Friday, February 12, 2010

Η ζωγραφική είναι ουσιαστικά μια τέχνη του κελιού

  • «Νιώθω περισσότερο χτίστης παρά ζωγράφος», λέει ο Τάσος Μαντζαβίνος. Δεν πρόκειται για το ευφυολόγημα ενός καλλιτέχνη. Η αφοσίωση με την οποία υπηρετεί εδώ και χρόνια τη ζωγραφική δεν αφήνει περιθώριο να παρερμηνεύσεις τα λόγια του.

«Παρομοιάζω τον εαυτό μου μ' έναν χτίστη, που βάζει τη μια πέτρα πάνω στην άλλη, όχι μόνο στη ζωγραφική αλλά και στη ζωή μου. Δεν πίστεψα ποτέ στις "εκρήξεις" ενός ταλέντου ούτε και στα "παιδιά-θαύματα", αλλά σε μια διαδικασία που μοιάζει με το κρασί που μεστώνει μέσα στο χρόνο».

Πρόσωπα-μάσκες με βαρυφορτωμένα καπέλα πάνω στα κεφάλια τους. Σύγχρονες Καρυάτιδες. Γιγαντιαία δέντρα, που φέρουν στον κορμό τους το μοναχικό περίγραμμα μια όρθιας γυμνής γυναίκας αναγνωρίζονται στους πίνακες του, δίπλα σε ξύλινες κατασκευές. Ολα αυτά στη νέα του έκθεση στην γκαλερί Ζουμπουλάκη (πλ. Κολωνακίου 20). Δεν λείπουν, βέβαια, και έργα που φέρουν τις εμμονές του Μαντζαβίνου με τα καράβια, τα τάματα, τους καβαλάρηδες, τους εραστές αλλά και την ίδια τη μορφή του ζωγράφου. Γενικότερα, πρόκειται για μεγάλα και μικρότερα έργα, λάδια σε καμβά, και αρκετά σε χαρτί. «Βλέπετε δέντρα, που έχουν αποδοθεί σουρεαλιστικά, ένα κλαρί που παίρνει τη μορφή ενός χεριού ή ενός κεφαλιού, ένα δέντρο που μεταμορφώνεται σε γυναικείο σώμα», λέει ο ζωγράφος.

Η ζωγραφική γι' αυτόν δεν έχει σχέση με τη δεξιοτεχνία. «Αν την κατακτήσεις οφείλεις να την περιφρονήσεις και να ξαναρχίσεις από την αρχή», λέει. Και εξηγεί: «Η ζωγραφική έχει σχέση με την ωρίμανση της ψυχής και του βλέματος. Χρειάζεται τη σιωπή και τη μοναξιά. Επί της ουσίας, είναι μια τέχνη του κελιού. Δεν δέχεται, επίσης, άμεσα ούτε την αποδοχή ούτε την απόρριψη του κόσμου, όπως άλλες τέχνες. Μην ξεχνάτε επίσης ότι στη ζωγραφική πρέπει να είναι καλλιεργημένος και ο θεατής».

Δεν μοιάζει αισιόδοξος, πάντως, για τη θέση που κατέχει η ζωγραφική στο σύγχρονο εικαστικό τοπίο. «Αν στην εποχή της Αναγέννησης αποτελούσε μέρος της προπαγάνδας του βασιλιά, στη σημερινή είναι απλώς μια προσωπική υπόθεση, όπως η ποίηση».

Υπάρχει κάποιο ισχυρό στοιχείο που αναγνωρίζει στην τέχνη του; «Ολη μου η ζωγραφική είναι ένα κέντημα στο πένθος, το πώς εκφράζεται δημιουργικά κάποιος πάνω στο πένθος. Θεωρώ, επίσης, ότι όταν είσαι ζωγράφος καλό είναι να έχεις την αίσθηση ότι ασχολείσαι σοβαρά με την τέχνη χωρίς να περιφρονείς όμως και τη ζωή. Να βρεις επίσης το δικό σου βλέμμα και ύφος χωρίς να διαλέγεις, κάθε φορά, στιλάκι».

Ο Τάσος Μαντζαβίνος, ενώ σέβεται την παράδοση και ό,τι έχει προϋπάρξει, δεν μοιάζει να σκιάζεται από το βάρος κάποιου μοναδικού δασκάλου. «Στη Σχολή βρέθηκα κοντά στον Μόραλη, ένα ζωγράφο που τον σεβόσουν. Αργότερα με γοήτευσαν οι Γερμανοί εξπρεσιονιστές και καλλιτέχνες όπως ο Κοκόσκα και ο Σουτίν. Στα τελευταία χρόνια της Σχολής με είχε "ρουφήξει" ο κόσμος του Κάφκα. Η σχέση μου με το έργο όλων αυτών των δημιουργών ήταν μια σπουδή στην ταραχή και, ίσως, εκείνη την εποχή γοητευόμουν από την εχθρική στάση τους απέναντι στην κοινωνία. Αν έμαθα τελικά κάτι από όλους, στο πέρασμα του χρόνου, ήταν το πάθος που μπορεί να κρύβει το χρώμα».

* Διάρκεια έκθεσης έως 27 Φεβρουαρίου. *

No comments: