Αφηγήσεις αστικών τοπίων

Εκθεση της χαράκτριας Βίκυ Τσαλαματά στο Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, με τίτλο «Cityscapes»

• Της Μαργαριτας Πουρναρα, Η Καθημερινή, Tετάρτη, 16 Mαρτίου 2011

Οπως ο Ιταλο Καλβίνο οραματίζεται πολιτείες, έτσι και η χαράκρια Βίκυ Τσαλαματά αποτυπώνει στα έργα της αστικά τοπία μιας ιδεατής πραγματικότητας. Προορισμούς που μπορούμε μονάχα να φανταστούμε διότι βρίσκονται στον χάρτη του μυαλού της. Στην έκθεση που εγκαινιάστηκε χθες στο Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, η καλλιτέχνις παρουσιάζει 70 περίπου πρωτότυπα έργα, τα οποία εγκιβωτίζουν αστικές αφηγήσεις. Τίτλος του αφιερώματος που θα διαρκέσει μέχρι και τις 29 Μαΐου είναι «Cityscapes».

Συνεπής

Τα «Cityscapes» είναι ένα πολύ ενδιαφέρον πάντρεμα της βαθυτυπίας - μιας από τις τεχνικές της χαρακτικής και φωτογραφικού υλικού αστικού περιβάλλοντος που έχει φέρει από τα ταξίδια της στο Σικάγο, την Κίνα, το Λουξεμβούργο, τη Ρώμη, την Πομπηία. Η χαράκτρια εξηγεί στην «Κ»: «Το θέμα του αστικού τοπίου το έχω διαπραγματευτεί εδώ και πολλά χρόνια με διαφορετικές μορφές. Τα έργα που παρουσιάζω στο ΜΙΕΤ είναι η φυσική συνέχεια της προηγούμενης δουλειάς μου “Η Πόλη είναι ένα Ιδεόγραμμα: Αναδιπλώσεις-Λαβύρινθοι”, όπου το ιδεόγραμμα μιας πόλης είναι ο ιστορικός λαβύρινθος που οδηγεί στη σύγχρονη πόλη και τον πυρήνα της, την εστία. Οπως όλοι έχουμε παρατηρήσει όταν ταξιδεύουμε, όσο πλησιάζουμε στο ιστορικό κέντρο μιας πόλης τόσο πιο πολύ αφουγκραζόμαστε την ουσία της.»

Στην ομάδα των έργων του ΜΙΕΤ, ο μικρόκοσμος της βαθυτυπικής χαρακτικής εικόνας γίνεται η πρώτη ύλη για νέες εικόνες. Η καλλιτέχνις φωτογραφίζει λεπτομέρειες από μήτρες, παρουσιάζει με τον δικό της τρόπο πώς παίρνει σάρκα και οστά το έργο. Με αυτόν τον τρόπο, ο θεατής μπορεί να κάνει πολλές αναγνώσεις ενός παλίμψηστου, το οποίο εμπεριέχει όλες τις πληροφορίες για την γέννησή του.

«Η χαρακτική συνδιαλέγεται με τη φωτογραφία και χρησιμοποιεί δημιουργικά την τεχνολογία ως νέο εργαλείο. Το αποτέλεσμα που προκύπτει με οδηγεί σε νέους δρόμους. Εδώ, η αλχημεία της χαρακτικής συναντά την αλχημεία της νέας ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Θα αποκαλούσα τις δημιουργίες μου, έργα διευρυμένης χαρακτικής, έναν όρο που χρησιμοποιούν οι εικαστικοί στο εξωτερικό», υπογραμμίζει στην «Κ».

Πειραματισμοί

Εδώ και πολύ καιρό, η Βίκυ Τσαλαματά δεν αρκέστηκε στις γνώσεις που της παρείχε η παράδοση, αλλά αποφάσισε να διερευνήσει τα όρια, πειραματιζόμενη. Από το τέλος, της δεκαετίας του ’80 η καλλιτέχνις εγκαταλείπει τις πάγιες τεχνικές της χαρακτικής και ενσωματώνει στη δουλειά της νέα μέσα και υλικά, συγκροτώντας μεγάλες θεματικές ενότητες: «Αιγαίο», «Επιτύμβια Επιγράμματα», «Το μαγικό βουνό», «Η πόλη είναι ένα Ιδεόγραμμα», «Billboards», «Cityscapes».

Χρησιμοποιεί συχνά παράδοξες διαδικασίες «χάραξης», όπως π.χ το φλόγιστρο ασετυλίνης πάνω σε επιφάνεια σιδήρου ή προσδίδει στο χαρτί χαρακτήρα ενεργού ρόλου και όχι απλά του παθητικού δέκτη της τυπωμένης εικόνας.

Στο εξωτερικό

Το Cityscapes παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μουσείο Τεχνών του Gyor, στην Ουγγαρία, σε ατομική έκθεση ως προσκεκλημένη καλλιτέχνις το 2007 στο πλαίσιο της Διεθνούς Μπιενάλε Χαρακτικής The Masters of Graphic Arts, καθώς και στην Galerie d’ Art Lucien Schweitzer, στο Λουξεμβούργο, το 2009.

Στον κατάλογο που θα συνοδεύει την έκθεση, εκτός από τον Richard Noyce, γράφουν, η Ειρήνη Οράτη, ιστορικός τέχνης, η Julia N. M�szaros, ιστορικός τέχνης, διευθύντρια Μπιενάλε Χαρακτικής Gyor, Ουγγαρία και η Βίκυ Τσαλαματά.