Θα μπορούσε να είναι η τέλεια απάτη. Για εφτά χρόνια ένας ασήμαντος ζωγράφος ονόματι Χαν Βαν Μέεγκερεν πλάσαρε τις ζωγραφιές του για γνήσια έργα του κορυφαίου Ολλανδού ζωγράφου Γιοχάνες Βερμέερ (1632-75)! Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ο αντιγραφέας είχε ταλέντο. Κι εδώ είναι το περίεργο της ιστορίας. Πώς κατάφερε ένας άνθρωπος που το μόνο κοινό που είχε με τον Βερμέερ ήταν η πατρίδα, να «στήσει» μια απάτη, συγκεντρώνοντας από τις πωλήσεις μόλις έξι έργων περίπου 30 εκατ. δολάρια (σημερινά λεφτά);
Ο Χαν Βαν Μέεγκερεν ζωγραφίζει τον Βερμέερ του υπό το βλέμμα των Ολλανδών αστυνομικών. Εμεινε στην ιστορία όχι μόνο για την απάτη του αλλά και ως ο «άνθρωπος που εξαπάτησε τον Γκέρινγκ» |
Ο Αμερικανός συγγραφέας Εντουαρντ Ντόλνικ λύνει όλες τις απορίες μας στο βιβλίο του «The forgers's spell» (Τα μάγια του πλαστογράφου), που κυκλοφόρησε μόλις τον περασμένο μήνα στα αγγλικά (HarperCollins). Ο Ντόλνικ αρθρογραφούσε επί χρόνια για επιστημονικά θέματα στις μεγαλύτερες εφημερίδες της Αμερικής («Νιου Γιορκ Τάιμς», «Ουάσινγκτον Ποστ») πριν καταπιαστεί με τα «αληθινά εγκλήματα», όπως χαρακτηρίζει τα θέματα των βιβλίων του. Το 2005 έγινε γνωστός με το «The Rescue artist», την αληθινή ιστορία πίσω από την κλοπή και την ανάκτηση τελικά της «Κραυγής» του Μουνκ το 1994 από την Εθνική Πινακοθήκη του Οσλο.
Στο τελευταίο του βιβλίο γυρνάει αρκετές δεκαετίες πίσω και συγκεκριμένα στο 1938. Τότε άρχισε ο Μέεγκερεν να αντιγράφει τον Βερμέερ. Ηταν ομολογουμένως έξυπνη η ιδέα του. Μόνο 36 αυθεντικά έργα του Βερμέερ υπήρχαν στον κόσμο και οι συλλέκτες έδιναν πολλά για να αποκτήσουν ένα. Πώς κατάφερε όμως ο ατάλαντος Μέεγκερεν να εξαπατήσει τους πελάτες του;
Πολύ απλά. Βρήκε έναν ανίδεο αλλά παθιασμένο, όπως αποδείχτηκε, λάτρη της τέχνης του. Τον Χέρμαν Γκέρινγκ, το πρωτοπαλίκαρο του Χίτλερ. Στην τρέλα της ναζιστικής Ευρώπης, στα διαλείμματα των αποτρόπαιων δολοφονιών του ο Γκέρινγκ έψαχνε έργα τέχνης. Ηταν αποφασισμένος να αποκτήσει τα καλύτερα έργα της ηπείρου είτε δημεύοντας περιουσίες Εβραίων είτε βάζοντας χέρι στα κρατικά χρήματα. Στις ορέξεις του φραγμό έβαζε μόνο ο μισότρελος επίσης προϊστάμενός του, ο Φίρερ. Η ειρωνεία είναι ότι τελικά ο Χίτλερ κατάφερε να αποκτήσει έναν αυθεντικό Βερμέερ, ενώ ο Γκέρινγκ μόνο τα πλαστά του Μέεγκερεν. Δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε αν αυτή η αποκάλυψη τον έκανε να αυτοκτονήσει στο κελί της Νυρεμβέργης το 1946. Το τέλος του πολέμου πάντως ήταν ικανό να αποκαλύψει την πλαστογραφία. Ο Μέεγκερεν συνελήφθη και ανακρίθηκε από τους Ολλανδούς με την κατηγορία ότι εκποιούσε ανεκτίμητους Βερμέερ στους ναζί. Για να γλιτώσει την καταδίκη και τη θανατική ποινή, έπεισε τους αξιωματικούς ότι δεν είναι άρπαγας, αλλά απλός αντιγραφέας. Πώς; Ζωγράφισε ένα... Βερμέερ παρουσία τους! Καταδικάστηκε για απάτη σε ένα χρόνο φυλάκιση αλλά πέθανε από ανακοπή σε ηλικία 58 ετών πριν προλάβει να εκτίσει την ποινή του. Εμεινε γνωστός στην ιστορία ως ο «άνθρωπος που εξαπάτησε τον Γκέρινγκ». Δεν είναι και λίγο...
Το 1991 πάντως τα έξι πλαστά έργα του εκτέθηκαν μόνα τους στο Ρότερνταμ. Πενήντα χρόνια πριν είχαν εκτεθεί μαζί με τα 22 αυθεντικά αριστουργήματα του Βερμέερ... [ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 29/07/2008]
Πολύ απλά. Βρήκε έναν ανίδεο αλλά παθιασμένο, όπως αποδείχτηκε, λάτρη της τέχνης του. Τον Χέρμαν Γκέρινγκ, το πρωτοπαλίκαρο του Χίτλερ. Στην τρέλα της ναζιστικής Ευρώπης, στα διαλείμματα των αποτρόπαιων δολοφονιών του ο Γκέρινγκ έψαχνε έργα τέχνης. Ηταν αποφασισμένος να αποκτήσει τα καλύτερα έργα της ηπείρου είτε δημεύοντας περιουσίες Εβραίων είτε βάζοντας χέρι στα κρατικά χρήματα. Στις ορέξεις του φραγμό έβαζε μόνο ο μισότρελος επίσης προϊστάμενός του, ο Φίρερ. Η ειρωνεία είναι ότι τελικά ο Χίτλερ κατάφερε να αποκτήσει έναν αυθεντικό Βερμέερ, ενώ ο Γκέρινγκ μόνο τα πλαστά του Μέεγκερεν. Δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε αν αυτή η αποκάλυψη τον έκανε να αυτοκτονήσει στο κελί της Νυρεμβέργης το 1946. Το τέλος του πολέμου πάντως ήταν ικανό να αποκαλύψει την πλαστογραφία. Ο Μέεγκερεν συνελήφθη και ανακρίθηκε από τους Ολλανδούς με την κατηγορία ότι εκποιούσε ανεκτίμητους Βερμέερ στους ναζί. Για να γλιτώσει την καταδίκη και τη θανατική ποινή, έπεισε τους αξιωματικούς ότι δεν είναι άρπαγας, αλλά απλός αντιγραφέας. Πώς; Ζωγράφισε ένα... Βερμέερ παρουσία τους! Καταδικάστηκε για απάτη σε ένα χρόνο φυλάκιση αλλά πέθανε από ανακοπή σε ηλικία 58 ετών πριν προλάβει να εκτίσει την ποινή του. Εμεινε γνωστός στην ιστορία ως ο «άνθρωπος που εξαπάτησε τον Γκέρινγκ». Δεν είναι και λίγο...
Το 1991 πάντως τα έξι πλαστά έργα του εκτέθηκαν μόνα τους στο Ρότερνταμ. Πενήντα χρόνια πριν είχαν εκτεθεί μαζί με τα 22 αυθεντικά αριστουργήματα του Βερμέερ... [ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 29/07/2008]
No comments:
Post a Comment