Η τέχνη δεν είναι παντεσπάνι αλλά ψωμί

 

Η τεράστια εγκατάσταση του Γιον Μποκ «Palms» (2007) κοσμεί και την αφίσα της έκθεσης

«Εξαγωγή» της συλλογής του Δ. Δασκαλόπουλου στο Λονδίνο και στο Γκουγκενχάιμ του Μπιλμπάο

• Της Μαργαριτας Πουρναρα, Η Καθημερινή, Tετάρτη, 2 Mαρτίου 2011

Ως πρόεδρος του ΣΕΒ, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος θα συμφωνούσε ότι θα έπρεπε να τονώσουμε τις εξαγωγές. Ως συλλέκτης, έχει καταφέρει τον τελευταίο καιρό να εξαγάγει μέρος της συλλογής του σε δύο μεγάλα μουσεία του εξωτερικού, την Whitechapel Gallery του Λονδίνου αλλά και το Guggenheim στο ισπανικό Μπιλμπάο.

Από το καλοκαίρι του 2010 ώς τον Σεπτέμβριο του 2011 παρουσιάζονται διαδοχικές τέσσερις ενότητες με αποκτήματά του στη Βρετανία, ενώ στις 12 Απριλίου θα ανοίξει το αφιέρωμα στην πρωτεύουσα των Βάσκων. Οταν θα ολοκληρωθούν οι δύο εκθέσεις, πάνω από δύο εκατομμύρια θεατές θα έχουν δει τα έργα που ταξίδεψαν από την Αθήνα.

• Πολιτισμός και ανάπτυξη

Στην πρόσφατη συνάντησή του με εκπροσώπους του Τύπου ενόψει της έκθεσης στην Ισπανία, ο συλλέκτης ξεκαθάρισε ότι ο πολιτισμός θα μπορούσε να γίνει μια ιδιαίτερη μορφή βαριάς βιομηχανίας και εφαλτήριο βιώσιμης ανάπτυξης στην Ελλάδα. Η συλλογή του ξεκίνησε το 1994 και μέχρι σήμερα αριθμεί τουλάχιστον 400 έργα από 170 καλλιτέχνες. Πολλά από αυτά έχουν δανειστεί κατά καιρούς σε μουσεία της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού.

«Η τέχνη δεν είναι παντεσπάνι αλλά ψωμί, είναι η έκφραση των εσώτερων αναγκών του ανθρώπου, ένα είδος συλλογικής συνείδησης», επεσήμανε ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος που μέχρι σήμερα συνεχίζει να αγοράζει τα έργα που τον κεντρίζουν. Κύριος θεματικός άξονας είναι οι αναφορές στο ανθρώπινο σώμα ως χώρο κοινωνικών, ιδεολογικών και υπαρξιακών προβληματισμών. Η συλλογή του θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική καθώς συγκεντρώνει μεγάλα διεθνή ονόματα. Εκφράζει τον επιτακτικό χαρακτήρα της εποχής, τις αφηγήσεις της εθνικής και πολιτισμικής ταυτότητας, μια σύνοψη ορισμένων τάσεων στην τέχνη των τελευταίων 30 ετών.

• Στην Ισπανία

Στο περίφημο κτίριο του Φρανκ Γκέρι θα φιλοξενηθεί από τις 12 Απριλίου ώς τις 11 Σεπτεμβρίου με 60 έργα, 30 καλλιτεχνών. Θα καταλαμβάνει ολόκληρο τον δεύτερο όροφο και μέρος του πρώτου. Ο τίτλος της έκθεσης «Φωτεινό Διάστημα» είναι εμπνευσμένος από την «Αναφορά στον Γκρέκο» του Καζαντζάκη, από το οποίο έχει επηρεαστεί ολόκληρη η φιλοσοφία του συλλέκτη. «Η προσπάθεια και η αποσύνθεση είναι απαραίτητες προϋποθέσεις της δημιουργικής παραγωγής και της αναγέννησης» τονίζει ο Δασκαλόπουλος καθώς πολλά από τα έργα που εκτίθενται στο εξωτερικό αποτυπώνουν τις κρίσεις αλλά και τους θριάμβους της σημερινής εποχής. Είναι η συνύπαρξη της ελπίδας και της απόγνωσης.

• Συμμετοχές

Στο «Φωτεινό Διάστημα» κάθε εικαστικός εκπροσωπείται από μια μεγάλης κλίμακας εγκατάσταση. Ανάμεσα στους συμμετέχοντες βρίσκουμε εμβληματικούς καλλιτέχνες όπως ο Ρόμπερτ Γκόμπερ, η Μόνα Χατούμ, ο Στιβ Μακουίν, η Ανέτ Μεσαζέ, η Μαρίνα Αμπράμοβιτς, ο Κουτλούγκ Αταμάν, ο Ντέιμιεν Χερστ, ο Κρις Οφίλι, o Πολ Τσαν, ο Πολ Μακάρθι, ο Γκαμπριέλ Ορόσκο κ. ά. Από ελληνικής πλευράς, συναντάμε το όνομα του Αλέξανδρου Ψυχούλη με το έργο «Body Milk». Ολοι μαζί συνθέτουν ένα πορτρέτο των σημερινών εικαστικών αναζητήσεων.

Το αφιέρωμα ανοίγει ένα παράθυρο στον κόσμο, φανερώνοντας την οικουμενική διάσταση της τέχνης που παράγεται στις μέρες μας. Ο Τούρκος Κουτλούγκ Αταμάν συνυπήρξε για ένα χρονικό διάστημα με Κούρδους σε μια από τις γνωστές γειτονιές της Κωνσταντινούπολης. Απόρροια της εμπειρίας αυτής ήταν το έργο «Kuba».

Ο Στιβ Μακουίν σχολιάζει με τον δικό του τρόπο τις πολεμικές συγκρούσεις στο Κονγκό και το Ιράκ. Ο Νέιτ Λόουμαν καταπιάνεται με τον «πόλεμο» για την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη. Ο Ψυχούλης αναφέρεται στη βία που καταδυναστεύει τη Μέση Ανατολή. Βεβαίως υπάρχουν και έργα που είναι πιο δυσανάγνωστα και αυτοαναφορικά. Η έκθεση θα συνοδεύεται από έναν εικονογραφημένο κατάλογο που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μια συζήτηση ανάμεσα στην Νάνσι Σπέκτορ, την αναπληρώτρια διευθύντρια του Μουσείου Γκουγκενχάιμ στη Νέα Υόρκη, που επιμελείται το «Φωτεινό Διάστημα» και τον συλλέκτη σχετικά με το πνεύμα και την ιστορία της συλλογής του.