Monday, August 25, 2008

Η ελληνική αρχιτεκτονική διεκδικεί τίτλο στη Βαρκελώνη

[Του Δημητρη Ρηγοπουλου, Η Καθημερινή, 02-08-2008]

Πώς είναι να διαγωνίζεσαι δίπλα στον Νόρμαν Φόστερ; Για τη Ρένα Σακελλαρίδου και τη Μόρφω Παπανικολάου η είδηση της υποψηφιότητάς τους στα Μεγάλα Βραβεία του Παγκόσμιου Αρχιτεκτονικού Φεστιβάλ (Βαρκελώνη, 22-24 Οκτωβρίου) δεν είναι κάτι περισσότερο από μία ακόμα πολύ καλή είδηση. Το επιστέγασμα, ίσως, μιας διαρκούς ανοδικής πορείας που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας με τη διπλή συνεργασία με τον διάσημο Ελβετό αρχιτέκτονα Μάριο Μπότα και συνεχίζεται μέσα από ένα πληθωρικό έργο το οποίο σήμερα φαίνεται να αναγνωρίζεται θεαματικά και στο εξωτερικό.

Οι δύο Θεσσαλονικιές αρχιτεκτόνισσες θα βρεθούν τον Οκτώβριο στη Βαρκελώνη, στους κόλπους της διεθνούς αρχιτεκτονικής ελίτ, για να παρουσιάσουν ένα αθηναϊκό τους έργο: τη νέα διαμόρφωση της Πύλης του Αστέρα Βουλιαγμένης και την αναβάθμιση της εισόδου του συγκροτήματος «Ναυσικά», στο πλαίσιο του ίδιου ξενοδοχειακού complex. Είναι μία από τις πιο πρόσφατες δουλειές τους (ολοκληρώθηκε τον Μάιο) και αυτή που κέντρισε το ενδιαφέρον της Κριτικής Επιτροπής του φεστιβάλ για να τη συμπεριλάβει στις 16, τελικά, υποψηφιότητες στην κατηγορία «Holiday».

Είναι η πρώτη χρονιά του Παγκόσμιου Αρχιτεκτονικού Φεστιβάλ και μία πρόχειρη ματιά στην ιστοσελίδα της διοργάνωσης (www.wo

rldarchitecturefestival.com) αποδεικνύεται άκρως διαφωτιστική για το μέγεθος της φιλοδοξίας των Καταλανών. Πατώντας με σιγουριά στη νέα ταυτότητα της Βαρκελώνης στοχεύουν πολύ ψηλά: σ’ ένα high profile αρχιτεκτονικό φεστιβάλ που θα συγκεντρώνει τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες με διαγωνιστικό χαρακτήρα, δηλαδή σασπένς και γκλάμουρ. Κάτι που λείπει μάλλον από τα υψηλού κύρους βραβεία Pritzker που έχουν περισσότερο ακαδημαϊκό χαρακτήρα, ένας επιπλέον λόγος για να τα αποκαλούμε «Νομπέλ της αρχιτεκτονικής». Το φεστιβάλ είναι έτσι διαρθρωμένο ώστε να εξασφαλίζει τη φυσική παρουσία των υποψηφίων (γίνονται παρουσιάσεις των project) και να ενισχύει την αδρεναλίνη. Οσοι κερδίσουν το βραβείο των επιμέρους θεματικών κατηγοριών θα αναμετρηθούν την τελευταία ημέρα για το «Κτίριο της Χρονιάς». Αν συμφωνήσουμε ότι η αρχιτεκτονική «πουλάει», το Φεστιβάλ της Βαρκελώνης μοιάζει να ξεφυτρώνει την καλύτερη εποχή.

Είμαστε τυχεροί λοιπόν που θα δώσουμε το «παρών» σ’ αυτό το τριήμερο, αρχιτεκτονικό πανηγύρι μ’ ένα έργο το οποίο φωνάζει από πολύ μακριά: Ελλάδα, Μεσόγειος, ντόλτσε βίτα α λά ελληνικά. Σαν ένα αόρατο νήμα να μας πηγαίνει πίσω στα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν ο Προκόπης Βασιλειάδης, ο Εμμανουήλ Βουρέκας και ο Περικλής Σακελλάριος σχεδίαζαν το ξενοδοχειακό συγκρότημα του «Αστέρα» στη Βουλιαγμένη, λίγα χρόνια μετά την ενθουσιώδη υποδοχή των αντίστοιχων εγκαταστάσεων στη Γλυφάδα. O ελληνικός μοντερνισμός εισέβαλε στη νεόκοπη τουριστική μας βιομηχανία με καταμερισμό του κτιριακού όγκου σε μικρές ανεξάρτητες μονάδες, προσεκτική ένταξη των κτισμάτων στο ευαίσθητο αττικό τοπίο και χρήση ελαφρών κατασκευών.

Η ανάθεση στη Ρένα Σακελλαρίδου και στη Μόρφω Παπανικολάου αφορούσε δύο περιορισμένης κλίμακας επεμβάσεις αλλά υψηλού συμβολισμού. Μία νέα (πρώτη) εικόνα για τον «Αστέρα». Κυριαρχία του λευκού, καμπύλες επιφάνειες, Μεσόγειος, φίφτις αναμνήσεις. Οπως λένε οι ίδιες «σιγά σιγά αναδύεται η επιθυμία να ειπωθεί αυτό που ενεργοποιεί τον αρχιτέκτονα κάθε φορά όταν ένα καινούργιο θέμα παρουσιάζεται. Η πραγματική επιθυμία για να μπορέσει να φύγει το περιττό και να δει πιο καθαρά αυτό που θέλει να πει, και ίσως να το πει λίγο πιο καθαρά αυτή τη φορά, την κάθε φορά».

No comments: