Καπράλος με θέα στη θάλασσα

• ΤΑ ΠΕΡΙΦΗΜΑ ΓΛΥΠΤΑ ΤΟΥ ΘΑ ΣΤΕΓΑΣΤΟΥΝ ΣΕ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ

• Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 2 Μαρτίου 2011

Τα μνημειακά γλυπτά του Χρήστου Καπράλου, τα ξύλινα αετώματα εμπνευσμένα από την Ολυμπία, τα χάλκινα, οι πίνακες, τα σχέδια, τα μικρογλυπτά και οι τερακότες του θα στεγαστούν σε ένα νέο μουσείο σύγχρονων προδιαγραφών, που θα κτιστεί δίπλα από το παλιό εργαστήριό του στην Αίγινα. 

 

 Τα μεγάλα ξύλινα έργα του καλλιτέχνη θα εκτεθούν σε ημιυπαίθριους χώρους  

Για την ανέγερσή του, λεφτά υπάρχουν. Τα κονδύλια έχουν εξασφαλιστεί κατά ένα μέρος (1,2 εκατ. ευρώ) από την πώληση της περίφημης ζωφόρου του Καπράλου στη Βουλή των Ελλήνων (αντίγραφό της θα εκτεθεί στο νέο μουσείο) και το υπόλοιπο (1,8 εκατ. ευρώ) από τη Νομαρχία Πειραιά. Γι' αυτό και προχθές στο Συμβούλιο Μουσείων η κ. Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα ευχαρίστησε θερμά τον Γιάννη Σγουρό, εκεί όπου παρουσιάστηκε η αρχιτεκτονική μελέτη του Γ. Παρμενίδη, προσφορά κι αυτή στην Εθνική Πινακοθήκη, που είναι κληρονόμος του Ιδρύματος Χρ. Καπράλου.

Πρόκειται για μια εξαιρετική μελέτη, που συνδυάζει το φυσικό φως και τα υλικά με τα οποία δούλεψε ο Καπράλος (πέτρα, ξύλο, μέταλλο) ακολουθώντας τα ίδια χρώματα που έχει το παλιό εργαστήριο του καλλιτέχνη. Χωροθετείται σε οικόπεδο (εμβαδού 2.682 τ.μ.) πλάι στο υπάρχον εργαστήριο, στην περιοχή «Πλακάκια», σε έναν τόπο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με θέα προς τη θάλασσα και προς το έργο του «Μάνα».

Η γεωμετρία του κτηρίου είναι έτσι δομημένη και κατακερματισμένη σε τρεις όγκους, ώστε να μην επιβάλλεται στο περιβάλλον, αλλά να εντάσσεται σε αυτό. Εκμεταλλεύεται την κλίση του εδάφους δημιουργώντας δύο επίπεδα, τα οποία βγαίνουν σε εξώστες-κήπους με γλυπτά και δέντρα (λεμονιές, αμυγδαλιές, βερικοκιές, πεύκα, ελιές και ευκάλυπτους που διάλεγε ο Καπράλος για τα έργα του). Οι όγκοι διακρίνονται σε κλειστούς και χαμηλούς, διάφανους και ψηλούς.

• Και υπαίθρια εκθέματα

Η ίδια η μουσειολογική μελέτη καθόρισε τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των χώρων, όπως είπε ο κ. Παρμενίδης, παρουσιάζοντας τη δική του μελέτη. Εγιναν δηλαδή με γνώμονα τα εκθέματα, τη ζωφόρο, μήκους 39 μ., πολλά αντικείμενα μικρής κλίμακας που πρέπει να εκτεθούν μέσα σε βιτρίνες, και τα μεγάλα ξύλινα έργα όπως η «Σταύρωση», ύψους 4,90 μέτρων. Τα έργα εργαστηρίου θα εκτεθούν σε εσωστρεφείς χώρους και τα ξύλινα, που έχουν δουλευτεί στην ύπαιθρο αλλά και η συλλογή «Οι πέτρες της θάλασσας», θα πάρουν θέση σε «ανοικτούς» καθ' ύψος και συνεχόμενους υπαίθριους χώρους.

Μία ιδιαίτερη αίθουσα αφιερώνεται στους τρεις φίλους Μόραλη-Νικολάου-Καπράλο (με έργα τους), ως σημείο αναφοράς στην παράλληλη πορεία τους. Στο υπόγειο αμφιθέατρο θα λειτουργεί επίσης καφέ-εστιατόριο με θέα προς τη θάλασσα και προς τα υπαίθρια γλυπτά του Καπράλου, ενώ έξω διαμορφώνεται ένας άλλος αμφιθεατρικός χώρος για περιοδικές εκθέσεις με ράμπες και ένας υπαίθριος ανελκυστήρας για ΑμεΑ.

Η «περιουσία» που άφησε ο Καπράλος είναι πολύ μεγάλη, αριθμεί 5.000 έργα, εκ των οποίων 3.000 σχέδια, 200 ελαιογραφίες και τα υπόλοιπα μικρά και μεγάλα γλυπτά. Γι' αυτό προβλέπονται στο μουσείο και μεγάλης έκτασης αποθήκες.

• Πεντακόσια μεγάλα γλυπτά

Στον εκθεσιακό χώρο θα τοποθετηθούν περίπου τα μισά: 500 μεγάλα γλυπτά και 2.000 μικρογλυπτά, σχέδια, πίνακες, τερακότες και κεραμικά.

«Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο χειρισμό του υπαίθριου χώρου, καθώς συζητούμε για ένα μουσείο γλυπτικής, όπου μεγάλο μέρος των εκθεμάτων αλλά και των συμβάντων θα συντελούνται έξω», είπε ο κ. Παρμενίδης. Από τη μια μεριά έχουν συγκεντρωθεί οι περιοχές της πρόσβασης του κοινού και της υπαίθριας ανάπτυξης του καφενείου και από την άλλη έχουν δημιουργηθεί τρεις υπαίθριοι εκθεσιακοί χώροι:

* Ο χώρος με τη θέα προς τη θάλασσα για τα μόνιμα εκθέματα του μουσείου «Οι πέτρες της θάλασσας», στη συνέχεια της αίθουσας με τα ξύλινα έργα.
* Ο χώρος με τα υφιστάμενα δέντρα για τις περιοδικές εκθέσεις και ένας ημιυπαίθριος χώρος σε επαφή με την αίθουσα για τις περιοδικές εκθέσεις.

Ετσι, ο αξιοποιήσιμος εκθεσιακός χώρος θα είναι διπλάσιος της κάλυψης του οικοπέδου (535 τ.μ.).
Η κ. Λαμπράκη-Πλάκα ανέφερε με καμάρι ότι το μουσείο αυτό θα αποτελέσει πόλο έλξης τουριστών, οι οποίοι θα επισκέπτονται το τρίγωνο Αφαία, Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας και Μουσείο Καπράλου. «Γιατί η Ελλάδα δεν είναι μόνο οι αρχαιότητες. Υπάρχει και η σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και πρέπει να τη δείχνουμε και στους τουρίστες», είπε.

Σκέφτεται επίσης να δημιουργηθούν 2-3 στούντιο καλλιτεχνών που θα καλούνται να εργαστούν επί τόπου με υλικά του νησιού και τα έργα τους να παραμένουν στο μουσείο. Επίσης, θα μπορούσαν να δοθούν προς πώληση αντίτυπα έργων του Καπράλου (όχι πάνω από 5, όπως ισχύει διεθνώς) και από τα έσοδα αυτά να συντηρηθεί το παλιό εργαστήριο του γλύπτη.

Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης ρωτήθηκε αν το μουσείο, που είναι βιοκλιματικό, θα κάνει χρήση φωτοβολταϊκών. Ετσι, το Συμβούλιο πληροφορήθηκε ότι απαγορεύεται από το νόμο η πώληση ρεύματος από δημόσιους οργανισμούς. Συνεπώς κανένα δημόσιο μουσείο ή αρχαιολογικός χώρος δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει για τις ανάγκες του σε ηλεκτρική ενέργεια φωτοβολταϊκά. Παράλογο; Κι όμως αληθινό. *