Alberto Giacometti
10 October 1901 - 11 January 1966
Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΟ ΡΕΚΟΡ ΤΙΜΗΣ ΣΕ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ
Το αδιαχώρητο επικρατούσε στην αίθουσα δημοπρασιών του οίκου Σόθμπις στην Μποντ Στριτ του Λονδίνου. Όλοι περίμεναν να δουν τι θα γίνει με το γλυπτό «Άνδρας που περπατά» του Αλμπέρτο Τζιακομέτι. Οι ειδικοί εκτιμούσαν ότι η τιμή πώλησής του θα κυμανθεί γύρω στα 45,5 εκατ. ευρώ. Τελικώς, ο πλειστηριασμός έκλεισε με «χτύπημα» στα 74 εκατ. ευρώ, ποσό που αυτομάτως καθιστούσε το γλυπτό το πλέον ακριβό έργο τέχνης που πωλήθηκε σε δημοπρασία.
Ποιος όμως ήταν ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι; Αν και καθιερωμένος καλλιτέχνης, δεν είχε διαταραγμένη ψυχική υγεία, όπως ο δολοφονικός Καραβάτζο ή ο αυτοκτονικός Βαν Γκογκ, βασανιζόταν όμως από εμμονή με τα πορνεία, από σεξουαλικές φαντασιώσεις, σαδιστική βία και ευνουχισμούς.
Οι πόρνες ήταν τα πιο τίμια κορίτσια, για τον γεννημένο το 1901 στο ιταλικό καντόνι της Ελβετίας, γιο του μετα-ιμπρεσιονιστή εικαστικού Τζιοβάνι Τζιακομέτι. Οι βιογράφοι του είχαν να γράφουν για την αποκλίνουσα συμπεριφορά του, που είχε απασχολήσει ομάδα ψυχιάτρων, απόρροια τραυματικής παιδικής ηλικίας.
Η βιογράφος του Λόρι Γουίλσον, επίκουρος καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, ισχυρίζεται ότι ο Τζιακομέτι σημαδεύτηκε όχι μόνο από τον αδόκητο θάνατο της μητέρας του από τύφο, αλλά και εξαιτίας του πατέρα του και τριών ακόμη συγγενών του που τον εκμεταλλεύονταν ως γυμνό μοντέλο. Ο Τζιακομέτι ουδέποτε ξεπέρασε τον εξευτελισμό να ποζάρει καθηλωμένος βλέποντας τις εκφράσεις του πατέρα του. Η Γουίλσον υποστηρίζει δε πως η κατάσταση αυτή συνέβαλε στις ηδονοβλεπτικές εμμονές του.
Λέγεται μάλιστα ότι εξαιτίας παρωτίτιδας έμεινε προσωρινά ανίκανος. Αυτό διαμόρφωσε και τις σχέσεις του με τις γυναίκες. Για τον Τζιακομέτι ήταν είτε παρθένες είτε πόρνες. Τίποτα ενδιάμεσο.
Από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Γενεύης, πήγε στο Παρίσι και μαθήτευσε κοντά στον Αντουάν Μπουρντέλ, συνεργάτη του Ογκίστ Ροντέν. Τότε πειραματίστηκε στον κυβισμό και τον σουρεαλισμό, και έφθασε να θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σουρεαλιστές γλύπτες.
Παράλληλα ήταν τακτικός πελάτης οίκων ανοχής. Του άρεσαν οι πόρνες, επειδή ένιωθε ότι δεν ήταν συμπλεγματικές και μπορούσε να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του ανενδοίαστα. Του άρεσε να τις ανεβάζει σε βάθρο και τις πλήρωνε απλώς για να τις κοιτάει. Περιστασιακά πήγαινε μαζί τους κι έτσι κόλλησε αφροδίσια νοσήματα.
Σύμφωνα πάντως με τον καλύτερό του φίλο, τον θεατρικό συγγραφέα Ζαν Ζενέ, τα έργα του Τζιακομέτι πάντα θα αντικατοπτρίζουν «προσωπικά τραύματα που κάθε άτομο έχει μέσα του». [Επιμέλεια: Χρήστος Ν.Ε. Ιερείδης, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2010]
Ποιος όμως ήταν ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι; Αν και καθιερωμένος καλλιτέχνης, δεν είχε διαταραγμένη ψυχική υγεία, όπως ο δολοφονικός Καραβάτζο ή ο αυτοκτονικός Βαν Γκογκ, βασανιζόταν όμως από εμμονή με τα πορνεία, από σεξουαλικές φαντασιώσεις, σαδιστική βία και ευνουχισμούς.
Οι πόρνες ήταν τα πιο τίμια κορίτσια, για τον γεννημένο το 1901 στο ιταλικό καντόνι της Ελβετίας, γιο του μετα-ιμπρεσιονιστή εικαστικού Τζιοβάνι Τζιακομέτι. Οι βιογράφοι του είχαν να γράφουν για την αποκλίνουσα συμπεριφορά του, που είχε απασχολήσει ομάδα ψυχιάτρων, απόρροια τραυματικής παιδικής ηλικίας.
Η βιογράφος του Λόρι Γουίλσον, επίκουρος καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, ισχυρίζεται ότι ο Τζιακομέτι σημαδεύτηκε όχι μόνο από τον αδόκητο θάνατο της μητέρας του από τύφο, αλλά και εξαιτίας του πατέρα του και τριών ακόμη συγγενών του που τον εκμεταλλεύονταν ως γυμνό μοντέλο. Ο Τζιακομέτι ουδέποτε ξεπέρασε τον εξευτελισμό να ποζάρει καθηλωμένος βλέποντας τις εκφράσεις του πατέρα του. Η Γουίλσον υποστηρίζει δε πως η κατάσταση αυτή συνέβαλε στις ηδονοβλεπτικές εμμονές του.
Λέγεται μάλιστα ότι εξαιτίας παρωτίτιδας έμεινε προσωρινά ανίκανος. Αυτό διαμόρφωσε και τις σχέσεις του με τις γυναίκες. Για τον Τζιακομέτι ήταν είτε παρθένες είτε πόρνες. Τίποτα ενδιάμεσο.
Από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Γενεύης, πήγε στο Παρίσι και μαθήτευσε κοντά στον Αντουάν Μπουρντέλ, συνεργάτη του Ογκίστ Ροντέν. Τότε πειραματίστηκε στον κυβισμό και τον σουρεαλισμό, και έφθασε να θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σουρεαλιστές γλύπτες.
Παράλληλα ήταν τακτικός πελάτης οίκων ανοχής. Του άρεσαν οι πόρνες, επειδή ένιωθε ότι δεν ήταν συμπλεγματικές και μπορούσε να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του ανενδοίαστα. Του άρεσε να τις ανεβάζει σε βάθρο και τις πλήρωνε απλώς για να τις κοιτάει. Περιστασιακά πήγαινε μαζί τους κι έτσι κόλλησε αφροδίσια νοσήματα.
Σύμφωνα πάντως με τον καλύτερό του φίλο, τον θεατρικό συγγραφέα Ζαν Ζενέ, τα έργα του Τζιακομέτι πάντα θα αντικατοπτρίζουν «προσωπικά τραύματα που κάθε άτομο έχει μέσα του». [Επιμέλεια: Χρήστος Ν.Ε. Ιερείδης, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2010]
1 comment:
Πάντως σε όλα τα γλυπτά του η εντύπωση που δίνει είναι ότι αντιλαμβάνεται το σώμα σα ένα ενιαίο σύνολο πρωτίστως χωρίς να εστιάζει σε επιμέρους σημεία του, και ότι ήθελε να τονίσει την αντίληψη αυτή του ενιαίου.
Αν και οι μορφές του είναι ακαθόριστες, ωστόσο έχουν κίνηση και δυναμική που εντυπωσιάζει το θεατή.
Post a Comment