ΤΟ ΛΟΥΒΡΟ ΥΠΟΔΕΧΕΤΑΙ ΤΟΝ ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΟΣΜΟ

Οι περισσότεροι το γνωρίζουν ως «πέπλο», ενώ οι αρχιτέκτονές του το περιγράφουν σαν μια τεράστια, γυάλινη μουσουλμανική μαντίλα, στην καρδιά του Παρισιού. Ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας, Ζακ Σιράκ, το οραματίστηκε ως έναν τρόπο να αποφύγει τη σύγκρουση πολιτισμών στην κούρσα του πολέμου στο Ιράκ. Ο πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί το αποκαλεί σύμβολο της φιλίας μεταξύ Γαλλίας και αραβικού κόσμου.

Την Τετάρτη, ο Σαρκοζί τοποθέτησε τον θεμέλιο λίθο για την ανέγερση της καινούργιας πτέρυγας Ισλαμικής Τέχνης του Μουσείου του Λούβρου, σηματοδοτώντας την έναρξη του πιο τολμηρού έργου που έχει αναλάβει το μουσείο από την εποχή της δημιουργίας της διάσημης γυάλινης πυραμίδας του Ι.Μ. Πέι πριν από είκοσι χρόνια. Το μουσείο με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στον κόσμο θα έχει και το μεγαλύτερο εκθεσιακό χώρο στην Ευρώπη, κτισμένο ειδικά για μια ισλαμική συλλογή. Η Γαλλία ελπίζει ότι η πρωτοβουλία αυτή θα βοηθήσει στο συμβιβασμό μεταξύ της κοσμικής δημοκρατίας και του κόσμου της ισλαμικής κληρονομιάς.

«Φωτεινό πέπλο»

Το έργο, του οποίου το κόστος εκτιμάται στα 86 εκατομμύρια ευρώ, θα ανοίξει το 2010, δημιουργώντας 3.000 τ.μ. εκθεσιακού χώρου μέσα σε μία από τις νεοκλασικές αυλές του μουσείου. Αντί όμως να κλείσουν τελείως την αυλή, οι αρχιτέκτονες αποφάσισαν να τοποθετήσουν ένα γυάλινο «φωτεινό πέπλο» που θα «αιωρείται» πάνω από το έδαφος, καλύπτοντας δύο ορόφους. Ο Ιταλός αρχιτέκτονας Μάριο Μπελίνι περιέγραψε την κυματοειδή οροφή σαν «μια μαντίλα που έχει φυσήξει ο άνεμος μέσα στο χώρο του μουσείου».

Πρόκειται για μια εικόνα συναφή με την πρόσφατη άρνηση της γαλλικής υπηκοότητας σε μια Μαροκινή γυναίκα που φορούσε μαντίλα στο κεφάλι. Η Γαλλία έχει κηρύξει παράνομη τη μαντίλα και άλλα θρησκευτικά σύμβολα στα δημόσια σχολεία και χθες η Φαντέλα Αμάρα, νεαρή πολιτικός, μουσουλμάνα και φεμινίστρια, άσκησε κριτική σε όλες τα είδη μαντίλας.

Ο Ρούντι Ριτσιότι, επίσης αρχιτέκτονας της νέας πτέρυγας, σημείωσε ότι «είναι πολύ σημαντικό για τη Γαλλία, στην οποία ζουν πέντε εκατομμύρια μουσουλμάνοι, να δημιουργήσουμε κάτι που μπορεί να εκφράσει άμεσα την παρουσία των Μουσουλμάνων σε αυτή τη χώρα. Το Λούβρο είναι ένα πολιτικό μουσείο με την ευγενή έννοια του όρου, δηλαδή με την έννοια ότι η κοσμική δημοκρατία αναγνωρίζει όλους τους πολίτες της».

Το Λούβρο, το οποίο επισκέφτηκαν πέρυσι 8,3 εκατομμύρια άνθρωποι, έχει κάθε λόγο να υπερηφανεύεται για μια από τις καλύτερες συλλογές ισλαμικής τέχνης του κόσμου. Το μουσείο έχει στην κατοχή του πιο πολλά από 19.000 κομμάτια που προέρχονται από τον 7ο έως και τον 19ο αιώνα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται υαλοτεχνία και κεραμική, τέχνη από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και μία από τις σημαντικότερες συλλογές χαλιών στον κόσμο.

Αλλά τα περισσότερα από αυτά τα κομμάτια βρίσκονται εδώ και είκοσι χρόνια κρυμμένα μέσα στις αποθήκες του μουσείου, στη σκιά των αριστουργημάτων του δυτικού πολιτισμού. Το 2003, όταν ο Σιράκ προσπαθούσε να απομακρύνει τη Γαλλία από τη δημόσια αντιπαράθεση για τον πόλεμο στο Ιράκ, είχε δώσει εντολή για τη δημιουργία ενός τμήματος Ισλαμικής Τέχνης και την ανέγερση μιας ειδικής πτέρυγας που θα το στέγαζε επάξια.

Στο λόγο του στο Λούβρο, ο Σαρκοζί θέλησε να εντάξει τη Γαλλία μέσα στην καρδιά των γεωπολιτικών ζητημάτων: «Η Γαλλία αποζητά την ειρήνη. Δεν θέλει τη σύγκρουση μεταξύ των πολιτισμών της ανατολής και της δύσης». Τον Γάλλο πρόεδρο συνόδευε ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Αλ-Ουαλίντ μπιν Ταλάλ, ο σημαντικότερος χρηματοδότης του έργου. Ο Σαουδάραβας πρίγκιπας, δηλωμένος γαλλόφιλος, ιδιοκτήτης του Ξενοδοχείου George V και μείζων μέτοχος της Ντίσνεϊλαντ στο Παρίσι, έδωσε 17 εκατομμύρια ευρώ για την ανέγερση της καινούργιας πτέρυγας, τη μεγαλύτερη χρηματική συνεισφορά από ιδιώτη στο χώρο του πολιτισμού στη Γαλλία.

Η Σοφί Μακαρίου, διευθύντρια του τμήματος Ισλαμικής Τέχνης στο Λούβρο είπε ότι «οι εκθέσεις με επίκεντρο την ισλαμική τέχνη έχουν πάντα μεγάλη επιτυχία με το κοινό». Στην ερώτηση για τη χορηγία από τη Σαουδική Αραβία, όπου η αυστηρή ερμηνεία του Ισλάμ από τον Ουαχάμπι έχει κατηγορηθεί πολλές φορές για την καταστροφή πολιτιστικής κληρονομιάς, καλλιτεχνικής και θρησκευτικής, η Μακαρίου απαντά ότι: «Πρέπει να απομακρυνθούμε από στερεότυπες ιδέες. Το 2006 πήγαμε στη Σαουδική Αραβία μια έκθεση με 136 έργα, την οποία επισκέφτηκαν 400.000 επισκέπτες μέσα σε δύο μόνο μήνες».

Παράρτημα στο Αμπου Ντάμπι

Η ανέγερση της καινούργιας πτέρυγας γίνεται στο πλαίσιο της προσπάθειας του εμβληματικού μουσείου να αναπτυχθεί ως ένα ισχυρό διεθνές όνομα στον κόσμο της τέχνης. Η Γαλλία έχει υπογράψει ήδη μια συμφωνία για τα επόμενα τριάντα χρόνια για τη δημιουργία ενός παραρτήματος του Λούβρου σε ένα από τα νησιά κοντά στο Αμπου Ντάμπι το 2012. Το Αμπου Ντάμπι θα πληρώσει 400 εκατομμύρια ευρώ για το αναγνωρίσιμο και σεβαστό όνομα του Λούβρου, αλλά και για το δανεισμό εκατοντάδων έργων τέχνης που θα στεγάζονται στο κτίριο που θα φέρει την υπογραφή του Ζαν Νουβέλ. Την ίδια στιγμή, η Γαλλία προσπαθεί να εδραιωθεί ως ευρωπαϊκή πρωτεύουσα του αραβικού και ισλαμικού πολιτισμού. Το «μεγάλο έργο» του Φρανσουά Μιτεράν, το Ινστιτούτο του Αραβικού Κόσμου που προσελκύει ένα εκατομμύριο επισκέπτες το χρόνο, αναδιοργανώνεται λόγω οικονομικών προβλημάτων. Η χρηματοδότησή του είναι μοιρασμένη μεταξύ της Γαλλίας και 22 αραβικών χωρών, κάποιες από τις οποίες έχουν κατηγορηθεί ότι καθυστερούν να δώσουν το μερίδιό τους.

The Guardian, Η Καθημερινή, 18/07/2008