μ.Χ. Η συλλογή αποτελείται από 1.000, περίπου, αντιπροσωπευτικά έργα Κοπτικής κεραμικής, ξυλογλυπτικής, χαλκοτεχνίας. Ιδιαίτερα θαυμαστή για την πληρότητα και ποιότητά της είναι η ενότητα των κοπτικών υφασμάτων.
Η συλλογή υφασμάτων περιλαμβάνει 700 κομμάτια, που σώζονται ακέραια ή αποσπασματικά, καθώς και τμήματα φορεσιών. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν κομμάτια από χαλιά και σταμπωτά υφάσματα.
Η κοπτική συλλογή του μουσείου περιλαμβάνει μια μοναδική, πλουσιότατη ενότητα υφασμάτων, που προβλήθηκε διεθνώς με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα TISSUS. Στα υφάσματα της συλλογής εκφράζεται, με τον καλύτερο τρόπο, ο συγκερασμός στοιχείων από την τοπική αιγυπτιακή παράδοση και τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό, με δυναμικά νεωτερικά στοιχεία της χριστιανικής θρησκείας. Η έντονη διακοσμητικότητα, η σχηματοποίηση της ανθρώπινης μορφής, η έμφαση στην απόδοση τοπικών θεμάτων, όπως τα νειλωτικά τοπία, και πάνω απ' όλα η εκφραστική αμεσότητα των παραστάσεων είναι στοιχεία που ξεχωρίζουν τις κοπτικές δημιουργίες απ' άλλα σύγχρονα έργα.
Τα έργα ισλαμικής τέχνης δημιουργήθηκαν από τους: Ουμαγιάδες 661-750 μ.Χ. Αββασίδες 750-1253 μ.Χ. Ουμαγιάδες της Ισπανίας 755-1031 μ.Χ. Τουλουνίδες Αίγυπτος 858-905 μ.Χ. Φατιμίδες (Β. Αφρική, Αίγυπτος, Συρία, Ιράκ, Περσία), 1038-1307 μ.Χ. Αγιουβίδες (Αίγυπτος-Συρία) 1171-1250 μ.Χ. Μαμελούκοι (Αίγυπτος-Συρία) 1250-1517 μ.Χ. Τιμουρίδες (Περσία) 1370-1506 μ.Χ. Σαφαβίδες (Περσία) 1506-1722 μ.Χ. Κατζάρ (Περσία) 1779-1924 μ.Χ. Οθωμανοί 1290-1922 μ.Χ.
No comments:
Post a Comment