BENETIA. ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΣΤΟ ΝΤΑΧΑΟΥ

«Δεν είμαστε οι τελευταίοι». Η σκέψη αυτή, διαβάζουμε, ξεπήδησε στον νου του Ζόραν Μούζιτς (1909-2005) το 1970 και αφορούσε τα όσα είχε δει και ζήσει ο ίδιος στο γερμανικό στρατόπεδο Νταχάου κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Μούζιτς, που θεωρείται ένας από τους επιφανέστερους παραστατικούς ζωγράφους του 20ού αιώνα, γεννήθηκε στην Γκορίτσια της Σλοβενίας και πέθανε στη Βενετία, στα 96 του χρόνια. Η διαπίστωσή του ότι φρικαλεότητες σαν εκείνες του φοβερού ναζιστικού στρατοπέδου, που «πιστεύαμε ότι δεν θα ξανασυμβούν, συμβαίνουν πάλι τώρα», τον οδήγησε να δημιουργήσει τον σπαρακτικό, όπως φαίνεται, κύκλο έργων βασισμένων στις οδυνηρές εκείνες εμπειρίες ο οποίος φέρει ακριβώς τον τίτλο Δεν είμαστε οι τελευταίοι.

Αριστερά, ο Ζόραν Μούζιτς στη μέση ο γάλλος ζωγράφος Αλφρέ Μανεσιέ (γύρω στα 1960)

Ο κύκλος παρουσιάζεται στην έκθεση Ακραίες μορφές, στο Ινστιτούτο Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών του Βένετο (ως τις 7 Μαρτίου), με περίπου 80 έργα, αφιερωμένη στη δημιουργία του Μούζιτς κατά τα τελευταία 30 χρόνια της ζωής του. Η έκθεση διοργανώθηκε για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, όπως και άλλες, στην πατρίδα του και αλλού.

Ο Μούζιτς σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Ζάγκρεμπ και έζησε στη Μαδρίτη, στο Παρίσι και στη Βενετία, όπου τον συνέλαβαν οι Γερμανοί. Με εξαίρεση τη σύντομη στροφή του προς την αφαίρεση κατά τα χρόνια του Παρισιού, ήταν από τους λίγους καλλιτέχνες της εποχής του που έμειναν πιστοί στην παραστατικότητα, την οποία όμως πλούτισε με εξαιρετική πρωτοτυπία και βαθύ αίσθημα δημιουργώντας ένα καθαρά προσωπικό και άκρως υποβλητικό ύφος. [ΤΟ ΒΗΜΑ, 14/02/2010]